Της -
Τις επιλογές της Ε.Ε. για τη στήριξη της αγοράς ενέργειας εξετάζει η UBS καταλήγοντας στο ποια λύση θα ήταν η καλύτερη για την περιοχή.
Τη Δευτέρα, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι “η εκτόξευση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας εκθέτει τώρα τους περιορισμούς του τρέχοντος σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας” και υποσχέθηκε την “επείγουσα παρέμβαση και διαρθρωτική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας”. Η ανακοίνωση δεν είχε περισσότερες λεπτομέρειες, αλλά έρχεται μετά την εκτίναξη των προθεσμιακών τιμών σε πάνω από 1.000 ευρώ / MWh στη Γερμανία, στα 1.000 ευρώ στη Γαλλία, στα πάνω από 600 ευρώ στην Ιταλία και στις πάνω από 700 στερλίνες / MWh στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι Υπουργοί Ενέργειας πρόκειται να συναντηθούν στις Βρυξέλλες, ενώ σύμφωνα με αναφορές, ένα πακέτο θα μπορούσε να είναι έτοιμο έως τον Οκτώβριο για εφαρμογή τον Ιανουάριο του 2023. Η UBS εξετάζει συνεπώς ποιες θα μπορούσαν να είναι οι επιλογές τις Ε.Ε.
Τι θα μπορούσε να κάνει η ΕΕ;
Μέχρι τώρα, οι κυβερνήσεις παρείχαν ως επί το πλείστον ad hoc ελάφρυνση (προσαρμογή των φόρων στους λογαριασμούς, κουπόνια ή επιδόματα για νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος, ορισμένα σχετικά μέτρια πλαφόν και φόρους στα απροσδόκητα κέρδη των εταιρειών). Ωστόσο, οι αυξήσεις των τιμών έχουν επιταχυνθεί περαιτέρω, κάνοντας αυτές τις παρεμβάσεις να μην αρκούν.
Όσον αφορά το μέλλον, όπως τονίζει η UBS, μια περισσότερο διαρθρωτική λύση θα μπορούσε να αφορά την επιδίωξη της αποσύνδεσης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας από το κόστος του φυσικού αερίου, κάτι που θα μπορούσε να επιτευχθεί με διαφορετικούς τρόπους (π.χ. διατήρηση των τρεχουσών αγορών αλλά επιβολή πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου, όπως υποστήριξαν οι EDF/Enel/Iberdrola τον Απρίλιο σε επιστολή τους, τη δημιουργία μιας ξεχωριστής “πράσινης δεξαμενής ισχύος” όπως συζητήθηκε στο πρόσφατο έγγραφο διαβούλευσης στο Ηνωμένο Βασίλειο, ή την εισαγωγή δημοπρασιών CFD για υπάρχοντα περιουσιακά στοιχεία πράσινης ενέργειας). Τα CFD, γνωστά ως Contracts for Difference, είναι συμβόλαια-εργαλεία συναλλαγής που ακολουθούν την κίνηση των τιμών του φυσικού αερίου και επιτρέπουν την ανάληψη θέσεων χωρίς την κατοχή του εμπορεύματος σε φυσικό προϊόν.
Μια εναλλακτική επιλογή, σύμφωνα με την UBS, θα ήταν να μην πειραχτεί ο σχεδιασμός της αγοράς, αλλά οι κυβερνήσεις να παγώσουν τις τιμές σε χαμηλότερα επίπεδα και να αναλάβουν τη διαφορά με δημόσια κεφάλαια, επιστρεπτέα για μεγάλο χρονικό διάστημα π.χ. 10-15 έτη.
Αυτό θα ήταν ουσιαστικά ένα μοντέλο “δασμολογικού ελλείμματος” (tariff deficit), όπως αυτό που εφαρμόζεται εδώ και πολλά χρόνια στις αγορές της Ιβηρικής, και όπως υποστηρίζεται τώρα, για παράδειγμα, από την Ενεργειακή Ένωση του Ηνωμένου Βασιλείου (αν και αυτό θα μπορούσε να είναι ακριβό – η Scottish Power (θυγατρική της Iberdrola) υπολόγισε 100 δισ. στερλίνες το κόστος πάνω από δύο χρόνια, μόνο για το Ηνωμένο Βασίλειο).
Η καλύτερη λύση
Ποια λύση θα ήταν η καλύτερη και πιο πιθανή; Η UBS απαντά πως βλέπει πολλά πλεονεκτήματα στο μοντέλο του δασμολογικού ελλείμματος, ιδίως καθώς:
1) θα μπορούσε να εισαχθεί γρήγορα (χωρίς αλλαγές στον σχεδιασμό της λειτουργικής αγοράς) και
2) είναι ουσιαστικά μια χρηματοδοτική λύση, κάτι που έχει νόημα αν υποθέσουμε ότι το τρέχον έλλειμμα στο ρωσικό αέριο είναι προσωρινό και μπορεί να αντικατασταθεί τα επόμενα χρόνια μέσω της παγκόσμιας αγοράς LNG.
Ωστόσο, το κόστος είναι υψηλό και μπορεί να ασκήσει πίεση στους ισολογισμούς των κυβερνήσεων, όπως τονίζει η UBS.
Εναλλακτικά, το μοντέλο CFD θα χρησιμοποιούσε τους ισολογισμούς των εταιρειών για το ίδιο αποτέλεσμα, αλλά σε εθελοντική βάση (ένα σημαντικό θετικό για όσους αντιτίθενται στην παρέμβαση στην αγορά).
Ωστόσο, σύμφωνα με αναφορές η… ζυγαριά γέρνει προς τη λύση της επιβολής πλαφόν, με πιθανή την αλλαγή θέσης της Γερμανίας σχετικά με αυτή, και η UBS υπογραμμίζει πως μια έκδοση αυτής της πολιτικής εφαρμόστηκε και εγκρίθηκε ήδη στην Iberia, με θετικό αναμενόμενο αντίκτυπο στους λογαριασμούς και περιορισμένο αρνητικό αντίκτυπο για τον κλάδο της κοινής ωφέλειας.