Tου Δημήτρη Κατσαγάνη
Ένα εντελώς νέο τοπίο ρύθμισης χρεών στα Ταμεία έχει διαμορφώσει η κυβέρνηση το τελευταίο πεντάμηνο, δηλαδή από τον περασμένο Νοέμβριο μέχρι και τον τρέχοντα μήνα.
Παραγραφή μη βεβαιωμένων οφειλών μετά την παρέλευση της 10ετίας, πάγια ρύθμιση 24-48 δόσεων και τελευταία δυνατότητα αναβίωσης ρυθμίσεων σε 72-120 δόσεις συνθέτουν ένα πολύ πιο ευνοϊκό σε σχέση με πριν πεδίο δυνατοτήτων σταδιακής εξόφλησης ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών χρεών ή ακόμα και οριστικού κουρέματός τους.
Την ίδια στιγμή, όπως δείχνει η τελευταία τριμηνιαία έκθεση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ, δ’ τρίμηνο 2022), έχει σταματήσει η μεγάλη αύξηση του συνολικού όγκου των χρεών αυτών, καθώς στο τέλος του περασμένου χρόνου σημειώθηκε οριακή θετική μεταβολή, έπειτα από ένα μπαράζ μεγάλων αυξήσεων από το ξέσπασμα της πανδημίας στις αρχές του 2020 μέχρι το φθινόπωρο του 2022, αφού είχε μεσoλαβήσει η έκρηξη της ενεργειακής κρίσης.
Στον αποφασιστικό περιορισμό της περαιτέρω αύξησης των χρεών, πέρα από την ανάκαμψη της οικονομίας, έχει συμβάλει και το πάγωμα των προσαυξήσεων λόγω των αυξήσεων των επιτοκίων της ΕΚΤ αναδρομικά από τον Σεπτέμβριο του 2022. Το πάγωμα αυτό θα ισχύσει έως και το φθινόπωρο, προφυλάσσοντας τόσο τους οφειλέτες όσο και τα ίδια τα Ταμεία, τα οποία −σε διαφορετική περίπτωση– θα φορτώνονταν με νέα χρέη ολοένα και δυσκολότερα εισπράξιμα.
Πιο αναλυτικά, τα νέα εργαλεία μείωσης χρεών έχουν ως εξής:
1. Κούρεμα χρεών
Mε όφελος για χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες και εργοδότες εφαρμόζεται πλέον η 10ετής παραγραφή των οφειλών προς τον e-ΕΦΚΑ, η οποία αφαιρεί ένα σημαντικό “βάρος” χρεών από τους πολίτες, ενώ παράλληλα “ανοίγει” την πόρτα προς τη συνταξιοδότηση για υποψήφιους συνταξιούχους που οφείλουν σε ΕΦΚΑ-ΚΕΑΟ.
Για τους μη μισθωτούς ασφαλισμένους (οφειλές τ. ΟΑΕΕ, τ. ΟΓΑ, τ. ΤΣΜΕΔΕ κ.λπ.):
– Ο έλεγχος της παραγραφής πραγματοποιείται μόνο κατόπιν αιτήσεως του ασφαλισμένου, προκειμένου να παρέχεται η συγκατάθεσή του για την αποποίηση του χρόνου ασφάλισης που αντιστοιχεί στην παραγεγραμμένη οφειλή.
– Οι αιτήσεις υποβάλλονται στις κατά τόπον αρμόδιες Τοπικές Διευθύνσεις e-ΕΦΚΑ, όπου και εξετάζονται.
– Για την υποβολή της σχετικής αίτησης, ο ασφαλισμένος μπορεί να εξυπηρετηθεί με ηλεκτρονικό ραντεβού, αποφεύγοντας πολύωρες αναμονές και συνωστισμό. Συγκεκριμένα, μέσω της εθνικής δικτυακής πύλης (gov.gr) ή του δικτυακού τόπου της υπηρεσίας www.efka.gov.gr/rv, εισέρχεται στην πλατφόρμα, αφού προηγουμένως αυθεντικοποιηθεί με τη χρήση των κωδικών-διαπιστευτηρίων Τaxisnet. Στη συνέχεια, με απλά βήματα επιλέγει το υποκατάστημα και το τμήμα που επιθυμεί να εξυπηρετηθεί και κλείνει αυτόματα το πρώτο διαθέσιμο ραντεβού που επιθυμεί.
Για οφειλές εργοδοτών από απασχόληση μισθωτών (οφειλές τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ) προβλέπεται πως οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται, κλείνοντας ηλεκτρονικό ραντεβού μέσω www.efka.gov.gr/rv, στις κατά τόπον αρμόδιες Τοπικές Διευθύνσεις e-ΕΦΚΑ μέχρι την ολοκλήρωση της υλοποίησης νέας εσωτερικής διαδικασίας, η οποία θα επιτρέπει τον χαρακτηρισμό με μαζικό και αυτόματο τρόπο των εν λόγω οφειλών ως παραγεγραμμένων.
Κατ’ εξαίρεση, όταν πρόκειται για χορήγηση Αποδεικτικού Ασφαλιστικής Ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου, οι ενδιαφερόμενοι θα απευθύνονται στις αρμόδιες υπηρεσίες ΚΕΑΟ.
2. Αναβίωση χαμένων ρυθμίσεων
Για όσους έχουν απολέσει τις ασφαλιστικές ρυθμίσεις των 120 ή 72 δόσεων ή αυτές κατέστησαν μη εξυπηρετούμενες έως την 1η Φεβρουαρίου 2023, δίνεται η δυνατότητα να τις αναβιώσουν, καταβάλλοντας δύο μηνιαίες δόσεις έως τις 31 Ιουλίου 2023, την τρέχουσα και μία επιπλέον, που αποσβένει παλαιές υποχρεώσεις, με σειρά παλαιότητας.
Ποσά που έχουν καταβληθεί ως υπερ-είσπραξη αποσβένουν τις παλαιότερες δόσεις, με σειρά παλαιότητας.
Οι δόσεις που έχουν απολεσθεί μεταφέρονται, έντοκα, στο τέλος της ρύθμισης.
Η αναβίωση πραγματοποιείται με όλα τα ευεργετήματα των ρυθμίσεων αυτών, όπως ισχύουν για κάθε ρύθμιση, π.χ. χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας, αναστολή της συνέχισης της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί των οφειλών που ρυθμίζονται κτλ.
Για όσους εργοδότες και επαγγελματίες είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους ή/και είχαν ρυθμισμένες φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές την 1η Νοεμβρίου 2021, που συνέχισαν να τις εξυπηρετούν έως σήμερα, αλλά δημιούργησαν νέες οφειλές, δημιουργείται ένα νέο σχήμα.
Συγκεκριμένα, οφειλές που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες μετά την 1η Νοεμβρίου 2021 και έως την 1η Φεβρουαρίου 2023 μπορούν να ρυθμιστούν είτε σε 36 δόσεις, με το αντίστοιχο επιτόκιο που ισχύει στην πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων, είτε σε 72 δόσεις, με το αντίστοιχο επιτόκιο που ισχύει στην πάγια ρύθμιση των 24 δόσεων.
Σε περίπτωση ένταξης στη νέα ρύθμιση, ισχύουν τα ευεργετήματα της αναβίωσης των ρυθμίσεων.
Μπορούν να ενταχθούν στη νέα ρύθμιση και οφειλές που είναι ενταγμένες σε εξυπηρετούμενες –κατά την 1η Φεβρουαρίου 2023– πάγιες ρυθμίσεις, εφόσον οι ρυθμίσεις αυτές περιλαμβάνουν αποκλειστικά νέες οφειλές που δημιουργήθηκαν μετά την 1η Νοεμβρίου 2021.
3. Νέα πάγια ρύθμιση 24-48 δόσεων
Μετά την υποβολή αίτησης από τον οφειλέτη, οι προαναφερόμενες οφειλές δύνανται να ρυθμίζονται και να καταβάλλονται:
– Σε 2 έως 24 ισόποσες μηνιαίες δόσεις ή
– σε 2 έως 48 ισόποσες μηνιαίες δόσεις, εφόσον πρόκειται για οφειλές που βεβαιώνονται έπειτα από ουσιαστικό έλεγχο.
Επισημαίνεται ότι το ελάχιστο ποσό μηνιαίας δόσης της εν λόγω ρύθμισης δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 50 ευρώ.
Το ποσό της κύριας οφειλής που υπάγεται στην παρούσα ρύθμιση επιβαρύνεται από τον μήνα υπαγωγής στη ρύθμιση με επιτόκιο ίσο με το επιτόκιο αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης, προσαυξημένο κατά 5 εκατοστιαίες μονάδες, ετησίως υπολογισμένο.
Με την υπαγωγή στη ρύθμιση των κοινοποιούμενων διατάξεων, κατά τη διάρκεια αυτής και εφόσον τηρούνται οι όροι αυτής:
– Χορηγείται στον οφειλέτη αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας κατά τις ισχύουσες διατάξεις.
– Παραγράφεται το αξιόποινο και παύει η ποινική δίωξη σε βάρος του οφειλέτη και η σχετική δικογραφία τίθεται στο αρχείο με πράξη του αρμόδιου Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών. Για την τυχόν απώλεια της ρύθμισης, το ΚΕΑΟ υποχρεούται να ενημερώσει αμελλητί, με σχετική βεβαίωση του χρόνου απώλειας της ρύθμισης και του υπολειπόμενου οφειλόμενου χρέους, τον αρμόδιο Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών, ο οποίος με πράξη του ανασύρει τη δικογραφία από το αρχείο και συνεχίζει την ποινική διαδικασία.
Ο διανυθείς χρόνος από την παύση της ποινικής διαδικασίας μέχρι τον χρόνο απώλειας της ρύθμισης δεν υπολογίζεται στον χρόνο παραγραφής της πράξης, κατά παρέκκλιση των χρονικών περιορισμών, περί αναστολής της παραγραφής. Σε περίπτωση ρύθμισης από οφειλέτη, που έχει απολέσει ρύθμιση στο παρελθόν για την ίδια οφειλή, αναστέλλεται η ποινική δίωξη σε βάρος του οφειλέτη και αναστέλλεται η παραγραφή του ποινικού αδικήματος, κατά παρέκκλιση των χρονικών περιορισμών του Ποινικού Κώδικα.
– Αναστέλλεται η εκτέλεση ποινής που έχει επιβληθεί ή, εφόσον άρχισε η εκτέλεσή της, αυτή διακόπτεται.
– Αναστέλλεται η συνέχιση της διαδικασίας της αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητών ή ακινήτων. Εάν ο οφειλέτης απολέσει το ευεργέτημα της ρύθμισης, τα μέτρα που έχουν ανασταλεί συνεχίζονται.
– Αναστέλλεται ο χρόνος παραγραφής των οφειλών.