Του Νίκου Ρουσάνογλου
Δεδομένη θεωρούν στην αγορά την περαιτέρω επιβάρυνση του κυκλοφοριακού φόρτου της Αττικής Οδού, από την μείωση της τιμής του διοδίου ανά διέλευση στα 2,5 ευρώ, από 2,8 ευρώ, για την οποία δεν έχει προηγηθεί καμία απολύτως κυκλοφοριακή μελέτη. Η μείωση αυτή που αφορά τα Ι.Χ. οχήματα ήταν αποτέλεσμα πολιτικής απόφασης της προηγούμενης ηγεσίας του Υπ. Υποδομών, χωρίς όμως να έχει προηγηθεί κάποια μελέτη για το πώς θα επιδράσει στο κυκλοφοριακό του άξονα.
Ήταν πριν από σχεδόν δύο χρόνια, τον Νοέμβριο του 2022, όταν ο τότε Υπ. Υποδομών, Κων. Αχ. Καραμανλής ανακοίνωνε ότι, “κατόπιν της τελικής απόφασης του Υπ. Υποδομών και Μεταφορών, οι δεσμευτικές προσφορές των ενδιαφερομένων, πρέπει να υποβληθούν λαμβάνοντας υπόψη διόδια 2,5 ευρώ ανά διέλευση, ενώ με βάση την τρέχουσα σύμβαση, που εκπνέει στις 6 Οκτωβρίου του 2024, προβλέπονται διόδια 2,8 ευρώ. Η απόφαση της κυβέρνησης για μείωση των διοδίων της Αττικής Οδού στη νέα σύμβαση, όχι μόνο εντάσσεται στην ευρύτερη προσπάθεια αντιμετώπισης του κόστους διαβίωσης, αλλά κλείνει κι ένα κύκλο ανεδαφικών απόψεων περί κλιμακωτών διοδίων, χωρίς να υπάρχει συγκοινωνιακή μελέτη”, αναφερόταν χαρακτηριστικά.
Με τον τρόπο αυτό είχε επιχειρηθεί τότε να κλείσει το “παράθυρο” σε τυχόν αυξημένα κόμιστρα, αλλά και να κερδηθεί η μάχη των εντυπώσεων και σε πολιτικό και σε κοινωνικό επίπεδο, εν όψει και των εκλογών που ακολούθησαν λίγους μήνες αργότερα. Ωστόσο, όπως φαίνεται, ούτε η συγκεκριμένη απόφαση καθορισμού της τιμής των διοδίων, είχε μελετηθεί επαρκώς, παρότι σίγουρα θα υπάρξει ένα άμεσο όφελος σε οικονομικό επίπεδο για τους χρήστες του οδικού άξονα. Με βάση τους όρους της σύμβασης παραχώρησης, η νέα τιμή θα ξεκινήσει να ισχύει από τις 6 Οκτωβρίου, όταν λήξει δηλαδή κι επίσημα η υφιστάμενη σύμβαση. Τα 2,5 ευρώ θα ισχύσουν τουλάχιστον για τα πρώτα πέντε χρόνια της νέας σύμβασης, μετά το πέρας των οποίων παρέχεται η δυνατότητα στον παραχωρησιούχο, να προχωρήσει σε κάποιες αλλαγές. Συγκεκριμένα και μετά την πενταετία, το μέσο διόδιο θα παραμείνει μεν 2,5 ευρώ, αλλά θα υπάρχει η δυνατότητα να είναι υψηλότερο τις ώρες αιχμής και χαμηλότερο τις ώρες χαμηλής κυκλοφορίας, ώστε ο ημερήσιος μέσος όρος να παραμένει στα 2,5 ευρώ. Με τον τρόπο αυτό, εκτιμάται ότι ίσως να περιοριστούν τα πολύ έντονα κυκλοφοριακά προβλήματα και με την ελπίδα ότι μέχρι τότε, θα έχουν ολοκληρωθεί κάποια από τα έργα που είναι σήμερα “κολλημένα”, με χαρακτηριστικότερο όλων την επέκταση της Λ. Κύμης, που θα αποσυμφορήσει τη συμβολή της Αττικής Οδού με την Εθνική Οδό στην έξοδο προς την Μεταμόρφωση.
Ήδη πάντως, ο κυκλοφοριακός φόρτος στην Αττική Οδό βαίνει αυξανόμενος. Με βάση τις οικονομικές καταστάσεις για την χρήση του 2023, που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα, καταγράφεται αύξηση κατά 9,9% του αριθμού εισόδων στον αυτοκινητόδρομο, συγκριτικά με το 2019, που θεωρείται το τελευταίο έτος κανονικής λειτουργίας πριν την πανδημία. Επίσης, σε σχέση με το 2022, καταγράφεται αύξηση στα επιβαρυμένα κυκλοφοριακά τμήματα, κατά 5,7% τις εργάσιμες ημέρες και κατά 10,9% τις αργίες. Συνολικά το 2023, πραγματοποιήθηκαν 94.666.046 διελεύσεις, που αντιστοιχούν σε μέσο όρο 259.359 ημερήσιων διελεύσεων. Ο μήνας με τις περισσότερες διελεύσεις ήταν ο Ιούνιος, με ημερήσιο μέσο όρο 292.869 διελεύσεις.
Συνολικά το 2023, τα εισερχόμενα οχήματα διένυσαν 1.535.472.654 χιλιόμετρα, ενώ ο υψηλότερος κυκλοφοριακός φόρτος παρατηρήθηκε στο τμήμα μεταξύ των κόμβων Εθνικής Οδού Αθηνών – Λαμίας (Μεταμόρφωσης) και Δουκίσσης Πλακεντίας. Ειδικά στο τμήμα αυτό, που καλύπτει πέντε εξόδους, η μέση ημερήσια κυκλοφορία των οχημάτων τις εργάσιμες ημέρες άγγιξε τα 74.000, ενώ την πρωινή ώρα αιχμής (08:00-09:00), η μέση ωριαία κυκλοφορία κυμάνθηκε μεταξύ 4.600 και 5.950 οχημάτων.
Η ανοδική τάση συνεχίζεται και φέτος, καθώς κατά το πρώτο εξάμηνο σημειώθηκε και νέα αύξηση των διελεύσεων κατά 5,7% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Υπενθυμίζεται ότι το 2023, τα έσοδα από την εκμετάλλευση του αυτοκινητόδρομου ανήλθαν σε 215 εκατ. ευρώ, από 197 εκατ. ευρώ που ήταν το 2022, αύξηση που οφείλεται στην άνοδο της κυκλοφορίας των οχημάτων κατά 9,5% σε ετήσια βάση. Αντίστοιχα, τα αποτελέσματα εκμετάλλευσης ανήλθαν σε 110 εκατ. ευρώ, από 87,5 εκατ. ευρώ, ενώ οι αποσβέσεις διαμορφώθηκαν σε 40,5 εκατ. ευρώ. Στο πλαίσιο αυτό, τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους αυξήθηκαν κατά 24,6%, σε 83,4 εκατ. ευρώ.
Τι θα γίνει με την εγκατάσταση του νέου παραχωρησιούχου;
Εν τω μεταξύ, σε μια σημαντική εξέλιξη, χθες επισημοποιήθηκε η πρόθεση παράδοσης της Αττικής Οδού, στον νέο παραχωρησιούχο, δηλαδή την ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ άμεσα και συγκεκριμένα από την 6η Οκτωβρίου, δηλαδή χωρίς να υπάρξει κάποια παράταση της υφιστάμενης σύμβασης, όπως είχε αφεθεί να εννοηθεί. Άλλωστε, η σύμβαση μεταξύ ΤΑΙΠΕΔ και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ύψους 3,27 δις ευρώ υπεγράφη μόλις πριν από μερικές ημέρες και ακόμα δεν έχει κυρωθεί από τη Βουλή των Ελλήνων, ενώ υπάρχουν και δεκάδες άλλες εκκρεμότητες, όπως η παραλαβή του οδικού άξονα, το οικονομικό κλείσιμο της σύμβασης, η εγκατάσταση της νέας εταιρείας λειτουργίας. Εφόσον καταστεί εφικτό κάτι τέτοιο, θα πρόκειται για ρεκόρ στην ιστορία των συμβάσεων παραχώρησης, καθώς από την υπογραφή της σύμβασης μέχρι την ανάληψη της λειτουργίας του οδικού άξονα θα παρέλθουν μόλις τρεις εβδομάδες. Σύμφωνα πάντως με χθεσινή κοινή ανακοίνωση των Υπ. Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών, “η παράδοση από το ελληνικό δημόσιο του αυτοκινητόδρομου της Αττικής Οδού στο νέο παραχωρησιούχο (Νέα Αττική Οδός Α.Ε.), θα γίνει την Κυριακή, 6 Οκτωβρίου. Στο πλαίσιο αυτό, μέχρι τότε, θα έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες μετάβασης του οδικού άξονα στο νέο καθεστώς παραχώρησης, δηλαδή, μεταξύ άλλων, η κύρωση της σύμβασης παραχώρησης από τη Βουλή και το χρηματοοικονομικό κλείσιμο της συναλλαγής με την εφάπαξ καταβολή του τιμήματος”.