Με τους πολέμους στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή να βρίσκονται σε εξέλιξη, η παγκόσμια ζήτηση για βλήματα πυροβολικού, ειδικά των 155 χιλιοστών έχει εκτιναχθεί στα ύψη. Κι ενώ τα ΕΑΣ αναδεικνύονται στην πιο περιζήτητη «χρυσή» γραμμή παραγωγής, η Διοίκηση της Εταιρείας φέρνει αύριο προς ψήφιση συμφωνία αποκλειστικής παραχώρησης όλης της παραγωγής σε κοινοπραξία Σλοβάκων – Τσέχων, με τους εργαζόμενους να καταγγέλλουν αποκρατικοποίηση από την πίσω πόρτα, που υπονομεύει το μέλλον της άλλοτε κραταιάς βιομηχανίας.
Του Χρήστου Μαζανίτη
Αποφασισμένη να φέρει προς ψήφιση στο Διοικητικό Συμβούλιο της Τρίτης την πρόταση των Σλοβάκων – Τσέχων για την παραγωγή μέρους της γόμωσης των βλημάτων των 155 χιλιοστών είναι η Διοίκηση της εταιρείας, η οποία όμως – όπως λένε οι εργαζόμενοι στο enikos.gr – «επιχειρεί να ψηφίσει μία σκανδαλώδη πρόταση. Αυτή της παραχώρησης όλων των γραμμών παραγωγής στην κοινοπραξία των Τσέχων – Σλοβάκων, για όλα τα διαμετρήματα βλημάτων και ταυτόχρονα με το αποκλειστικό δικαίωμα μεταπώλησης».
«Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αποκρατικοποιούνται πλήρως τα ΕΑΣ από την πίσω πόρτα και δίνονται σε μία κοινοπραξία με αδιαφανή και χαμηλής αξιοπιστίας στοιχεία – όπως τα χαρακτήρισαν οι αρμόδιες ευρωπαϊκές επιτροπές» επισημαίνουν οι εργαζόμενοι στο enikos.gr.
Μάλιστα, για πρώτη φορά, η απόφαση της διοίκησης των ΕΑΣ να προχωρήσει στην ψήφιση των εισηγήσεων στο ΔΣ της Τρίτης έχει φέρει τη συστράτευση όλων των διαφορετικών παρατάξεων των εργαζομένων, με την ΔΑΚΕ να είναι έτοιμη για μετωπική σύγκρουση με το υπουργείο Οικονομικών που είναι το αρμόδιο αλλά και το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, που χειρίζεται το θέμα της παραγωγής των βλημάτων αλλά και της εξέτασης του φακέλου του επενδυτικού σχήματος.
Η πρόταση από τις ΗΠΑ
Μόλις πριν από λίγες ημέρες αποκαλύπταμε στο enikos.gr την πρόταση των Αμερικανών να προχωρήσουν σε άμεση επένδυση στα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ), προκειμένου να ξεκινήσουν την παραγωγή συνολικά 1 εκατομμυρίου βλημάτων για τις ανάγκες των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, ύψους 2 δισ. ευρώ.
Η πρόταση ήρθε ενώ η διοίκηση των ΕΑΣ ήταν αποφασισμένη να φέρει προς ψήφιση την περασμένη Τρίτη στο ΔΣ την εισήγηση για παραχώρηση των γραμμών παραγωγής της βιομηχανίας στην κοινοπραξία Σλοβάκων – Τσέχων. Με κυβερνητική παρέμβαση το ΔΣ αναβλήθηκε ενώ σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες του enikos.gr διαβεβαίωσαν την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα ότι δεν θα προχωρούσαν στη «σκανδαλώδη παραχώρηση», όπως τη χαρακτηρίζουν οι εργαζόμενοι.
Οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν κυβερνητικό εμπαιγμό, με το υπουργείο Οικονομικών να παραπέμπει στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας κι από εκεί να τους λένε ότι έχουν εντολές άνωθεν.
Ξαφνικά, ήρθε η γνωστοποίηση στα μέλη του ΔΣ ότι την Τρίτη θα συνεδριάσουν με ακριβώς τα ίδια θέματα. Μάλιστα, τα μέλη θα κληθούν να πάρουν απόφαση χωρίς η κοινοπραξία Τσέχων – Σλοβάκων να τους έχει παρουσιάσει ούτε ένα συμβόλαιο.
Οι προτάσεις
Παράλληλα η πρόταση των Αμερικανών, που μεταξύ άλλων έχει δεσμευτικό χαρακτήρα (συμβόλαιο και κοστολογημένα κέρδη για την εταιρεία και το ελληνικό δημόσιο) κι έχει κοινοποιηθεί ακόμη και στο ΔΣ των ΕΑΣ είναι απορίας άξιο πώς ούτε στην συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου αυτής της Τρίτης, δεν περιλαμβάνεται ως παρουσίαση στα μέλη. Δηλαδή, για να γίνει κατανοητό, υπάρχει μία επίσημη πρόταση μέσω αμερικανικής πρεσβείας ύψους 2 δισ., και τα μέλη του ΔΣ όχι μόνο δεν ενημερώνονται αλλά απεναντίας καλούνται να αποφασίσουν για την «την παράταση 90ημερης προθεσμίας σύνταξης και υπογραφής επόμενων εκτελεστικών συμβάσεων για την εμπορική σχέση των μελών της κοινοπραξίας και για τα ζητήματα προμηθειών».
Η παράταση κατά επιπλέον 90 ημέρες της συμφωνίας που έχει συναφθεί με την αρχική σύμφωνη γνώμη του υπουργείου Οικονομικών πραγματοποιείται ενώ η κοινοπραξία εμφανίζεται να μην μπορεί να φέρει σε πέρας ούτε τα στοιχειώδη από τα συμφωνηθέντα. Προς επίρρωση των παραπάνω, οι εργαζόμενοι επικαλούνται τα 10.000 βλήματα πυροβολικού, που παραμένουν στοιβαγμένα σε αποθήκη των ΕΑΣ στο Λαύριο, όπως είχαμε αποκαλύψει στο enikos.gr.
Ένα επιπλέον στοιχείο που προκαλεί ερωτήματα είναι πώς η κοινοπραξία Τσέχων – Σλοβάκων που αυτή τη στιγμή έχουν, θεωρητικά, συμβόλαιο μόνο για την γόμωση βλημάτων των 155 χλστ -με τα ΕΑΣ να βγάζουν 90 ευρώ αντί 2.500 ευρώ που κάνει η παραγωγή του βλήματος και πηγαίνει αλλού- ταυτόχρονα μπορούν και πετυχαίνουν να πάρουν τα δικαιώματα παραγωγής από σφαίρες μέχρι… πύραυλους, χωρίς να έχουν παρουσιάσει κανένα συμβόλαιο.
Αυτά έρχονται ενώ από τη ΔΕΘ ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έδινε από την ΔΕΘ το πρόσταγμα για την «αμυντική βιομηχανία, όπου στηρίζουμε τη σημαντική καινοτομία η οποία αναπτύσσεται σήμερα από μικρές ελληνικές εταιρείες, μονάδες έρευνας προϊόντων πολυεθνικών εταιρειών, όπως αυτές που ήδη έχουν εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη».
Πυρ ομαδόν
Στο enikos.gr μίλησε ο Πρώην Διευθύνων Σύμβουλος της ΠΥΡΚΑΛ και Γενικός Δ/ντης των ΕΑΣ, Παναγιώτης (Τάκης) Μοσχολιός, ο οποίος είναι αποκαλυπτικός για το σχέδιο που δρομολογείται από την Διοίκηση της ΕΑΣ.
«Εργαζόμενος για 35 χρόνια στην ΠΥΡΚΑΛ-ΕΑΣ παρακολουθώ από απόσταση τις εξελίξεις που αφορούν την δημόσια εταιρία αναστοχαζόμενος τις επιτυχίες και τις παραλείψεις του παρελθόντος. Μετά την εγκατάλειψη του σχεδίου αναδιάρθρωσης που εγκρίθηκε το 2014 από την Ε.Ε. ακολούθησαν συνεχείς πράξεις που έπληξαν την λειτουργία της εταιρίας, δυσαρέστησαν τους πελάτες της και έδωσαν έδαφος να προβληθεί συστηματικά ο αβάσιμος ισχυρισμός ότι τα Ε.Α.Σ. είναι μια πλήρως απαξιωμένη εταιρία. Τα γεγονότα στην Ουκρανία, οι συνθήκες που ισχύουν στην διεθνή αγορά για συμβατικά πυρομαχικά, η επίσκεψη του αρμόδιου επιτρόπου της Ε.Ε. Τιερί Μπρετόν, η εκδήλωση ενδιαφέροντος για συνεργασία με τα Ε.Α.Σ. από μεγάλους οίκους του εξωτερικού απέδειξαν ότι η αγορά δεν την θεωρεί απαξιωμένη. Συνεπώς δημιουργήθηκε σημαντική ευκαιρία αξιοποίησης της διεθνούς ζητήσεως, σε συνεργασία με αξιόπιστους εταίρους, που θα έπρεπε να επιλεγούν με διαγωνιστική διαδικασία, με καθορισμό πλαισίου απαιτήσεων και κριτηρίων αξιολόγησης και βεβαίως με πλήρη ενεργοποίηση των γραμμών παραγωγής των Ε.Α.Σ.» αναφέρει ο κος Μοσχολιός στο enikos.gr.
Και συμπληρώνει: «Αντ΄ αυτών, σύμφωνα με μη διαψευσθέντα δημοσιεύματα, επελέγη η εκχώρηση όλων των γραμμών παραγωγής και εγκαταστάσεων σε μια υπό ίδρυση κοινοπραξία θα τις διαχειρίζεται κατ΄ αποκλειστικότητά και θα διοικείται για 25 χρόνια από ξένη εταιρία. Συνεπώς ιδιωτικοποιείται ο κλάδος πυρομαχικών προκειμένου ο ξένος εταίρος να εξυπηρετήσεις συμβατικές του υποχρεώσεις. Κατά την επίσκεψη του Τιερί Μπρετόν στις εγκαταστάσεις των Ε.Α.Σ. στις 28/4/2023 τον συνόδευε ο τέως Υ.ΕΘ.Α. Οι εργαζόμενοι άκουσαν τον Έλληνα υπουργό να λέει «φαίνεται πως οι ξένοι έχουν σε υπόληψη την εταιρία αντίθετα με εμας…».
SOS από τους εργαζόμενους
‘Όπως είχαμε γράψει στο enikos.gr, η αμερικανική πρόταση ήρθε τη στιγμή που οι εργαζόμενοι στα ΕΑΣ εξέπεμπαν SOS , μέσω δελτίου Τύπου, που δημοσίευσαν. Σε αυτό, μεταξύ άλλων επισημαίνονται διάφορες περίεργες κινήσεις και συμφωνίες.
«Σε μια συγκυρία, που η διεθνής ζήτηση για πυρομαχικά κορυφώνεται, τα ΕΑΣ με ευθύνη της Διοίκησής τους, καταδικάζονται στο θνησιγενή ρόλο του «φτωχού συγγενή» με ταχύτατη ημερομηνία λήξης» αναφέρουν, προσθέτοντας:
«Η κρατική αμυντική βιομηχανία, άγνωστο γιατί;;;, έχει αποσυρθεί συνειδητά από την κατασκευή των μεταλλικών μερών και του πυροσωλήνα στην παραγωγική διαδικασία βλημάτων 155 χιλιοστών. (Τα παρήγαγε για χρόνια) ενώ περιορίζεται μόνο στη γόμωση. Το αντίτιμο 80€ – 90€, «φιλοδώρημα» σε σχέση με τη τιμή του βλήματος (περίπου 2.500€), ίσως να μην καλύπτει ούτε το κόστος παραγωγής.
Η «Κοινοπραξία» που κάποιοι θέλουν να εμφανίζουν ως «από μηχανής Θεό» για την επανέναρξη της παραγωγής, μάλλον με τις πρακτικές των «Τριάκοντα Τυράννων» μπορεί να συγκριθεί και όρους… «αποικιοκρατικούς».
Σήμερα το πρωί εξέδωσαν νέα ανακοίνωση στην οποία μεταξύ άλλων επισημαίνουν ότι «το περιεχόμενο και η χρονική διάρκεια της Συμφωνίας ΕΑΣ – κοινοπραξίας Σλοβάκων Τσέχων, με τα ΕΑΣ να αποσύρονται από την παραγωγή του μεταλλικού μέρους του 155 mm και να περιορίζονται μόνο στη γόμωση, υπονομεύει την προοπτική παραγωγικής ανασυγκρότησης και ανάπτυξης των ΕΑΣ. Επιπρόσθετα, οι διαδικασίες που ακολουθήθηκαν για την υπογραφή και τη σύσταση της Κοινοπραξίας εγείρουν σοβαρά ερωτηματικά ως προς την εγκυρότητα και νομιμότητά τους προκαλώντας εύλογους προβληματισμούς για τη διασφάλιση ή μη του δημοσίου συμφέροντος».
Μάλιστα, η Ομοσπονδία των εργαζομένων ανακοίνωσε ότι «προχώρησε στην υλοποίηση σχετικής Καταγγελίας στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας ενώ επιφυλάσσεται να προσφύγει σε κάθε αρμόδια εθνική και ευρωπαϊκή αρχή».
«Περίεργη πρόταση»
Οι ίδιοι οι εργαζόμενοι έχουν καταγγείλει ως «περίεργη» την πρόταση που έχει κατατεθεί από την κοινοπραξία Σλοβάκων – Τσέχων, «μια κοινοπραξία Βαβέλ» όπως την χαρακτηρίζουν.
«Καταθέτουμε μια απλή συλλογιστική. Αν η εταιρεία από το 2022 είχε αποφασίσει να παράγει μεταλλικά μέρη μεγάλων διαμετρημάτων και ειδικά πυρομαχικό 155 mm που έχει τεράστια διεθνή ζήτηση, θα μπορούσε με ένα κόστος το πολύ 5 εκατ. € να ενεργοποιήσει τη γραμμή παραγωγής. Με μια παραγωγή με συνετούς υπολογισμούς, 70.000 τεμάχια ανά χρόνο και τιμή πώλησης 2.000 € ανά βλήμα (τιμή προ πολέμου Ουκρανίας), η εταιρεία θα μπορούσε να έχει ετήσια έσοδα 140.000.000 €! Αντ’ αυτού σήμερα η εταιρεία «δεμένη» στο άρμα των Σλοβάκων θα εισπράξει μέχρι το τέλος του 2025 13,5 εκατ. €!» αναφέρουν χαρακτηριστικά οι εργαζόμενοι στην ανακοίνωσή τους.
Όπως επισημαίνουν οι εργαζόμενοι, ένα προσύμφωνο το οποίο προωθείται από ορισμένους κύκλους εδώ και μήνες να μετατραπεί σε Συμβόλαιο μεταξύ μίας κοινοπραξίας εταιρειών Σλοβακίας και Τσεχίας, με ενδιάμεσο μία εταιρεία από την Κύπρο, «μια «Κοινοπραξία Βαβέλ» με νεφελώδη σύσταση και σύνθεση, συνδεόμενη με παλιούς γνώριμους ενδιάμεσους/μεταπράτες και εν ενεργεία «συνεργάτες» των Ε.Α.Σ.» όπως επισημαίνουν, η οποία έχει ως «διακύβευμα τον παραγωγικό ακρωτηριασμό των Ε.Α.Σ., την υποκοστολόγηση των υπηρεσιών τους και τη δέσμευση των γραμμών παραγωγής πυρομαχικών για δύο και πλέον δεκαετίες. Κι όλα αυτά με χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων (160 εκατ. € την τελευταία τετραετία) και κονδύλια της Ε.Ε.».
Η Ομοσπονδία (ΟΕΧΒΕ), στη σημερινή της ανακοίνωση αναφέρει: «Τα νέα δεδομένα, οι υπεραξίες και οι ανατιμήσεις στη διεθνή αγορά πυρομαχικών προσφέρουν μια μοναδική ευκαιρία ανάταξης των ΕΑΣ και του οικοσυστήματος της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας με δημιουργία εκατοντάδων θέσεων πλήρους και σταθερής εργασίας. Αποφάσεις και συμφωνίες που δεσμεύουν και εγκλωβίζουν τα ΕΑΣ σε ρόλο απαξιωμένου υποκατασκευαστή θα μας βρίσκουν σθεναρά απέναντι».
Και καταλήγουν τονίζοντας: «Αύριο, Τρίτη 10/9/2024, το Δ.Σ. των ΕΑΣ οδηγείται στην πιο καταστροφική απόφασή του για το παρόν και το μέλλον της Εταιρείας με την έγκριση της Κοινοπραξίας, των δεσμευτικών και διαλυτικών όρων που περιλαμβάνει βάζοντας ουσιαστικά «ταφόπλακα» στην αυτόνομη παραγωγή πυρομαχικών».