The Apprentice

Σπιντάτο και σαρκαστικό biopic, που αντανακλά με απολαυστική διαύγεια τους δεσμούς της σύγχρονης νεοσυντηρητικής Αμερικής με τον πατριωτισμό και την πολιτικοκοινωνική διαπλοκή που γέννησαν το «τέρας».

Με δύο ταινίες φαντασίας (“Shelley”, “Σύνορα”) και μία βασισμένη σε αληθινή ιστορία (“Ιερή Αράχνη”), η φιλμογραφία του Αλί Αμπάσι ζωντανεύει έναν κόσμο συγκατοίκησης ανθρώπων και “τεράτων”. Αξιοποιώντας τη φόρμα του θρίλερ, ο γεννημένος στην Τεχεράνη και σπουδαγμένος στη Σκανδιναβία 43χρονος σκηνοθέτης περιγράφει τη βίαια αντιπαράθεσή τους, παράλληλα, όμως, αναλύει τις (κοινωνικές και όχι μόνο) δομές που γεννούν το κακό, το οποίο αφορά όχι κάποιες διαταραγμένες εξαιρέσεις, αλλά μια ολόκληρη πολιτισμική πραγματικότητα (βορειοευρωπαϊκή ή μουσουλμανική).

Με την ίδια μεθοδολογία, όταν θα στρέψει την κάμερά του προς τον Ντόναλντ Τραμπ, δεν θα επιχειρήσει να κινηματογραφήσει το σαρκαστικά αποδομητικό ή το απλοϊκά καταγγελτικό biopic μιας μυθιστορηματικής προσωπικότητας. Ο πρώην, και πιθανώς και μελλοντικός πρόεδρος των ΗΠΑ είναι ένας sui generis, νέας κοπής πολιτικός και ένα σύμπτωμα των μοντέρνων καιρών, οι οποίοι από τον Μπερλουσκόνι ως τους Μπολσονάρου και Μιλέι φαίνεται πως ήρθαν για να μείνουν. Δεν είναι, όμως, μια “διαταραγμένη” εξαίρεση. Έχει πίσω της ένα παρελθόν με μακρά αμερικανική ιστορία, της οποίας ο Τραμπ είναι απλώς ο προνομιούχος κληρονόμος. Αυτό επιζητά να αποδείξει το “The Apprentice” (ο μαθητευόμενος), το οποίο δανείζεται τον τίτλο του από το τηλεοπτικό reality show επιχειρηματικών δεξιοτήτων που παρουσίαζε ο εκκεντρικός δισεκατομμυριούχος από το 2004 έως το 2015.

Το σενάριο του δημοσιογράφου Γκάμπριελ Σέρμαν μάς μεταφέρει στις αρχές της δεκαετίας του ’70, όταν ο νεαρός Ντόναλντ προσπαθεί να πείσει τον αυταρχικό πατέρα του ότι μπορεί να τον διαδεχθεί επαγγελματικά ως επιτυχημένος μεγαλοεργολάβος. Μάταια πασχίζει να αποδειχθεί υποδειγματικός επιχειρηματικός μαθητευόμενος και κληρονόμος του αμερικανικού ονείρου, θα βρει όμως μπροστά του μια ιδανική ευκαιρία όταν γνωριστεί με τον διαβόητο δικηγόρο Ρόι Κον (ένας Τζέρεμι Στρονγκ για Όσκαρ), πρώην δεξί χέρι του αντικομμουνιστή γερουσιαστή Τζόζεφ Μακάρθι. Με μια φαουστική συμφωνία, θα εξελιχθεί στον δυναμικό apprentice ενός αμοραλιστή, ρατσιστή, σεξιστή και αδίστακτου οπορτουνιστή, ξεκινώντας τη μετεωρική μεταμόρφωσή του σε προσωποποίηση της μοντέρνας, ξεδιάντροπα αυτάρεσκης, μισαλλόδοξης και απενοχοποιημένης μορφής του ξέφρενου καπιταλισμού.

Εξετάζοντας το αβγό προτού εκκολαφθεί από μέσα του το φίδι, η ισορροπημένη σε τόνο, σπιντάτη και σαρκαστική σινε-βιογραφία του Αμπάσι αναμειγνύει επιδέξια ντοκουμέντο και μυθοπλασία. Η σάτιρά του δεν γίνεται ποτέ γκροτέσκα, ενώ σκανάρει λεπτομερώς το modus vivendi ενός ανθρώπου ο οποίος οικειοποιείται τα διδάγματα του παρελθόντος και τα μεταφέρει στην καινούρια εποχή της (κινούμενης) εικόνας. Μια διαδρομή που αντανακλά με απολαυστική διαύγεια τους δεσμούς της τωρινής Αμερικής και της νεοσυντηρητικής ρητορικής της με τον πατριωτισμό, τα οικονομικά συμφέροντα και την πολιτικοκοινωνική διαπλοκή που γέννησαν το “τέρας”.

Καναδάς, Δανία, Ιρλανδία. 2024. Διάρκεια: 120΄. Διανομή: THE FILM GROUP