Σχεδόν οι μισοί ενήλικες στη χώρα μας πάσχουν από τουλάχιστον ένα από αυτά, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία.
Γιατί μερικοί άνθρωποι που πίνουν καθημερινά αλκοόλ εκδηλώνουν σοβαρή ηπατική νόσο και άλλοι όχι; Η απάντηση μπορεί να κρύβεται σε τρία πολύ συνηθισμένα προβλήματα υγείας, αναφέρουν επιστήμονες από τις ΗΠΑ.
Σε μελέτη που πραγματοποίησαν διαπίστωσαν πως η υπέρταση, ο διαβήτης και η μεγάλη περίμετρος μέσης αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο σοβαρής βλάβης στο ήπαρ σε όσους πίνουν καθημερινά αλκοόλ.
Και τα τρία αυτά προβλήματα υγείας είναι απίστευτα συχνά. Υπολογίζεται ότι στη χώρα μας περισσότεροι από 1,1 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από διαβήτη. Επιπλέον, περισσότεροι από τέσσερις στους δέκα (το 41,6%) έχουν υπέρταση. Ωστόσο το ποσοστό αυξάνεται δραματικά με την ηλικία και υπερβαίνει το 85% στις ηλικίες άνω των 80 ετών.
Η μεγάλη περίμετρος μέσης επίσης είναι συχνή, αφού αποτελεί σήμα κατατεθέν των περιττών κιλών. Φυσιολογικά δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 87,5 εκατοστά στις γυναίκες και τα 100 στους άνδρες.
Και οι τρεις αυτές καταστάσεις ανήκουν στους καρδιομεταβολικούς παράγοντες κινδύνου. Οι παράγοντες αυτοί αυξάνουν τον κίνδυνο για έμφραγμα και εγκεφαλικό. Ταυτοχρόνως, όμως, σχετίζονται με συσσώρευση λίπους στο ήπαρ. Το «λίπος στο συκώτι» (ή μη-αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος) δημιουργεί βλάβες στο ήπαρ και μπορεί να οδηγήσει σε κίρρωση του ήπατος.
Ανάλογες συνέπειες στο ήπαρ μπορεί να έχει και η καθημερινή κατανάλωση αλκοόλ. Όταν λοιπόν αυτά συνδυαστούν μεταξύ τους, ο κίνδυνος αυξάνεται σημαντικά.
Η νέα μελέτη
Στην πραγματικότητα, «τα προϋπάρχοντα προβλήματα υγείας ως φαίνεται μπορεί να ασκήσουν σημαντικό αντίκτυπο στον τρόπο με τον οποίο θα επηρεάσει το αλκοόλ το ήπαρ», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Dr. Brian P. Lee, αναπληρωτής καθηγητής Κλινικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας (USC).
Η νέα μελέτη δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση Clinical Gastroenterology and Hepatology. Οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία από 40.898 εθελοντές, οι 2.282 εκ των οποίων έκαναν αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ. «Αυξημένη κατανάλωση» σημαίνει:
- Πάνω από 1,5 ποτό κάθε μέρα για τις γυναίκες
- Πάνω από 2 ποτά κάθε μέρα για τους άνδρες
Το 1,5 και τα 2 ποτά αντιστοιχούν στην μέτρια κατανάλωση αλκοόλ που συνιστάται ως η μέγιστη σχετικά ασφαλής για την υγεία.
Όσοι από τους εθελοντές, που έπιναν συστηματικά, έπασχαν ταυτοχρόνως από διαβήτη, είχαν 2,4 φορές περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν σοβαρή βλάβη στο ήπαρ. Το ίδιο και όσοι είχαν μεγάλη περίμετρο μέσης. Αντίστοιχα, όσοι έπασχαν από υπέρταση είχαν κατά 1,8 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρής ηπατοπάθειας.
Ο διαβήτης
«Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν ότι, πριν αναπτύξουν διαβήτη, τυπικά έχει συσσωρευθεί λίπος στο συκώτι τους», δήλωσε ο καρδιολόγος Dr. Andrew Freeman, διευθυντής του Τμήματος Καρδιαγγειακής Πρόληψης & Ευεξίας στο ακαδημαϊκό νοσοκομείο National Jewish Health στο Ντένβερ, του Κολοράντο.
Αυτό οφείλεται στο ότι το ήπαρ παίζει σημαντικό ρόλο στην εξισορρόπηση των επιπέδων γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα. Όταν τρώμε, το πάγκρεας εκκρίνει την ορμόνη ινσουλίνη για να απομακρύνει την περιττή γλυκόζη από το αίμα. Η περίσσειά της αποθηκεύεται στο ήπαρ για μελλοντική χρήση.
Τις ώρες που δεν τρώμε (μεταξύ των γευμάτων και τη νύχτα) το ήπαρ απελευθερώνει τη γλυκόζη στο αίμα. Αυτό γίνεται για να έχει ο οργανισμός την ενέργεια που χρειάζεται.
Όταν όμως γίνεται υπερκατανάλωση ή/και συχνή κατανάλωση υδατανθράκων, αποθηκεύεται στο ήπαρ πάρα πολύ λίπος. Τότε αρχίζουν τα προβλήματα, διότι το λίπος παρεμποδίζει την ομαλή λειτουργία του και του προκαλεί φλεγμονή. Με την πάροδο του χρόνου, η φλεγμονή μπορεί να οδηγήσει στην ίνωση (δημιουργία ουλώδους ιστού). Η τελική κατάληξη μπορεί να είναι η κίρρωση του ήπατος που αυξάνει τον κίνδυνο ηπατικής ανεπάρκειας και καρκίνου του ήπατος.
Υπέρταση και περίμετρος μέσης
Με αυξημένη συσσώρευση λίπους στο ήπαρ συνδέονται επίσης τόσο η υπέρταση όσο και η μεγάλη περίμετρος μέσης, η οποία συνήθως είναι ένδειξη παχυσαρκίας.
Το αλκοόλ, με τη σειρά του, προκαλεί βλάβες στα κύτταρα του ήπατος (ηπατοκύτταρα) καθώς αυτά το μεταβολίζουν. Έτσι οδηγεί σε πρόσθετη συσσώρευση λίπους, με όλες τις δυνητικές συνέπειες που προαναφέρθηκαν.
Η διπλή αυτή «επίθεση» μπορεί να εξηγεί τις σημαντικά αυξημένες ηπατικές βλάβες που παρατηρήθηκαν στην παρούσα μελέτη στους εθελοντές που έπιναν μέτρια έως πολύ σε καθημερινή βάση, είπε ο Dr. Lee.
Ωστόσο έσπευσε να επιστήσει την προσοχή: το γεγονός ότι κάποιος δεν έχει μεγάλη κοιλιά, ούτε πίεση ή «ζάχαρο» δεν σημαίνει πως μπορεί να πίνει όσο αλκοόλ θέλει.
«Το αλκοόλ είναι τοξικό για το ήπαρ, επομένως η υπερκατανάλωση ενέχει κίνδυνο σοβαρής ηπατικής νόσου», κατέληξε.
Φωτογραφία: iStock