Της -
Σε σημαντική αναβάθμιση των προβλέψεών της για την ανάπτυξη της Ελλάδας φέτος προχώρησε η Fitch Solutions, έπειτα από τα στοιχεία για το ΑΕΠ β’ τρίμηνου, εκτιμώντας πως η αύξηση του ελληνικού ΑΕΠ φέτος θα κινηθεί στο 2,1%, από μόλις 0,9% που ανέμενε πριν. Παράλληλα, μειώνει σημαντικά την εκτίμησή της για το 2024, βλέποντας πλέον ανάπτυξη 1,2% από 2,1% πριν λόγω της υψηλότερης βάσης του 2023.
Όπως επισημαίνει η Fitch Solutions, ανεξάρτητη εταιρεία αναλύσεων η οποία ανήκει στον όμιλο του οίκου αξιολόγησης Fitch, η ιδιωτική κατανάλωση θα παραμείνει ο κύριος μοχλός της ανάπτυξης βραχυπρόθεσμα, συμβάλλοντας κατά 1,3% στο ΑΕΠ φέτος και κατά 1,2% το 2024, υποστηριζόμενη από τη μείωση της ανεργίας, τον χαμηλότερο πληθωρισμό και την επέκταση της κρατικής στήριξης. Ωστόσο, το σκηνικό αδύναμης εξωτερικής ζήτησης και αυστηρότερης νομισματικής πολιτικής της ευρωζώνης θα δημιουργήσουν αντίθετους ανέμους για την ανάπτυξη της Ελλάδας τα επόμενα τρίμηνα.
Πιο αναλυτικά, όπως επισημαίνει, αύξησε τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη της Ελλάδας φέτος μετά από ισχυρότερη από την αναμενόμενη οικονομική δραστηριότητα το α’ εξάμηνο. Η οποία και οφείλεται στον ισχυρό σχηματισμό ακαθάριστου κεφαλαίου (+3,2% σε τριμηνιαία βάση), ενώ η εγχώρια κατανάλωση αποδείχθηκε επίσης σημαντικά πιο ανθεκτική από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως (+0,9%). Έτσι, η Fitch Solutions έχουμε υιοθετήσει μια πιο αισιόδοξη άποψη για τη βραχυπρόθεσμη πορεία της ελληνικής οικονομίας. Μείωσε την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη το 2024 από 2,1% σε 1,2%, λόγω της υψηλότερης βάσης το 2023 καθώς και μετά τις πτωτικές αναθεωρήσεις των προοπτικών ανάπτυξης της ευρωζώνης για το 2024.
Η Fitch Solutions εκτιμά ότι, βραχυπρόθεσμα, η ιδιωτική κατανάλωση θα παραμείνει ο κύριος μοχλός της ανάπτυξης στην Ελλάδα, συνεισφέροντας 1,3 ποσοστιαίες μονάδες στην ανάπτυξη το 2023 και 1,2 ποσοστιαίες μονάδες το 2024. Μετά την ανθεκτική ζήτηση το α’ εξάμηνο, αναμένει περαιτέρω εξασθένηση των αντίξοων “ανέμων” στο β’ εξάμηνο και στις αρχές του 2024.
Η ισχύς της κατανάλωσης (η οποία αυξήθηκε κατά 3,2% σε ετήσια βάση στο εξάμηνο) υποστηρίχθηκε, κατά την άποψή της, από τα συνεχιζόμενα κέρδη στην απασχόληση, καθώς και από την απότομη μείωση του πληθωρισμού από το 12,1% σε ετήσια βάση τον Σεπτέμβριο του 2022 στο 3,5% τον Αύγουστο, μια τάση που αναμένει ότι θα συνεχιστεί. Το ποσοστό ανεργίας διατήρησε την καθοδική του τάση (έχει μειωθεί από 28,2% τον Ιούλιο του 2013 σε 10,8% τον Ιούλιο του 2023) και η απασχόληση συνέχισε να σημειώνει κέρδη, αν και με βραδύτερο ρυθμό σε σχέση με το 2022.
Σε ό,τι αφορά τον πληθωρισμό ειδικότερα, προβλέπει ότι στο τέλος του 2023 θα διαμορφωθεί στο 4,2% σε ετήσια βάση και στο 2,1% το 2024, ενώ προβλέπει το ποσοστό ανεργίας να διαμορφώνεται στο 11,2% το 2023 και στο 7,8% το 2024. Αυτοί οι παράγοντες θα συμβάλουν στην περαιτέρω ενίσχυση των διαθέσιμων εισοδημάτων των νοικοκυριών και θα στηρίξουν την κατανάλωση το 2024, με την εμπιστοσύνη των καταναλωτών να έχει σημειώσει επίσης αξιοσημείωτα κέρδη τους τελευταίους μήνες. Ως αποτέλεσμα, η Fitch Solutions αναμένει ότι η πρόσφατη μείωση του όγκου των λιανικών πωλήσεων θα αρχίσει να αντιστρέφεται, ιδιαίτερα καθώς ο πληθωρισμός συνεχίζει να μειώνεται.
Ωστόσο, το αυστηρότερο πλαίσιο της νομισματικής πολιτικής θα λειτουργεί ολοένα και περισσότερο ως τροχοπέδη για τη δραστηριότητα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από το β΄ εξάμηνο του 2023 και μετά, όπως προειδοποιεί η Fitch Solutions. Τον Ιούλιο του 2023, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πραγματοποίησε ίσως την τελευταία αύξηση στον επιθετικό κύκλο σύσφιξης που ξεκίνησε ένα χρόνο πριν, αυξάνοντας το επιτόκιο καταθέσεων στο 3,75%. Αναμένει ότι το υψηλότερο κόστος άντλησης επενδυτικού κεφαλαίου θα οδηγήσει σε απότομη επιβράδυνση της αύξησης των ακαθάριστων παγίων επενδύσεων από 11,7% το 2022 σε 4,7% το 2023. Μεγάλο μέρος της αύξησης των πάγιων επενδύσεων θα έχει “οδηγό” την κυβέρνηση, καθώς αναμένεται να λάβει την τρίτη δόση της χρηματοδότησης του NextGenEU αργότερα φέτος, ύψους περίπου 0,8% του ΑΕΠ.
Τέλος, το καθαρό εμπόριο αναμένεται να συνεισφέρει 2,2 ποσοστιαίες μονάδες το 2023 ως αποτέλεσμα χαμηλότερου όγκου εισαγωγών και η συνεισφορά θα γίνει αρνητική το 2024 λόγω της ανάκαμψης των εισαγωγών. Το σκηνικό της εξωτερικής ζήτησης παρέμεινε αδύναμο στο α’ εξάμηνο, καθώς η ζήτηση για ελληνικά μεταποιημένα προϊόντα υποχώρησε, με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση των εξαγωγών αγαθών κατά 9,8% και των συνολικών εξαγωγών κατά 1,2% στο β’ τρίμηνο. Η Fitch Solutions αναμένει ότι η ανάπτυξη της ευρωζώνης θα είναι σταθερή στο β’ εξάμηνο, υποδηλώνοντας ότι η πρόσφατη αδυναμία θα παραμείνει βραχυπρόθεσμα.
Μια ισχυρή τουριστική περίοδος, παρά τις πυρκαγιές τους καλοκαιρινούς μήνες, έχει ενισχύσει ωστόσο τις εξαγωγές, με την αύξηση των αφίξεων από ΗΠΑ να είναι η ισχυρότερη μεταξύ των μεγαλύτερων χωρών τουριστικής προέλευσης της Ελλάδας. Το 2024 αναμένει ότι η αύξηση των εξαγωγών θα ανακάμψει κάπως, αλλά ο ισχυρότερος ρυθμός αύξησης των εισαγωγών θα ωθήσει τη συμβολή του εμπορίου στην αύξηση του ΑΕΠ ξανά σε αρνητικό έδαφος.
Οι κίνδυνοι
Εάν η ανάπτυξη στην ευρωζώνη εκπλήξει στο β’ εξάμηνο, η Fitch Solutions εκτιμά ότι η ελληνική οικονομία θα δει περαιτέρω θετικές εξελίξεις στο ΑΕΠ μέσω των καναλιών εξωτερικού εμπορίου, ιδιαίτερα στις εξαγωγές αγαθών.
Από την άλλη πλευρά, η έκταση της αρνητικής επίδρασης των υψηλότερων επιτοκίων στην ελληνική οικονομική δραστηριότητα παραμένει εξαιρετικά αβέβαιη. Η αύξηση των σταθερών επενδύσεων θα μπορούσε ακόμη να εκπλήξει καθοδικά, καθώς το αδύναμο εξωτερικό περιβάλλον μειώνει την προθυμία των επιχειρήσεων να επενδύσουν σε πρόσθετη δυναμικότητα παράλληλα με τα υψηλότερα επιτόκια δανείων.
Ο δανεισμός των ελληνικών νοικοκυριών για αγορά κατοικίας, ωστόσο, τείνει να είναι χαμηλότερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, γεγονός που αναμένεται να μειώσει τις επιπτώσεις του κύκλου σύσφιξης της ΕΚΤ.