Της -
Η ευρωπαϊκή δημοσιονομική πολιτική επανήλθε στο επίκεντρο με την αύξηση των αποδόσεων των ομολόγων -και άρα του κόστους δανεισμού, και την ανοδική αναθεώρηση των στόχων για το έλλειμμα της Ιταλίας, τονίζει η Goldman Sachs. Από αυτήν την άποψη, η αβεβαιότητα σχετικά με την επιστροφή των δημοσιονομικών κανόνων το 2024 είναι ένας άλλος παράγοντας που θολώνει τις δημοσιονομικές προοπτικές. Οι διαπραγματεύσεις για τη μεταρρύθμιση των ισχυόντων κανόνων έχουν σταματήσει σε πολιτικό επίπεδο και οι πιθανότητες για συμφωνία μέχρι το τέλος του έτους “στενεύουν”.
Η μεταρρύθμιση των δημοσιονομικών κανόνων ξεκίνησε το 2019 και η αναστολή τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid θεωρήθηκε ως ευκαιρία να υπάρξει ένα νέο πλαίσιο δημοσιονομικής διακυβέρνησης, σημειώνει η Goldman. Ωστόσο, η αρχική και η επακόλουθη συμβιβαστική πρόταση της Κομισιόν απορρίφθηκαν από τη Γερμανία νωρίτερα αυτό το έτος, και αυτό οδήγησε σε πολιτικό αδιέξοδο. Το αδιέξοδο είναι συνέπεια της απαίτησης οι δείκτες χρέους να μειώνονται κάθε χρόνο: η Γαλλία έχει αντιταχθεί σε αυτό.
Το συνεχιζόμενο αδιέξοδο επί της ουσίας της μεταρρύθμισης καθιστά πλέον και το χρονοδιάγραμμά της μία σημαντική πρόκληση, τονίζει η Goldman Sachs. Η αναστολή των ισχυόντων δημοσιονομικών κανόνων πρόκειται να λήξει στις 31 Δεκεμβρίου. Ωστόσο, η έναρξη του επόμενου έτους με νέους κανόνες θα απαιτούσε ψηφοφορία στην ολομέλεια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μετά από πλειοψηφία στο Συμβούλιο. Αναμφισβήτητα, το 2024 θα παραμείνει ένα μεταβατικό έτος από την άποψη της δημοσιονομικής διακυβέρνησης και οι πολιτικοί ηγέτες θα μπορούσαν να αναβάλουν την επίτευξη συμφωνίας μέχρι τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο του επόμενου έτους, προτού η Κομισιόν εκδώσει τις οδηγίες της προς τα κράτη μέλη για το 2025. Ωστόσο, οι ευρωεκλογές στις 6 Ιουνίου είναι πιθανό να επισπεύσουν την προθεσμία για την επίτευξη συμφωνίας, καθώς συχνά αποδεικνύεται δύσκολο για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να συγκληθεί στην ολομέλεια τη στιγμή που τα περισσότερα από τα μέλη του κάνουν εκστρατεία για επανεκλογή. Επομένως, η Goldman βλέπει μια σημαντική πιθανότητα οι διαπραγματεύσεις για τους δημοσιονομικούς κανόνες να καθυστερήσουν για το δεύτερο εξάμηνο του επόμενου έτους.
Μια πιθανή εναλλακτική λύση για μία συμφωνία για τους νέους κανόνες πριν από την άνοιξη θα ήταν να εκδώσει η Κομισιόν κατευθυντήριες γραμμές με βάση τους ισχύοντες κανόνες. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να δεσμευτεί ότι δεν θα επιβάλει τον κανόνα του 1/20 για το χρέος και να επικεντρωθεί στις διαρθρωτικές ισορροπίες των κρατών μελών, όπως έγινε στα τέλη της δεκαετίας του 2010. Η Επιτροπή θα μπορούσε στη συνέχεια να επιδιώξει να ξεκινήσει γρήγορα τη διαδικασία μεταρρύθμισης μόλις τεθεί σε λειτουργία το νέο νομοθετικό σώμα, πιθανότατα μέχρι τον Ιούλιο. Ωστόσο, είναι αβέβαιο εάν οι κυβερνήσεις -οι οποίες συνήθως ξεκινούν τη σύνταξη προϋπολογισμών κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού- θα μπορούσαν να ενσωματώσουν τη συμφωνία εγκαίρως για την έναρξη των εγχώριων δημοσιονομικών κύκλων τον Σεπτέμβριο. Σε αυτήν την περίπτωση, η ευρωπαϊκή δημοσιονομική πολιτική το 2025, όπως και το επόμενο έτος, θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την ερμηνεία της Επιτροπής των ισχυόντων δημοσιονομικών κανόνων, όπως επισημοποιήθηκε στην εαρινή καθοδήγησή της.
Οι επιπτώσεις στην αγορά
Η ευρωπαϊκή δημοσιονομική πολιτική το 2024 είναι απίθανο να επηρεαστεί από την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων για τους δημοσιονομικούς κανόνες, επειδή οι προϋπολογισμοί συντάχθηκαν με βάση την καθοδήγηση της Επιτροπής, η οποία ζητούσε ένα έτος μετάβασης προς τους νέους κανόνες. Η Ιταλία θα μπορούσε να τεθεί υπό αυξημένο έλεγχο λόγω της ανοδικής αναθεώρησης των στόχων της για το έλλειμμα, αλλά η Goldman δεν αναμένει ότι η επιστροφή των ισχυόντων κανόνων από μόνη της θα αυξήσει τη δημοσιονομική προσαρμογή που πιθανότατα θα απαιτήσει η Επιτροπή.
Η αμερικανική τράπεζα πιστεύει επίσης ότι οι συνέπειες πέραν του επόμενου έτους από την αποτυχία μεταρρύθμισης των κανόνων θα είναι περιορισμένες. Ο λόγος είναι ότι οι δύο επιλογές -μεταρρύθμιση ή status quo- δεν φαίνονται πλέον πολύ διαφορετικές, κατά την άποψή της. Αφενός, οι νέοι κανόνες θα συνοδεύονται από διασφαλίσεις που καθιστούν τις απαιτούμενες πορείες εξυγίανσης πιο άκαμπτες από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί, και ο πρόσφατος συμβιβασμός της Ισπανίας προχωρά περαιτέρω προς αυτήν την κατεύθυνση. Από την άλλη πλευρά, οι ισχύοντες κανόνες εφαρμόζονταν ήδη σε σημαντικό βαθμό. Μολονότι οι ισχύοντες κανόνες δεν δίνουν ρητή εστίαση στη μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους και δίνουν ελάχιστη σημασία στην οικονομική αβεβαιότητα, η Επιτροπή έχει επιδείξει επανειλημμένα δημιουργικότητα στην ερμηνεία των κανόνων και πιθανότατα θα συνεχίσει να το πράττει για να διατηρήσει ένα ευέλικτο πλαίσιο δημοσιονομικής διακυβέρνησης.
Το πιο σημαντικό ζήτημα για τους επενδυτές είναι ότι η απότομη επιβράδυνση της ανάπτυξης, μαζί με την αύξηση των επιτοκίων, αποτελούν πλέον ένα δυσάρεστο μακροοικονομικό σκηνικό στις δημοσιονομικές τροχιές. Επομένως, η αξιοπιστία οποιουδήποτε μελλοντικού πλαισίου δημοσιονομικής διακυβέρνησης -κανόνες και η ερμηνεία τους μαζί- είναι αυτό που, κατά την άποψη της Goldman, θα διαμορφώσει την απαιτούμενη δημοσιονομική εξυγίανση σε ολόκληρη την Ευρώπη.