Μεγάλη μελέτη δείχνει ότι τα 70 είναι σήμερα τα νέα 50, καθώς η γενιά των «Baby Boomers» είναι πιο ικανοί γνωστικά από οποιαδήποτε άλλη προηγούμενη γενιά
Σε καλύτερη φυσική κατάσταση, πιο δυνατοί και εξυπνότεροι. Αυτό είναι πάνω-κάτω το τρίπτυχο που χαρακτηρίζει τη γενιά των Baby Boomers, εκείνων δηλαδή που έχουν γεννηθεί από το 1946 μέχρι το 1964, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση των ερευνητών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) για τις συνέπειες της γήρανσης του πληθυσμού παγκοσμίως.
Σύμφωνα με την έκθεση, ο ανεπτυγμένος κόσμος μπορεί να… ξεμένει από νέους, καθώς τα ποσοστά των γεννήσεων καταρρέουν, αλλά οι σημερινοί ηλικιωμένοι είναι πιο έξυπνοι από κάθε προηγούμενη γενιά και μπορούν να καλύψουν μέρος του ελλείμματος.
Τα ευρήματα του ΔΝΤ βασίζονται σε στοιχεία από 41 προηγμένες και αναδυόμενες οικονομίες και δείχνουν ότι, κατά μέσο όρο, οι ηλικιωμένοι από την ηλικία των 50 περίπου ετών είναι σήμερα εξυπνότεροι ή πιο ικανοί γνωστικά από ποτέ άλλοτε. Επιπλέον, από όλους τους δείκτες της υγιούς γήρανσης (καλύτερη διατήρηση της ευκινησίας, της ευελιξίας, της δύναμης, της αντοχής κλπ.), εκείνο που ξεχωρίζει από όλα τα στοιχεία είναι η βελτίωση των νοητικών μας ικανοτήτων, αναφέρει το ΔΝΤ.
«Στόχος μας είναι να δώσουμε μια νέα προοπτική στο παλιό επιχείρημα ότι η γήρανση θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε πτώση της οικονομικής ανάπτυξης και αυξανόμενες δημοσιονομικές πιέσεις», λένε οι Bertrand Gruss και Diaa Noureldin, κύριοι συντάκτες της έκθεσης. «Όσον αφορά τις γνωστικές ικανότητες, η δεκαετία του ’70 είναι πράγματι η νέα δεκαετία του ’50: Ένα άτομο που ήταν 70 ετών το 2022 είχε την ίδια βαθμολογία γνωστικής υγείας με έναν 53χρονο το 2000. Η σωματική υγεία των ηλικιωμένων εργαζομένων – όπως η δύναμη της λαβής και η πνευμονική ικανότητα – έχει επίσης βελτιωθεί», σημειώνουν.
Οι ερευνητές του ΔΝΤ δεν είναι οι μόνοι που έχουν εξετάσει αυτή την τάση. Μελέτη του 2022 από το Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison στις ΗΠΑ δείχνει ότι, όσον αφορά τη νοητική ικανότητα, οι Baby Boomers (οι γεννημένοι μεταξύ 1946 και 1964) υπερέχουν των παλαιότερων γενεών σε όλες τις βασικές μετρήσεις των ερευνητών για τη γνώση.
Γιατί, όμως, ο κόσμος φαίνεται να γίνεται όλο και πιο έξυπνος; Ο καθηγητής Axel Börsch-Supan, διευθυντής του Κέντρου Οικονομικών της Γήρανσης του Μονάχου (MEA) στο Ινστιτούτο Max Planck για το Κοινωνικό Δίκαιο και την Κοινωνική Πολιτική, λέει ότι το «κλειδί» είναι η εκπαίδευση.
«Το γεγονός ότι [οι Baby Boomers] είναι πιο έξυπνοι είναι ουσιαστικά συνάρτηση της πολύ καλύτερης εκπαίδευσης που πήραν σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές», λέει. «Αν κοιτάξετε τα χρόνια της σχολικής εκπαίδευσης, [θα διαπιστώσετε ότι] αυτά αυξήθηκαν πάρα πολύ στην Ευρώπη, ιδίως στις μεσογειακές χώρες, αλλά και στον Βορρά και στην Ανατολή».
Η εκπαίδευση και η καλύτερη διατροφή στην παιδική ηλικία δεν συμβάλλουν απλώς στη διατήρηση της καλής νοημοσύνης στα μετέπειτα χρόνια, αλλά βελτιώνουν τις προοπτικές απασχόλησης. Και όσο περισσότερο παραμένουμε στην απασχόληση, με όλα τα ψυχικά και κοινωνικά ερεθίσματα που αυτή επιφέρει, τόσο καλύτερα είναι τα πράγματα για την υγεία του εγκεφάλου μας.
Σύμφωνα με τον γιατρό Σερ Muir Gray, 80 ετών σήμερα, διευθυντή του Longevity Project και πρωτοπόρο στον τομέα της τεκμηριωμένης γήρανσης, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κατανοήσει κανείς σχετικά με τη γήρανση είναι ότι «η γήρανση από μόνη της» δεν είναι πρόβλημα. Αντίθετα, αυτά που πρέπει να προσέξουμε είναι οι «ελεγχόμενοι παράγοντες», συμπεριλαμβανομένων της απώλειας της φυσικής κατάστασης (ψυχικής και σωματικής) και των ασθενειών που συνδέονται με το περιβάλλον.
«Για να μεγαλώσουμε υγιείς πρέπει να έχουμε όλοι μας ένα σχέδιο», λέει ο Gray. «Ένα σχέδιο για την κατανόηση της γήρανσης, ένα σχέδιο για την ανάκτηση της χαμένης φυσικής κατάστασης, ένα σχέδιο για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης ασθενειών, ένα σχέδιο για καλύτερη προσαρμογή στο περιβάλλον… Το ελιξίριο της ζωής είναι η γνώση», τονίζει.
«Στα 12 χρόνια που μεσολάβησαν από το έμφραγμα του μυοκαρδίου [καρδιακή προσβολή], πήρα 400 κουτιά χάπια και ούτε μία συνταγή για άσκηση ή διατροφή από το εθνικό σύστημα υγείας. Τα χάπια με κρατούν στη ζωή, αλλά είναι όλα τα άλλα πράγματα που με κρατούν νέο», λέει.
«Όλα τα άλλα πράγματα» περιλαμβάνουν το διαδίκτυο – ο Gray πιστεύει ότι έχει συμβάλει στην αύξηση της νοημοσύνης κρατώντας τους ηλικιωμένους σε επαφή με τον κόσμο. Το ίδιο ισχύει όχι μόνο για την παραμονή στην αγορά εργασίας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, αλλά κυρίως για την αλλαγή καριέρας – ένα ολοένα και πιο συχνό φαινόμενο που μας αναγκάζει να ξεκινήσουμε από την αρχή τη μάθησή μας και διευρύνει σημαντικά τις γνώσεις και την εμπειρία μας.
Ο εθελοντισμός έχει παρόμοιο αντίκτυπο. «Το να γίνεις εθελοντής είναι ένας πολύ καλός τρόπος να μειώσεις τον κίνδυνο άνοιας», λέει ο Gray, επειδή, όπως συμβαίνει και με την παραμονή στην αγορά εργασίας, ο εθελοντισμός σου επιτρέπει να κρατιέσαι σε πνευματική και σωματική εγρήγορση, ασχολούμενος με την κοινωνία και την τοπική σου κοινότητα.
Η απειλή της άνοιας είναι ο τέλειος λόγος για να εισακούσουμε την έκκληση του Gray προς τους ανθρώπους να κατανοήσουν καλύτερα τη διαδικασία της γήρανσης και να κάνουν ένα πρόγραμμα. Από τις περιπτώσεις άνοιας, μόνο ένα 60% περίπου οφείλονται στη νόσο Αλτσχάιμερ. Το 40% συνδέεται με συμπεριφορικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες – πολλούς από τους οποίους μπορούμε να αποφύγουμε ή να μετριάσουμε.
Σύμφωνα με τον Gray, η φροντίδα για το μέλλον μας πρέπει να περιλαμβάνει επίσης τη φροντίδα της υγείας των αγγείων μας μέσω της τακτικής άσκησης, της καλής διατροφής και της αποφυγής της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ, του καπνίσματος κλπ., καθώς και την προστασία του εγκεφαλικού ιστού από βλάβες «που προκαλούνται από το άγχος, τα προβλήματα ύπνου και τα υπερβολικά πολλά φάρμακα».
Η ιατρική αντίληψη έχει επίσης αλλάξει εντελώς μέσα σε μια γενιά, λέει ο Gray. «Ξέρουμε τώρα ότι μπορούμε να σχηματίσουμε νέα νευρικά κυκλώματα σε οποιαδήποτε ηλικία, ενώ οι γιατροί που απέκτησαν το πτυχίο τους πριν από το 2000 διδάσκονταν ότι μετά τα 20 το μόνο που συνέβαινε ήταν ότι τα εγκεφαλικά κύτταρα πέθαιναν», εξηγεί.
Μέχρι πρότινος υπήρχε επίσης προκατάληψη και στο ιατρικό κατεστημένο, λέει.
«Οι επιπτώσεις της γήρανσης στη διανοητική ικανότητα ήταν πολύ υπερβολικές επειδή οι ερευνητές χρησιμοποιούσαν τεστ που επικεντρώνονταν στη γρήγορη λήψη αποφάσεων, η οποία όντως επιβραδύνεται με την ηλικία. Αλλά η γρήγορη λήψη αποφάσεων χρειάζεται μόνο σε κουίζ και στην προσγείωση αεροπλάνων και [τώρα] η τεχνητή νοημοσύνη θα το κάνει για εσάς. Στην πραγματικότητα γινόμαστε καλύτεροι στη λήψη σύνθετων αποφάσεων όσο ζούμε περισσότερο. Όπως είπε ο Όσκαρ Ουάιλντ, «εμπειρία είναι το όνομα που δίνουμε στα λάθη μας!»».
Ωστόσο, η τάση αυτή μπορεί να συνεχιστεί μόνο αν δεν επαναπαυτούμε στις δάφνες μας. Μόνο όσοι πηγαίνουν καθημερινά με το ποδήλατο στη δουλειά, ανεβαίνουν σκάλες ή πηγαίνουν σε νυχτερινά μαθήματα θα σημειώνουν πρόοδο στα διαγράμματα έξυπνης συμπεριφοράς. Για να κερδίσετε τη μάχη, πρέπει να προσπαθήσετε κι εσείς.
Σε κάθε περίπτωση, η γενιά των Baby Boomers είναι πρότυπο. O Mick Jagger, 81 ετών, και ο Iggy Pop, 78 ετών, εξακολουθούν να κάνουν περιοδείες. Απλά πρέπει να έχουμε οικονομική άνεση, να ζούμε καθαρά, να εργαζόμαστε αποδοτικά και να παραμένουμε συνδεδεμένοι με τον κόσμο για να κάνουμε το φαινόμενο να διαρκέσει.
Φωτογραφία:
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Νορβηγική ψώρα σε μαθητή του 6ου Δημοτικού Κορυδαλλού: Έκλεισε το τμήμα, προληπτική απολύμανση στο σχολείο
Νοσηλευτές ΕΣΥ για λάθος μετάγγιση στο Τζάνειο: «Έχουμε μια από τις χειρότερες αναλογίες νοσηλευτών ανά ασθενή στην Ευρώπη»