Καθώς λήγει σήμερα το τελεσίγραφο που έδωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ στον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν για τον τερματισμό του πολέμου, και εν όψει της ενδεχόμενης συνάντησης τους, το CNN αναλύει τον λόγο που οι δύο πλευρές επέλεξαν να συναντηθούν τώρα αλλά και πέντε σενάρια για την έκβαση του πολέμου.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ θέλει να επιστρατεύσει τη δύναμη που έχει για τη σύναψη μιας συμφωνίας, πιστεύοντας ότι έξι μήνες αδιαλλαξίας από τη Μόσχα θα μπορούσαν να ξεπεραστούν με μια συνάντηση πρόσωπο με πρόσωπο με τον επικεφαλής του Κρεμλίνου. Φαίνεται ότι εξακολουθεί να εμμένει στην ιδέα ότι μπορεί να πείσει τη Μόσχα να σταματήσει τον πόλεμο, παρά το γεγονός ότι ο Ρώσος ομόλογός του πρότεινε πρόσφατα τη μαξιμαλιστική θέση ότι ο ρωσικός και ο ουκρανικός λαός είναι ένα, αναφέρει το αμερικανικό δίκτυο.
Παράλληλα, ο Πούτιν θέλει να κερδίσει χρόνο, έχοντας ήδη απορρίψει τον Μάιο μια ευρωπαϊκή, αμερικανική και ουκρανική πρόταση άνευ όρων εκεχειρίας, προσφέροντας αντ’ αυτού δύο μονομερείς, σύντομες και ανούσιες παύσεις. Οι δυνάμεις του προωθούνται στη γραμμή του μετώπου σε μια καλοκαιρινή επίθεση που μπορεί να τον φέρει αρκετά κοντά στους στόχους του, ώστε οι διαπραγματεύσεις το φθινόπωρο να αφορούν ένα πολύ διαφορετικό status quo στον πόλεμο.
Τα πέντε πιθανά σενάρια για τον τερματισμό του πολέμου
1. Ο Πούτιν συμφωνεί σε μια άνευ όρων κατάπαυση του πυρός
Εξαιρετικά απίθανο. Είναι απίθανο ο Πούτιν να συμφωνήσει σε μια κατάπαυση του πυρός στην οποία οι γραμμές του μετώπου θα παραμείνουν ως έχουν – οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρώπη και η Ουκρανία ζήτησαν ήδη μια τέτοια παύση τον Μάιο, υπό την απειλή κυρώσεων, και η Ρωσία την απέρριψε. Ο Τραμπ έκανε πίσω, προτιμώντας συνομιλίες χαμηλού επιπέδου στην Κωνσταντινούπολη, οι οποίες δεν οδήγησαν πουθενά. Μια 30ήμερη κατάπαυση του πυρός νωρίτερα φέτος κατά των ενεργειακών υποδομών δεν τηρήθηκε επαρκώς.
Το Κρεμλίνο μετατρέπει επί του παρόντος τα σταδιακά κέρδη στην πρώτη γραμμή του μετώπου σε στρατηγικά πλεονεκτήματα και δεν θα έβλεπε κανένα λόγο να σταματήσει αυτή την πρόοδο τώρα που φτάνει στο αποκορύφωμά της. Ούτε καν η απειλή δευτερογενών κυρώσεων κατά της Κίνας και της Ινδίας – οι οποίες φαίνεται να αντιστέκονται στην πίεση των ΗΠΑ – δεν θα αλλάξει αυτό τον στρατιωτικό σχεδιασμό για το υπόλοιπο του καλοκαιριού. Μέχρι τον Οκτώβριο, τουλάχιστον, ο Πούτιν θα θέλει να πολεμήσει επειδή κερδίζει.
2. Περισσότερες συνομιλίες
Οι συνομιλίες θα μπορούσαν να καταλήξουν σε συμφωνία για περισσότερες συνομιλίες αργότερα, που θα επισφραγίσουν τα ρωσικά κέρδη όταν μπει ο χειμώνας, παγώνοντας τις γραμμές του μετώπου στρατιωτικά και κυριολεκτικά γύρω στον Οκτώβριο. Ο Πούτιν μπορεί να έχει καταλάβει μέχρι τότε τις ανατολικές πόλεις Ποκρόβσκ, Κονταντίνιφκα και Κουπιάνσκ, δίνοντάς του μια σταθερή θέση για να ανασυνταχθεί τον χειμώνα. Η Ρωσία μπορεί στη συνέχεια να πολεμήσει ξανά το 2026 ή να χρησιμοποιήσει τη διπλωματία για να καταστήσει παγιώσει αυτά κέρδη. Ο Πούτιν θα μπορούσε επίσης να επαναφέρει το φάντασμα των εκλογών στην Ουκρανία -που καθυστέρησαν λόγω του πολέμου και αποτέλεσαν για λίγο θέμα συζήτησης του Τραμπ- για να αμφισβητήσει τη νομιμότητα του Ζελένσκι και ακόμη και να τον εκθρονίσει με την προοπτική ενός φιλορώσου υποψηφίου.
3. Η Ουκρανία -με κάποιο τρόπο- αντέχει τα επόμενα δύο χρόνια
Σε αυτό το σενάριο, η στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ και της Ευρώπης προς την Ουκρανία τους βοηθά να ελαχιστοποιήσουν τις παραχωρήσεις στην πρώτη γραμμή του μετώπου τους επόμενους μήνες και οδηγεί τον Πούτιν να επιδιώξει συνομιλίες. Το Ποκρόβσκ μπορεί να πέσει και άλλα προπύργια της ανατολικής Ουκρανίας μπορεί να απειληθούν, αλλά η Ουκρανία θα μπορούσε να δει τη ρωσική προέλαση να επιβραδύνεται, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν, και το Κρεμλίνο θα μπορούσε ακόμη και να αισθανθεί το πλήγμα των κυρώσεων και της “υπερθέρμανσης” της ρωσικής οικονομίας.
Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις έχουν ήδη διαμορφώσει προχωρημένα σχέδια για μια δύναμη που θα αναπτυχθεί στην Ουκρανία στο πλαίσιο των εγγυήσεων ασφαλείας. Αυτά τα δεκάδες χιλιάδες ευρωπαϊκά στρατεύματα του ΝΑΤΟ θα μπορούσαν να τοποθετηθούν γύρω από το Κίεβο και άλλες μεγάλες πόλεις, παρέχοντας υλικοτεχνική και πληροφοριακή βοήθεια στην Ουκρανία καθώς ανοικοδομείται, και να δημιουργήσουν μια επαρκή αποτροπή ώστε η Μόσχα να αποφασίσει να αφήσει τις γραμμές του μετώπου ως έχουν. Αυτό είναι το καλύτερο που μπορεί να ελπίζει η Ουκρανία.
4. Καταστροφή για την Ουκρανία και το ΝΑΤΟ
Ο Πούτιν θα μπορούσε να δει τις ρωγμές στη δυτική ενότητα μετά την ενδεχόμενη σύνοδο κορυφής με τον Τραμπ που μπορεί να βελτιώσει τις σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας αλλά να αφήσει την Ουκρανία να τα βγάλει πέρα μόνη της. Η Ευρώπη θα μπορούσε να κάνει ό,τι μπορεί για να υποστηρίξει το Κίεβο, αλλά να αποτύχει να ανατρέψει την ισορροπία χωρίς την αμερικανική υποστήριξη. Ο Πούτιν θα μπορούσε να δει μικρά κέρδη στην ανατολική Ουκρανία να μετατρέπονται σε αργή συντριβή των ουκρανικών δυνάμεων στα εδάφη μεταξύ του Ντονμπάς και των κεντρικών πόλεων του Ντνίπρο, της Ζαπορίζια και της πρωτεύουσας. Η ουκρανική άμυνα θα μπορούσε να αποδειχθεί αδύναμη και η κρίση στρατιωτικού δυναμικού του Κιέβου να μετατραπεί σε πολιτική καταστροφή όταν ο Ζελένσκι απαιτήσει ευρύτερη επιστράτευση για να στηρίξει την άμυνα της χώρας.
Η ασφάλεια του Κιέβου φαίνεται να κινδυνεύει και πάλι. Οι δυνάμεις του Πούτιν κινούνται προς τα εμπρός. Οι δυνάμεις της Ευρώπης εκτιμούν ότι θα ήταν προτιμότερο να πολεμήσουν τη Ρωσία στην Ουκρανία παρά αργότερα μέσα σε πραγματικό έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά οι ηγέτες της Ευρώπης δεν έχουν τελικά την πολιτική εντολή να συμμετάσχουν σε έναν πόλεμο εντός της Ουκρανίας. Ο Πούτιν προχωρά. Το ΝΑΤΟ αποτυγχάνει να δώσει μια ενιαία απάντηση. Αυτός είναι ο εφιάλτης της Ευρώπης, και ενδεχομένως η αρχή του τέλους μιας κυρίαρχης Ουκρανίας.
5. Καταστροφή για τον Πούτιν
Η Ρωσία θα μπορούσε να συνεχίζει να χάνει δυνάμεις, χιλιάδες ζωές στρατιωτών την εβδομάδα, για σχετικά μικρά κέρδη, βλέποντας παράλληλα τις κυρώσεις να διαβρώνουν τη συμμαχία της με την Κίνα και τα έσοδα από την Ινδία. Τα οικονομικά αποθέματα του κρατικού ταμείου της Μόσχας θα μπορούσαν να μειωθούν και τα έσοδά της να υποχωρήσουν. Η δυσαρέσκεια μεταξύ της ελίτ της Μόσχας θα μπορούσε να αυξηθεί για το γεγονός ότι το Κρεμλίνο έχει απορρίψει τις διπλωματικές λύσεις στον πόλεμο που έχει το ίδιο επιλέξει, προς όφελος της στρατιωτικής επιμονής και μιας μη βιώσιμης σύγκρουσης δι’ αντιπροσώπων με το ΝΑΤΟ. Η εστίαση των ΗΠΑ μετά τις ενδιάμεσες εκλογές επιστρέφει στα παραδοσιακά πρότυπα εξωτερικής πολιτικής της εναντίωσης στη Μόσχα και στο Πεκίνο.
Σε αυτό το σενάριο, το Κρεμλίνο θα μπορούσε να έρθει αντιμέτωπο με ένα σημείο καμπής, όπως την άκαρπη κατοχή του Αφγανιστάν από τους Σοβιετικούς. Παρόμοιες στιγμές απροσδόκητης αδυναμίας του Κρεμλίνου έχουν ήδη παρουσιαστεί στον πόλεμο της Ουκρανίας, όπως η εξέγερση υπό την ηγεσία του έμπιστου του Πούτιν, Γιεβγκένι Πριγκόζιν.
Ο Πούτιν τότε μπορεί να φανεί αδύναμος. Το πρόβλημα με αυτό το σενάριο είναι ότι παραμένει η καλύτερη ελπίδα των δυτικών υπευθύνων χάραξης πολιτικής, οι οποίοι δεν μπορούν ούτε να δεχτούν την πλήρη είσοδο του ΝΑΤΟ στον πόλεμο για να βοηθήσει την Ουκρανία να κερδίσει, ούτε την ικανότητα του Κιέβου να απωθήσει στρατιωτικά τη Μόσχα.
