Της Αναστασίας Βαμβακά
Εδώ και δύο εβδομάδες, οι Κρητικοί έχουν δει νέες αυξήσεις των ακτοπλοϊκών τους εισιτηρίων, οι οποίες θα αυξομειώνονται ανάλογα με τις τιμές του Χρηματιστηρίου Ενέργειας. Ο λόγος της αύξησης είναι η ένταξη της ευρωπαϊκής ναυτιλίας στο σύστημα εμπορίας καυσίμων (EU-ETS), το οποίο έχει ως αποτέλεσμα ένα πρόσθετο κόστος περιβαλλοντικής συμμόρφωσης, το οποίο θα καταβάλλουν οι εταιρείες.
Αν και η ακτοπλοΐα της Ελλάδας έχει εξαιρεθεί από το σύστημα εμπορίας καυσίμων μέχρι και το 2030, το δρομολόγιο Πειραιάς – Κρήτη τελικά εντάχθηκε στις νέες ευρωπαϊκές ρυθμίσεις καθώς αφορά τη διασύνδεση νησιού με περισσότερους από 200.000 κατοίκους.
Τα απευθείας δρομολόγια Πειραιά – Κρήτη (Ηράκλειο, Σούδα) εκτελούν η κοινοπραξία ΑΝΕΚ-Superfast και οι Μινωικές Γραμμές. Ο όμιλος Attica έχει αυξήσει κατά 2,78% τις τιμές στα δρομολόγια της Κρήτης μέχρι στιγμής. Όπως αναφέρει η Attica στην επιστολή της προς τους ναυτικούς πράκτορες, η χρέωση EU ETS θα αναπροσαρμόζεται μηνιαίως με βάση τις μέσες τιμές της διεθνούς αγοράς για τις εκπομπές CO2 όπως καταγράφονται στο χρηματιστήριο ρύπων.
Αυξήσεις στις τιμές εφαρμόζει και η ακτοπλοϊκή εταιρεία Μινωικές Γραμμές τόσο στα εισιτήρια των επιβατών και στα φορτηγά για τα δρομολόγια από τον Πειραιά προς την Κρήτη, κοντά στο 2,4%, περίπου δηλαδή ένα ευρώ. Οι δύο όμιλοι Attica και Grimaldi από τον περασμένο Δεκέμβριο είχαν ανακοινώσει αυξήσεις στις γραμμές της Αδριατικής. Οι προσαυξήσεις των δύο ομίλων στα φορτηγά κυμαίνονται από 1,50 ευρώ στη γραμμή Ηγουμενίτσα-Μπάρι και 5,70 ευρώ στη γραμμή Πάτρα-Αγκόνα.
Αυτό που διαφοροποιεί, ωστόσο, τις δύο εταιρείες είναι ότι οι Μινωικές Γραμμές δεν θα αποδώσουν την προσαύξηση των εισιτηρίων της Κρήτης στα ευρωπαϊκά ταμεία για πράσινες δράσεις, καθώς η εταιρεία πρόσθεσε στο δρομολόγιο ενδιάμεσο σταθμό τη Μήλο και άρα “απεντάχθηκε” από την υποχρέωση της να καταβάλλει τέλος στο σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Ρύπων (ETS).
Σύμφωνα με στελέχη της εταιρείας, η επιλογή να εντάξουν τη Μήλο στο δρομολόγιο τους για Ηράκλειο δεν έγινε με γνώμονα να λειτουργήσει ως αυτό-εξαίρεση από το σύστημα εμπορίας ρύπων, αλλά αφορά την εμπορική επιλογή της εταιρείας να συνδέσει τη Μήλο σταθερά και απευθείας με τον Πειραιά και την Κρήτη, ένα αρκετά πολύπαθο νησί στη διασύνδεσή του. Ενδιαφέρον έχει, ωστόσο, ότι η τιμή του εισιτηρίου για Μήλο και για Ηράκλειο με τις Μινωικές είναι ακριβώς ίδια, στα 42 ευρώ. Η εταιρεία έχει δεσμευθεί ρητά ότι το δρομολόγιο έως το Ηράκλειο θα έχει ακριβώς την ίδια διάρκεια με αυτή που είχε όταν το εκτελούσε απευθείας από Πειραιά, χωρίς ενδιάμεσο σταθμό τη Μήλο. Αυτό βέβαια, σημαίνει γρηγορότερες ταχύτητες και άρα μεγαλύτερη κατανάλωση καυσίμων που οδηγούν σε μεγαλύτερη περιβαλλοντική επιβάρυνση, κάτι το οποίο αναφέρουν ότι είναι εντός των οδηγιών της ΕΕ. Σε σχέση με την αύξηση στα εισιτήρια, η οποία δεν σχετίζεται με το σύστημα εμπορίας ρύπων, στελέχη της εταιρείας αναφέρουν ότι οφείλεται στην αύξηση του κόστους της διασύνδεσης της Μήλου.
Το ETS συμπεριλαμβάνεται στον στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης “Fit for 55” για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (GHG) κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 (σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990) και με μακροπρόθεσμο στόχο μηδενικές εκπομπές ρύπων έως το 2050.
Η εφαρμογή του νέου κανονισμού προβλέπει ότι οι ναυτιλιακές εταιρείες, προκειμένου να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, θα πρέπει να αγοράζουν δικαιώματα ρύπων που καλύπτουν το 100% των εκπομπών αερίων τους σε ταξίδια εντός της ΕΕ και το 50% των εκπομπών τους σε ταξίδια, όπου, είτε ο λιμένας αναχώρησης, είτε ο λιμένας άφιξης είναι εκτός της ΕΕ, για να αντισταθμίσουν το διοξείδιο του άνθρακα που εκπέμπουν τα πλοία. Στο πλαίσιο αυτό, θα υπάρξει μια τριετής περίοδος προσαρμογής, κατά την οποία οι εταιρείες θα μπορούν να αγοράζουν δικαιώματα εμπορίας ρύπων ως ακολούθως: Το 2024 για το 40% των εκπομπών Το 2025 για το 70% των εκπομπών Το 2026 για το 100% των εκπομπών.