Τι συμπτώματα προκαλεί η έκθεση σε υπερβολική δόση νικοτίνης. Ποια ποσότητα μπορεί να αποβεί μοιραία.
Ανησυχία και ερωτηματικά προκάλεσε η είδηση ότι «στικάκια νικοτίνης» προκάλεσαν την λιποθυμία τριών μαθητών ηλικίας 14-15 ετών στο Γυμνάσιο Αλικαρνασσού. Οι ανήλικοι φέρεται να τα τοποθέτησαν στα ούλα τους, εκδηλώνοντας συμπτώματα κρίσης πανικού και τάσεις λιποθυμίας, που προκαλεί η υπερδοσολογία νικοτίνης.
Αν και η υπερδοσολογία νικοτίνης σε εφήβους και ενήλικες είναι σχεδόν άγνωστη στη χώρα μας, στο εξωτερικό αναφέρονται αρκετά περιστατικά. Μάλιστα πριν από λίγα χρόνια τα ξένα ειδησεογραφικά δίκτυα ήταν γεμάτα από μία «νέα νόσο» την οποία προκαλούσε η υπερδοσολογία νικοτίνης και την οποία αποκαλούσαν nicotine sickness (ή σε συντομογραφία nic-sick).
Η «νόσος» συσχετίστηκε με την ευρεία χρήση των ηλεκτρονικών τσιγάρων στις ΗΠΑ, αλλά κάθε είδους προϊόν με νικοτίνη μπορεί να την προκαλέσει όταν γίνει κατάχρηση.
Όπως αναφέρουν τα ομοσπονδιακά Κέντρα Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (CDC) των ΗΠΑ, η κατανάλωση 50-60 mg νικοτίνης μπορεί να αποδειχθεί θανατηφόρος για έναν ενήλικα που ζυγίζει 75 κιλά. Παραδοσιακά, κάποιος που καπνίζει συμβατικά τσιγάρα απορροφά περίπου 1-2 mg ανά τσιγάρο. Αυτό όμως συμβαίνει σταδιακά μέσα στην ημέρα και όχι σε μία κατανάλωση. Γι’ αυτό τον λόγο η υπερδοσολογία, που μπορεί να απειλήσει την ζωή ενός μικρού παιδιού, είναι λιγότερο συχνή στους ενήλικες.
Ωστόσο μερικά σύγχρονα προϊόντα (π.χ. τα υγρά αναπλήρωσης στα ηλεκτρονικά τσιγάρα) μπορεί να περιέχουν όση νικοτίνη έχει ένα ολόκληρο πακέτο. Επομένως, όποιος δεν κάνει ορθή χρήση, μπορεί να παρουσιάσει υπερδοσολογία ή δηλητηρίαση από τη νικοτίνη.
Τα ύποπτα συμπτώματα
Υπάρχουν πολλά συμπτώματα που υποδηλώνουν πιθανή υπερδοσολογία νικοτίνης, σύμφωνα με την Αμερικανική Πνευμονολογική Εταιρεία (ALA). Μέσα σε 15 έως 60 λεπτά από την έκθεση ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει:
- Ναυτία ή έμετο
- Πόνο στο στομάχι και ανορεξία
- Αυξημένο καρδιακό παλμό και αρτηριακή πίεση
- Πονοκέφαλο
- Σιελόρροια (αυξημένη παραγωγή σάλιου)
- Γρήγορη, βαριά αναπνοή
- Ζάλη ή τρόμο (τρέμουλο)
- Νοητική σύγχυση και άγχος
Μέσα σε 30 λεπτά έως και 4 ώρες αργότερα, τα συμπτώματα αλλάζουν και μπορεί να συμπεριλαμβάνουν:
- Διάρροια
- Ρηχή αναπνοή
- Πιο αργό καρδιακό παλμό και χαμηλή αρτηριακή πίεση
- Έντονη κόπωση
- Ωχρότητα, αργά αντανακλαστικά ή αδυναμία ελέγχου των μυών
- Ωχρό δέρμα
Ο ασθενής πρέπει να διακομισθεί στο νοσοκομείο, γιατί αν τα συμπτώματα εξελιχθούν περαιτέρω φθάνουν στις επιληπτικές κρίσεις, την αναπνευστική ανεπάρκεια, την καρδιακή ανακοπή και το κώμα.
Αυξημένα περιστατικά
Το να πάθει κάποιος υπερδοσολογία από στικάκια νικοτίνης ή τσιγάρα είναι κακό, αλλά αν πιεί υγρή νικοτίνη είναι ακόμα χειρότερα, διότι μπορεί να υποστεί δηλητηρίαση, τονίζει η ALA.
Δυστυχώς τα κρούσματά της έχουν αυξηθεί σημαντικά. Σύμφωνα με τα CDC, από 1 κρούσμα τον Σεπτέμβριο του 2010 έφτασαν στα 215 τον μήνα μέχρι τον Φεβρουάριο του 2014. Έκτοτε, αυξήθηκαν ακόμα περισσότερο. Εφέτος, τα αμερικανικά Κέντρα Δηλητηριάσεως διαχειρίστηκαν 6.581 περιστατικά έως τις 31 Οκτωβρίου 2023. Με άλλα λόγια, ξεπέρασαν τα 658 περιστατικά τον μήνα.
Όσον αφορά τη θεραπεία για την υπερδοσολογία, εξαρτάται από τη νικοτίνη που έχει καταναλώσει ο ασθενής, τον τρόπο της κατανάλωσης και τα συμπτώματα των ασθενών.
Φωτογραφία: iStock