-|-
Ανάπτυξη 2,3% για φέτος και 2,2% για το 2026 με υψηλά πλεονάσματα προβλέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σύμφωνα με τη μεταμνημονιακή αξιολόγηση που δημοσιοποιήθηκε σήμερα στην οποία δεν λείπουν και οι παρατηρήσεις για την καθυστέρηση εκκαθάρισης των κόκκινων δανείων και τον μηδενισμό των ληξιπρόθεσμων του δημοσίου.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης για την διετία 2025 -206 είναι πάνω από 2,2% με την ανάπτυξη να τροφοδοτείται από επενδύσεις που χρηματοδοτούνται από την Ε.Ε. και την ιδιωτική κατανάλωση να υποστηρίζεται από τη σταθερή αύξηση του εισοδήματος.
Παράλληλα, ο πληθωρισμός σε όρους εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στο 2,8% το 2025 και στο 2,3% το 2026.
Η Επιτροπή εκτιμά ότι λόγω των περιορισμένων άμεσων εμπορικών δεσμών με τις ΗΠΑ, οι δασμοί της αμερικανικής κυβέρνησης αναμένεται να έχουν μόνο μέτρια άμεση επίδραση στην ελληνική οικονομία. Ωστόσο, μια επίμονη αύξηση της αστάθειας της χρηματοπιστωτικής αγοράς, οι αβεβαιότητες που σχετίζονται με την εμπορική πολιτική και οι γεωπολιτικές αβεβαιότητες μπορούν να έχουν σημαντική έμμεση επίδραση στις ελληνικές εξαγωγές, καθώς και στον τουρισμό, επηρεάζοντας την ευρύτερη οικονομία.
Σημειώνει επίσης το δημοσιονομικό πλεόνασμα του 1,3% του ΑΕΠ το 2024 τονίζοντας ότι ήταν σημαντικά καλύτερο από τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Επιτροπής του 2024, οι οποίες προέβλεπαν ονομαστικό έλλειμμα 0,6% του ΑΕΠ. Αποδίδει την υπεραπόδοση κυρίως στα υψηλότερα από τα αναμενόμενα έσοδα από άμεσους φόρους και εισφορές κοινωνικής ασφάλισης καθώς και στα μέτρα καταπολέμησης της φοροδιαφυγής. Αυτά τα κέρδη, σύμφωνα με την Επιτροπή, προβλέπεται να διατηρηθούν και να ενισχυθούν με περαιτέρω διαρθρωτικά μέτρα.
Σύμφωνα με τις οικονομικές προβλέψεις της Κομισιόν, το πρωτογενές πλεόνασμα θα φτάσει το 3,8% του ΑΕΠ το 2025 και θα αυξηθεί στο 4,4% το 2026. Αυτό λαμβάνει ήδη υπόψη το νέο πακέτο δαπανών συνολικού ύψους 1,1 δισεκατομμυρίου ευρώ.
Η Επιτροπή προειδοποιεί πάντως ότι οι δημοσιονομικοί κίνδυνοι προέρχονται από τις τρέχουσες δικαστικές υποθέσεις, ιδίως εκείνες που αφορούν την Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου, αλλά και την πίεση στις δημόσιες δαπάνες μετά το θετικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2024. Σημειώνει ταυτόχρονα ότι οι προσπάθειες της κυβέρνησης για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής και της αδήλωτης εργασίας ενδέχεται να ενισχύσουν περαιτέρω τα δημοσιονομικά έσοδα.
Κόκκινα δάνεια
Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες τονίζεται ότι η υψηλή κερδοφορία αύξησε την ανθεκτικότητα του τραπεζικού τομέα. Λόγω των ισχυρών καθαρών εσόδων από τόκους και τέλη, τα κέρδη των τραπεζών το 2024 ξεπέρασαν τα ήδη εξαιρετικά αποτελέσματα του 2023. Σημειώνεται ότι η κερδοφορία των τραπεζών αναμένεται να μειωθεί λόγω της μείωσης των επιτοκίων, αλλά θα αντισταθμιστεί εν μέρει από την αύξηση του όγκου δανεισμού και διάφορες ροές εσόδων από τόκους.
Ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL) μειώθηκε περαιτέρω, αλλά η διαχείριση του παλαιού χρέους παραμένει αργή. Ο δείκτης NPL μειώθηκε από 6,9% τον Ιούνιο του 2024 σε 3,8% τον Δεκέμβριο του 2024. Η μείωση οφειλόταν κυρίως σε πρόσθετες τιτλοποιήσεις στο πλαίσιο της επέκτασης του Ελληνικού Σχεδίου Προστασίας Περιουσιακών Στοιχείων (σχέδιο Ηρακλής), οι οποίες υπεραντισταθμίζουν την καθαρή εισροή NPL. Ωστόσο πολλά χαρτοφυλάκια κόκκινων δανείων που μπήκαν στο πρόγραμμα Ηρακλής υποαποδίδουν. Τούτο διότι οι διαχειριστές πιστώσεων αντιμετωπίζουν δικαστικά εμπόδια, κυρίως σε διαδικασίες εκκαθάρισης.
Ο αριθμός των αναδιαρθρώσεων στο πλαίσιο της πλατφόρμας εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών (OCW), όπου οι οφειλέτες και οι πιστωτές προσπαθούν να επιτύχουν διακανονισμούς οφειλών εκτός του δικαστικού συστήματος, έχει αυξηθεί σημαντικά και τον Απρίλιο του 2025 η κυβέρνηση εισήγαγε μια νέα κατηγορία “επιλέξιμων οφειλετών” στο πλαίσιο της πλατφόρμας OCW, αυξάνοντας σημαντικά τον αριθμό των οφειλετών για τους οποίους οι πιστωτές δεν μπορούν να αρνηθούν προτεινόμενους διακανονισμούς, αναφέρει.
Η διαδικασία σύστασης του φορέα πώλησης και επαναμίσθωσης αναμένεται να ολοκληρωθεί το τρίτο τρίμηνο του 2025 και το σχετικό προσωρινό πρόγραμμα έχει παραταθεί για άλλους έξι μήνες.
Ληξιπρόθεσμα δημοσίου
Μέχρι τον Δεκέμβριο του 2024, το σύνολο των καθαρών οφειλών είχε μειωθεί σημαντικά, αναφέρει η Κομισιόν και προσθέτει: Οι καθαρές οφειλές είχαν μειωθεί κατά 244 εκατομμύρια ευρώ σε 461 εκατομμύρια ευρώ από τον Ιούλιο του 2024, με τις οφειλές των νοσοκομείων να μειώνονται κατά περισσότερο από 50% εν μέρει χάρη στη νέα Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) και στις βελτιωμένες εκταμιεύσεις επιχορηγήσεων. Ενώ οι καθαρές οφειλές για κύριες συντάξεις έχουν σε μεγάλο βαθμό εξαλειφθεί, η εκκαθάριση των οφειλών για εφάπαξ ποσά παραμένει αργή.
Η εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών μεταξύ ορισμένων εκτός προϋπολογισμού ταμείων, ιδίως των εταιρειών δημόσιων συγκοινωνιών, σημειώνει πρόοδο. Ωστόσο, οι επίμονες ληξιπρόθεσμες οφειλές σε αρκετούς δήμους, παρά την αυξημένη χρηματοδότηση, υποδηλώνουν ανεπάρκειες στην εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων οφειλών σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης, επισημαίνει η Επιτροπή.
Βιώσιμο το χρέος
Η Ελλάδα διατηρεί την ικανότητα εξυπηρέτησης του χρέους της, τονίζει η Κομισιόν. Ο δείκτης δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ μειώθηκε κατά περισσότερο από 10 ποσοστιαίες μονάδες στο 153,6% το 2024 και αναμένεται να συνεχίσει να μειώνεται σε περίπου 140,6% του ΑΕΠ έως το 2026.
Σύμφωνα με την ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους της Επιτροπής, η Ελλάδα θεωρείται ότι αντιμετωπίζει χαμηλούς κινδύνους βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, ενώ οι μεσοπρόθεσμοι κίνδυνοι παραμένουν υψηλοί λόγω της ευαισθησίας του δείκτη χρέους προς ΑΕΠ σε πιθανές αλλαγές στην οικονομική ανάπτυξη και το κόστος χρηματοδότησης.