Της Βάσως Αγγελέτου
Με ανέλπιστους ρυθμούς -ακόμη και για τις ίδιες τις τράπεζες- εξακολουθούν να ενισχύονται τα κέρδη των ελληνικών τραπεζών στον απόηχο της εκτόξευσης των επιτοκίων από την ΕΚΤ κατά 4,5 ποσοστιαίες μονάδες τον τελευταίο ενάμιση χρόνο.
Πράγματι, τα οικονομικά αποτελέσματα τρίτου τριμήνου που ανακοίνωσαν την Παρασκευή Alpha Bank και Πειραιώς ξεπέρασαν τις προσδοκίες των αναλυτών, επιβεβαιώνοντας την ισχυρή δυναμική των επιτοκιακών εσόδων στη διαμόρφωση του bottom line για τις εγχώριες τράπεζες.
Η Alpha Bank ανακοίνωσε τριμηνιαία κέρδη 208 εκατ. ευρώ με προσαρμοσμένο ROTE στο 13,9% -το υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγράψει ιστορικά η τράπεζα. Η Πειραιώς ανακοίνωσε εξομαλυμένα κέρδη γ΄ τριμήνου ύψους 279 εκατ. ευρώ με ROTE 15%.
Και στις δύο περιπτώσεις, οι τράπεζες ξεπέρασαν τις προσδοκίες των επενδυτικών οίκων επιβεβαιώνοντας το “recovery story” του εγχώριου τραπεζικού κλάδου. Εξ αυτών των κερδών, σε ποσοστό άνω του 50% προήλθαν από τα έσοδα από τόκους τα οποία αγγίζουν τα 1,4 δισ. ευρώ το πρώτο εννεάμηνο και στις δύο περιπτώσεις.
Το ερώτημα που τίθεται πλέον αγωνιωδώς -όπως διεφάνη από τις ερωτήσεις των αναλυτών στις δύο διοικήσεις την Παρασκευή- είναι πότε θα τελειώσει η “χρυσή κούρσα” των επιτοκιακών κερδών.
Στη συνεδρίαση Οκτωβρίου από την Αθήνα, η ΕΚΤ αποφάσισε να πατήσει “φρένο” στο ανοδικό σερί των επιτοκίων διαμηνύοντας, πάντως, ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν στα τρέχοντα υψηλά επίπεδα για παρατεταμένο διάστημα προκειμένου να διασφαλιστεί η επαναφορά του πληθωρισμού στα επίπεδα του 2%.
Παρότι η Κριστίν Λαγκάρντ άφησε ανοιχτό το “παράθυρο” νέας ανόδου εφόσον το υπαγορεύουν οι συνθήκες, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας εκτίμησε σε συνέντευξή του ότι δεν θεωρεί πιθανό ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, είναι σαφές ότι εισερχόμαστε πλέον στην εποχή της σταθεροποίησης των επιτοκίων, όπως άλλωστε παραδέχθηκε και ο Γενικός Οικονομικός Διευθυντής της Alpha Bank Λάζαρος Παπαγαρυφάλλου. Απαντώντας στα ερωτήματα των αναλυτών, παραδέχθηκε ότι αναμένονται “μετριασμένες πιέσεις στα καθαρά έσοδα από τόκους (ΝΙΙ) το 2024 έναντι του 2023”.
Ένας λόγος είναι ότι η αύξηση των επιτοκίων της ΕΚΤ θα περάσει σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό στα επιτόκια που θα πληρώνουν οι τράπεζες στις προθεσμιακές καταθέσεις. Το κόστος των καταθέσεων θα βαίνει αυξανόμενο τα επόμενα τρίμηνα δεδομένου ότι ολοένα περισσότεροι καταθέτες στρέφονται στα προθεσμιακά προϊόντα. Παρ’ όλα αυτά, η αναλογία προθεσμιακών καταθέσεων/καταθέσεων όψεων-ταμιευτηρίου δεν υπερβαίνει το 25% βάσει των στοιχείων Σεπτεμβρίου.
Ένας άλλος λόγος είναι τα επιτοκιακά περιθώρια στα δάνεια προς μεγάλες επιχειρήσεις θα δεχθούν ακόμη μεγαλύτερες πιέσεις. Σημειώνεται ότι οι τράπεζες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν το φαινόμενο των πρόωρων αποπληρωμών δανείων από επιχειρήσεις που διαθέτουν ρευστότητα, ενώ το υψηλό κόστος χρήματος επί μακρό χρονικό διάστημα αναμένεται να εντείνει την επαναδιαπραγμάτευση των επιτοκίων δανεισμού από τις επιχειρήσεις -κάτι που ήδη είναι ορατό στη διαμόρφωση των επιτοκίων Σεπτεμβρίου στα νέα δάνεια άνω του 1 εκατ. ευρώ.
Προς το παρόν, πάντως, η δυναμική πορεία των επιτοκιακών κερδών αναμένεται να συνεχιστεί και το τέταρτο τρίμηνο του 2023, όπως διαβεβαίωσε ο κ. Παπαγαρυφάλλου. Αυτός είναι ο λόγος που η Τράπεζα Πειραιώς προχώρησε σε αναθεώρηση του ετήσιου στόχου σε 1,8 δισ. ευρώ από 1,7 δισ. ευρώ που ήταν η εκτίμηση για το έτος τον περασμένο Ιούνιο.