‘Ο θίασος’
Η Ταινιοθήκη, με αφορμή τη συμπλήρωση πενήντα ετών από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη χώρα, διοργανώνει ένα αφιέρωμα στον ελληνικό κινηματογράφο της δεκαετίας του ’70, το οποίο συνδυάζει τη δραματική ατμόσφαιρα μιας εποχής πολιτικών αναταραχών με την άνθηση του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου. Από τις 13 έως τις 19 Μαρτίου, το κοινό έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει 24 εμβληματικές ταινίες που δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία, λίγο πριν ή μετά την πτώση των δικτατορικών καθεστώτων των χωρών αυτών.
Οι ελληνικές ταινίες του αφιερώματος, με τις μοναδικές τους αφηγηματικές προσεγγίσεις, καταγράφουν τον κοινωνικό και πολιτικό μετασχηματισμό της χώρας, προσφέροντας μια βαθιά και συγκινητική ματιά στη σύγκρουση, την ελπίδα και τις αντιφάσεις της μεταπολιτευτικής Ελλάδας.
Δείτε τις ελληνικές ταινίες του αφιερώματος
Πρόσωπο με πρόσωπο (1966), Ροβήρος Μανθούλης
Η ταινία Πρόσωπο με Πρόσωπο (1966) του Ροβήρου Μανθούλη ακολουθεί έναν φτωχό καθηγητή Αγγλικών που διδάσκει σε μια οικογένεια νεόπλουτων, ενώ φλερτάρει τόσο με τη μητέρα όσο και με την κόρη. Με γκονταρικό ύφος, αποτυπώνει τη σύγκρουση μεταξύ της ανερχόμενης αστικής τάξης και των πτυχιούχων μικρομεσαίων που ασφυκτιούν από την έλλειψη ευκαιριών. Η ταινία συνδέει τον κοινωνικό μετασχηματισμό της Αθήνας με τη μελαγχολία του πρωταγωνιστή, ενώ ενσωματώνει ντοκουμέντα από τις πολιτικές αναταραχές του 1965, σηματοδοτώντας την έναρξη του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου.
Ευδοκία (1971), Αλέξης Δαμιανός
Η ταινία του Αλέξη Δαμιανού εστιάζει στον γάμο ενός λοχία με μια πόρνη σε μια υποβαθμισμένη περιοχή κοντά στο λιμάνι. Αντιμετωπίζοντας κοινωνική αποδοκιμασία, η Ευδοκία γίνεται στόχος χλευασμού για το παρελθόν της. Προβλήθηκε κατά τη διάρκεια της χούντας και καταγγέλλει τη συνύπαρξη καταπιεσμένης σεξουαλικότητας και στρατιωτικής πειθαρχίας. Η ταινία αποτυπώνει χωρίς εξωραϊσμούς την σκληρή πραγματικότητα του υποπρολεταριάτου, θυμίζοντας το έργο του Παζολίνι, και επικρίνει τις πατριαρχικές δομές και την καταπίεση στη ζωή των απλών ανθρώπων.
Μετά σαράντα μέρες (1972), Φρίντα Λιάππα (μικρού μήκους)
Ένας φαντάρος περιφέρεται στους δρόμους της Αθήνας με την πρώτη άδεια της θητείας του. Η περιπλάνησή του σε διάφορους χώρους -καφετέριες, ταβέρνες, οίκους ανοχής, πάρκα- αποτυπώνει και το κλίμα της ελληνικής καθημερινότητας επί Χούντας, σε ένα ντοκιμαντερίστικου ύφους μικρού μήκους φιλμ που γυρίστηκε εν μέρει κρυφά, όπως γίνεται αντιληπτό και στα πλάνα με τις περιπολίες των ανδρών της Ελληνικής Στρατιωτικής Αστυνομίας. Πρόκειται για την πρώτη εμφάνιση στο σινεμά της Φρίντας Λιάππα, η οποία γύρισε την ταινία αμέσως μετά την αποφυλάκισή της στις φυλακές του δικτατορικού καθεστώτος, σε παραγωγή του επιδραστικού περιοδικού “Σύγχρονος Κινηματογράφος”, που τότε διευθυνόταν από τον Βασίλη Ραφαηλίδη.
Μέγαρα (1974), Σάκης Μανιάτης, Γιώργος Τσεμπερόπουλος (ντοκιμαντέρ)
Η ταινία των Σάκη Μανιάτη και Γιώργου Τσεμπερόπουλου είναι ένα τολμηρό ντοκιμαντέρ που καταγράφει τον αγώνα των αγροτών των Μεγάρων ενάντια στην απαλλοτρίωση ελαιώνων από τη χούντα για την κατασκευή διυλιστηρίου πετρελαίου. Ακολουθώντας το ύφος του άμεσου κινηματογράφου, η ταινία αποτυπώνει τη σφοδρή αντίσταση των αγροτών και την αλληλεγγύη τους με τους φοιτητές του Πολυτεχνείου το 1973, αναδεικνύοντας την πρώτη μαζική εκδήλωση κατά της δικτατορίας.
Οι τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας (1974), Νίκος Παναγιωτόπουλος
Η ταινία “Οι τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας” του Νίκου Παναγιωτόπουλου αποτυπώνει τη νωθρή ζωή τριών νεαρών γιων και του πλούσιου πατέρα τους, που ζουν άνετα σε μια πολυτελή βίλα στην Αθήνα, χωρίς να εργάζονται. Παρά τις απόπειρες του μικρότερου γιου να ξεφύγει, η ζωή τους παραμένει εγκλωβισμένη στη μιζέρια και την απάθεια. Η ταινία διερευνά τη μελαγχολία και την αδράνεια της ελληνικής αστικής τάξης μετά την πτώση της δικτατορίας, αποφεύγοντας τις συγκεκριμένες ιστορικές αναφορές και εστιάζοντας στην ψυχολογία των ηρώων.
Ο θίασος (1975), Θόδωρος Αγγελόπουλος
Η ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου απομακρύνεται από μια ρεαλιστική απεικόνιση του πολέμου, αποφεύγοντας τις συνηθισμένες εικόνες της πείνας, του θανάτου και των διωγμών. Η αφήγηση ξεκινά το 1952, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του Παπάγου, και αναδιφά στο παρελθόν της δεκαετίας του 1930, συνδέοντας το με τη συνέχεια του αγώνα για την εξιλέωση της ήττας της Αριστεράς στον εμφύλιο πόλεμο. Μέσα από μια διαλεκτική προσέγγιση, η ταινία διερευνά τη σύγκρουση και τις ιδεολογικές αναζητήσεις της Νέας Αριστεράς.
Χάππυ Νταίη (1976), Παντελής Βούλγαρης
Σε ένα νησί, που το καίει ο ήλιος και το δέρνουν οι άνεμοι, ένα στρατόπεδο πολιτικών κρατουμένων περιμένει την επίσκεψη της “μεγάλης μητέρας”, ετοιμάζοντας προς τιμήν της μια γιορτή. Ένας κρατούμενος, που αρνιέται επίμονα να δηλώσει μεταμέλεια, εξαφανίζεται, και οι Αρχές του στρατοπέδου τον δηλώνουν νεκρό, ως αυτόχειρα. Όμως, τη μέρα την επίσημης επίσκεψης και κατά τη διάρκεια της γιορτής, ο “νεκρός” εμφανίζεται. Σύμφωνα με τη Μαρία Κομνηνού, “Η ταινία αντιμετωπίζει το πρόβλημα της Μακρονήσου σαν μικρόκοσμο του διχασμού και της διάσπασης της δημόσιας σφαίρας στην Ελλάδα”.
Μια ζωή σε θυμάμαι να φεύγεις (1977), Φρίντα Λιάππα (μεσαίου μήκους)
Η ταινία “Μια ζωή σε θυμάμαι να φεύγεις” της Φρίντας Λιάππα είναι μια ερωτική ιστορία στην Αθήνα της μεταπολίτευσης, ανάμεσα σε μια αριστερή δημοσιογράφο και έναν ηθοποιό που έχει απομακρυνθεί από το θέατρο. Μέσα από τον τίτλο του γνωστού λαϊκού τραγουδιού, η σκηνοθέτιδα εξερευνά θέματα πολιτικής, καλλιτεχνικού αδιεξόδου και σχέσεων, με τον άντρα να φεύγει, σύμφωνα με το μοτίβο του τραγουδιού. Η ταινία σκιαγραφεί μια συγκεκριμένη γενιά της εποχής, με έντονη αναφορά στις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες της μεταπολίτευσης.
Ένα τραγούδι δε φτάνει (2003), Ελισάβετ Χρονοπούλου
Η ταινία της Ελισάβετ Χρονοπούλου ακολουθεί την Ειρήνη, μια γυναίκα που φυλακίζεται το 1972 για αντιστασιακή δράση, και την επίδραση αυτής της φυλάκισης στην οικογένειά της. Η μικρή της κόρη Όλγα αισθάνεται την εγκατάλειψη, ενώ ο πρώην σύζυγος Μανόλης αναλαμβάνει για πρώτη φορά την ευθύνη της. Καθώς η Ειρήνη ανακαλύπτει νέες πλευρές της ζωής της στη φυλακή, η ταινία αναδεικνύει τη σύγκρουση του προσωπικού με το κοινωνικό-πολιτικό, διαπλέκοντας βιωματικές μνήμες με έναν απελευθερωτικό κινηματογραφικό λόγο.
Εμείς, όχι εγώ (2023), Σταύρος Στάγκος (ντοκιμαντέρ)
Εμείς, όχι εγώ
Η ταινία καταγράφει την εξέγερση του Πολυτεχνείου του Νοεμβρίου 1973, φωτίζοντας τις προσωπικές διαδρομές των ανώνυμων πρωταγωνιστών της. Μέσα από μαρτυρίες φοιτητών, μαθητών, εργατών και άλλων, η ταινία αναπαριστά τα γεγονότα και τις εμπειρίες των συμμετεχόντων, αναδεικνύοντας το αποτύπωμα που άφησε η συμμετοχή τους στην εξέγερση. Συνδυάζει αρχειακό υλικό, σύγχρονες λήψεις και αφαιρετικές δραματοποιημένες σκηνές για να παρουσιάσει μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα των γεγονότων και της πολιτικής τους διάστασης.
Είσοδος: €6