Του Τάσου Δασόπουλου
Στην δίνη της νέας εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ, η οποία εκδηλώνεται με την επιβολή δασμών σε όσες χώρες την ανταγωνίζονται εμπορικά μπαίνει σταδιακά και η Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά τον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα, τηρώντας προς το παρόν μια μάλλον διπλωματική στάση.
Πριν λίγες μέρες, από το οικονομικό φόρουμ του Νταβός η κα Φον ντερ Λάιεν δήλωσε προκαταβολικά ότι η ΕΕ θα υπερασπιστεί τα συμφέροντα της απέναντι σε μια επιθετική πολιτική δασμών από τις ΗΠΑ. Χθες, μετά την επιβολή των αμερικανικών δεσμών σε Καναδά, Μεξικό και Κίνα, ανέβασε κάπως τους τόνους, προειδοποιώντας για σθεναρή απάντηση, αν όμως επιβληθούν “άδικοι” δασμοί από τις ΗΠΑ. Με τον όρο “άδικοι”, η ΕΕ αφήνει ανοιχτό και το ενδεχόμενο της διαπραγμάτευσης ανάλογα με το ύψος των δασμών που θα επιβάλει το καθεστώς Τραμπ.
Η διαπραγμάτευση επιβάλλεται από το γεγονός ότι κατά τη δεκαετία 2013-2023 η ΕΕ έχει γίνει ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές ΕΕ προς ΗΠΑ για το 2023 έφτασαν τα 503,8 δισ. ευρώ ενώ οι εισαγωγές από τις ΗΠΑ για την ίδια χρονιά ήταν 347,2 δισ. ευρώ. Συνεπώς το πλήγμα από μια επιθετική πολιτική δασμών των ΗΠΑ, η οποία θα απαντηθεί με δασμούς στα εισαγόμενα αμερικανικά προϊόντα, θα πλήξει κυρίως την ΕΕ. Το κόστος θα είναι σε κάθε περίπτωση πολύ μεγαλύτερο για την Ευρώπη αν στην “απάντηση” της περιλάβει δασμούς και στα προϊόντα ενέργειας που εισάγει από τις ΗΠΑ (κυρίως το υγροποιημένο φυσικό αέριο) με τα οποία καλύπτει περίπου το 20% των αναγκών της. Σε μια τέτοια περίπτωση η επιβολή δασμών εκ μέρους της ΕΕ θα πλήξει τόσο το Ευρωπαϊκό ΑΕΠ αλλά και τον πληθωρισμό. Τούτο διότι το -ήδη ακριβό- LNG από τις ΗΠΑ, θα γίνει ακόμη ακριβότερο για τα νοικοκυριά και επιχειρήσεις της γηραιάς ηπείρου. Αν πάλι εξαιρεθεί η ενέργεια από τους δασμούς η απάντηση της ΕΕ θα είναι αρκετά “αδύναμη”. Αν πάλι η ΕΕ αναζητήσει εναλλακτικό προμηθευτή ενέργειας για να
καλύψει τις ανάγκες της μπορεί να προκαλέσει οξύτερη αντίδραση από τις ΗΠΑ.
Η ανησυχία για το ευρώ
Συνεπώς η συγκυρία δείχνει χειρότερη για την ΕΕ από τη στιγμή που η πολιτική των δασμών από τις ΗΠΑ τη βρίσκει με ένα πλήθος εσωτερικών της προβλημάτων. Με τη Γαλλία και τη Γερμανία να βρίσκονται σε πολιτικοοικονομική κρίση με άγνωστη ημερομηνία λήξης και την οικονομία να βρίσκεται σε συνεχή επιβράδυνση, η επίθεση Τραμπ μπορεί μόνο να επιδεινώσει τα πράγματα.
Μια ταχύτερη διολίσθηση του ευρώ θα σημάνει νέες ισχυρότερες πληθωριστικές πιέσεις, οι οποίες θα είναι ακόμη δυσκολότερες να αντιμετωπιστούν από αυτές του 2022. Τούτο διότι θα εξαναγκάσουν την ΕΚΤ να αναπροσαρμόσει την στρατηγική της για την μείωση των επιτοκίων επιβραδύνοντας την ανάκαμψη.
Το αποτέλεσμα θα είναι στο σύνολο της η Ευρώπη να διολισθήσει σε στασιμότητα ή ακόμη και σε ύφεση, η οποία θα διαρκέσει όσο θα διαρκέσουν και οι δασμοί. Αυτό εξηγεί και την διπλωματική αποστροφή της απάντησης των Βρυξελών για ενδεχόμενο επιβολής άδικων δασμών από τις ΗΠΑ η οποία κρύβει τελικά τη διάθεση της διαπραγμάτευσης.