Πριν από έναν μήνα, εντελώς τυχαία, έπεσα πάνω του. Ηταν παρέα με έναν σταθερό και πιστό φίλο από τα σχολικά του χρόνια. Ο οποίος εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα. Καμία εξάρτηση από τον Κυριάκο. Ετσι κι εγώ βρήκα την ευκαιρία να τον ρωτήσω για συνέντευξη. Η αληθινή δημοσιογραφία είναι ναρκωτικό. Συμφώνησε. Και την προσδιόρισε για το τέλος Ιουλίου.
Μετά από τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον Παύλο Μαρινάκη, η συνάντηση ορίστηκε για την (περασμένη) Τετάρτη στις 10 το πρωί. Ο Μαρινάκης, γίγαντας. Πάνω από δύο μέτρα. Δίπλα του αισθάνομαι νάνος. Είναι Πατρινός, αν και πάνω από δεκαπέντε χρόνια ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Κοίτα να δεις!
Μου ζήτησε το πλαίσιο των ερωτήσεων. Του είπα ότι η μέθοδός μου είναι η τζαζ. Δηλαδή ο οργανωμένος αυτοσχεδιασμός. Εχεις μια μουσική φράση και οι μουσικοί αυτοσχεδιάζουν πάνω σε αυτή τη φράση. Οπως με το ασύλληπτο διπλό άλμπουμ του Μάιλς Ντέιβις «Bitches Brew».
Οταν έφτασα, κάθισα σε έναν καναπέ. Εκείνος, στον ίδιο καναπέ. Από την αριστερή πλευρά. Μετά από μισή ώρα σηκώθηκε, «στραβολαίμιασα» μου είπε, και κάθισε σε έναν διπλανό καναπέ. Το μαγνητόφωνο του κινητού μου σε πλήρη λειτουργία. Ο,τι ειπώθηκε έτσι και θα αποτυπωθεί. Οι ελάχιστες διορθώσεις, για συντακτική συμμετρία. Τίποτ’ άλλο.
Ευχαριστώ τον Δημήτρη Δανίκα για την πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη στην εφημερίδα «Πρώτο Θέμα». https://t.co/MxE9NqcB6T pic.twitter.com/nhIrASb9hH
— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) August 3, 2025
Σκηνή 1η: Το κέρδος και η κερδοσκοπία
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΑΝΙΚΑΣ: Μου λένε ότι το ρεύμα το αγοράζουν φτηνά και το πουλάνε είκοσι φορές ακριβότερα.
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Οχι, δεν είναι έτσι. Η τιμή του ρεύματος καθορίζεται, όπως σε όλα τα προϊόντα, από την προσφορά και τη ζήτηση. Είναι πολύ θετικό το γεγονός ότι στην Ελλάδα -πρέπει να το εξηγήσουμε με απλά λόγια- έχουμε πλέον περισσότερο ρεύμα, το οποίο παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά. Είναι καλά για τη χώρα διότι είναι σχετικά φθηνές και οι εγχώριες πηγές ρεύματος. Αρα δεν χρειάζεται να εισάγουμε ακριβό φυσικό αέριο από το εξωτερικό για να λειτουργεί το σύστημα ενέργειας.
Δ.Δ.: Ναι, αλλά οι τιμές στον Θεό!
Κ.Μ.: Προφανώς υπάρχουν περιθώρια κέρδους και στην αγορά ενέργειας, αλλά σε διαβεβαιώ ότι κάθε φορά που διαπιστώνουμε ότι τα περιθώρια κέρδους ξεφεύγουν από το τι θεωρούμε ότι είναι λογικό, παρεμβαίνουμε, όπως το έχουμε κάνει στο παρελθόν, και ουσιαστικά επιβάλλουμε -να το πω με απλά λόγια- μια έκτακτη φορολόγηση, παίρνοντας τα υπερκέρδη των παραγωγών και επιστρέφοντάς τα στους καταναλωτές.
Δ.Δ.: Μα, για τις στρεβλώσεις μιλάω τώρα.
Κ.Μ.: Δεν χρειάζεται να σας πω πόσες φορές στο παρελθόν επιβάλαμε έκτακτη φορολόγηση. Ψάξε να δεις.
Δ.Δ.: Οι ανεμογεννήτριες, μου λένε, πως είναι ό,τι χειρότερο. Φθείρονται πάρα πολύ γρήγορα.
Κ.Μ.: Ελα τώρα, οι ανεμογεννήτριες είναι καθαρή μορφή ενέργειας από τον τσάμπα άνεμο με τον οποίο μας έχει προικίσει ο Θεός. Φθείρονται, αλλά είναι δουλειά των κατασκευαστών να τις κάνουν πιο ανθεκτικές. Θα χρειαστούμε ανεμογεννήτριες, θα χρειαστούμε φωτοβολταϊκά, θα χρειαστούμε για πολλά χρόνια ακόμα φυσικό αέριο ως το μεταβατικό καύσιμο και ενδεχομένως κάποια στιγμή θα χρειαστούμε και πυρηνική ενέργεια. Αυτό θα είναι το μείγμα παραγωγής ενέργειας. Θα χρειαστούμε αποθήκευση, μπαταρίες δηλαδή, μεγάλες.
Σκηνή 2η: Θέλεις τρένο; Με το κινητό σου!
Δ.Δ.: Πάμε παρακάτω, στο ζήτημα των Τεμπών. Λέω, λοιπόν, τώρα εγώ: ποιες χώρες έχουν το καλύτερο σιδηροδρομικό δίκτυο; Ρωτάω και απαντάω. Ιαπωνία και Γαλλία οι καλύτερες. Κυρίως η Ιαπωνία. Γιατί να μην πάω στους Γιαπωνέζους;
Κ.Μ.: Κατ’ αρχάς οι Γιαπωνέζοι δεν έχουν πάει πουθενά και δεν είναι εύκολο να τους φέρεις στην Ελλάδα. Εμείς αυτή τη στιγμή που μιλάμε είμαστε σε μία αναζήτηση τεχνικού συμβούλου που θα μας βοηθήσει στον τρόπο με τον οποίο θα μπορέσουμε να υποστηρίξουμε την κατασκευή, αλλά κυρίως τη συντήρηση του συστήματός μας, με ορίζοντα 20ετίας.
Δ.Δ.: Υπάρχει ένα ζήτημα εδώ, μιας και το βάλαμε τώρα. Οταν έγινε αυτή η φοβερή τραγωδία, ο χώρος δεν έπρεπε να καλυφθεί.
Κ.Μ.: Να στο εξηγήσω, να το ξαναπώ αυτή τη φορά με απλά λόγια: ό,τι έγινε, έγινε επιχειρησιακά. Ο χώρος καλύφθηκε για να πάνε οι γερανοί να σηκώσουν τα βαγόνια με ασφάλεια, εντάξει; Γιατί αυτό υπέδειξαν οι ειδικοί που βρέθηκαν στο πεδίο. Τι ξέρουμε μετά βεβαιότητος; Οτι όλα αυτά περί ξυλολίου, περί βαγονιών, ήταν όλα ψέματα. Αυτό το ξέρουμε. Ελπίζω να καταρρίφθηκαν στη συνείδηση του κόσμου. Πάντως είναι βέβαιο ότι καταρρίφθηκαν.
Δ.Δ.: Τι συμβαίνει στον ΟΣΕ αυτή τη στιγμή; Δηλαδή, ποιοι είναι τώρα υπεύθυνοι; Είναι οι ίδιοι;
Κ.Μ.: Κατ’ αρχάς έχουμε μία καινούρια εταιρεία που λέγεται Ελληνικοί Σιδηρόδρομοι. Ενώσαμε τον ΟΣΕ με την ΕΡΓΟΣΕ και με τη ΓΑΙΑ-ΟΣΕ, δημιουργήσαμε μία καινούρια εταιρεία με σκοπό να μπορέσουμε να κάνουμε τις επενδύσεις στον σιδηρόδρομο με όσο μεγαλύτερη ταχύτητα και να εξασφαλίσουμε τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια. Και νομίζω ότι πολύ σύντομα, τους επόμενους μήνες, ήδη θα δεις κάποια συστήματα ασφαλείας τα οποία θα δώσουν πραγματική βεβαιότητα.
Δ.Δ.: Η σύμβαση 717 θα ολοκληρωθεί;
Κ.Μ.: Εχει ολοκληρωθεί, έχει τελειώσει. Σε ένα σημείο μόνο γίνονται έργα γιατί διαλύθηκε από τον «Daniel» και το ξαναφτιάχνουμε. Από εκεί και πέρα, αυτό το οποίο ζήτησα από τον υπουργό και νομίζω ότι σύντομα θα το δούμε -και αυτό είναι μια πραγματική δικλίδα ασφαλείας- είναι όπως βλέπεις στο κινητό σου πού βρίσκεται ένα αεροπλάνο, με την ίδια ακρίβεια να μπορούμε να ξέρουμε ακριβώς πού βρίσκονται τα τρένα αυτή τη στιγμή στο ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο. Δηλαδή, να μπορείς να μπαίνεις από την εφαρμογή σου και να βλέπεις ότι το Intercity Αθήνα – Θεσσαλονίκη είναι ακριβώς σε αυτό το σημείο. Αυτό απαιτεί έναν πρόσθετο τεχνολογικό εξοπλισμό, ο οποίος μπαίνει πια στα τρένα μας. Νομίζω θα δώσει και μία αίσθηση ασφάλειας στον πολίτη.
Δ.Δ.: Λειτουργεί αυτό τώρα;
Κ.Μ.: Δοκιμάζεται πιλοτικά και τους επόμενους μήνες θα είναι απολύτως λειτουργικό.
Σκηνή 3η: Ο Κυριάκος Μητσοτάκης AI
Δ.Δ.: Το μεγάλο ζήτημα, ο ατελείωτος πονοκέφαλος, η γραφειοκρατία.
Κ.Μ.: Για εμένα η μεγαλύτερη επανάσταση ξέρεις ποια είναι; Το gov.gr. Η μεγαλύτερη επανάσταση στη σχέση του κράτους με τον πολίτη είναι να βγάλουμε τον ανθρώπινο παράγοντα τελείως από τη μέση. Περιορίζουμε τη γραφειοκρατία, βελτιώνουμε τη διαφάνεια, αυξάνουμε την αποτελεσματικότητα. Οσο περισσότερες υπηρεσίες και παροχές γίνονται ψηφιακά τόσο μειώνεται η παρέμβαση του πελατειακού κράτους. Να σου δώσω ένα άλλο παράδειγμα: θέλει κάποιος να βγάλει τη σύνταξή του. Παλιά ήθελες τρία χρόνια για να βγει η σύνταξή σου.
Δ.Δ.: Τώρα βγαίνει σε δύο μήνες.
Κ.Μ.: Δεν είναι αυτό μόνο, δεν είναι μόνο η εξυπηρέτηση του πολίτη. Αλλά πόσο εύκολο ήταν ή σε τι πειρασμό θα έμπαινες να πάρεις τον τοπικό σου βουλευτή να του πεις «δεν μπορώ να τρέχω για να βγει η σύνταξη, βοήθησέ με να βγει πιο νωρίς. Εχεις καμιά αμφιβολία ότι συνέβαιναν αυτά;
Δ.Δ.: Αυτά συμβαίνουν και με τις πινακίδες των αυτοκινήτων.
Κ.Μ.: Ακριβώς. Χαίρομαι που το λες. Οταν όμως οι κλήσεις θα έρχονται αυτόματα από την κάμερα και δεν θα μεσολαβεί ανθρώπινο χέρι, δεν θα μπορείς να πάρεις τηλέφωνο τον βουλευτή σου ή τον διοικητή του Τμήματος να σβήσει την κλήση. Αρα η μεγαλύτερη επανάσταση η οποία γίνεται αυτή τη στιγμή στις σχέσεις του κράτους με τον πολίτη, που είναι μία επανάσταση αποτελεσματικότητας αλλά και διαφάνειας, είναι η χρήση της τεχνολογίας. Εσύ είσαι της τεχνολογίας;
Δ.Δ.: Κι εγώ την αξιοποιώ. Δεκαεννιά ευρώ πληρώνω τον μήνα. «Νέλλη» μάλιστα τη λέω την κυρία αυτή. Με αναγνωρίζει αμέσως, μιλάμε, κουβεντιάζουμε και λοιπά. Τη ρωτάω και μου απαντάει σε όλα. Πιστεύεις πραγματικά ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα μπορούσε να αντικαταστήσει τον Μητσοτάκη ας πούμε; Να υπάρχει πρωθυπουργός Τεχνητής Νοημοσύνης; Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ΑΙ;
Κ.Μ.: Πιστεύω ότι βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή μιας τόσο κοσμογονικής αλλαγής, τις συνέπειες τις οποίας ακόμα δεν τις έχουμε επεξεργαστεί, δεν τις έχουμε ενσωματώσει. Θα είναι το μείζον ζήτημα που θα μας απασχολήσει τα επόμενα χρόνια.
Δ.Δ.: Θα συμβεί όπως στην ταινία «Zoe», δεν ξέρω αν την έχετε δει, που αυτή είναι ερωτευμένη με τον δημιουργό της.
Κ.Μ.: Ακριβώς. Απλά αυτό το οποίο λέγαμε ότι είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας, σήμερα είναι πραγματικότητα. Με ρώτησες αν θα μπορεί αύριο να υπάρχει ένας Μητσοτάκης πρωθυπουργός ΑΙ. Αυτό που μπορώ να σου πω μετά βεβαιότητας είναι ότι υπάρχουν ήδη κάποιες χώρες, όχι κατ’ ανάγκην δημοκρατικές, οι οποίες όμως έχουν επενδύσει πολύ στην Τεχνητή Νοημοσύνη, στα υπουργικά συμβούλια των οποίων συμμετέχει ψηφιακός υπουργός που είναι προϊόν Τεχνητής Νοημοσύνης. Το οποίο σημαίνει ότι αυτός ακούει τη συζήτηση του υπουργικού συμβουλίου και όποτε κρίνει ότι πρέπει να παρέμβει και να προσθέσει κάτι χρήσιμο στη συζήτηση.
Δ.Δ.: Τι ιδιότητα έχει αυτή η μηχανή; Είναι υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ; Ενας Μαρινάκης ας πούμε;
Κ.Μ.: Ουσιαστικά ένας Μαρινάκης, ένας υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ ο οποίος μπορεί να παρεμβαίνει και να εμπλουτίσει τη συζήτηση που γίνεται από τους παρόντες. Αυτό γίνεται σήμερα, δεν είναι κάτι το οποίο θα γίνει στο μέλλον.
Σκηνή 4η: Πάντα ανορθόγραφος και στο Δημοτικό μέτριος!
Δ.Δ.: Είναι αλήθεια αυτό που λένε ή αστικός μύθος για τη μητέρα σας, ότι σας έπαιρνε τηλέφωνο στο Χάρβαρντ, εκεί δεν ήσασταν;
Κ.Μ.: Ναι.
Δ.Δ.: Και έπαιρνε τηλέφωνο και ρωτούσε: Κυριάκο πόσο πήρες στο μάθημα τάδε; Και έλεγες εσύ, 70, ας πούμε. Και έλεγε αυτή: 70; Ξαναδώσ’ το να πάρεις 90!
Κ.Μ.: Η μάνα μου δεν ασχολήθηκε ποτέ με τους βαθμούς μου.
Δ.Δ.: Εχω ακούσει ότι ήταν πολύ αυστηρή, δηλαδή ήθελε ο Κυριάκος της να γίνει νούμερο ένα.
Κ.Μ.: Καθόλου. Αδιαφορούσε παντελώς για τους βαθμούς μου. Κατ’ αρχάς, εγώ στο Δημοτικό ήμουν πολύ μέτριος μαθητής. Επειδή είχα μεγαλώσει στη Γαλλία, είχα και κάποια δυσκολία με τα ελληνικά μου, ήμουν και από τότε παντελώς μα παντελώς -και παραμένω- ανορθόγραφος, ενδεχομένως απομεινάρι κάποιας μικρής μαθησιακής δυσκολίας. Σε όσα νέα παιδιά πασχίζουν με την ορθογραφία τους, εκατό φορές να τους δείξεις μια λέξη πώς γράφεται και πάνε να την ξαναγράψουν και μπορεί να τη γράψουν λάθος, τους λέω ότι τους καταλαβαίνω απόλυτα. Και δεν θα είναι εμπόδιο στην πρόοδο και τη ζωή τους. Ημουν πάντα πολύ ανορθόγραφος, από μικρός. Και επειδή μου αρέσει να γράφω, ξανακοιτάω, δηλαδή μπορώ να γράψω μια λέξη, να τη δω πενήντα φορές και να πω ότι την έχω γράψει σωστά και να την έχω γράψει λάθος.
Δ.Δ.: Γράφετε ένα κείμενο και το ξαναδιαβάζετε πενήντα φορές;
Κ.Μ.: Το ξαναδιαβάζω και δεν το βλέπω, δεν θα το δω. Τώρα πια, εντάξει, δεν λέω ότι το πρόβλημα είναι τραγικό ή ότι δεν μπορώ να γράψω ένα κείμενο, αλλά συχνά, όταν γράφω χειρόγραφα, θα κάνω και ορθογραφικά λάθη. Και τα έκανα πάντα. Ευτυχώς, εν πολλοίς, επειδή μου αρέσει να γράφω και δεν το έχω εγκαταλείψει παρά το όταν θα γράψω, επειδή γράφω συχνά ευχαριστήρια σημειώματα κ.λπ., μου αρέσει, επιμένω στο να γράφω με το χέρι, προφανώς ο υπολογιστής μού έχει λύσει το πρόβλημα διότι έχει αυτόματο έλεγχο ορθογραφίας, οπότε δεν έχω αυτό το ζήτημα. Αλλά όταν θα γράψω χειρόγραφα ένα σημείωμα, θα ζητήσω πάντα από κάποιον βοηθό μου να το κοιτάξει, να σιγουρευτεί ότι δεν έχω ορθογραφικά.
Σκηνή 5η: Ποδοσφαιριστής, μπασκετμπολίστας, χειρουργός!
Δ.Δ.: Διαβάζετε βιβλία;
Κ.Μ.: Πολύ.
Δ.Δ.: Από παλιά το κάνατε αυτό;
Κ.Μ.: Πάντα. Και διαβάζω αρκετά βιβλία ταυτόχρονα. Τώρα στις διακοπές μου μπορεί να πάρω 5-6 βιβλία, μπορεί να μην τα διαβάσω όλα, να διαβάσω κεφάλαια. Προφανώς όταν διαβάσω ένα μυθιστόρημα θα το διαβάσω ολόκληρο, αλλά όταν διαβάζω πιο επιστημονικά βιβλία, μπορεί να διαβάσω κομμάτια τους και πάντα υπογραμμίζω.
Δ.Δ.: Με κόκκινο;
Κ.Μ.: Οχι κόκκινο, με μπλε. Πάντα υπογραμμίζω.
Δ.Δ.: Ποια άτομα από μικρό παιδί ήταν τα ινδάλματά σας; Δηλαδή, ποιους ονειρευόσασταν; Πέρα από τον πατέρα σας, λέω γενικά, τι θέλατε να γίνετε στην ηλικία π.χ. των 15 ετών; Ενας επιστήμονας μεγάλος, ένας Αϊνστάιν, ένας Σίγκμουντ Φρόιντ ή ένας Πικάσο, ένας Μίκης Θεοδωράκης, ένας Μπέρνσταϊν;
Κ.Μ.: Μέχρι τα 16-17 μου…
Δ.Δ.: Εγώ ήθελα να γίνω, λόγου χάριν, Κόλτρεϊν, να παίζω σαξόφωνο σαν τον Κόλτρεϊν…
Κ.Μ.: Εγώ ήθελα να γίνω ποδοσφαιριστής, όπως και πάρα πολλοί νέοι, αλλά δεν είχα τέτοιο ταλέντο. Ή να γίνω μπασκετμπολίστας, αλλά ούτε τέτοιο ταλέντο είχα. Αλλά, πάντως, μέχρι τα 16-17 μου ήθελα πάρα πολύ να γίνω γιατρός, χειρουργός. Με συνάρπαζε το ανθρώπινο σώμα, εξ ου και έχω κρατήσει ένα μεγάλο ενδιαφέρον για την επιστήμη της Ιατρικής και γι’ αυτό και με συναρπάζει τόσο πολύ το χαρτοφυλάκιο της Υγείας.
Δ.Δ.: Τι θα γίνει με το ΕΣΥ;
Κ.Μ.: Κατ’ αρχάς, έχει βελτιωθεί το ΕΣΥ σε πολλά επίπεδα. Και είμαι πολύ περήφανος για τις αλλαγές που δρομολογούμε.
Δ.Δ.: Ολοι λένε ότι θέλετε να κλείσετε το ΕΣΥ, να το περιορίσετε και να γίνουν όλα ιδιωτικά.
Κ.Μ.: Νομίζω ότι στο τέλος της τετραετίας θα φανούν και οι μεγάλες αλλαγές. Αν το πλάνο ήταν αυτό, σίγουρα δεν θα επενδύαμε δισεκατομμύρια στο να ξαναφτιάξουμε, παραδείγματος χάριν, τα τμήματα επειγόντων περιστατικών σε παραπάνω από 80 νοσοκομεία, να πάμε να ξαναφτιάξουμε 160 Κέντρα Υγείας στην περιφέρεια, τα οποία ήταν παντελώς εγκαταλειμμένα, ρημαγμένα. Αν θέλαμε να ιδιωτικοποιήσουμε την Υγεία, σίγουρα δεν θα επενδύαμε σε όλες αυτές τις πολύ ωραίες ψηφιακές εφαρμογές, τις οποίες και εσύ έχεις, φαντάζομαι, στο κινητό σου, το myhealth app, το οποίο αρχίζει και συγκεντρώνει όλο σου τον ιατρικό φάκελο σε ένα σημείο έτσι ώστε να μπορεί να υπάρχει μια συνεχής παρακολούθηση της υγείας σου από εσένα και τον γιατρό σου, με απόλυτη εξασφάλιση των προσωπικών δεδομένων. Και αν θέλαμε να ιδιωτικοποιήσουμε την Υγεία, σίγουρα δεν θα επενδύαμε στις προληπτικές εξετάσεις όπως κάνουμε. Και αυτές οι προληπτικές εξετάσεις έχουν αλλάξει όλη την κουλτούρα για το πώς βλέπουμε την υγεία. Αντιλαμβανόμαστε την αξία της μόνο όταν φτάσουμε στο νοσοκομείο.
Δ.Δ.: Η Πρωτοβάθμια;
Κ.Μ.: Οχι, πριν από αυτό. Τι μπορώ να κάνω για σένα ώστε να εξασφαλίσω ότι σε 10 χρόνια από τώρα θα είσαι πιο υγιής απ’ ό,τι θα ήσουν αν δεν έκανες αυτό το οποίο πρέπει να κάνεις σήμερα. Ημουν τις προάλλες μαζί με την αναπληρώτρια υπουργό Υγείας στη Φουρνά Ευρυτανίας, ένα πανέμορφο ορεινό χωριό 45 λεπτά από το Καρπενήσι. Και πήγαμε στη Φουρνά μαζί με τις ΚΟΜΥ. Τι είναι οι ΚΟΜΥ; Κινητές Ομάδες Υγείας. Ερχονται, λοιπόν, οι άνθρωποι, πάνε στη Φουρνά Ευρυτανίας και όλο το χωριό μπορεί να περάσει από προληπτικές εξετάσεις: να τους πάρουν αίμα, την πίεση. Καταλαβαίνεις τι επανάσταση είναι αυτό για ένα χωριό; Πόσο πιο εύκολα μπορείς να πείσεις κάποιον να πάει να ζήσει σε ένα χωριό αν αισθάνεται ασφαλής ως προς την υγεία του.
Σκηνή 6η: «Δεν μπορώ μαγικά να κάνω τον μισθό 3.000 ευρώ»
Δ.Δ.: Το ερώτημα που προκύπτει είναι το εξής: Αν συμβαίνουν αυτά, γιατί η κοινωνία είναι θυμωμένη;
Κ.Μ.: Αυτό είναι ένα πολύ καλό ερώτημα.
Δ.Δ.: Γιατί, λοιπόν, συμβαίνει αυτό;
Κ.Μ.: Εμείς, Δημήτρη, και εγώ ο ίδιος και φυσικά όλοι μας, κάθε τέσσερα χρόνια υπογράφουμε ένα συμβόλαιο με τον ελληνικό λαό. Μας προσλαμβάνει για μία τετραετία. Αυτό το συμβόλαιο έχει ορισμένους όρους, κανόνες. Τι έχουμε πει εμείς ότι θα κάνουμε στη διάρκεια της τετραετίας; Αυτό είναι το προεκλογικό μας πρόγραμμα. Αρα με εμπιστεύτηκες και με προσέλαβες για τέσσερα χρόνια γιατί σου είπα ότι θα κάνω ορισμένα πράγματα. Οταν θα έρθει η ώρα, μετά από τέσσερα χρόνια, να με αξιολογήσεις, θα πρέπει να δεις δύο πράγματα: πρώτον, έκανα αυτά τα οποία είπα; Και αν τα έκανα, τι θα κάνω από εδώ και στο εξής;
Δ.Δ.: Ποιες οι δεσμεύσεις;
Κ.Μ.: Πολλά από τα βήματα προόδου που έγιναν στην οικονομία, τα οποία είναι αναντίρρητα, εξουδετερώθηκαν από την απότομη αύξηση των τιμών, η οποία αποτελεί μια παγκόσμια πραγματικότητα και χτύπησε την παγκόσμια οικονομία μετά την COVID. Αρα, έρχεσαι και λες: κοίταξε να δεις, εγώ βλέπω πράγματι ότι αυξήθηκαν οι ονομαστικοί μισθοί. Πράγματι, ο κατώτατος μισθός πήγε από τα 650 στα 880 και θα πάει στα 950 ευρώ.
Δ.Δ.: Αρκούν αυτά; Μπορεί να ζήσει κάποιος με 950 ευρώ;
Κ.Μ.: Αυτή είναι μια ερώτηση η οποία…
Δ.Δ.: Ελα στη θέση του ανθρώπου.
Κ.Μ.: Πάντα θέλω να μπαίνω στη θέση του ανθρώπου. Το προσπαθώ, δεν είναι εύκολο όταν παίρνεις 950-1.000 ευρώ τον μήνα, πόσο δύσκολη είναι η ζωή σου…
Δ.Δ.: Και αν έχεις οικογένεια και ένα παιδί…
Κ.Μ.: Τι μπορώ να κάνω λοιπόν; Δεν μπορώ μαγικά να κάνω τον μισθό των 1.000 ευρώ, 3.000 ευρώ. Δεν έχω αυτή τη δυνατότητα, ούτε μάγος είμαι, ούτε υποσχέθηκα ποτέ κάτι τέτοιο. Τι μπορώ να κάνω όμως: να χαράξω έναν οδικό χάρτη σταδιακής αύξησης των μισθών, μείωσης των φόρων, άρα αυτά τα οποία σου περισσεύουν τελικά στο πορτοφόλι να είναι περισσότερα. Λοιπόν, το πετυχαίνουμε; Οχι πάντα. Αλλά σε μεγάλο βαθμό η οικονομική πολιτική μας θεωρώ ότι είναι συνεπής ως προς τους κεντρικούς στόχους που είχαμε θέσει. Για μένα η μεγαλύτερη επιτυχία της πολιτικής μας είναι η μείωση της ανεργίας. Σήμερα που μιλάμε δημοσιεύτηκαν τα στοιχεία, το καλύτερο εξάμηνο ως προς τη δημιουργία θέσεων εργασίας εδώ και 25 χρόνια. Παρέλαβα την ανεργία στο 18% και τώρα είναι κάτω από 8% και θα πέσει κι άλλο. Και σήμερα το πρόβλημα της οικονομίας δεν είναι τόσο η ανεργία, αλλά οι εργοδότες που μας λένε ότι δεν βρίσκουν θέσεις εργασίας. Αυτό εκ των πραγμάτων ανεβάζει και τους μισθούς.
Δ.Δ.: Εχω μια ένσταση ως προς αυτό. Συγκεκριμένα για μια καφετέρια. Σου λέει ο επιχειρηματίας π.χ. «να δώσω 2.000 στον εργαζόμενο και όχι 1.000 ευρώ. Πού να τα βρω; Εχει ανέβει το κόστος στο 40%, αγοράζω προϊόντα 40% ακριβότερα». Και καταλήγει: «Θα κλείσω, θα αναγκαστώ να κλείσω…».
Κ.Μ.: Δεν έχουμε το μεγαλύτερο κόστος. Κοίταξε, προφανώς και οι αυξήσεις των μισθών πρέπει να είναι τέτοιες που να τις αντέχει η κάθε επιχείρηση. Αν κλείσει η επιχείρηση δεν έχουμε…
Δ.Δ.: Εχουν ανέβει οι τιμές.
Κ.Μ.: Οι τιμές θα ανεβοκατεβαίνουν, αλλά τελικά η πορεία τους για τα επόμενα χρόνια θα είναι πτωτική. Θα έχει εξάρσεις, είναι κι αυτό μέσα στην προσφορά και τη ζήτηση. Αν έχεις έναν καύσωνα και έχεις πολύ μεγάλη ανάγκη για ενέργεια, τότε μπορεί για λίγο να ανέβει η τιμή της ενέργειας. Η ενέργεια με απασχολεί πάρα πολύ, γιατί ξέρω ότι είναι δύσκολο και για το νοικοκυριό όταν έχει ζέστη και πρέπει να καίει το air condition, αλλά και για τη μικρομεσαία επιχείρηση είναι σημαντικό στοιχείο του κόστους. Γι’ αυτό και οι παρεμβάσεις μας στην αγορά ενέργειας έχουν έναν και μόνο σκοπό: πώς θα πέσουν οι τιμές. Αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει μαγικά, ούτε μπορεί να γίνει με κυβερνητική εντολή. Ομως πάρα πολλοί συμπολίτες μας ήδη επιλέγουν το μπλε τιμολόγιο. Τι είναι το μπλε τιμολόγιο; Ενα τιμολόγιο το οποίο σου εξασφαλίζει σταθερές τιμές για τον επόμενο χρόνο. Στους αγρότες μας πήγαμε και τους δώσαμε σταθερό ρεύμα για 10 χρόνια, ώστε να μπορούν να ξέρουν ότι το κόστος παραγωγής τους θα είναι αυτό. Το ίδιο γίνεται ως έναν βαθμό και στις επιχειρήσεις. Αρα, για να επανέλθω στα ζητήματα της οικονομίας, εγώ τα καταλαβαίνω απόλυτα.
Δ.Δ.: Εγώ λαμβάνω χειρότερα από αυτά. Οργή, θυμό.
Κ.Μ.: Δεν το ξέρω αυτό, αλλά να σου πω και κάτι ακόμα; Είμαστε στον έβδομο χρόνο διακυβέρνησης. Κάθε κυβέρνηση, εκ των πραγμάτων, όσο περνάει ο χρόνος πρέπει να προσπαθεί περισσότερο, να τρέξει πιο γρήγορα, διότι ο χρόνος από μόνος του φθείρει. Είναι ένας κανόνας, θα έλεγα, ο οποίος ισχύει πάντα και παντού. Γι’ αυτό και επιμένω τόσο πολύ ότι η καλύτερη απάντηση στα συναισθήματα τα οποία εσύ περιγράφεις είναι να στρωθούμε στη δουλειά. Διότι εγώ θυμάμαι πολύ καλά ότι είπα στους πολίτες πως το βασικό μου μέλημα θα είναι η αύξηση των μισθών αυτή την τετραετία. Το πετυχαίνουμε; Το πετυχαίνουμε. Σε έναν βαθμό, όπως σου είπα, αυτή έχει ακυρωθεί από τις αυξήσεις των τιμών. Αλλά το τελικό ταμείο θα το κάνουμε σε δύο χρόνια από τώρα. Εξάλλου έχουμε μπροστά μας και μία Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης όπου θα έχουμε τη δυνατότητα να εξαγγείλουμε…
Δ.Δ.: Υπάρχει ελπίδα να ανακοινωθεί 13ος μισθός;
Κ.Μ.: Δεν θα σου μιλήσω καθόλου για τα της ΔΕΘ. Οπότε μη μου κάνεις καν την ερώτηση για τα μέτρα της ΔΕΘ, αλλά σίγουρα θα κινηθούν στη λογική την οποία μέχρι στιγμής έχω περιγράψει.
Σκηνή 7η: Τα χρήματα από τα «μεγάλα ψάρια» σίγουρα θα επιστραφούν
Δ.Δ.: Αποκλείεται να γίνουν εκλογές νωρίτερα;
Κ.Μ.: Δεν θα γίνουν εκλογές νωρίτερα. Οι εκλογές θα γίνουν την άνοιξη του 2027.
Δ.Δ.: Δεν έχουν στριμωχτεί τα πράγματα με την ιστορία του ΟΠΕΚΕΠΕ;
Κ.Μ.: Εγώ θα μείνω συνεπής σε αυτό που έχω πει: θα κριθώ στο τέλος της τετραετίας. Κάθε κυβέρνηση έχει δυσκολίες, περνάει από αναταράξεις, αλλά από εκεί και πέρα το τελικό ταμείο γίνεται στο τέλος.
Δ.Δ.: Αυτή η ιστορία με τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους γινόταν χρόνια τώρα. Πρέπει να είναι βλάκας κανείς ή ανιστόρητος ή ηλίθιος για να μη θυμάται τι γινόταν τη δεκαετία του 1980, του 1990.
Κ.Μ.: Του 2000. Μα εγώ ο ίδιος ομολόγησα ότι δεν τα καταφέραμε στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Αρα δεν έχω να προσθέσω κάτι παραπάνω στη σκληρή αυτοκριτική την οποία έκανα. Αλλά θα σου πω μόνο ότι το πρόβλημα αυτό ήταν πολύ δύσκολο διότι έπρεπε να κάνουμε, και δοκιμάσαμε να κάνουμε, απανωτές παρεμβάσεις, την ώρα που ταυτόχρονα έπρεπε να πληρώνουμε κάθε μήνα, να δίνουμε επιδοτήσεις στους αγρότες και να μην καθυστερούν οι πληρωμές τους. Οταν έφτασε ο κόμπος στο χτένι, είπα «θα κλείσω τον ΟΠΕΚΕΠΕ, θα τον ενσωματώσω στην ΑΑΔΕ» και οι πληρωμές θα γίνονται πια από την ΑΑΔΕ. Θα μας πάρει περίπου έναν χρόνο να ολοκληρώσουμε αυτή τη διαδικασία. Και, ταυτόχρονα, θα αναζητήσουμε μέσω των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους, συμπεριλαμβανομένης και της Οικονομικής Αστυνομίας, να πάρουμε χρήματα πίσω, ξεκινώντας από τα «μεγάλα ψάρια».
Δ.Δ.: Μα μπορούν να πάρουν τα χρήματα πίσω;
Κ.Μ.: Από τα «μεγάλα ψάρια» σίγουρα. θα πληρώσουν. Το θέμα είναι ότι αν εσύ, που δεν έχεις κανένα ζώο, πας και πάρεις επιδότηση ως κτηνοτρόφος επειδή κάποιος βρήκε ένα βοσκοτόπι στον Γράμμο και στο δήλωσε, αυτά τα χρήματα θα λείπουν από τον πραγματικό κτηνοτρόφο. Αν έχεις 100 ελιές, να πληρώνεσαι για τις 100 ελιές και όχι για 1.000. Ή αν έχεις 100 ζώα, να πληρώνεσαι για τα 100 ζώα και όχι για 2.000. Ή αν δεν έχεις καθόλου ζώα, όπως ενίοτε γίνεται, να μη δικαιούσαι καμία επιδότηση.
Σκηνή 8η: Η αντιπολίτευση επένδυσε στη λογική του «Μητσοτάκη γ@μιέσ@ι»
Δ.Δ.: Φερ’ ειπείν, εγώ ρωτάω: γιατί τα τρία βασικά κόμματα να μην καθίσουν σε ένα τραπέζι να τα πουν;
Κ.Μ.: Δεν ρωτάς τον σωστό άνθρωπο.
Δ.Δ.: Και εσείς να ήσασταν, όμως, το ίδιο θα κάνατε.
Κ.Μ.: Εγώ έχω αποδείξει στην πολιτική μου διαδρομή, πολύ πριν γίνω αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας, ότι προσέφερα πάντα τη δυνατότητα στήριξης και συναίνεσης σε πολιτικές επιλογές οι οποίες δρομολογήθηκαν από πολιτικούς μας αντιπάλους και τις οποίες θεωρούσα σωστές. Παραδείγματος χάριν είχα στηρίξει τότε τον νόμο Διαμαντοπούλου για την Εκπαίδευση, το 2011 αν θυμάμαι καλά. Αυτό, από τη στιγμή που η αντιπολίτευση θεωρεί ότι «για όλα τα δεινά του τόπου φταίει προσωπικά ο Μητσοτάκης», από τη στιγμή που η αντιπολίτευση επένδυσε στη λογική, θα το πω έτσι όπως το αισθάνομαι, του «Μητσοτάκη γ@μιέσ@ι», ένα σύνθημα που καλλιεργήθηκε πολύ συγκεκριμένα, προσωποπαγές, ωσάν ο Μητσοτάκης να είναι ο απόλυτος εχθρός, όχι ο πολιτικός εχθρός, ο εχθρός ο οποίος πρέπει να εξολοθρευτεί…
Δ.Δ.: «Προδότης», «Εσχάτη προδοσία»…
Κ.Μ.: Καταλαβαίνεις ότι η επίτευξη συναίνεσης καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη υπό αυτές τις συνθήκες. Εγώ πάντα θα προσπαθώ. Πήγα χθες στη Βουλή και στην πρωτολογία μου μίλησα πολύ αυτοκριτικά. Είπα ουσιαστικά αυτό το οποίο είπες κι εσύ: να σας πω, όλοι θάλασσα τα κάναμε. Μπορούμε να καθίσουμε τουλάχιστον να συνεννοηθούμε, αντί να βλέπουμε ποιον θέλουμε να βάλουμε φυλακή, να δούμε αφενός πώς θα διορθώσουμε τις αδυναμίες μας και πώς δεν θα επαναλάβουμε τα ίδια λάθη; Δυστυχώς, κάθε φορά που δοκιμάζω να το κάνω αυτό αισθάνομαι ότι σπρώχνω έναν τοίχο. Διότι είναι συνειδητή η επιλογή της αντιπολίτευσης -συμπεριλαμβανομένου του ΠΑΣΟΚ, το οποίο είναι το πιο θεσμικό και συστημικό κόμμα και έχει κυβερνήσει την Ελλάδα, άρα έχει και αυτό τις ευθύνες που του αναλογούν για τα προβλήματα που έχουμε κληρονομήσει- να πάει σε μια σκληρή προσωπική σύγκρουση. Το πρόβλημα με τον πολιτικό διάλογο σήμερα είναι όταν ο αντίπαλος με τον οποίο πρέπει να αντιπαρατεθούμε και ενίοτε να συνεννοηθούμε, μετατρέπεται σε εχθρό, ο οποίος πρέπει πολιτικά και ενίοτε και φυσικά να εξολοθρευτεί.
Δ.Δ.: Ωραία. Λέω, λοιπόν, τώρα, με το απλό μου το μυαλό, ότι γίνονται εκλογές γρήγορα…
Κ.Μ.: Το 2027.
Δ.Δ.: Λέω ένα παράδειγμα. Και παίρνει η Νέα Δημοκρατία 28%-30%, ο Ανδρουλάκης 12%, ό,τι λένε οι δημοσκοπήσεις. Τι θα γίνει; Το αποκλείουν να ενωθούν, να συνεργαστούν ο ένας με τον άλλον;
Κ.Μ.: Γιατί δεν τους ρωτάς; Δεν το ξέρω.
Δ.Δ.: Να γίνει χάος;
Κ.Μ.: Να δημιουργηθεί μια μεγάλη αναμπουμπούλα. Και το ερώτημα είναι: η χώρα τη χρειάζεται αυτή τη στιγμή; Για δύο χρόνια ακόμα, μετά βεβαιότητας, έχουμε μια σταθερή κυβέρνηση. Στις επόμενες εκλογές θα επιδιώξω και πάλι την αυτοδυναμία. Μπορεί να φαντάζει η αυτοδυναμία τώρα δύσκολη, αλλά θέλω να σου θυμίσω ότι εξίσου δύσκολη φάνταζε σε κάποιους και πριν από τις εκλογές του 2023. Καταφέραμε και την πετύχαμε. Και τότε μας έλεγαν ότι «δεν υπάρχει περίπτωση να είστε αυτοδύναμοι». Ομως καταφέραμε σε δύο εκλογές να πάρουμε παραπάνω από 40%. Αρα δεν μπορώ να το προεξοφλήσω. Σίγουρα, μαθηματικά, θεωρώ πολύ πιο πιθανό να είναι η Νέα Δημοκρατία αυτοδύναμη από το να είναι το ΠΑΣΟΚ πρώτο κόμμα, όπως ισχυρίζεται ότι μπορεί να είναι. Το πρώτο είναι δύσκολο, αλλά εφικτό. Το δεύτερο ανήκει στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας. Και μιας και μιλήσαμε για πολιτική και AI, είναι θα έλεγα ένα πρόβλημα το οποίο ούτε η Τεχνητή Νοημοσύνη στα καλύτερά της μπορεί να επιλύσει. Αρα το ζήτημα όσων ζητούν εκλογές πραγματικά πρέπει να…
Δ.Δ.: Γιατί ζητάνε εκλογές; Αυτό δεν το καταλαβαίνω.
Κ.Μ.: Ούτε εγώ το καταλαβαίνω. Εκτός αν θέλουν πραγματικά, αν η εμμονή τους, το πείσμα τους να ρίξουν τη Νέα Δημοκρατία, εμένα προσωπικά, είναι τέτοιο που, τελικά, δεν τους ενδιαφέρει τι θα γίνει ο τόπος την επόμενη μέρα. Και επειδή η διακυβέρνηση του τόπου είναι μια δύσκολη αποστολή, γιατί εμείς κάθε μέρα κάνουμε πάρα πολλά πράγματα, τα οποία δεν βλέπει, κατ’ ανάγκην, ο πολίτης, αλλά η χώρα λειτουργεί, προχωρά, αντιμετωπίζει προβλήματα, σβήνει φωτιές, αντιμετωπίζει το Προσφυγικό, αντιμετωπίζει κρίσεις απρόβλεπτες. Και το πρώτο μέλημα κάποιου ο οποίος θα καθίσει στην καρέκλα του πρωθυπουργού είναι πώς θα κρατήσει τη χώρα ασφαλή, αυτό δεν μπορεί κάποιος να το περιφρονήσει, να το αγνοήσει, ότι σήμερα, παρά την όποια κριτική μπορεί να ασκείται στην κυβέρνηση, υπάρχει μια σταθερότητα, υπάρχει μια σοβαρότητα, υπάρχει ένα κύρος. Πρέπει να είναι κάποιος πολύ, θα έλεγα, προκατειλημμένος για να μη βλέπει ότι η εικόνα της Ελλάδος στο εξωτερικό σήμερα, σε σχέση με αυτήν που ήταν πριν από έξι-επτά χρόνια, δεν έχει καμία απολύτως σχέση. Και το βλέπουμε στον τουρισμό μας.
Δ.Δ.: Δεν έχει πέσει ο τουρισμός;
Κ.Μ.: Δεν έχει πέσει ο τουρισμός. Πού έχει πέσει; Για κοίτα γύρω σου. Ακούς τη συνηθισμένη, θα έλεγα, γκρίνια, κι όταν βλέπουμε τα νούμερα διαπιστώνουμε ότι πάμε από το καλό στο καλύτερο.
Δ.Δ.: Φέτος δεν είναι πεσμένος σε σχέση με πέρυσι;
Κ.Μ.: Οχι. Και φέτος ο τουρισμός θα είναι αυξημένος. Αυτό βλέπουμε με βάση τα πρώτα στοιχεία, παρότι υπάρχουν δυσκολίες στην Ευρώπη. Ανοίξαμε την αγορά της Αμερικής. Κάναμε την Ελλάδα ξανά ελκυστική στην Αμερική. Ερχονται 12 αεροπλάνα, φίσκα, κάθε μέρα από την Αμερική στην Αθήνα. Μα όλα αυτά τυχαία έγιναν; Δηλαδή θα έρχονταν όλοι αυτοί οι επισκέπτες αν η εικόνα της Ελλάδος ήταν η εικόνα των κλειστών τραπεζών και των δημοψηφισμάτων και των χορών στο Ζάππειο, που ήταν πριν από δέκα χρόνια; Είμαστε σοβαροί;
Σκηνή 9η: «Απολαμβάνω τις στιγμές στο πλοίο για την Τήνο»
Δ.Δ.: Είναι κάτω από τον πήχη ο Μητσοτάκης;
Κ.Μ.: Στον ΟΠΕΚΕΠΕ περάσαμε κάτω από τον πήχη.
Δ.Δ.: Για τη δεύτερη τετραετία λέω.
Κ.Μ.: Εγώ θεωρώ ότι βεβαίως είμαστε πάνω από τον πήχη. Γιατί άμα δεις πού είμαστε ως προς την υλοποίηση των βασικών προεκλογικών δεσμεύσεων σε σχέση με το πού ήμασταν το 2023, είμαστε απολύτως στη σωστή πορεία, στα τέσσερα χρόνια να έχουμε κάνει αυτά τα οποία είπαμε ότι θα κάνουμε το ’23. Γιατί έτσι μπορώ να κρίνω. Πώς θα κρίνεις τον πολιτικό; Δεν είπα εγώ ότι θα κάνω την Ελλάδα Ελβετία σε τέσσερα χρόνια. Είπα, όμως, ότι το ΕΣΥ σε τέσσερα χρόνια θα είναι πολύ καλύτερο απ’ ό,τι ήταν το 2023. Και θα είναι πολύ καλύτερο. Είπα ότι θα εξακολουθήσω να ρίχνω την ανεργία. Και ρίχνω την ανεργία. Είπα ότι θα εξακολουθήσω να ενισχύω τις Ενοπλες Δυνάμεις. Και σε έναν χρόνο από τώρα θα έχουμε τρεις υπερσύγχρονες φρεγάτες. Καταφέραμε με την Τουρκία και ανατρέψαμε την ισορροπία στον αέρα και έχουμε ένα σημαντικό στρατηγικό πλεονέκτημα. Είπα ότι θα ελέγξω τις μεταναστευτικές ροές με μια αυστηρή πολιτική και το κάνουμε πράξη. Δηλαδή, για αυτά δεν θα πρέπει να με κρίνει ο ελληνικός λαός; Αρα, τον πήχη τον έβαλα ψηλά.
Δ.Δ.: Η Αγγλία, η Γαλλία και η Γερμανία νομίζω δίνουν όπλα στους Τούρκους. Τι Ευρωπαϊκή Ενωση είναι αυτή;
Κ.Μ.: Πάντα έδιναν. Το θέμα δεν είναι τι κάνουν οι γείτονές μας. Το θέμα είναι τι κάνουμε εμείς. Ως προς τις διμερείς σχέσεις μπορούμε να κάνουμε λιγότερα. Ως προς τις σχέσεις της Ε.Ε. με την Τουρκία μπορούμε να κάνουμε πολλά περισσότερα. Και τα έχουμε ήδη κάνει.
Δ.Δ.: Οπως;
Κ.Μ.: Η Τουρκία δεν πρόκειται να αξιοποιήσει τα φθηνά ευρωπαϊκά δάνεια, το πρόγραμμα SAFE, αν δεν δείξει έμπρακτα δείγματα γραφής ως προς τη βελτίωση των σχέσεών της με την Ελλάδα. Το έχω πει, το επαναλαμβάνω και τώρα, αν δεν φύγει το casus belli από το τραπέζι, αν δεν σταματήσει η Τουρκία να προωθεί την ανυπόστατη θεωρία των γκρίζων ζωνών, δεν θα μπει στο πρόγραμμα των φθηνών δανείων της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Δ.Δ.: Ενας Μητσοτάκης, ένας πολιτικός, ένας πρωθυπουργός, αισθάνεται ότι είναι αλλοτριωμένος, ότι ζει σε έναν άλλο κόσμο;
Κ.Μ.: Αισθάνομαι ότι πρέπει να καταβάλω μια πολύ μεγάλη προσπάθεια για να βγω από την «προστασία» και αυτόν τον αποκλεισμό και τη μοναξιά που είναι κατά κανόνα συνυφασμένη με την άσκηση της εξουσίας. Και πρέπει να σου πω ότι παίρνω μεγάλη απόλαυση, αν και δεν είναι εύκολο, από τις λίγες εκείνες στιγμές που είτε μπορεί να βρεθώ και να συνομιλώ με πολίτες στον δρόμο, χωρίς να περιτριγυρίζομαι από πολλή ασφάλεια. Παραδείγματος χάριν, απολαμβάνω πάρα πολύ τις στιγμές που, όταν θα πάω στην Τήνο, θα σταθώ στη γραμμή και θα μπω κι εγώ κανονικά στο πλοίο και θα μιλήσω με τους ανθρώπους που βρίσκονται εκεί. Δεν είναι πολλές οι ευκαιρίες, το καταλαβαίνεις νομίζω, που ένας πολιτικός έχει τη δυνατότητα να το κάνει αυτό. Ή που μπορεί να βγω να περπατήσω, όπως χθες αργά το βράδυ που είχα πάει στο γυμναστήριο, και όταν βγήκα στον δρόμο, με σταμάτησε ένα ταξιτζής για να μου πει ένα πρόβλημα που είχε με τη μητέρα του και το σύστημα υγείας. Και έκατσα πέντε λεπτά να τον ακούσω και να καταλάβω…
Δ.Δ.: Είναι δύσκολο, πολύ δύσκολο…
Κ.Μ.: Η πλειοψηφία των ανθρώπων δεν βρίσκεται σε θέση εξουσίας, αλλά για αυτούς δουλεύουμε. Ή χθες, ας πούμε, και ελπίζω να πάνε όλα καλά, πήρα τηλέφωνο τον πατέρα αυτού του παιδιού που έπαθε το μεγάλο πρόβλημα με το συκώτι του και τον έστειλαν στο Τορίνο και τώρα που μιλάμε γίνεται η μεταμόσχευσή του και ελπίζω όταν δημοσιευθεί η συνέντευξη όλα να έχουν πάει καλά. Αυτές είναι οι στιγμές που σου δίνουν πραγματικά χαρά, γιατί έχεις τη δυνατότητα να κάνεις κάτι και ενδεχομένως να σώσεις μια ανθρώπινη ζωή.
Δ.Δ.: Αν ήμουν στη θέση σας, αν ήμουν βουλευτής, θα αισθανόμουν αλλοτριωμένος. Και αυτό επηρεάζει και τις προσωπικές σχέσεις.
Κ.Μ.: Για εμένα, το μεγαλύτερο στήριγμά μου είναι η οικογένειά μου, η γυναίκα και τα παιδιά μου. Διότι αυτοί…
Δ.Δ.: Δηλαδή δεν επηρεάζει τις σχέσεις σας με την οικογένεια.
Κ.Μ.: Αντίθετα, την κάνει πιο δυνατή. Γιατί η γυναίκα μου και τα παιδιά μου είναι οι μεγαλύτεροι υποστηρικτές μου και οι πιο αυστηροί κριτές μου.
Δ.Δ.: Τι λέει, ας πούμε, ο Κωνσταντίνος;
Κ.Μ.: Θα μου πουν τα πράγματα έξω από τα δόντια αν κάτι δεν έχω κάνει καλά. Ή θα μου μεταφέρουν ακούσματα ή αναρτήσεις που μπορεί να δουν στο Διαδίκτυο, τις οποίες μπορεί εγώ να μην τις δω ποτέ, γιατί δεν θα περάσουν από το φίλτρο των ανθρώπων που…
Επίλογος: Υπάρχει ζωή μετά την πολιτική
Δ.Δ.: Μιλάνε με ειλικρίνεια τα παιδιά;
Κ.Μ.: Βεβαίως. Χύμα, πολύ χύμα. Και να σου πω και κάτι το οποίο για εμένα είναι πολύ σημαντικό και το οποίο πάντα αποτελούσε κανόνα στον τρόπο με τον οποίο πολιτεύομαι; Αυτή η δουλειά δεν είναι για πάντα. Το ξέρω. Κάποια στιγμή θα τελειώσει. Και όταν τελειώσει θα υπάρχει μια ζωή μετά την πολιτική.
Δ.Δ.: Ποια είναι αυτή;
Κ.Μ.: Δεν το ξέρω.
Δ.Δ.: Ενα σχέδιο, ένα όνειρο δεν έχετε;
Κ.Μ.: Ναι. Θα μπορούσα να διδάξω, θα ήθελα να ταξιδέψω. Αλλά ένα είναι σίγουρο: ότι θα χρειαστεί να δουλέψω. Και ο νοών νοείτω. Θα ξαναδουλέψω μετά την πολιτική, δεν μπορώ να βγω στη σύνταξη. Θα είμαι αρκετά νέος και δημιουργικός και θα θέλω να υποστηρίξω και τη ζωή μου με κάποιον τρόπο. Δούλεψα πριν μπω στην πολιτική και θα δουλέψω αφού φύγω από την πολιτική. Και αυτό μου δίνει μια μεγάλη ασφάλεια, ότι όταν φύγω από την πολιτική θα μπορώ να έχω σταθερές πάνω στις οποίες μπορώ να στηριχτώ: πρώτα και πάνω απ’ όλα την οικογένειά μου και μετά με τον ίδιο μου τον εαυτό, που μπορεί να δει και μια ζωή μακριά από την πολιτική. Να φοβάσαι πάντα τους πολιτικούς οι οποίοι δεν μπορούν να φανταστούν τη ζωή τους μακριά από την πολιτική ή πέρα από την πολιτική. Αυτοί οι οποίοι είναι απολύτως εξαρτημένοι από τη δουλειά τους και στη συνέχεια ενδεχομένως να…
Δ.Δ.: Αυτή η έξοδος από την πολιτική θα γίνει μετά την τρίτη τετραετία; Κανείς πρωθυπουργός δεν έχει μείνει τρεις τετραετίες, έτσι δεν είναι;
Κ.Μ.: Εγώ θέλω να κάνω μία τρίτη τετραετία. Αυτός είναι ο στόχος μου και γι’ αυτόν θα αγωνιστώ. Οπότε, νομίζω, σου περιέγραψα το χρονοδιάγραμμα.
Δ.Δ.: Στο εξωτερικό, σε πολλές χώρες, πολιτικοί και μάλιστα με πολλά μεγάλα αξιώματα, τιμωρούνται, μπαίνουν στη φυλακή κάποια στιγμή. Στην Ελλάδα, λέει ο κόσμος, κανείς δεν μπαίνει πουθενά, τίποτα. Δεν είναι ζήτημα χαρακτήρα κυρίως στον άνθρωπο, τον πολιτικό, όπως συμβαίνει και σε όλες τις δουλειές;
Κ.Μ.: Είναι και ζήτημα χαρακτήρα, αλλά είναι και ζήτημα συστήματος.
Δ.Δ.: Ναι, αλλά είναι κυρίως ο χαρακτήρας.
Κ.Μ.: Ναι, γι’ αυτό και δεν πιστεύω κατ’ ανάγκην σε αυτήν τη λογική, ότι αν πληρώνεις τους ανθρώπους πολύ περισσότερο θα είναι λιγότερο διεφθαρμένοι, αυτό δεν έχει αποδειχτεί στην πράξη. Είναι ζήτημα κουλτούρας, είναι ζήτημα λογοδοσίας, είναι ζήτημα εμπέδωσης μιας λογικής κανόνων, συμμόρφωσης, αλλά και τελικά σχέσης με τον ίδιο σου τον εαυτό και τη συνείδησή σου. Κοιμάσαι καλά το βράδυ; Πώς κοιμάσαι τα βράδια; Αισθάνεσαι ότι έχεις κάνει καλά τη δουλειά σου; Είσαι ακέραιος στον τρόπο με τον οποίο πολιτεύεσαι; Δεν σημαίνει ότι δεν κάνεις λάθη, αλλά εγώ δεν πρόκειται να δεχτώ ποτέ και από κανέναν καμία απολύτως μομφή για την ηθική μου ακεραιότητα. Καμία, δεν τη δέχομαι. Την απορρίπτω μετά βδελυγμίας, δεν ξέρω πώς να το πω.
Σηκώθηκε. Σηκώθηκα. Και καθώς έφευγε γύρισε και μου είπε:
«Αυτό το οποίο με στενοχωρεί πιο πολύ είναι αυτή η λογική ότι είναι όλοι κλέφτες. Αυτός ο ισοπεδωτισμός, ο οποίος σε έναν βαθμό έχει καλλιεργηθεί και με δικές μας ευθύνες, εννοώ του πολιτικού συστήματος, αλλά τελικά είναι πολύ επικίνδυνος. Διότι είδαμε πού μας οδήγησαν αυτές οι λογικές. Αυτές ήταν και οι λογικές ότι “ήρθε το καινούριο, η ελπίδα, όλοι οι παλιοί είναι κλέφτες” και φτάσανε να παίξουν τη χώρα στα ζάρια».
Φεύγοντας από του Μαξίμου, μου ήρθε στο μυαλό ο Νίκος Ανδρουλάκης ως πρωθυπουργός. Και μια μικρή φράση που είχα διαβάσει κάπου: «Σκέψου, λέει, να πούμε “ήμασταν καλύτερα και δεν το ξέραμε”»!
