Του Κώστα Κατίκου
Λάθη που στοιχίζουν χρήμα για τους συνταξιούχους και χρόνο στον ΕΦΚΑ που τα διορθώνει ξαναπιάνοντας τις ίδιες υποθέσεις δυο φορές, εντοπίζονται στον υπολογισμό των συντάξεων.
Τα συχνότερα είναι όταν οι συνταξιούχοι έχουν διαδοχική ασφάλιση, ή διαδοχική και ταυτόχρονα παράλληλη ασφάλιση.
Λάθη εντοπίζονται και στις απλές αποφάσεις όταν υπάρχει ένα ταμείο, αλλά δεν έχουν καταγραφεί οι πλήρεις συντάξιμες αποδοχές. Σε πολλές συντάξεις ασφαλισμένων του Δημοσίου (κυρίως των Δήμων) που είχαν κάνει μετάταξη σε άλλες υπηρεσίες έχει παρατηρηθεί όταν φτάνουν να πάρουν σύνταξη να μην λαμβάνονται υπόψη όλες οι συντάξιμες αποδοχές τους επειδή δεν έχουν αποσταλεί από τις υπηρεσίες των φορέων που μετατάχθηκαν.
Σε άλλες δε περιπτώσεις οι συντάξεις βγαίνουν με λάθη επειδή ο χρόνος ασφάλισης που λαμβάνεται υπόψη για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος είναι αυτός που εμφανίζεται στο σύστημα ΑΤΛΑΣ και στο ατομικό ασφαλιστικό βιογραφικό του καθενός, και αγνοείται ασφαλιστικός χρόνος που επικαλούνται ότι έχουν οι ασφαλισμένοι. Όταν οι ασφαλισμένοι έχουν ασφάλιση που δεν τη βλέπει ο ΑΤΛΑΣ, γιατί δεν έχουν μηχανογραφηθεί όλα τα ένσημα, τότε αυτός ο χρόνος δεν λαμβάνεται υπόψη από τις υπηρεσίες κατά την έκδοση της σύνταξης, αλλά μόνον κατόπιν ένστασης. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι συντάξεις βγαίνουν ξανά με υψηλότερα ποσά όταν οι ασφαλισμένοι προσκομίσουν τα στοιχεία της ασφάλισής τους που δεν τα βλέπει ο ΑΤΛΑΣ.
Για του λόγου το αληθές το Capital δημοσιεύει ντοκουμέντο απόφασης συνταξιούχου προερχόμενου από την Ιονική Τράπεζα που είχε ασφαλιστεί στο ΙΚΑ για 3.675 μέρες και με την εξαγορά της Ιονικής από την Alpha Bank συνέχισε για άλλες 1.575 μέρες με ασφάλιση στο ΙΚΑ αλλά με άλλον εργοδότη. Ένα μέρος τη ασφάλισης του ως υπάλληλος της Alpha, συνέπεσε με παράλληλο χρόνο στο Δημόσιο. Όταν ήρθε η ώρα να πάρει σύνταξη ο ΕΦΚΑ δεν του υπολόγισε όλους τους χρόνους προφανώς λόγω των τριών διαφορετικών εργοδοτών (Ιονική, Alpha, Δημόσιο) με αποτέλεσμα ο ασφαλισμένος να πάρει σύναξη 584 ευρώ. Ο συνταξιούχος υπέβαλε ένσταση και τελικά το λάθος αποκαταστάθηκε με τη σύνταξη να ανέρχεται στα 1.217 ευρώ μικτά και 1.062 ευρώ καθαρά.
Τέτοιες περιπτώσεις είναι πολλές στον ΕΦΚΑ και πέραν του ότι την πληρώνουν οι συνταξιούχοι λαμβάνοντας ενίοτε λιγότερα από όσα δικαιούνται, δημιουργείται μια πρόσθετη γραφειοκρατία καθώς πολλές αποφάσεις ελέγχονται εκ νέου σε διάστημα τριών μηνών για να διορθωθούν τα λάθη του υπολογισμού των συντάξεων.
Οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι ο νόμος για τις συντάξεις ταχείας απονομής (fast track συντάξεις) προβλέπει μεν ότι η σύνταξη εκδίδεται με βάση τα στοιχεία που βλέπουν οι υπηρεσίες στο σύστημα ΑΤΛΑΣ, αλλά ταυτόχρονα λέει ότι αν οι ασφαλισμένοι έχουν ένσημα που δεν τα βλέπει ο ΑΤΛΑΣ, μπορούν με υπεύθυνη δήλωσή τους να ζητήσουν να συνυπολογιστούν και αυτά,, αναλαμβάνοντας όμως και την ευθύνη των ποινικών και οικονομικών κυρώσεων που θα επιβληθούν εις βάρος τους αν αποδειχθεί ότι τα ένσημα που επικαλούνται δεν υπάρχουν. Η διαδικασία αυτή λέγεται σύνταξη εμπιστοσύνης, γιατί το βάρος της απόδειξης του ασφαλιστικού χρόνου πέφτει στον ασφαλισμένο.
Παρά ταύτα, οι 9 στις 10 συντάξεις εκδίδονται μόνον με το σύστημα fast track και αποφεύγεται από τις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ να αξιοποιείται η διαδικασία των συντάξεων με υπεύθυνη δήλωση από τους ασφαλισμένους. Στην πράξη όμως αποδεικνύεται ότι και στις fast track συντάξεις υπάρχουν λάθη και αν δινόταν η δυνατότητα στους ασφαλισμένους να ασκήσουν το δικαίωμα που τους δίνει ο νόμος η κατάσταση θα ήταν καλύτερη και με λιγότερα λάθη.