Η πρόωρη αποχώρηση Τραμπ από τη σύνοδο στον Καναδά επισκίασε τα υπόλοιπα θέματα. Φανέρωσε όμως και την απροθυμία του να ταυτιστεί με τους Ευρωπαίους για Ουκρανία και Μέση Ανατολή.
Κάποιοι βιάστηκαν να πανηγυρίσουν τη Δευτέρα το βράδυ, βλέποντας τους ηγέτες της ομάδας των G7 να καταλήγουν σχετικά γρήγορα σε ένα κοινό ανακοινωθέν για τη σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν, που κινήθηκε εμφανώς σε λογική αποκλιμάκωσης. “Αυτή τη φορά ο Τραμπ δεν προκάλεσε την αναστάτωση που είχε προκαλέσει το 2018”, όταν είχε αποχωρήσει πρόωρα από την αντίστοιχη σύνοδο στο Κεμπέκ, ήταν η αρχική εκτίμηση. Λίγο αργότερα η ιστορία επαναλαμβανόταν, όχι απαραίτητα ως διασκεδαστική φάρσα. Ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωνε ότι πρέπει να επιστρέψει άμεσα στην Ουάσινγκτον γιατί έχει κάτι “πολύ μεγάλο” να ασχοληθεί.
Ο καβγάς με τον Μακρόν
Η εξέλιξη αυτή ερμηνεύθηκε από πολλούς – ανάμεσά τους και από τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν – ως αλλαγή πλεύσης, ως απόφαση δηλαδή για περαιτέρω κλιμάκωση με αμερικανική εμπλοκή και οδήγησε μάλιστα και σε ανταλλαγή “φιλοφρονήσεων” μεταξύ των προέδρων ΗΠΑ και Γαλλίας. Βασικό σημείο διαφωνίας η εκτίμηση Μακρόν ότι “το μεγαλύτερο λάθος θα ήταν η ανάληψη στρατιωτικής δράσης για την ανατροπή του καθεστώτος, αφού τότε θα επικρατούσε χάος”.
Σε κάθε περίπτωση ο Τραμπ έδειξε για μια ακόμα φορά ότι όχι μόνο ότι δεν υπολογίζει τους Ευρωπαίους, αλλά δεν έχει διάθεση ούτε καν να στηρίξει τα προσχήματα. Το ότι η απάντησή του ξεπέρασε τα όρια της προσωπικής προσβολής δεν είναι μάλλον άσχετο με τον ενδιάμεσο σταθμό που πρόσθεσε στο ταξίδι του προς τον Καναδά ο Γάλλος πρόεδρος, κάνοντας στάση στη Γροιλανδία.
Η προσπάθεια της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να πείσει εκ των υστέρων ότι ήταν μια καρποφόρα συνάντηση δεν έπεισε ούτε καν τους συμπατριώτες της δημοσιογράφους.
Το σχόλιο του ανταποκριτή της γερμανικής τηλεόρασης (ARD) στις ΗΠΑ ήταν καταλυτικό: “Αυτή η σύνοδος κορυφής της G7 κατέστησε σαφές πάνω απ’ όλα ένα πράγμα: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ καθορίζει την πολιτική της δυτικής κοινότητας των εθνών στις μεγάλες συγκρούσεις και κρίσεις του κόσμου. Το καλύτερο παράδειγμα είναι το Ιράν: Η αρχική έκκληση των Ευρωπαίων για διπλωματική λύση εξαφανίστηκε από την κοινή δήλωση κατόπιν επιμονής του Τραμπ. Ο Τραμπ και ο Βενιαμίν Νετανιάχου θα αποφασίσουν για την τύχη του Ιράν, όχι ο Μακρόν και ο Μερτς”.
“Άκυρο” στον Ζελένσκι
Ακόμα πιο κραυγαλέα ήταν η απαξίωση των Ευρωπαίων στο θέμα της Ουκρανίας, που υποτίθεται ότι θα ήταν το βασικό θέμα συζήτησης τη δεύτερη μέρα της συνάντησης, με επίτιμο καλεσμένο τον πρόεδρο της χώρας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος ήλπιζε μετά την πρώτη επεισοδιακή τους συνάντηση στον Λευκό Οίκο και το ραντεβού για “περιορισμό της ζημιάς” στο Βατικανό μερικές εβδομάδες αργότερα, να συναντήσει τον Τραμπ και να του αποσπάσει κάποια χειρονομία στήριξης.
Ο Αμερικανός πρόεδρος “εξαφανίστηκε”, ενώ η αμερικανική αντιπροσωπεία αρνήθηκε να συνυπογράψει ένα κοινό ανακοινωθέν για την Ουκρανία. Την ίδια στιγμή φαίνεται να μην αρνείται το ενδεχόμενο παρέμβασης του Πούτιν ως “ειρηνοποιού” στη διένεξη της Μέσης Ανατολής, όπως άφησε να εννοηθεί μετά την τηλεφωνική του επικοινωνία με τον πρόεδρο της Ρωσίας την περασμένη Κυριακή. Ιδέα που προκαλεί ανατριχίλα στους Ευρωπαίους.
Οι έξι ηγέτες που είχαν απομείνει στα ειδυλλιακά Βραχώδη Όρη χειροκρότησαν τον Ζελένσκι και του υποσχέθηκαν περαιτέρω βοήθεια. Όλοι γνωρίζουν ωστόσο ότι χωρίς την αμερικανική βοήθεια η θέση της Ουκρανίας γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Η σφοδρότητα των ρωσικών βομβαρδισμών του Κιέβου τη Δευτέρα προς Τρίτη, με απολογισμό 21 νεκρούς, δείχνει πώς ερμηνεύει όλα αυτά το Κρεμλίνο.
Δεν έπιασαν τα καλοπιάσματα
Αυτό που σχολιάζουν πολλοί στην Ευρώπη είναι αν τελικά η νέα στρατηγική για την αντιμετώπιση του Τραμπ μπορεί να είναι πραγματικά επιτυχημένη. “Οι έξι άλλες χώρες της G7 απέφυγαν τη δημόσια αντιπαράθεση και ήταν γενναιόδωρες με την κολακεία τους. Προσέγγιση μέσω γοητείας, αντί για αντιπαράθεση. Μπορεί να το βρείτε αυτό γελοίο. Τελικά, ωστόσο, δεν πρόκειται για τον Τραμπ ως άτομο, αλλά για τον πρόεδρο των ΗΠΑ. Και χωρίς την υπερδύναμη των ΗΠΑ, δεν θα υπήρχε δυτική κοινότητα εθνών” κατέληγε το προαναφερθέν σχόλιο. Οι τέσσερις Ευρωπαίοι της G7 Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία μπορεί να είναι ικανοποιημένοι για το γεγονός ότι “έχουν βρει χημεία μεταξύ τους”. Αλλά επιστρέφουν στις πατρίδες τους με την επίγνωση ότι “χωρίς τον Τραμπ δεν προχωράει τίποτα”.
Η προσπάθεια επικεντρώνεται προφανώς τώρα στο να αποφευχθούν τα χειρότερα. Ως τέτοια εξέλιξη ερμήνευε για παράδειγμα η FAZ το ενδεχόμενο να υιοθετήσει και ο Τραμπ το αφήγημα για ανατροπή του καθεστώτος της Τεχεράνης με στρατιωτικά μέσα. “Δεν χρειάζεται να είναι κανείς φίλος της Ισλαμικής Δημοκρατίας για να θεωρεί κάτι τέτοιο ως εξαιρετικά ανησυχητικό” σχολίαζε χαρακτηριστικά.
Και κάτι τελευταίο. Εκπρόσωποι ΜΚΟ επεσήμαναν την Τρίτη ότι σε αυτή τη σύνοδο δεν ακούστηκε κάτι “ούτε για τους τύπους” για θέματα όπως η κλιματική αλλαγή, η παγκόσμια φτώχεια, τα εκατομμύρια των προσφύγων παγκοσμίως. Ακόμα και τα ζητήματα του διεθνούς εμπορίου δεν τέθηκαν τελικά επί της ουσίας στο τραπέζι των συζητήσεων.