Της -
Η ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ να σταματήσει τη στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία αύξησε την πίεση στην Ευρώπη να εντείνει τις προσπάθειες τόσο για να υποστηρίξει την Ουκρανία στη συνεχιζόμενη σύγκρουσή της με τη Ρωσία όσο και για να γίνει ολοένα και πιο ανεξάρτητη από άποψη ασφάλειας και άμυνας, όπως επισημαίνει η Goldman Sachs. Σε νέα της ανάλυση, αξιολογεί τις ελλείψεις των τρεχουσών στρατιωτικών δυνατοτήτων στην ΕΕ και τις πρόσθετες στρατιωτικές δαπάνες που απαιτούνται για την αντιμετώπισή τους.
Σε αυτό πλαίσιο, υπολογίζει τρεις πηγές πρόσθετων στρατιωτικών αναγκών για την Ευρώπη, της εξής:
Πρώτον, όπως σημειώνει, λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι οι ΗΠΑ έχουν στείλει περίπου 20 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως σε στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία από την πλήρη εισβολή της Ρωσίας το 2022, περίπου το ίδιο ποσό με την ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Νορβηγία μαζί, πράγμα που σημαίνει ότι η Ευρώπη θα χρειαστεί να διπλασιάσει τις στρατιωτικές της δεσμεύσεις προς την Ουκρανία για να διατηρήσει το συνολικό επίπεδο ξένης στρατιωτικής υποστήριξης.
Δεύτερον και όσον αφορά το τρέχον απόθεμα στρατιωτικών πόρων που διατίθενται στην Ευρώπη, η Goldman παρατηρεί πως μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου οι στρατιωτικές δαπάνες της Ευρώπης ως μερίδιο του ΑΕΠ μειώθηκαν κατά σχεδόν 2 ποσοστιαίες μονάδες – από περίπου 4% του ΑΕΠ σε 2% – μια τάση που αντιστράφηκε μόνο εν μέρει από το 2022.
Δεκαετίες χαμηλών στρατιωτικών δαπανών έχουν πλήξει ιδιαίτερα τις επενδύσεις σε υποδομές και εξοπλισμό. Ενώ η Ευρώπη φαίνεται αρκετά καλά εξοπλισμένη σε άρματα μάχης, πυροβολικό, πλοία και αεροσκάφη – αν και τα αποθέματα έχουν μειωθεί σημαντικά και συγκεντρώνονται πλέον σε χώρες εκτός του πυρήνα της ευρωζώνης – η περιοχή υστερεί σε ό,τι αφορά την αεράμυνα, τους κρίσιμους δορυφόρους, τα drones, καθώς και τις πυρηνικές δυνατότητες, τονίζει η αμερικάνικη τράπεζα.
Σε τρέχουσες τιμές, οι εκτιμήσεις της υποδηλώνουν έλλειμμα στρατιωτικών αποθεμάτων από 250 έως 550 δισεκατομμύρια ευρώ, με μέση εκτίμηση τα 400 δισ. ευρώ. Αυτό συνεπάγεται πρόσθετη επενδυτική ανάγκη στην Ευρώπη περίπου 80 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως για να καλυφθεί αυτό το κενό κατά την επόμενη 5ετία.
Τρίτον, η Goldman συγκρίνει την ετήσια ροή επενδύσεων σε στρατιωτικό εξοπλισμό και υποδομές στην Ευρώπη και τη Ρωσία. Όπως υπολογίζει, η ετήσια επένδυση της Ευρώπης είναι περίπου 30 δισεκατομμύρια ευρώ κάτω από αυτή της Ρωσίας. Σε περίπτωση κατάπαυσης του πυρός στην Ουκρανία, η αμερικάνικη τράπεζα εκτιμά πως θα ανοίξει ένα επιπλέον κενό ύψους 50 δισ. ευρώ, με την προϋπόθεση ότι η Ρωσία θα σταματήσει να χάνει εξοπλισμό αλλά θα διατηρήσει τα τρέχοντα επίπεδα επενδύσεων.
Συνολικά, εκτιμά ότι η αντιστοίχιση της ετήσιας ροής επενδύσεων της Ρωσίας σε εξοπλισμό και υποδομές θα απαιτήσει πρόσθετες στρατιωτικές δαπάνες περίπου 60 δισ. ευρώ ετησίως στην Ευρώπη, αν και η πραγματική ρωσική επενδυτική και παραγωγική ικανότητα και η βιωσιμότητά τους μακροπρόθεσμα παραμένουν εξαιρετικά αβέβαιες.
Συνεπώς, συνολικά η Goldman Sachs εκτιμά ότι η αντικατάσταση της στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ στην Ουκρανία (20 δισ. ευρώ ετησίως), η ανοικοδόμηση των ευρωπαϊκών αποθεμάτων στρατιωτικού εξοπλισμού (80 δισ. ευρώ ετησίως) και υποδομών και η αντιστοίχιση της ετήσιας ροής επενδύσεων της Ρωσίας σε νέες προμήθειες (60 δισ. ευρώ ετησίως) θα απαιτήσουν περίπου 160 δισ. ευρώ το έτος στην Ευρώπη τα επόμενα 5 χρόνια.
Οι εκτιμήσεις της υποδηλώνουν αύξηση των συνολικών στρατιωτικών δαπανών ως μερίδιο του ΑΕΠ στην Ευρώπη από το σημερινό 2% σε περίπου 3% τα επόμενα 5 χρόνια. Θεωρεί αυτήν την εκτίμηση ως πιθανό χαμηλότερο όριο των πρόσθετων στρατιωτικών δαπανών που απαιτούνται δεδομένου ότι:
(α) κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου (με σαφή υποστήριξη από τις ΗΠΑ), η Ευρώπη ξόδευε περισσότερο από το 3% του ΑΕΠ της για την άμυνα,
(β) η Ευρώπη μπορεί να θέλει να υπερβεί τις ρωσικές στρατιωτικές ικανότητες,
(γ) ο επανεξοπλισμός της Ευρώπης πιθανότατα πρέπει να έχει μεγαλύτερη ένταση κεφαλαίου από ότι της Ρωσίας και
δ) μπορεί να χρειαστούν πρόσθετες πάγιες δαπάνες για την ανάπτυξη της δικής της στρατιωτικής τεχνολογίας ανεξάρτητης από τις ΗΠΑ.
Η αύξηση των δαπανών πάντως θα είναι άνιση μεταξύ των χωρών, επισημαίνει η Goldman. Ειδικότερα, τα τελευταία 10 χρόνια η Γερμανία είχε χαμηλότερες δαπάνες σε σχέση με το οικονομικό της μέγεθος και συνεπώς αντιμετωπίζει ισχυρότερες πιέσεις για αύξηση των δαπανών. Εφαρμόζοντας ένα παρόμοιο επιχείρημα, η Ιταλία και η Ισπανία αναμένεται επίσης να αυξήσουν τις στρατιωτικές τους δαπάνες περισσότερο από ό,τι άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δεδομένης της σχετικά πιο σημαντικής υστέρησης των στρατιωτικών δαπανών τους στο πρόσφατο παρελθόν.
Συνεπώς, δεδομένων των χαμηλών δαπανών τους στο παρελθόν, η Γερμανία, η Ιταλία και η Ισπανία αναμένεται να αυξήσουν τις επενδύσεις τους περισσότερο από τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την υπόλοιπη ΕΕ. Η Goldman αναμένει ότι πρόσθετες δαπάνες θα κατευθυνθούν προς Ευρωπαίους προμηθευτές, στο μέτρο του δυνατού.