Η συνέχιση της μείωσης του χρέους και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων είναι ζωτικής σημασίας για την πορεία της αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας, σημειώνει σε ανάλυση του ο οίκος αξιολόγησης Scope Ratings.
Όπως αναφέρει στην έκθεση του, η ανοδική πορεία της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας εξαρτάται από την οικονομική ανάπτυξη, τη βαθύτερη δημοσιονομική εξυγίανση, τη μεταρρύθμιση του τραπεζικού συστήματος και τις επενδύσεις σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
Η στήριξη από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και η ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος οδήγησαν τον περασμένο Αύγουστο τον οίκο αξιολόγησης να αναβαθμίσει την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας σε ΒΒΒ-, με τη χώρα μας να ανακτά τη συγκεκριμένη επενδυτική βαθμίδα έπειτα από περισσότερο από μια δεκαετία.
Η Scope Ratings επισημαίνει πως, για περαιτέρω αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας, απαιτείται σταθερή οικονομική ανάπτυξη και συνεχής δημοσιονομική εξυγίανση. Έτσι, θα διασφαλιστεί η μείωση του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ, το οποίο φαίνεται να έχει ήδη πέσει στα προ-Covid επίπεδα (εκτιμάται σε 160,3% του ΑΕΠ στο τέλος του 2023).
Παρ’ όλα αυτά, σημειώνεται πως ο δείκτης χρέους της Ελλάδας παραμένει ο υψηλότερος στην Ευρωζώνη και η κυβέρνηση πρέπει να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις και τη συνετή δημοσιονομική πολιτική.
Απαραίτητη η ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος
Τα χρηματοοικονομικά μεγέθη των ελληνικών τραπεζών έχουν βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, όπως μαρτυρά και η πρόσφατη ανάκαμψη της κερδοφορίας. Οι ελληνικές τράπεζες ανακοίνωσαν απόδοση ιδίων κεφαλαίων 12,9% τους πρώτους εννέα μήνες του 2023, και η Scope Ratings προβλέπει συνέχιση της πορείας χάρη στα υψηλότερα περιθώρια επιτοκίου και τη μείωση των προβλέψεων για ζημίες από δάνεια.
Παράλληλα, οι τράπεζες έχουν προχωρήσει σε εκκαθάριση των ισολογισμών τους, αν και υστερούν στους δείκτες μη εξυπηρετούμενων δανείων σε σχέση με τον μέσο όρο της Ε.Ε. Υπενθυμίζεται πως τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια μειώθηκαν στο 7,9% τον Σεπτέμβριο του 2023, ενώ στα μέσα του 2017 ήταν περίπου 49%.
Σε αυτό το κλίμα, η Scope αναμένει από τις τράπεζες να συνεχίσουν να διαχειρίζονται προληπτικά την ποιότητα του ενεργητικού τους. Ταυτόχρονα, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ενδέχεται να αυξηθούν εκ νέου στο μέλλον στον απόηχο των υψηλότερων επιτοκίων που ενδέχεται να επηρεάσουν την ικανότητα εξυπηρέτησης του χρέους των δανειοληπτών.
Πρόβλημα εξακολουθεί να αποτελεί το υψηλό ποσοστό του αναβαλλόμενου φόρου σε σχέση με τον βασικό κεφαλαιακό δείκτη των τραπεζών το οποίο μειώθηκε οριακά (στο 51% τον Ιούνιο του 2023, από 52% στο τέλος του 2022). Ωστόσο, η Scope Ratings βλέπει τα αυξανόμενα λειτουργικά κέρδη να βοηθούν τις τράπεζες να συσσωρεύουν αποθεματικά και να βελτιώνουν την ποιότητα του ενεργητικού τους.
Βελτιώσεις στην Οικονομία
Η έκθεση υπογραμμίζει την ανάγκη συνέχισης των διαρθρωτικών βελτιώσεων στην οικονομία, καθώς η χώρα μας έχει σημαντικά ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών. Σε αυτή την κατεύθυνση, χρειάζεται να περιοριστούν οι κίνδυνοι του εξωτερικού τομέα, να εξασφαλιστούν υψηλότεροι ρυθμοί μεσοπρόθεσμης οικονομικής ανάπτυξης και η ενίσχυση της μακροοικονομικής βιωσιμότητας.
Το μεσοπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό της οικονομίας άλλωστε παραμένει ήπιο (γύρω στο 1%), παρά την πρόοδο μέσω των σχεδίων “Greece 2.0” και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Πολιτική σταθερότητα
Η πολιτική σταθερότητα είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της εμπιστοσύνης των επενδυτών, επισημαίνει η Scope Ratings.
Η πρόσφατη υπεραπόδοση της ελληνικής οικονομίας ενισχύει την πεποίθηση ότι η οικονομική ανάπτυξη δεν είναι παροδική, υπάρχουν όμως αρκετές προκλήσεις.
Η αβεβαιότητα σχετικά με τον πληθωρισμό εγείρει ερωτήματα σχετικά με το εάν ο δείκτης θα συνεχίσει να μειώνεται. Ο δομικός πληθωρισμός βρίσκεται πολύ πάνω από τον στόχο του 2% παρά τον πρόσφατο αποπληθωρισμό, και, σύμφωνα με τον οίκο, εκτιμάται ότι θα παραμείνει σε αντίστοιχα επίπεδα για το 2024.
Επιπλέον, δεν μπορεί να αποκλειστούν νέες κρίσεις στη δίνη του ταραχώδους διεθνούς πολιτικού και οικονομικού περιβάλλοντος, το οποίο ενδέχεται να οδηγήσει εκ νέου τον πληθωρισμό σε υψηλότερα επίπεδα και να φρενάρει την εξομάλυνση των νομισματικών πολιτικών.
Εξίσου σημαντικές χαρακτηρίζονται και οι περιβαλλοντικές προκλήσεις. Η Ελλάδα είναι εκτεθειμένη σε αυξανόμενες θερμοκρασίες και συχνότερους καύσωνες και πυρκαγιές, που μπορούν να βλάψουν τους κρίσιμους τομείς του τουρισμού και της γεωργίας.
Τέλος, εκτιμάται πως τυχόν απομάκρυνση από τις τρέχουσες -φιλικές προς τις επιχειρήσεις- πολιτικές θα μπορούσαν να δημιουργήσουν νέες προκλήσεις. Η διατήρηση εποικοδομητικού διαλόγου με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τις κεφαλαιαγορές κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική, καθώς έτσι η Ελλάδα θα παραμείνει στον δρόμο των δύσκολων μεταρρυθμίσεων.
Η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας συνέβαλε στον περιορισμό του spread των 10ετών ομολόγων του ελληνικού δημοσίου -σε κάτω από 100 μονάδες βάσης προς τη Γερμανία-, γεγονός που αντανακλά την εμπιστοσύνη των επενδυτών.
Περαιτέρω πρόοδος στις μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της οικονομίας θα συμβάλει στη βελτίωση της ελκυστικότητας της Ελλάδας για ξένους και εγχώριους επενδυτές, καταλήγει η Scope Ratings.