Της Βάσως Αγγελέτου
Μεταφορές χρημάτων σε 10 δευτερόλεπτα, με τη χρέωση ενός απλού εμβάσματος, θα απολαμβάνουν οι Ευρωπαίοι πολίτες από το καλοκαίρι του 2025, ανεξάρτητα από τη χώρα στην οποία βρίσκονται και την τράπεζα με την οποία συνεργάζονται.
Στις 14 Φεβρουαρίου δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ ο Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου αναφορικά με την τροποποίηση του πλαισίου λειτουργίας των άμεσων μεταφορών πίστωσης σε ευρώ.
Οι νέες διατάξεις, οι οποίες θα τεθούν σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευση (5 Μαρτίου 2024), υποχρεώνουν τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμής της Ευρωζώνης να αποδέχονται άμεσες πληρωμές εντός εννέα μηνών (5 Δεκεμβρίου 2024) και να αποστέλλουν άμεσες πληρωμές εντός 18 μηνών (5 Σεπτεμβρίου 2025).
Στόχος του Ευρωκοινοβουλίου μέσω του αναθεωρημένου Κανονισμού είναι να διαμορφωθούν ευνοϊκές συνθήκες για αυξημένο ανταγωνισμό στις πληρωμές, να ενσωματώνονται οι εξελίξεις στην καινοτομία και στην αγορά στον τομέα των πληρωμών, να προωθείται η ανάπτυξη νέων προϊόντων πληρωμών σε επίπεδο Ένωσης και να διευκολύνεται η πρόσβαση των νεοεισερχόμενων φορέων στην αγορά.
Ποιες αλλαγές έρχονται στα εμβάσματα
Σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία, οι άμεσες μεταφορές πίστωσης γίνονται:
1. Υποχρεωτικές για όλους τους παρόχους πληρωμών στην ΕΕ έως το φθινόπωρο το 2025, τόσο για τις εμπορικές όσο και για τις κεντρικές τράπεζες. Σημειώνεται ότι η Τράπεζα της Ελλάδος είναι η πρώτη κεντρική τράπεζα της ΕΕ που υιοθέτησε την υπηρεσία TARGET Instant Payment Settlement (TIPS) για το διακανονισμό των άμεσων πληρωμών.
2. Προσιτές, καθώς η χρέωση του άμεσου εμβάσματος εξισώνεται με τη χρέωση του φθηνότερου εμβάσματος που προσφέρουν οι τράπεζες στους πελάτες τους. Στην Ελλάδα, αυτό σημαίνει άμεσα εμβάσματα με χρέωση μικρότερη του 1 ευρώ, από 4 ή 5 ευρώ που κοστίζουν σήμερα. Επίσης, το κόστος διασυνοριακών εμβασμάτων εξισώνεται με το κόστος των εγχώριων εμβασμάτων.
3. Ασφαλείς, καθώς οι τράπεζες υποχρεούνται να εισάγουν πρόσθετη επαλήθευση μέσω αντιστοίχισης ΙΒΑΝ και ονόματος δικαιούχου ώστε ο εντολέας να μπορεί να προλάβει έγκαιρα τυχόν λάθος στον αποδέκτη της πληρωμής.
4. Απρόσκοπτες, καθώς επιβάλλεται ρύθμιση των ελέγχων που επιβάλλουν οι τράπεζες προς αποφυγή απάτης ή προς επιβολή κυρώσεων, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα την άσκοπη απόρριψη σημαντικού ποσοστού εμβασμάτων. Ο χρόνος απόρριψης μειώνεται από τα 20 στα 10 δευτερόλεπτα ώστε οι μεταφορές πίστωσης να πραγματοποιούνται απρόσκοπτα και με ασφάλεια.
Τι ισχύει στην Ελλάδα
Ανέτοιμες ως προς την καθολική καθιέρωση του συστήματος άμεσων πληρωμών είναι, προς το παρόν, οι ελληνικές τράπεζες. Μόνο δύο συνεταιριστικές τράπεζες, η Συνεταιριστική Καρδίτσας και η Συνεταιριστική Ηπείρου, διαθέτουν σήμερα την υποδομή για να προσφέρουν το πλήρες φάσμα των άμεσων πληρωμών μέσω του TIPs.
Οι συστημικές και υπόλοιπες μη συστημικές τράπεζες προσφέρουν μεν το προϊόν της άμεσης πίστωσης, όμως αυτή υλοποιείται μέσω του προϋπάρχοντος συστήματος SEPA αλλά όχι του συστήματος TIPS που αποτελεί τη σύγχρονη εφαρμογή του Ευρωσυστήματος για μεταφορές χρημάτων εντός λίγων δευτερολέπτων.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του Capital.gr, οι συστημικές τράπεζες είναι έτοιμες ως προς την υλοποίηση της αποδοχής αλλά όχι της αποστολής άμεσων πληρωμών. Προκειμένου να συμμορφωθούν με τη νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία, θα πρέπει να αφιερώσουν περισσότερους πόρους προκειμένου να αναβαθμίσουν τα συστήματά τους ώστε να μπορούν να υποστηρίξουν την πανευρωπαϊκή υπηρεσία άμεσων εμβασμάτων TIPS.
Σημειώνεται ότι για τις πληρωμές προς το Δημόσιο, η ΤτΕ προσφέρει την υποδομή TIPs ήδη από τον Φεβρουάριο του 2023, ωστόσο, η υπηρεσία δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί πλήρως λόγω της μη ετοιμότητας των εγχώριων τραπεζών.