Της τηλεφώνησα. Δεν απάντησε. Εστειλα μήνυμα μπας και τη συγκινήσω. Τελικά τη βρήκα. Παρίσι; Ρώτησα. Οχι, Αθήνα. Γιατί; Για ιταλικά στο πανεπιστήμιο. Μα, ξέρει ιταλικά. Οπως γαλλικά, αγγλικά και γερμανικά. Ασε που μεταφράζει. Τότε; Για να τα τελειοποιήσει. Ετσι η «οικολόγρια», όπως αυτοαποκαλείται, τέσσερις ώρες κάθε μέρα εκεί στα θρανία.
Η Σώτη Τριανταφύλλου λοιπόν. Που στη Γαλλία πηγαινοέρχεται με τρένα. Που απορεί με την τραγωδία των Τεμπών. Με τέτοιο κρατικό μπάχαλο «το εκπληκτικό για μένα είναι πως δεν είχαμε περισσότερες τραγωδίες. Είμαστε τυχεροί».
Η Σώτη που τώρα βιώνει εκ του σύνεγγυς την πραγματικότητα των δημόσιων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων: «Το κτίριο είναι βανδαλισμένο, από πάνω ως κάτω. Οι κομματικές νεολαίες κηρύσσουν κατάληψη όποτε θέλουν. Εχει μπει η τεχνολογία στη ζωή μας, αλλά δεν έχει αλλάξει κάτι».
Οσο για το δίδυμο Τραμπ – Μασκ, «είναι φοβερά αντιπαθητικό. Ακόμα και αν κάνουν κάτι σωστό, πάλι το εισπράττουμε αρνητικά γιατί είναι τερατώδη άτομα». Οσο για τον Κυριάκο, «πρόβλημα του κ. Μητσοτάκη είναι ότι σέρνει πίσω του το χάος.
Σέρνει καραμανλικούς, παλαιοκομματικούς, τα υπολείμματα της λαϊκής Δεξιάς που παραμένουν στην παράταξή του, την οποία θέλει να οδηγήσει στην Κεντροδεξιά». Και για τη σχέση Δεξιάς – Αριστεράς, «όσο περισσότερο τραβάει η Δεξιά προς την Ακροδεξιά παγκοσμίως τόσο θα φυτρώνει το άλλο άκρο». Να μην πολυλογώ. Το μικρόφωνο στη Σώτη.
Σκηνή 1η: Εκπληκτικό ότι δεν είχαμε περισσότερα δυστυχήματα»
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΑΝΙΚΑΣ: Δεν μου λες, στη Γαλλία μπαίνεις στα τρένα;
ΣΩΤΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ: Βεβαίως έμπαινα στα τρένα.
Δ.Δ.: Δεν έχεις αυτοκίνητο στο Παρίσι, έτσι;
Σ.ΤΡ.: Οχι, δεν έχω πουθενά πια. Εχω γίνει οικολόγρια (γέλια).
Δ.Δ.: Δεν είχες φόβο ποτέ, δεν αισθάνθηκες ανασφάλεια;
Σ.ΤΡ.: Οχι, βέβαια.
Δ.Δ.: Και αυτό που έγινε στην Ελλάδα πώς το είδες;
Σ.ΤΡ.: Αναμενόμενο.
Δ.Δ.: Γιατί;
Σ.ΤΡ.: Οχι επειδή ήξερα την κατάσταση των σιδηρόδρομων. Δεν είχα ιδέα, πέραν του ότι είναι αργό το τρένο, ότι έχει καθυστερήσεις, ότι έχει θέματα διάφορα, διαρθρωτικά, ότι έχει μικρύνει το δίκτυο… Αλλά από το πώς ήταν, καλύτερα να είναι πιο μικρό και πιο γρήγορο παρά να είναι, ας πούμε, το αργό τρένο που κάνει 15 ώρες να φτάσει στον προορισμό του. Ετσι δεν κάνουμε τίποτα.
Δ.Δ.: Καλά, αυτό έχει αλλάξει, το πήγαν 4 ώρες Αθήνα – Θεσσαλονίκη.
Σ.ΤΡ.: Και αυτό θεωρητικό είναι. Εγώ έχω πάρει το Intercity και έχει κάνει 9 ώρες παρότι ισχυριζόταν ότι θα κάνει 4,5 ώρες.
Σκηνή 2η: «Στο ΕΚΠΑ δεν έχει αλλάξει τίποτα από το 1975»
Δ.Δ.: Περίμενες περισσότερα.
Σ.ΤΡ.: Η Ελλάδα είναι ένα κράτος που δεν οργανώθηκε ποτέ. Μερικές φορές γίνονται ορισμένα επιφανειακά πράγματα, χρήσιμα κι αυτά, όπως είναι, ας πούμε, η ψηφιοποίηση. Να σου πω παράδειγμα. Στο πανεπιστήμιο έχουμε πια τη λεγόμενη ηλεκτρονική τάξη. Εκεί οι καθηγητές ανεβάζουν υλικό, ανακοινώσεις, όλα αυτά είναι ωραία. Εχουμε αποκτήσει και μια ωραία φοιτητική ταυτότητα που δεν μοιάζει με εκείνο το φυλλαδιάκι το βρόμικο με το οποίο κυκλοφορούσαμε παλιά. Ολα αυτά είναι καλά, όμως το πανεπιστήμιο παραμένει βαθιά προβληματικό. Κατ’ αρχάς, το κτίριο είναι εντελώς βανδαλισμένο, από πάνω ως κάτω. Οι κομματικές νεολαίες κηρύσσουν κατάληψη όποτε θέλουν. Εχει μπει η τεχνολογία στη ζωή μας, αλλά δεν έχει αλλάξει κάτι.
Δ.Δ.: Τίποτα; Ακούγεται απίστευτο…
Σ.ΤΡ.: Εχω φοιτήσει τρεις φορές στο ΕΚΠΑ, δεν έχει αλλάξει τίποτα από το 1975 επί της ουσίας, τουλάχιστον έτσι όπως το βλέπω εγώ. Οι καθηγητές είναι έρμαια των κομματικών νεολαιών και διαφόρων περιθωριακών ομάδων. Φοβούνται ή και συνεργάζονται, δεν το ξέρω. Πάντως, όποιος δεν συνεργάζεται την πληρώνει. Αυτό δεν συνέβαινε πάντοτε; Εχουν γίνει μερικά πράγματα. Εχουν οργανωθεί, ας πούμε, μεταπτυχιακά τμήματα. Και ίσως τα μεταπτυχιακά να λειτουργούν και καλύτερα από τα προπτυχιακά. Δεν έχουν αλλάξει όμως οι νοοτροπίες. Το μπάχαλο που λέμε, αυτή η λέξη που μας εκφράζει, δυστυχώς.
Δ.Δ.: Και λες ότι το ίδιο πράγμα περίπου και στους σιδηρόδρομους.
Σ.ΤΡ.: Και χειρότερα. Γενικά υστερούμε στη διαχείριση κινδύνων, από το άτομο μέχρι την κοινότητα.
Δ.Δ.: Εχει αυξηθεί η βία τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο στην Ελλάδα, παγκοσμίως.
Σ.ΤΡ.: Μπορεί να έχει αυξηθεί, σίγουρα πάντως έχει αυξηθεί η προβολή της βίας. Δεν είμαι σίγουρη ότι έχει αυξηθεί η βία αυτή καθαυτή. Απλώς δίνεται περισσότερη δημοσιότητα στη βία. Για παράδειγμα, δεν πιστεύω ότι η βία εναντίον των γυναικών έχει αυξηθεί. Απλώς τώρα τη συζητάμε περισσότερο.
Δ.Δ.: Πολύ καλό αυτό.
Σ.ΤΡ.: Βεβαίως. Γιατί ευαισθητοποιεί, δημιουργεί νομοθεσία. Αλλά μόλις προσφάτως υιοθετήσαμε τον όρο «γυναικοκτονία» – που έχει νόημα γιατί σημαίνει μίσος προς έναν άνθρωπο που φέρει ένα συγκεκριμένο φύλο. Δεν είναι μια οποιαδήποτε ανθρωποκτονία, είναι μια ειδική ανθρωποκτονία. Οχι ότι η γυναίκα δεν είναι άνθρωπος, αλλά της επιτίθενται επειδή είναι γυναίκα. Υπάρχει μισογυνία δηλαδή πίσω από τη γυναικοκτονία.
Σκηνή 3η: «Εχω υποστεί βία από τον μπαμπά μου»
Δ.Δ.: Εχεις υποστεί εσύ ποτέ βία από άνδρα;
Σ.ΤΡ.: Κατ’ αρχάς, από τον μπαμπά μου, αλλά την πλήρωσε πολύ ακριβά. Εφυγα από το σπίτι και δεν ξαναγύρισα και δεν του ξαναμίλησα.
Δ.Δ.: Η επανάσταση μιας γυναίκας τι μπορεί να είναι;
Σ.ΤΡ.: Να μην αποδέχεται τη διαφορετική μεταχείριση, τι άλλο; Χωρίς να μιμείται τα στραβά των ανδρών. Δεν είναι απελευθέρωση να βρίζεις, ας πούμε, ή να γίνεσαι ποδοσφαιρόφιλη επειδή το θέλουν οι άνδρες.
Δ.Δ.: Αρα η βία σήμερα δεν έχει αυξηθεί, απλώς προβάλλεται περισσότερο.
Σ.ΤΡ.: Ακριβώς. Και επίσης, στηλιτεύεται περισσότερο. Διότι παλιά, θα το θυμάσαι, πολλά από τα εγκλήματα εναντίον των γυναικών ονομάζονταν «εγκλήματα πάθους». Είναι εγκλήματα μίσους, όχι πάθους.
Σκηνή 4η: «Η woke κουλτούρα, εκδήλωση παρακμής»
Δ.Δ.: Ο Τραμπ;
Σ.ΤΡ.: Είναι κάπως σαν το δυστύχημα των Τεμπών. Περίμενα να συμβεί. Ηταν ένα γεγονός ιστορικό, και το ’16 και τώρα, που φαινόταν αναπόφευκτο. Ισως να πρέπει να περάσουμε από αυτή τη φάση – να περάσουν, κατ’ αρχάς, οι Ηνωμένες Πολιτείες και, δευτερευόντως, ο υπόλοιπος κόσμος.
Δ.Δ.: Εσύ λατρεύεις τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σ.ΤΡ.: Εντάξει, όχι όσο παλιότερα. Εχω κάπως αλλάξει. Νομίζω ότι αυτά που μας προσέφεραν δεν μας τα προσφέρουν πια. Αυτή η λεγόμενη «soft power» που είχαν, η τρομερή ήπια ισχύς, με πολύ καλά πολιτιστικά προϊόντα. Τώρα βρίσκονται σε παρακμή επ’ αυτού. Μιλάω για τον πολιτισμό, τη μουσική, τις τέχνες. Δεν παράγουν το ίδιο ποιοτικά προϊόντα όπως παλιότερα, διότι τα πάντα έχουν εμπορευματοποιηθεί στον πιο ακραίο βαθμό.
Δ.Δ.: Και ο Τραμπ τι εκφράζει;
Σ.ΤΡ.: Κατ’ αρχάς, αυτοί που τον ψήφισαν το έκαναν για δύο βασικούς λόγους. Ο πρώτος είναι η αντίδραση στη woke κουλτούρα, η οποία έχει εμποτίσει όλους τους θεσμούς στις Ηνωμένες Πολιτείες και είναι κάτι εξαιρετικά ενοχλητικό για πολλούς Αμερικανούς – και για τον ίδιο τον πολιτισμό διότι είναι μια εκδήλωση παρακμής του πολιτισμού παρά τις καλές προθέσεις. Από την άλλη πλευρά, υπήρχαν ορισμένες υποχωρήσεις που είχαν κάνει οι Ηνωμένες Πολιτείες σε σχέση με το ελεύθερο εμπόριο. Για να απελευθερωθεί δηλαδή το εμπόριο πολλοί Αμερικανοί βρέθηκαν σε υποδεέστερη θέση στη σχέση τους με τον Καναδά ή το Μεξικό. Αρα το αίτημά τους ήταν οικονομικός προστατευτισμός – που δεν υπάρχει.
Δ.Δ.: Ναι, δεν είναι τρομερό; Ο θρίαμβος του αμερικανικού καπιταλισμού οφείλεται στο γεγονός ότι ήταν ανοιχτός. Τώρα που κλείνεται γίνεται σοβιετικός καπιταλισμός.
Σ.ΤΡ.: Ο προστατευτισμός σίγουρα θυμίζει λίγο τον σοσιαλισμό.
Δ.Δ.: Εάν η Κίνα επιβάλλει δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα, η Αμερική θα χάσει 1 δισεκατομμύριο πελάτες.
Σ.ΤΡ.: Δεν θα τους χάσει ακριβώς, εξαρτάται τι προϊόντα είναι και αν μπορούν να κατασκευαστούν στην Κίνα. Θα δούμε. Αυτό που μας επηρεάζει περισσότερο είναι ότι το δίδυμο Τραμπ – Μασκ είναι φοβερά αντιπαθητικό ως προσωπικότητες. Είναι πολύ δύσκολο να τους συμπαθήσεις. Ακόμα κι αν κάνουν κάτι σωστό, πάλι το εισπράττουμε αρνητικά, γιατί είναι τερατώδη άτομα. Ο ένας χειρότερος από τον άλλον.
Σκηνή 5η: «Η ρωσική προπαγάνδα έχει διεισδύσει στα social»
Δ.Δ.: Δεν είναι ανατριχιαστικό να εκλέγεται ένας άνθρωπος που έλεγε στους Αμερικανούς να πιουν χλωρίνη για να θεραπευτούν από τον COVID;
Σ.ΤΡ.: Σε μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού υπάρχουν βαθιά άγνοια, προκαταλήψεις, δεισιδαιμονίες, θρησκοληψία. Η θρησκοληψία στις Ηνωμένες Πολιτείες τροφοδοτεί τις ιδεολογίες και απειλεί δικαιώματα. Και παρότι ο Τραμπ δεν έχει καμία σχέση με τη θρησκεία, δεν έχει διαβάσει τη Βίβλο, είναι άσχετος ο άνθρωπος, κατάφερε να εκπροσωπήσει και τους προτεστάντες ευαγγελιστές, που είναι πάρα πολύ δυνατοί, ιδιαίτερα στον Νότο.
Δ.Δ.: Ο Μακρόν τώρα τι είναι;
Σ.ΤΡ.: Προσπαθεί να μας αφυπνίσει εδώ και χρόνια ο Μακρόν.
Δ.Δ.: Εξακολουθείς να είσαι με τον Μακρόν;
Σ.ΤΡ.: Δεν βλέπω και κάποια άλλη λύση. Αυτόν έχουμε, με αυτόν θα πορευτούμε μέχρι το ’27.
Δ.Δ.: Το ’27 στις εκλογές λένε ότι θα βγει η Λεπέν.
Σ.ΤΡ.: Θα δούμε τι θα γίνει μέσα σε αυτό τον ενάμιση χρόνο. Εγώ πιστεύω ότι το κόμμα της Λεπέν έχει φτάσει τη γυάλινη οροφή. Είναι γύρω στο 30%, δεν θα πάει παραπάνω. Αλλά στο μεταξύ πρέπει να διαμορφωθούν δυνάμεις που να λύσουν προβλήματα στα οποία η Λεπέν έχει δίκιο, με τον τρόπο της. Οπως το θέμα της ανομίας, το θέμα της Δικαιοσύνης που μοιάζει λίγο με την ελληνική και ως προς τη βραδύτητα και ως προς τη χαλαρότητα, και το ζήτημα της ισλαμικής διείσδυσης. Δεν έχει άδικο σε αυτά. Το θέμα είναι ότι είναι αυτή που είναι. Οπότε δεν μπορείς να την εμπιστευτείς. Είναι ένας άνθρωπος που δεν έχει ούτε έντιμες ρίζες, ούτε έντιμες συμμαχίες και γύρω της συσπειρώνονται και οι σκοτεινές δυνάμεις. Δεν είναι καν σαν την Τζόρτζια Μελόνι, που παρότι θαυμάζει τον Μουσολίνι ως μεγάλο πατριώτη, είναι ευρωπαΐστρια, έχει τη διάθεση να συνεργαστεί.
Δ.Δ.: Η Ευρώπη αυτή τη στιγμή περνάει μια δύσκολη περίοδο, δεν είναι λίγο ανίσχυρη;
Σ.ΤΡ.: Αλλά πότε ήταν ισχυρή; Νομίζω ότι απλώς έχει διευρυνθεί υπερβολικά, με αποτέλεσμα να έχουμε αυτό το φαινόμενο της Ουγγαρίας, που δεν ταιριάζει πια στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Η Ουγγαρία πρέπει να φύγει διότι είναι φιλορωσική η διακυβέρνηση, άρα αντιευρωπαϊκή αυτή τη στιγμή, διότι ο Πούτιν μάς επιτίθεται με διάφορους τρόπους.
Δ.Δ.: Δηλαδή;
Σ.ΤΡ.: Κυρίως μέσω της προπαγάνδας. Αυτό που είπε ο κ. Μητσοτάκης για τα bots είναι πολύ παλιό. Eίναι πάνω από 15 χρόνια που η ρωσική προπαγάνδα έχει διεισδύσει στα social media και τα συμβατικά ΜΜΕ και διοχετεύει φιλορωσικές ιδέες.
Δ.Δ.: Και υπάρχει και κόμμα φιλορωσικό;
Σ.ΤΡ.: Υπάρχουν κόμματα που γενικά ταυτίζονται με τη Ρωσία, είτε λόγω της Ορθοδοξίας είτε λόγω μιας βαθιάς ρωσοφιλίας, η οποία χρονολογείται από τη σοβιετική εποχή.
Δ.Δ.: Μπορεί να μισθοδοτούνται όμως…
Σ.ΤΡ.: Δεν το ξέρω. Αυτό που σίγουρα συμβαίνει είναι ότι υπάρχουν πολύ συχνά κυβερνοεπιθέσεις σε πολλές χώρες, ιδιαίτερα σε όσες συμμετείχαν στο σοβιετικό μπλοκ (Ρουμανία, Ουκρανία, Γεωργία, Κιργιζία), οι οποίες προσπαθούν να επηρεάσουν την κοινή γνώμη. Και όλα αυτά τα συνωμοσιολογικά για την επιρροή του Πούτιν στο Brexit ή στις εκλογές του 2016 νομίζω ότι μπορούν να ληφθούν εν μέρει υπόψη – εν μέρει.
Σκηνή 6η: «Το δυστύχημα και η διερεύνησή του έγιναν με μπαχαλοτρόπο»
Δ.Δ.: Τώρα με τα Τέμπη, πέρα από τον αυθορμητισμό του κόσμου που εκφράστηκε σε αυτά τα ογκώδη, μεγαλειώδη συλλαλητήρια, αυτή η προπαγάνδα λειτουργεί;
Σ.ΤΡ.: Σίγουρα υπάρχει μια πλευρά συνωμοσιολογίας. Υπάρχουν άνθρωποι που ισχυρίζονται ότι υπήρχε παράνομο φορτίο το οποίο διακινεί η οικογένεια Μητσοτάκη. Εντάξει, δυσκολεύομαι να πιστέψω κάτι τέτοιο.
Δ.Δ.: Ούτε εγώ το πιστεύω αυτό.
Σ.ΤΡ.: Αλλοι λένε ότι υπήρχε φορτίο που είχε σχέση με την εθνική ασφάλεια, με το ΝΑΤΟ, ας πούμε. Αυτά τα πράγματα νομίζω ότι είναι παιδαριώδη. Αυτό που φαίνεται πιο εύλογο είναι ότι τόσο το δυστύχημα όσο και η διερεύνησή του έγιναν με μπαχαλοτρόπο, λόγω του μπαχαλοκράτους που έχουμε. Δεχόμαστε ότι είμαστε δυσλειτουργικό κράτος και προκαλούμε τέτοιες τραγωδίες, δεν μπορούμε να οργανώσουμε έναν ασφαλή σιδηρόδρομο. Γιατί να μη δεχτούμε ότι δεν είμαστε ικανοί να διερευνήσουμε και το δυστύχημα; Αφού δεν είμαστε ικανοί. Εγιναν, λέει, επιχωματώσεις, σαχλαμάρες, λάθη, μπλέχτηκαν εκεί ξένοι και ντόπιοι εμπειρογνώμονες. Αλλά αυτό που ονομάζεται «συγκάλυψη» πρέπει να έχει και μία ακόμα πρόταση. Συγκάλυψη ποιου πράγματος; Του ποιος φταίει; Βεβαίως, και ο κ. Καραμανλής, που ήταν υπουργός Μεταφορών, φταίει συμβολικά, γιατί είχε την ευθύνη του σιδηροδρόμου.
Δ.Δ.: Οχι μόνο συμβολικά, είχε κάνει και δήλωση ότι τα τρένα είναι ασφαλή.
Σ.ΤΡ.: Με το συμβολικά εννοώ ότι δεν έβαλε το χέρι του στο δυστύχημα. Κι αυτό που θα έπρεπε να κάνει είναι να πάει σε μια γωνία και να κρυφτεί. Αλλά αυτός κατέβηκε στις εκλογές και οι Σερραίοι τον ψήφισαν. Η μισή λοιπόν ντροπή δική του και η μισή ντροπή των Σερραίων – και όλων εμάς.
Σκηνή 7η: «Δημόσια σχολεία… θηριοτροφεία»
Δ.Δ.: Είσαι με τον Μητσοτάκη;
Σ.ΤΡ.: Τον ψήφισα. Δεν είμαστε κολλητοί.
Δ.Δ.: Εξακολουθείς να τον πιστεύεις;
Σ.ΤΡ.: Δεν έχω κάποια άλλη επιλογή. Πιστεύω ότι έχει ειλικρινή επιθυμία να αλλάξει πράγματα. Επίσης, νομίζω ότι δεν μπορεί να αλλάξει ορισμένα, πρώτον λόγω της ίδιας της νομοθεσίας. Μιλήσαμε πριν για το πανεπιστήμιο. Μπορεί να βάλει τάξη στο πανεπιστήμιο; Δεν μπορεί. Είναι τέτοιες οι αντίρροπες δυνάμεις που δεν μπορεί να επηρεάσει το αυτοδιοίκητο. Πρέπει να αλλάξει ο νόμος δηλαδή, που δεν θα αλλάξει ποτέ βεβαίως. Μπορεί να αλλάξει, ας πούμε, την μπαχαλοποίηση του δημόσιου χώρου; Πάντως, όποιος τον ψήφισε τον ψήφισε για τέτοιου είδους πράγματα, για την ευταξία. Αλλά μόλις πάει να εφαρμόσει ευταξία, υπάρχει ένα μεγάλο μέρος του κοινού που είναι εναντίον της. Δεν είναι εύκολο. Κατ’ αρχάς, δεν έχει πλειοψηφία, δεν είχε ποτέ. Το λεγόμενο 41% δεν είναι πλειοψηφία. Είναι μια μειοψηφική κυβέρνηση και θα παραμείνει μειοψηφική κυβέρνηση. Εκτός από τον Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος διέλυσε το σύμπαν. Λόγω του ότι είχε όλο τον κόσμο μαζί του και τον είχε με τον τρόπο του χαρισματικού ηγέτη, με ένα είδος προσωπολατρίας, τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια. Ενα άλλο πρόβλημα του κ. Μητσοτάκη είναι ότι σέρνει πίσω του το χάος. Σέρνει καραμανλικούς, παλαιοκομματικούς, τα υπολείμματα της λαϊκής Δεξιάς που παραμένουν στην παράταξή του, την οποία θέλει να οδηγήσει στην Κεντροδεξιά.
Δ.Δ.: Υπάρχει εναλλακτική λύση;
Σ.ΤΡ.: Εγώ δεν τη βλέπω. Αλλοι τη βλέπουν. Δηλαδή θεωρούν ότι μπορούν τα κόμματα της Αριστεράς να συνεργαστούν και να κάνουν μια ωραία κυβέρνηση (γέλια). Αλλά εγώ δεν εμπιστεύομαι την Αριστερά γιατί δεν συμφωνώ με τις αξίες της – και την υποκρισία της φυσικά σε σχέση με αυτές τις αξίες. Χρειαζόμαστε μια ισχυρότερη κυβέρνηση, αλλά για να υπάρχει ισχυρότερη κυβέρνηση πρέπει ο κ. Μητσοτάκης να κάνει κάποια πράγματα ώστε να πείσει περισσότερους ανθρώπους. Να κάνει αυτές τις μεταρρυθμίσεις που είχε υποσχεθεί. Δηλαδή μεταρρύθμιση στη διοίκηση, βαθύτερη, όχι ψηφιακή μόνο. Για παράδειγμα, στους σιδηρόδρομους. Επίσης στην Παιδεία, όπου υπάρχουν πολλές παθογένειες. Υπάρχουν δημόσια σχολεία τα οποία είναι θηριοτροφεία. Υπάρχουν γειτονιές που είναι εγκαταλειμμένες. Γενικά, δεν είμαστε ικανοποιημένοι απ’ όλα όσα έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια. Θα περιμέναμε πολύ περισσότερα.
Σκηνή 8η: «Η θρησκεία είναι το όπιο του λαού»
Δ.Δ.: Α, τώρα ήρθαμε στην κουβέντα μας. Τι έγινε με την ιστορία αυτή, με τον βανδαλισμό;
Σ.ΤΡ.: Στην πραγματικότητα, δεν με εντυπωσιάζει. Και ούτε θα έπρεπε να ασχολούμαστε με τον κ. Παπαδόπουλο. Θα έπρεπε απλώς η Αστυνομία να τον συλλάβει όπως έγινε, να αρθεί η ασυλία και να πάρει το πράγμα τον δρόμο του και να μείνει στο αστυνομικό δελτίο. Αυτό που ίσως δίνει μια μεγαλύτερη βαρύτητα είναι ότι, αν κατάλαβα καλά, επενέβη η Εκκλησία.
Δ.Δ.: Η Ιερά Σύνοδος. Θα ενεργήσουμε, είπε, τα δέοντα.
Σ.ΤΡ.: Εντάξει. Η θρησκεία είναι το όπιο του λαού. Οι περισσότεροι Ελληνες δεν θέλουν να διαχωριστεί η Εκκλησία από το Κράτος, δεν το θέλουν.
Δ.Δ.: Δεν πρέπει;
Σ.ΤΡ.: Φυσικά, πρέπει. Αλλά άμα δεν το θέλουν πώς θα γίνει; Θέλω να πω με όλα τούτα ότι οι κυβερνήσεις προσπαθούν να ευχαριστήσουν την πλειοψηφία. Λίγο από δω, λίγο από κει. Βέβαια, αν θέλεις να ευχαριστήσεις τους πάντες, δεν ευχαριστείς στο τέλος κανέναν. Αλλά αυτό είναι η Δημοκρατία, προσπαθείς να ευχαριστήσεις τους περισσότερους.
Δ.Δ.: Θέλεις να πεις ότι η κοινωνία στην Ελλάδα είναι στην πλειοψηφία της καθυστερημένη;
Σ.ΤΡ.: Είμαστε ακόμα σε ανώριμο στάδιο. Δεν θέλω, όμως, να πω ότι είμαστε πιο καθυστερημένοι από άλλες κοινωνίες, γιατί μπορεί κάποιος να πει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εκλέξει το τέρας της φύσεως. Από την άλλη, γιατί δεν αναγνωρίζουμε το δικαίωμα του καλλιτέχνη να ειρωνεύεται, ας πούμε, τη θρησκεία;
Δ.Δ.: Αυτό γινόταν πάντα στο παρελθόν. Ο Φράνσις Μπέικον, για παράδειγμα.
Σ.ΤΡ.: Πάντα γινόταν. Και εδώ που τα λέμε, το 2025 είναι και εύκολος στόχος η θρησκεία. Γιατί είναι τόσο κιτς, είναι όλα της τα σύμβολα τόσο απλοϊκά που μπορείς να τα ανατρέψεις εύκολα. Δεν είναι τίποτα περίπλοκο να επιτεθείς στις εικόνες. Το έκαναν και οι εικονοκλάστες, είναι μια παλιά υπόθεση, αλλά το ότι ένας βουλευτής μπαίνει στην Πινακοθήκη και βανδαλίζει σημαίνει ότι πιστεύει στην ατιμωρησία.
Σκηνή 9η: «Τα καταφέρνουμε, δεν έχουμε αλληλοσφαγιαστεί»
Δ.Δ.: Αρα, και ο φοιτητής θα βανδαλίσει. Διαφωνώ με τον καθηγητή, θα τον εντοιχίσω, θα διαλύσω το πανεπιστήμιο.
Σ.ΤΡ.: Ακριβώς, αφού όλοι ατιμώρητοι μένουν. Δεν υπάρχει κάποια συνέπεια. Πάντως, για να είμαστε δίκαιοι, πιστεύω ότι είμαστε μια κοινωνία θαυμαστή· γιατί χωρίς να υπάρχει τιμωρία, τα κουτσοκαταφέρνουμε, δεν έχουμε αλληλοσφαγιαστεί. Είμαστε μια κοινωνία τέτοιας χαλαρότητας νομικής, που θα μπορούσαν τα πράγματα να είναι πολύ, πολύ χειρότερα. Και αυτό πρέπει να μελετηθεί, το πώς ο καθένας από εμάς έχει κάποιο μέτρο και κάπου φρενάρει. Γιατί δεν υπάρχει άλλο μέτρο απέξω που να μας συγκρατεί. Να συγκρατεί τη φοροδιαφυγή, τα οικονομικά εγκλήματα, τα οικογενειακά, τίποτα. Μόνο η καντιανή ηθική που μπορεί να έχουμε μέσα μας.
Δ.Δ.: Δεν μου λες τώρα, το τελευταίο σου βιβλίο ήταν το «Ακου το λιοντάρι». Το επόμενο;
Σ.ΤΡ.: Βγαίνει σε λίγες ημέρες, τέλη Μαρτίου – αρχές Απριλίου. Ενα μυθιστόρημα με τίτλο «Το τυφλό γουρούνι στη Δεύτερη Οδό».
Δ.Δ.: Τι μυθιστόρημα είναι; Ερωτικό;
Σ.ΤΡ.: Οχι, καλέ! Ποτέ δεν γράφω ερωτικά. Δεν μ’ ενδιαφέρει, γράφουν όλοι. Είναι υπερεκτιμημένο το θέμα.
Δ.Δ.: Αποφεύγεις να γράφεις ερωτικά;
Σ.ΤΡ.: Ο έρωτας υπάρχει μέσα στα βιβλία, αλλά δεν είναι ερωτικό ποτέ το μυθιστόρημα. Δεν εμπνέομαι. Είναι άλλα θέματα κοινωνικά που με ενδιαφέρουν. Επίσης, με επηρεάζει πολύ η ιδιότητά μου ως ιστορικού, με σφραγίζει ως συγγραφέα. Με ενδιαφέρουν πράγματα που έχουν συμβεί στην κοινωνία.
Δ.Δ.: Ιστορικά με ποια περίοδο ασχολείσαι πιο πολύ;
Σ.ΤΡ.: Κυρίως με τον Ψυχρό Πόλεμο, αυτό είναι το πεδίο μου. Αλλά βεβαίως από τότε που ήταν το πεδίο μου, δηλαδή από τη δεκαετία του ’80, το έχω διευρύνει.
Επίλογος: «Εχω νοσταλγήσει τον υπαρκτό σοσιαλισμό»
Και τη στιγμή που νόμιζα ότι η κουβέντα μας ολοκληρώθηκε, με έστειλε με τη φράση «Πάντως εγώ έχω νοσταλγήσει τον υπαρκτό σοσιαλισμό».
Δ.Δ.: Τι είπες τώρα; Με τρελαίνεις…
Σ.ΤΡ.: Οχι για τη Ρωσία, αλλά για εμάς. Ηταν πιο ξεκάθαρα τα πράγματα. Επίσης, με τους Σοβιετικούς, παρότι υπήρχε κατασκοπεία και όλα αυτά, μπορούσες να συνεννοηθείς σε πέντε πράγματα. Γιατί προσπαθούσαν και οι ίδιοι να κάνουν καλό στη χώρα τους, με τον τρόπο που το αντιλαμβάνονταν. Ενώ ο Πούτιν δεν ενδιαφέρεται για να κάνει καλό στη χώρα του. Είναι ολιγάρχης, δεν τον ενδιαφέρει ο ευρύτερος λαός. Επίσης, το ΝΑΤΟ είχε έναν πολύ συγκεκριμένο ρόλο, την αναχαίτιση του κομμουνισμού. Είχε έναν στόχο. Τώρα δεν ξέρει τι έχει, είναι αποπροσανατολισμένο.
Δ.Δ.: Δηλαδή σε ενοχλεί πάρα πολύ η σύγχυση αυτή.
Σ.ΤΡ.: Αυτή η σύγχυση μπορεί να μας οδηγήσει σε τρομερή παγκόσμια αταξία. Γιατί δεν έχουμε αρχές, αξίες.
Δ.Δ.: Για να καταλήξουμε, η δική σου αίσθηση για το μέλλον στην Ελλάδα ποια είναι; Θα βγει τελικά ο Κυριάκος απ’ αυτό το πρόβλημα που αντιμετωπίζει;
Σ.ΤΡ.: Εγώ πιστεύω ότι δεν πρέπει να υποτιμάμε τη δύναμη της Αριστεράς. Εχει τεράστια δύναμη στην κοινωνία, τεράστια δύναμη πειθούς. Δηλαδή κάτι που λέει η Αριστερά, όσο εξωφρενικό κι αν είναι, γίνεται πιστευτό. Ενώ από τη Δεξιά δεν γίνεται πιστευτό. Και αυτό για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι ότι έχει μεγαλύτερη πείρα προπαγάνδας, ξέρει να τη διοχετεύει με ρομαντικό τρόπο, με ανθρωπιστικό, με δάκρυ, ενώ η Δεξιά είναι αδέξια σε αυτό. Και ο δεύτερος είναι ότι ακόμα επιζεί το ηθικό πλεονέκτημα, παρ’ όλα όσα έχουμε ζήσει. Γιατί δεν γίνεται και πιστευτή η εγκληματική ιστορία της Αριστεράς, το ότι έχουν δολοφονήσει τον ίδιο τους τον εαυτό. Ολα αποδίδονται στην παραπληροφόρηση.
Δ.Δ.: Η εργαλειοποίηση της ιστορίας αυτής, όμως, δεν τους βοηθάει. Πέφτουν τα ποσοστά τους και ανεβαίνει η Ζωή Κωνσταντοπούλου.
Σ.ΤΡ.: Νομίζω ότι αυτή η άνοδος είναι πρόσκαιρη. Πάντως, κομματικά ίσως να μην ανακάμπτουν, αλλά ιδεολογικά ανακάμπτουν. Διότι και με αυτά που γίνονται στον κόσμο, που θεωρούνται μια δεξιά στροφή ή και ακροδεξιά μερικές φορές, υπάρχει ανάκρουση. Υπάρχει αριστερή ανάκρουση και μάλιστα υπεραριστερή ανάκρουση. Οσο περισσότερο τραβάει η Δεξιά προς την Ακροδεξιά παγκοσμίως τόσο θα φυτρώνει το άλλο άκρο.
Ειδήσεις σήμερα:
Το «αυτογκόλ» Δοξιάδη σκίασε τον ανασχηματισμό – Το παρασκήνιο και οι αντιδράσεις
Αποζημίωση-μαμούθ $50 εκατ. από τα Starbucks στις ΗΠΑ σε οδηγό που κάηκε στα γεννητικά όργανα από τσάι – Δείτε βίντεο
Πέθανε σε ηλικία 43 ετών η ηθοποιός Εμιλί Ντεκέν