Για πρώτη φορά διεθνώς, το ΕΚΠΑ δημιούργησε μία νέα κλίμακα για τη μέτρηση του εθισμού στο TikTok, προσφέροντας νέα γνώση στην έρευνα με σκοπό την προαγωγή της δημόσιας υγείας. Στην Ελλάδα, οι χρήστες του TikTok είναι περισσότεροι από 3,5 εκατομμύρια χρήστες ενώ το 33% αυτών, είναι νέοι κάτω των 25 ετών. Πιο προβληματική χρήση κάνουν τα κορίτσια 18-19 ετών, με 2,9 ώρες ημερησίως, σύμφωνα με μελέτη.
Μία νέα κλίμακα για τη στάθμιση και μέτρηση του εθισμού στο TikTok δημιούργησε το ΕΚΠΑ, εισάγοντας μία διεθνή καινοτομία.
Πιο αναλυτικά, το Εργαστήριο Κλινικής Επιδημιολογίας του Τμήματος Νοσηλευτικής του ΕΚΠΑ δημιούργησε και στάθμισε μια κλίμακα, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για τη μέτρηση των επιπέδων του εθισμού στο TikTok.
Διαβάστε το Ερωτηματολόγιο του ΕΚΠΑ, πατώντας ΕΔΩ.
Όπως αναφέρει στο thetimes|-.gr ο Επίκουρος Καθηγητής Νοσηλευτικής, Πέτρος Γαλάνης, που εργάστηκε στην ερευνητική μελέτη, «είναι απαραίτητη η ευαισθητοποίηση ειδικά για το TikTok – υπάρχει πρόβλημα».
Σύμφωνα με τον ίδιο, «σοβαρό πρόβλημα για τα παιδιά και τους εφήβους – ειδικά στα παιδιά, επειδή δεν έχει ολοκληρωθεί η ανάπτυξη και το TikTok κάνει ‘πλύση εγκεφάλου’. Στην Αμερική, τα παιδιά από 7 χρονών εμφανίζουν προβληματική χρήση, στην Ελλάδα δεν έχουμε φτάσει ακόμη σε τόσο τραγικό σημείο – η έντονη χρήση γίνεται από παιδιά άνω των 10 ετών, χωρίς όμως ακόμη να έχουμε στη διάθεσή μας κάποια ουσιαστική έρευνα. Ασφαλή στοιχεία αντλούμε από μελέτη του ΕΚΠΑ, που δημοσιεύθηκε χθες (11/3), όπου διαπιστώνεται ότι στις ηλικίες 18 και 19 ετών, το TikTok σχετίζεται με άγχος, κατάθλιψη και υπνηλία. Βάσει των δεδομένων, ο μέσος όρος χρήσης του TikTok κάθε μέρα, είναι 2,8 ώρες. Περισσότερο το χρησιμοποιούν τα κορίτσια (2,9 ώρες) σε σύγκριση με τα αγόρια (2,3 ώρες) ενώ με τα κορίτσια συνδέεται η πιο προβληματική χρήση με βάση το ερωτηματολόγιο. Επισημαίνεται, ότι το ερωτηματολόγιο περιλαμβάνει 15 ερωτήσεις, με σκορ 1-5 για την καθεμία. Αν ο μέσος όρος είναι πάνω από 3,2/5, σημαίνει ότι γίνεται προβληματική χρήση, οπότε θα πρέπει να εξετάζεται η επικοινωνία με κλινικό. Ωστόσο, διευκρινίζεται ότι το ερωτηματολόγιο λειτουργεί σαν δείκτης τυχόν προβλήματος στη χρήση του TikTok αλλά δεν αποτελεί διαγνωστικό κριτήριο».
Τί είναι το TikTok Addiction Scale
Η TikTok Addiction Scale είναι η πρώτη κλίμακα διεθνώς, η οποία εστιάζει αποκλειστικά στη χρήση του TikTok, καθώς οι διάφορες κλίμακες, που έχουν αναπτυχθεί έως σήμερα στη βιβλιογραφία αναφέρονται είτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γενικά είτε αποκλειστικά στο Facebook ή στο Instagram. Το γεγονός αυτό καθιστά εξαιρετικά σημαντική την TikTok Addiction Scale, καθώς δίνει τη δυνατότητα στους ερευνητές να εστιάσουν αποκλειστικά στη χρήση του TikTok που αποτελεί πλέον ένα από τα πιο διαδεδομένα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παγκοσμίως.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στην Ελλάδα υπάρχουν περισσότεροι από 3,5 εκατομμύρια χρήστες του TikTok με το 33% μάλιστα των χρηστών να είναι κάτω των 25 ετών.
Επιπλέον, οι χρήστες του TikTok στην Ελλάδα χρησιμοποιούν την πλατφόρμα αρκετές ώρες καθημερινά και πιο συγκεκριμένα το 42% την χρησιμοποιεί 2-4 ώρες, ενώ το 38% την χρησιμοποιεί τουλάχιστον 4 ώρες.
Το TikTok είναι σήμερα η πλατφόρμα με την μεγαλύτερη εξάπλωση και δυναμική, καθώς περίπου το 20% του πληθυσμού παγκοσμίως έχει λογαριασμό στη συγκεκριμένη πλατφόρμα με ορισμένες χώρες μάλιστα να έχουν ακόμη μεγαλύτερα ποσοστά. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στις ΗΠΑ περίπου το 45% του πληθυσμού έχει λογαριασμό στο TikTok, ενώ στην Ευρώπη το 32% του πληθυσμού.
Επομένως, η δημιουργία μιας κλίμακας αποκλειστικά για τη μέτρηση της προβληματικής χρήσης του TikTok είναι επιβεβλημένη ανάγκη, καθώς το TikTok διαφέρει από τα υπόλοιπα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τόσο ως προς τον τρόπο λειτουργίας του όσο και ως προς τον τρόπο που μπορεί να οδηγήσει σε προβληματική χρήση. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι σε αρκετές χώρες έχει ήδη συζητηθεί ακόμη και το ενδεχόμενο της απαγόρευσης της χρήσης του TikTok ιδιαίτερα σε παιδιά και εφήβους, καθώς πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι μπορεί να επηρεάσει ακόμη και τις γνωστικές λειτουργίες των χρηστών. Είναι σαφές επομένως ότι η αξιόπιστη και έγκυρη μέτρηση της προβληματικής χρήσης TikTok είναι καθοριστικής σημασίας για να αναγνωριστούν οι χρήστες υψηλού κινδύνου να εμφανίσουν εθισμό στο TikTok.
Η έρευνα
Επισημαίνεται, ότι για τη δημιουργία και τη στάθμιση της TikTok Addiction Scale εφαρμόστηκαν πιστά όλα τα επιστημονικά βήματα όπως αυτά ορίζονται από την επιστήμη της μεθοδολογίας της έρευνας για τη δημιουργία μιας αξιόπιστης και έγκυρης κλίμακας. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η TikTok Addiction Scale έχει αφενός υψηλή εγκυρότητα, δηλαδή όντως μετρά τα επίπεδα εθισμού στο TikTok και αφετέρου, υψηλή αξιοπιστία, δηλαδή οδηγεί σε παρόμοια αποτελέσματα έπειτα από επαναλαμβανόμενες μετρήσεις.
Τα στάδια του εθισμού
Συνοπτικά, αναφέρεται ότι η TikTok Addiction Scale μετράει τις έξι διαστάσεις του εθισμού και πιο συγκεκριμένα τη συνεχή ενασχόληση (salience), τη μεταβολή της διάθεσης (mood modification), την ανοχή (tolerance), τα συμπτώματα στέρησης (withdrawal symptoms), τις συγκρούσεις (conflict) και την υποτροπή (relapse). Η TikTok Addiction Scale περιλαμβάνει 15 ερωτήσεις και για να απαντηθούν χρειάζονται περίπου μόνο 3-4 λεπτά.
Βασιλική Χρυσοστομίδου
UPD: