Της Αγγελικής Βελεσιώτη
“Αυλαία” ετοιμάζεται να ρίξει στα τέλη του τρέχοντος έτους το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), έχοντας ολοκληρώσει την αποεπένδυσή του από τις συστημικές τράπεζες, με την αγορά να επιχειρεί μια πρώτη αποτίμηση της στρατηγικής που ακολουθήθηκε όλα αυτά τα 14 χρόνια, τόσο για το Δημόσιο όσο και για το ίδιο το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Στη συζήτηση αυτή, μάλιστα, συμμετέχει και το ίδιο το Ταμείο, αφού έχει αναθέσει σε δύο ερευνητικά κέντρα (ένα εγχώριο και ένα διεθνές) την εκπόνηση μελέτης, η οποία, μεταξύ άλλων, θα χαρτογραφήσει τις χρηματοοικονομικές συναλλαγές του ΤΧΣ κατά την περίοδο 2011-2023, συμπεριλαμβανομένων των ανακεφαλαιοποιήσεων, των εξυγιάνσεων και των συμμετοχών στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου στις τράπεζες από κοινού με ιδιώτες επενδυτές, προκειμένου να κατανοηθεί ο αντίκτυπός τους στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα και τα δημόσια οικονομικά.
Ως γνωστόν, το ΤΧΣ συστάθηκε την 21η Ιουλίου 2010, με στόχο τη διασφάλιση της σταθερότητας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Σύμφωνα με τον πρόεδρό του, κ. Ανδρέα Βερύκιο, η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους (PSI) επιβάρυνε τους ισολογισμούς των ελληνικών τραπεζών με ζημίες ύψους 38 δισ. ευρώ. Ως αποτέλεσμα, το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (ΜΕΑ) αυξήθηκε στο ακραίο επίπεδο των 106 δισ. ευρώ, με τον επίμαχο δείκτη να εκτοξεύεται στο 49,1% στην κορύφωσή του, ενώ καταγράφηκε και μαζική εκροή καταθέσεων.
Για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του τραπεζικού συστήματος το ΤΧΣ συνεισέφερε 46,2 δισ. ευρώ, με στόχο:
1) Την εξυγίανση 12 μη συστημικών τραπεζών (14,4 δισ. ευρώ) οι οποίες κρίθηκαν ως μη βιώσιμες από την εποπτική αρχή.
2) Την ανακεφαλαιοποίηση τεσσάρων συστημικών τραπεζών (30,9 δισ. ευρώ). Ως αποτέλεσμα της εν λόγω ανακεφαλαιοποίησης, το ΤΧΣ διασφάλισε τις καταθέσεις όλων των πολιτών, ύψους 215 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 100 δισ. ευρώ ήταν μη εγγυημένες, με βάση τα στοιχεία του Ιουνίου του 2013, όταν ολοκληρώθηκε η πρώτη ανακεφαλαιοποίηση.
3) Τη συμμετοχή σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου τραπεζών (900 εκατ. ευρώ, χωρίς στο ποσό να συμπεριλαμβάνεται η επικείμενη ΑΜΚ στην Attica Bank, στην οποία το Ταμείο θα συμμετέχει με περίπου 475 εκατ. ευρώ). Το ΤΧΣ είχε επενδύσει συνολικά 440 εκατ. ευρώ σε δύο συστημικές τράπεζες (Alpha Bank και Τράπεζα Πειραιώς, από τις οποίες έχει αποεπενδύσει πλήρως, εξασφαλίζοντας απόδοση 39% και 248% αντίστοιχα) και 500 εκατ. ευρώ στην Τράπεζα Αττικής.
4) Το ΤΧΣ έχει ήδη λάβει συνολικά 6,6 δισ. ευρώ από το 2012, εκ των οποίων:
α) 3,8 δισ. ευρώ από τα τοκομερίδια και τις αποπληρωμές κεφαλαίου των υπό αίρεση μετατρέψιμων ομολογιών (CoCos) (2,7 δισ. ευρώ) και τις αμοιβές από την ανακεφαλαιοποίηση του 2013 (1,1 δισ. ευρώ) και
β) 2,8 δισ. ευρώ από τις συναλλαγές αποεπένδυσης του 2023 και του 2024. Αξίζει να αναφερθεί πως το επίμαχο ποσό έχει πλέον αυξηθεί σε περίπου 3,5 δισ. ευρώ, με το Δημόσιο να έχει εισπράξει:
– 94 εκατ. ευρω από την επαναγορά του 1,4% από τη Εurobank.
– 294 εκατ. ευρώ από την απόκτηση του 9% της Alpha Bank από τη UniCredit.
– 1,067 δισ. ευρώ από τη διάθεση του 22% της ΕΤΕ
– 1,35 δισ. ευρώ από το placement του 27% της Τράπεζας Πειραιώς και
– 690 εκατ. ευρώ από την πώληση του 10% στην ΕΤΕ.
Συμμετοχές… προίκα στο Υπερταμείο
“Προίκα” στο Υπερταμείο αναμένεται να περάσουν οι συμμετοχές του ΤΧΣ σε ΕΤΕ και Attica Bank.
Ειδικότερα, στην πρώτη, μετά και το placement που ολοκληρώθηκε στα μέσα της περασμένης εβδομάδας, διατηρεί ένα 8,39%, ενώ στη δεύτερη ένα 40% που θα έχει μαζί με το e-EΦΚΑ μετά την επικείμενη ΑΜΚ των 735 εκατ. ευρώ.
Όσον αφορά την ΕΤΕ, όπως έγραψε το Capital.gr, το Ταμείο δεσμεύεται από μια περίοδο lock up ενός χρόνου. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το ίδιο ή το Υπερταμείο δεν θα μπορεί να δρομολογήσει καμία συναλλαγή πώλησης τις επόμενες 360 ημέρες (σ.σ. εκτός, βέβαια, εάν στο μεταξύ προκύψει στρατηγικός επενδυτής). Εξίσου δεσμευμένη, ωστόσο, είναι και η ΕΤΕ, μιας και στη σχετική ενημέρωση προς τους επενδυτές προ του placement έγινε σαφές πως η τράπεζα δεν δύναται να προβεί σε οποιαδήποτε συναλλαγή απόκτησης μετοχών (μέσω της μεθόδου του buyback ή απευθείας από την αγορά) για διάστημα έξι μηνών.
Αξίζει να σημειωθεί πως η κυβέρνηση, διά στόματος του υπουργού Οικονομικών, κ. Κωστή Χατζηδάκη, ξεκαθάρισε πως πρόθεση της κυβέρνησης είναι να καταργηθούν τα ειδικά δικαιώματα που έχει το κράτος, ώστε να μην έχει ανταγωνιστικό μειονέκτημα η ΕΤΕ σε σχέση με τις άλλες τρεις συστημικές τράπεζες, από τις οποίες έχει αποχωρήσει πλήρως το Δημόσιο. Αυτό σημαίνει ότι το Δημόσιο θα έχει μόνο τα δικαιώματα που απορρέουν από το ποσοστό του, όπως οι υπόλοιποι μέτοχοι, και δεν θα μπορεί να μπλοκάρει αποφάσεις της πλειοψηφίας (δικαίωμα βέτο) για μια σειρά θεμάτων. Στο Ενημερωτικό Δελτίο, βέβαια, αναφερόταν πως το ΤΧΣ, τόσο ως μέτοχος όσο και λόγω των ειδικών καταστατικών δικαιωμάτων του, έχει και μπορεί να συνεχίσει να έχει τη δυνατότητα να επηρεάζει τη λήψη αποφάσεων του ομίλου.
Αναφορικά με την Attica Bank, μετά την έγκριση από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς του Ενημερωτικού Δελτίου, ακολουθεί την ερχόμενη εβδομάδα η αποκοπή του δικαιώματος της ΑΜΚ, ενώ στις 11 Οκτωβρίου θα ξεκινήσει η διαπραγμάτευση των δικαιωμάτων ΑΜΚ και μετοχών μετά το reverse split. Στα τέλη του τρέχοντος μήνα θα έχει ολοκληρωθεί η άσκηση δικαιωμάτων, ενώ θα εκκινήσει και η διαπραγμάτευση των νέων μετοχών από την ΑΜΚ. Τέλος, τον Νοέμβριο θα ασκηθούν τα warrants.