Το υψηλό χρέος της Ιταλίας είναι ένας από τους κινδύνους για την ευρωζώνη. Υπήρχε μεγάλη ανησυχία ότι η δεξιά εθνικίστρια θα μπορούσε να βγάλει τα οικονομικά από την ισορροπία. Αλλά ένα σχέδιο νόμου δείχνει πως η Τζόρτζια Μελόνι θέλει να κερδίσει πόντους στους ψηφοφόρους της με δύο άλλα θέματα, σχολιάζει η Welt.
Όσον αφορά τον εθνικό προϋπολογισμό, η Ιταλία είναι το προβληματικό παιδί της ΕΕ. Με 146% της οικονομικής της παραγωγής, η χώρα είναι χρεωμένη, με το δεύτερο υψηλότερο βάρος χρέους στην ΕΕ μετά την Ελλάδα. Ταυτόχρονα όμως είναι και η τρίτη μεγαλύτερη οικονομική δύναμη μετά τη Γερμανία και τη Γαλλία. Ως εκ τούτου, ο κίνδυνος είναι μεγάλος σε σχέση με το ότι η Ιταλία θα μπορούσε να συμπαρασύρει ολόκληρη την Ευρωζώνη μαζί της σε περίπτωση που η οικονομία της παραπαίει.
Ως εκ τούτου, το νομοσχέδιο του προϋπολογισμού που θα παρουσίαζε ο νέος δεξιός εθνικιστικός κυβερνητικός συνασπισμός της Ιταλίας γύρω από την Τζόρτζια Μελόνι αναμενόταν με ανυπομονησία ακόμη και εκτός Ιταλίας.
Οι παρατηρητές φοβήθηκαν ότι η Μελόνι θα ξεχνούσε την προεκλογική της υπόσχεση να αποφύγει νέο χρέος. Στο παρελθόν, οι λαϊκιστικές κυβερνήσεις στη Ρώμη διακρίθηκαν κυρίως για τη συνέχιση της αύξησης του δημόσιου χρέους – χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους τη σταθερότητα του προϋπολογισμού. Με τον τρόπο αυτό, έθεσαν σε κίνδυνο τη σταθερότητα ολόκληρης της Ευρωζώνης.
Στα τέλη του 2018, για παράδειγμα, ο συνασπισμός των Πέντε Αστέρων και της Λέγκας είχε εισαγάγει δύο μέτρα τόσο ακριβά που η Επιτροπή της ΕΕ απέρριψε τον νόμο για τον προϋπολογισμό τους – για πρώτη φορά στην ιστορία του ευρώ. Εκείνη τη στιγμή, ο συνασπισμός στη Ρώμη υποχώρησε. Αλλά μόνο μετά από μήνες επιθέσεων κατά των Βρυξελλών για την επιβολή των κοινών δημοσιονομικών κανόνων.
Καμία κριτική στις Βρυξέλλες
Έτσι, υπήρξε μεγάλη ανακούφιση όταν ο συνασπισμός της Μελόνι, ο οποίος εκτός από το κόμμα των Fratelli d’Italia (“Αδέλφια της Ιταλίας”) περιλαμβάνει τη Lega και τη Forza Italia, παρουσίασε πρόσφατα τον νόμο για τον προϋπολογισμό. Δεν θα ακολουθήσει την πορεία των προκατόχων του. Το σχέδιο, το οποίο συζητείται τώρα στο κοινοβούλιο, είναι σχετικά πειθαρχημένο και θα πρέπει να εγκριθεί από την Επιτροπή της ΕΕ.
Προβλέπει δαπάνες ύψους περίπου 35 δισεκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων τα 21 δισεκατομμύρια ευρώ θα χρηματοδοτηθούν από νέο χρέος. Το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων πρόκειται να δαπανηθεί για την αντιστάθμιση του κόστους του πληθωρισμού και των υψηλότερων τιμών ενέργειας για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Μια ανησυχία που υποστηρίζουν και οι Βρυξέλλες.
Από την άλλη πλευρά, πολύ λιγότερα χρήματα εισρέουν στην υλοποίηση των προεκλογικών υποσχέσεων των μικρότερων εταίρων του συνασπισμού. Οι ανησυχίες τους περιλαμβάνονται, αλλά το πεδίο εφαρμογής τους έχει περιοριστεί στο ελάχιστο. Για παράδειγμα, ο ενιαίος φορολογικός συντελεστής 15% που ήθελε η Forza Italia έχει εισαχθεί μόνο για τους αυτοαπασχολούμενους που κερδίζουν μεταξύ 65.000 και 85.000 ευρώ ετησίως. Και αντί να μειώσει την ηλικία συνταξιοδότησης, όπως ήθελε η Λέγκα, η κυβέρνηση Μελόνι φροντίζει μόνο να μην αυξηθεί περαιτέρω το επόμενο έτος.
Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι ο Μελόνι δεν απηύθυνε ούτε μια επικριτική λέξη προς τις Βρυξέλλες κατά την παρουσίαση του προϋπολογισμού. Ενώ είχε ανακοινώσει στην προεκλογική εκστρατεία ότι η Ιταλία δεν θα υποκύψει πλέον στις “υπαγορεύσεις της ΕΕ”, δεν έμεινε τίποτα από αυτούς τους τόνους. Ο υπουργός Οικονομίας Τζιανκάρλο Τζορτζέτι της Λέγκα χαρακτήρισε μάλιστα το σχέδιο “συνετό, υπεύθυνο και βιώσιμο”.
Ο νόμος για τον προϋπολογισμό είναι, επομένως, η πρώτη απόδειξη ότι η Μελόνι έμαθε από τα λάθη των προκατόχων της. Ομολογουμένως, ήρθε στην εξουσία εν μέρει χάρη στα λαϊκιστικά συνθήματα κατά της ΕΕ. Αλλά προφανώς θεωρεί ότι μπορεί να παραμείνει στην εξουσία μόνο αν δεν διεξάγει πόλεμο κατά των Βρυξελλών. Ο νόμος για τον προϋπολογισμό της δείχνει ότι σκοπεύει να παίξει με τους κανόνες της ΕΕ. Ακόμη και σε περιόδους κρίσης, όταν οι Βρυξέλλες επιτρέπουν ακόμη και εξαιρέσεις από τους κανόνες.
Το Σύμφωνο Σταθερότητας της ΕΕ, το οποίο περιορίζει το επιτρεπόμενο εθνικό χρέος στο 60% και το δημοσιονομικό έλλειμμα στο 3% της εθνικής οικονομικής ισχύος, αναστέλλεται επί του παρόντος για να επιτρέψει στις κυβερνήσεις μεγαλύτερη ευελιξία μετά την κρίση του κορονοϊού και το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία. Ταυτόχρονα, η Μελόνι ενεργεί προφανώς με την αντίληψη ότι το ασταθές περιβάλλον, που υποφέρει από τις συνέπειες της πανδημίας Corona, του πολέμου στην Ουκρανία, των υψηλών τιμών της ενέργειας και του αυξανόμενου πληθωρισμού, δεν της αφήνει περιθώρια ελιγμών.
Οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν κατανοήσει τα σήματά τους και τις ανταμείβουν με εμπιστοσύνη. Έτσι, τα ασφάλιστρα κινδύνου των ιταλικών έναντι των γερμανικών κρατικών ομολόγων βρίσκονται σε μέτρια επίπεδα- αποτελούν ένα μέτρο της εμπιστοσύνης των διεθνών επενδυτών στη σταθερότητα της Ιταλίας. Στις 190 μονάδες, βρίσκεται σε παρόμοιο εύρος με εκείνο που βρισκόταν όταν ο πρώην πρωθυπουργός και εγγυητής της σταθερότητας Μάριο Ντράγκι ήταν ακόμη στην κυβέρνηση.
Απαγόρευση των παράνομων rave parties
Προκειμένου να μη χάσει την αποδοχή των ψηφοφόρων της, παρά την ήπια αυτή στάση απέναντι στις Βρυξέλλες και τις χρηματοπιστωτικές αγορές, η Μελόνι βάζει τώρα στην ημερήσια διάταξη ιδεολογικά ζητήματα. Σκοπός τους είναι να έχουν μικρό αντίκτυπο, αλλά να ικανοποιήσουν τον πυρήνα των δεξιών ψηφοφόρων της. Για παράδειγμα, η κυβέρνηση έχει ήδη θεσπίσει νόμο κατά των παράνομων rave parties και έχει έρθει σε ρήξη με τις χώρες εταίρους της ΕΕ σχετικά με την κατανομή των μεταναστών.
Με τον νόμο για τον προϋπολογισμό, θέλει επίσης να καταργήσει τις κυρώσεις για τα καταστήματα εάν αρνούνται να δεχθούν πληρωμές με κάρτα για ποσά κάτω των 60 ευρώ. Στο τελευταίο αυτό σημείο, ωστόσο, θα μπορούσαν να υπάρξουν ακόμη προβλήματα με τις Βρυξέλλες: Διότι η προηγούμενη κυβέρνηση είχε δεσμευτεί να καταπολεμήσει τη φοροδιαφυγή – και αυτή η τροπολογία κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση.