του Κώστα Ράπτη
Ο Κλεμάντ Μπον, άλλοτε υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της κυβέρνησης Μακρόν και “θύμα”, ήδη από τον πρώτο γύρο, της υποχώρησης της προεδρικής παράταξης στις βουλευτικές εκλογές της Γαλλίας, σημείωσε δηκτικά: “Όταν ήμουν φοιτητής, μας δίδασκαν ότι το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα απέτρεπε δύο τινά: την άνοδο των άκρων και την πολιτική αστάθεια. Τώρα πρόκειται να έχουμε είτε το ένα, είτε το άλλο, είτε και τα δύο”.
Καθώς οι Γάλλοι ψηφοφόροι προσέρχονται εκ νέου στις κάλπες για τον αποφασιστικό (σε ό,τι αφορά την κατανομή των εδρών) δεύτερο γύρο των εκλογών που προκήρυξε πρόωρα ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, μετά το ταπεινωτικό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, η απειλή της αστάθειας προβάλλει ισχυρότερη από ποτέ, ενώ οι ήδη καταγεγραμμένες ισχυρές επιδόσεις του Εθνικού Συναγερμού της Μαρίν Λεπέν σηματοδοτούν αλλαγή εποχής.
Αναρωτιέται κανείς ποιο από τα δύο ενδεχόμενα είναι το πιο προβληματικό: η κατάκτηση της αυτοδυναμίας από τη λεπενική ακροδεξιά, σε μια προβληματική συγκατοίκηση με τον νυν ένοικο των Ηλυσίων μέχρι τις προεδρικές εκλογές του 2027, ή η διαμόρφωση ενός “κολοβού Κοινοβουλίου”, όπου θα κυριαρχούν εύθραυστες συμμαχίες ή διασπάσεις και η διακυβέρνηση θα τελείται κυρίως μέσω προεδρικών διαταγμάτων;
Το δεύτερο σενάριο είναι κατά τους δημοσκόπους το πλέον πιθανό μέχρι τη στιγμή που θα ανοίξουν οι κάλπες.
Τα αριθμητικά δεδομένα
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις των τελευταίων ημερών (που μένει βέβαια να επαληθευτούν), ο Εθνικός Συναγερμός και οι σύμμαχοί του θα μπορούσαν να έχουν από 200 έως 240 έδρες (επί συνόλου 577), έναντι 89 που κέρδισαν στις βουλευτικές εκλογές του 2022. Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο των κομμάτων της Αριστεράς και άλλοι αριστεροί υποψήφιοι θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν από 145 ως 200 έδρες, έναντι αθροίσματος 150 στην απελθούσα Εθνοσυνέλευση, ενώ σοβαρή μείωση εδρών εμφανίζεται να έχει η παράταξη Μακρόν “Μαζί”, η οποία, από τις 245 έδρες που είχε, θα κυμανθεί ανάμεσα στις 90 και τις 140 έδρες. Τέλος, το Ρεπουμπλικανικό κόμμα, μαζί με άλλους δεξιούς υποψήφιους, θα έχουν από 25 έως 50 έδρες.
Ένα στοιχείο ρευστότητας δημιούργησαν, βέβαια, οι αποσύρσεις υποψηφίων μεταξύ των δύο γύρων, στο όνομα της ύψωσης φραγμού στην ακροδεξιά, καθώς το εκλογικό σύστημα, που ευνοεί το πρώτο κόμμα, επιτρέπει την πρόκριση όποιου συγκέντρωσε στον πρώτο γύρο το 12,5% των εγγεγραμμένων. Με δεδομένη την αύξηση της συμμετοχής την περασμένη Κυριακή κατά είκοσι μονάδες, οι “πολυγωνικές” αναμετρήσεις σημείωσαν ρεκόρ. Από τις συνολικά 577 μονοεδρικές περιφέρειες της Γαλλίας, στις 305 προκρίθηκαν τρεις υποψήφιοι, ενώ σε πέντε εκλογικές περιφέρειες προκρίθηκαν τέσσερις υποψήφιοι. Σε 191 εκλογικές περιφέρειες προκρίθηκαν από δύο υποψήφιοι, ενώ από τον πρώτο γύρο εκλέχτηκαν στη γαλλική Εθνοσυνέλευση 76 βουλευτές (39 του Εθνικού Συναγερμού, 31 του Λαϊκού Μετώπου και 2 του “Μαζί”). Ο Εθνικός Συναγερμός πρώτευσε σε 297 περιφέρειες, η Αριστερά σε 159, η παράταξη Μακρόν σε 70 και το Ρεπουμπλικανικό κόμμα σε 20 περιφέρειες.
Ήδη αποσύρθηκαν, προκειμένου να παρεμποδίσουν την επικράτηση του Εθνικού Συναγερμού, 132 υποψήφιοι του Νέου Λαϊκού Μετώπου (από τους 446 που προκρίθηκαν στον δεύτερο γύρο), οι οποίοι ως τρίτοι στην κατάταξη δεν είχαν ελπίδες, καθώς και 83 από τους 319 προκριθέντες της παράταξης Μακρόν.
Σε τι αποβλέπει ο Μακρόν
Οι αριθμοί αυτοί, αλλά και οι τοποθετήσεις ηγεσίας και βάσης, δείχνουν πάντως ότι οι προτεραιότητες των διαφορετικών πτερύγων του φερόμενου “δημοκρατικού μετώπου” αποκλίνουν.
Ο ίδιος ο Μακρόν διευκρίνισε ότι η απόσυρση υποψηφίων δεν αναιρεί την άρνησή του να συγκυβερνήσει με την “Ανυπότακτη Γαλλία” του Ζαν-Λικ Μελανσόν, την πλέον αριστερή και γεωπολιτικά “ανορθόγραφη” (λόγω της στάσης της στην ουκρανική και ιδίως στη μεσανατολική κρίση) συνιστώσα του Νέου Λαϊκού Μετώπου.
Το σχέδιο του ενοίκου των Ηλυσίων είναι να δημιουργήσει μία πλειοψηφία (ενδεχομένως υπέρ μιας κυβέρνησης τεχνοκρατών) που θα αθροίζει στην κοινοβουλευτική εκπροσώπηση του “Μαζί” το ήμισυ του Νέου Λαϊκού Μετώπου, ήτοι Σοσιαλιστές και Πράσινους, καθώς και (κάποιους) Ρεπουμπλικανούς, εφόσον τα αριθμητικά δεδομένα δεν θα επιτρέπουν στους τελευταίους ενδεχόμενη κυβερνητική συμμαχία με τον Εθνικό Συναγερμό.
Το συνεχές μιντιακό σφυροκόπημα εις βάρος του Μελανσόν (το οποίο προφανώς μαρτυρεί τη συμφιλίωση των ελίτ με το ρίσκο μιας ανάδειξης λεπενικής κυβέρνησης) έχει επιδράσει στην κοινή γνώμη.
Από δημοσκόπηση της Elabe προκύπτει ότι, σε περίπτωση αναμέτρησης ενός αριστερού υποψηφίου και ενός ακροδεξιού, ο ένας στους δύο ψηφοφόρους της παράταξης Μακρόν θα απείχε από την ψηφοφορία, ενώ το 32% θα ψήφιζε υπέρ του αριστερού υποψηφίου και το 18% υπέρ του ακροδεξιού. Από την άλλη πλευρά, στην περίπτωση αναμέτρησης ενός υποψηφίου της παράταξης Μακρόν και ενός ακροδεξιού υποψηφίου, το 62% από αυτούς που στον πρώτο γύρο είχαν ψηφίσει Αριστερά θα ψήφιζε στον δεύτερο γύρο τον υποψήφιο του Κέντρου, το 32% θα επέλεγε την οδό της αποχής και μόνο το 16% θα επέλεγε τον ακροδεξιό υποψήφιο. Τέλος, αναφορικά με το ερώτημα “ποιο κόμμα θα θέλατε να έχει την απόλυτη πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση”, το 33% των ερωτηθέντων απάντησε ο Εθνικός Συναγερμός, έναντι 24% που επέλεξε το Λαϊκό Μέτωπο, 18% που επέλεξε την παράταξη Μακρόν, ενώ ο ένας στους τέσσερις Γάλλους απάντησε “κανένας από αυτούς”.
Την εικόνα συμπληρώνει η “πολιτική του φόβου” για τυχόν ξεσπάσματα βίας “από την άκρα Δεξιά και την άκρα Αριστερά”, όπως δήλωσε ο υπουργός Εσωτερικών, Ζεράλ Νταρμανέν, ανακοινώνοντας την ανάπτυξη 300.000 αστυνομικών τη βραδιά των εκλογών. Ήδη μεγάλο θόρυβο ξεσηκώνουν τα επεισόδια που σημειώθηκαν κατά της κυβερνητικής εκπροσώπου Πρίσκα Τεβενό από δεκαμελή ομάδα νεαρών κατά τη διάρκεια αφισοκόλλησης, καθώς και κατά υποψήφιας του Εθνικού Συναγερμού στη Σαβόια.
Τι σημαίνουν κατά τους ειδικούς οι οικονομικές πολιτικές ακροδεξιάς και Αριστεράς
Τους εξαιρετικά μεγάλους κινδύνους που θα απειλήσουν τόσο τη Γαλλία όσο και την υπόλοιπη Ευρώπη σε περίπτωση νίκης του ακροδεξιού κόμματος της Μαρίν Λεπέν στον δεύτερο γύρο των γαλλικών βουλευτικών εκλογών επισημαίνουν σε κοινό τους άρθρο στην οικονομική εφημερίδα “Les Echos” τρεις επιφανείς Γάλλοι οικονομολόγοι: ο Ζαν Πιζανί Φερί από τον Ιστιτούτο Bruegel, o Φιλίπ Αγιόν, καθηγητής στο Κολλέγιο της Γαλλίας, και η Αλεξάνδρα Ρουλέ, υποψήφια για το βραβείο της καλύτερης νέας οικονομολόγου.
Ειδικότερα, επισημαίνουν ότι αν, για παράδειγμα, το κόμμα της Μαρίν Λεπέν εφαρμόσει αυτά που προτείνει για το μεταναστευτικό, τότε σημαντικές οικονομικές δραστηριότητες όπως η εστίαση και οι κατασκευές θα αντιμετωπίσουν ανυπέρβλητα προβλήματα. Αναφέρουν, επίσης, ότι σημαντικές επιπτώσεις θα υπάρξουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο σε τομείς όπως η ενεργειακή αυτονομία, η αύξηση της παραγωγικότητας της βιομηχανίας και οι επενδύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος. Τέλος, συγκρίνοντας το οικονομικό πρόγραμμα του Εθνικού Συναγερμού της Μαρίν Λεπέν με αυτό της Ανυπότακτης Γαλλίας, οι τρεις οικονομολόγοι χαρακτηρίζουν το οικονομικό πρόγραμμα του αριστερού κόμματος “ριψοκίνδυνο και επιζήμιο”, πλην όμως επισημαίνουν ότι το οικονομικό πρόγραμμα του Εθνικού Συναγερμού θα μειώσει την ελκυστικότητα της Γαλλίας για ξένες επενδύσεις, θα την οδηγήσει σε διεθνή απομόνωση και, σε τελευταία ανάλυση, θα αποτελέσει πλήγμα για την ανεξαρτησία της χώρας.