Μπορεί να ακούγεται αντιφατικό, αλλά το να χάνετε βάρος χωρίς να προσπαθείτε μπορεί να μην είναι καλό.
Δεν είναι λογικό να έχει κανείς αξιοσημείωτη απώλεια βάρους χωρίς να έχει αλλάξει το πόσο τρώει, χωρίς να έχει αυξήσει τη σωματική δραστηριότητά του ή χωρίς να προσπαθεί να χάσει βάρος, επισημαίνει η διαιτολόγος Christine Goukasian.
«Η ανεξήγητη απώλεια βάρους είναι «καμπανάκι κινδύνου»», αναφέρει.
Το βάρος μας μπορεί από μέρα σε μέρα να παρουσιάζει μικρές αυξομειώσεις κατά ένα ή δύο κιλά, λόγω ορμονών, κατακράτησης υγρών και άλλων παραγόντων. Οτιδήποτε περισσότερο μπορεί να σηματοδοτεί ένα υποκείμενο πρόβλημα υγείας – από καρκίνο και γαστρεντερικές έως ψυχικές διαταραχές.
«Η απώλεια βάρους γίνεται ανησυχητική όταν είναι 10 κιλά ή σε ποσοστό τουλάχιστον 5% του αρχικού σας βάρους κατά τη διάρκεια μιας περιόδου έξι έως 12 μηνών», λέει η Goukasian, διαιτολόγος στο Τμήμα Κλινικής Διατροφής του UCLA.
Και οι ηλικιωμένοι ενήλικες, ειδικά όσοι ζουν σε κοινότητα, έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Μέχρι και 2 στους 10 χάνουν βάρος απροσδόκητα – μία αναλογία που αυξάνεται σε 6 στους 10 στις επιδοτούμενες κατοικίες, όπου οι ηλικιωμένοι είναι πιο πιθανό να έχουν προβλήματα υγείας που οδηγούν σε ακούσια απώλεια βάρους.
Πάνω από το 30% των ατόμων που συμβουλεύονται τον γιατρό τους επειδή χάνουν βάρος χωρίς να το προσπαθήσουν, έχουν αδιάγνωστο καρκίνο.
Είναι, σύμφωνα με το UCLA, ο «νούμερο 1» λόγος ακούσιας απώλειας βάρους και περίπου 4 στις 10 διαγνώσεις καρκίνου ξεκινούν με αυτόν τον τρόπο. Και η απώλεια βάρους δεν είναι μόνο σημάδι προχωρημένου καρκίνου. Έχει αναφερθεί απώλεια βάρους σε ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου, του παγκρέατος και του πνεύμονα σε αρχικό στάδιο, οπότε είναι σημαντικό να πηγαίνετε στον γιατρό κάθε φορά που χάνετε βάρος χωρίς να το περιμένετε.
Μεταξύ 10% και 20% της απροσδόκητης απώλειας βάρους οφείλεται σε γαστρεντερικά (GI) προβλήματα, όπως χρόνια διάρροια, φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου, κοιλιοκάκη ή υπερβολική χρήση καθαρτικών (συχνά λόγω διατροφικής διαταραχής).
Εκτός από τις διατροφικές διαταραχές, θέματα ψυχικής υγείας όπως το άγχος, η κατάθλιψη, η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και το στρες μπορεί επίσης να επηρεάσουν την όρεξη.
«Εάν δεν έχετε μεγάλο ενδιαφέρον για φαγητό ή κοιμάστε τόσο πολύ που χάνετε γεύματα, θα χάσετε βάρος», λέει η Goukasian, προσθέτοντας ότι ορισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία διαταραχών ψυχικής υγείας μπορεί να επηρεάσουν την όρεξη, τη γεύση και την όσφρηση και να προκαλέσουν ναυτία.
Ωστόσο, αυτοί δεν είναι οι μοναδικοί ένοχοι, λέει. Άλλοι λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια βάρους είναι η άνοια, οι διαταραχές του θυρεοειδούς, ο διαβήτης, προβλήματα στα ούλα, καθώς και προβλήματα κατάποσης ή κάθε κατάσταση που δυσκολεύει το φαγητό.
Τα οικονομικά προβλήματα ή ενδεχόμενη δυσκολία εξασφάλισης αρκετού φαγητού μπορεί επίσης να οδηγήσουν στην απώλεια βάρους.
Δεν οφείλεται κάθε απώλεια βάρους σε κάποια απειλητική για τη ζωή ασθένεια
Ωστόσο, «δεν οφείλεται κάθε απώλεια βάρους σε κάποια απειλητική για τη ζωή ασθένεια», λέει η Goukasian. «Πολλές φορές η υποκείμενη αιτία είναι θεραπεύσιμη ή διαχειρίσιμη».
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο τα άτομα που έχουν χάσει σημαντικό βάρος θα πρέπει να ενημερώνουν τον γιατρό τους. Αυτός μπορεί να κάνει μια εξέταση σωματικής και ψυχικής υγείας, εξετάσεις αίματος και ούρων και απεικονιστικές εξετάσεις για να αποκλείσει πιθανές αιτίες.
«Ο εντοπισμός της υποκείμενης αιτίας για μια ανεξήγητη απώλεια βάρους μπορεί να είναι δύσκολος και μπορεί να απαιτήσει πολλές διαγνωστικές εξετάσεις και χρόνο», λέει η Goukasian. «Αλλά το σημαντικό είναι να δίνετε σημασία στην πρόληψη και προσοχή στο σώμα σας».
Φωτογραφία: iStock