Μια συνέντευξη για την πολιτική και την εργατική τάξη με τον ‘Παρείσακτο’ Λαντζ Λι

Μια συνέντευξη για την πολιτική και την εργατική τάξη με τον “Παρείσακτο” Λαντζ Λι

Ο διακεκριμένος Γάλλος σκηνοθέτης («Οι Άθλιοι») μιλά στο «α» για το νέο του κοινωνικό δράμα.

Ο διακεκριμένος Γάλλος σκηνοθέτης Λαντζ Λι (“Οι Άθλιοι”) μιλά στο “α” για το νέο του κοινωνικό δράμα με τίτλο “Οι Παρείσακτοι”, στο οποίο η μετανάστρια Αμπί εναντιώνεται στο δήμαρχο που, στο όνομα του εκσυγχρονισμού, επιθυμεί την κατεδάφιση της πολυκατοικίας της.

Οι “Άθλιοι” τελειώνουν με μια σεκάνς σε σκάλα εργατικής πολυκατοικίας, οι “Παρείσακτοι” ξεκινούν με ένα πλάνο στο λαϊκό διαμέρισμα μιας μετανάστριας. Δίνεται η αίσθηση πως επιστρέφουμε στον τόπο του “εγκλήματος”.
Κάπως έτσι! Ήταν ο τρόπος μας να δημιουργήσουμε παραλλήλους, να αποσαφηνίσουμε πως οι “Παρείσακτοι” ανήκουν στο ίδιο σύμπαν με τους “Άθλιους”, αλλά πως εδώ πρόκειται να αφηγηθούμε κάτι καινούργιο, όχι να κάνουμε ένα σίκουελ. Μεταξύ μας, ένιωθα κιόλας πως είχε κορεστεί λίγο η συζήτηση γύρω από αυτήν την ταινία. Επίσης, μαζί με τους υπόλοιπους σεναριογράφους θέλαμε από την πρώτη στιγμή να απεικονίσουμε ξεκάθαρα τις συνθήκες διαβίωσης των ηρώων μας, καταβάλλοντας ταυτόχρονα την προσπάθεια να εμπνευστούμε μια εναρκτήρια σεκάνς που θα υποβάλλει τους θεατές. Πάντως, μιας και το αναφέρατε, θα εκπλαγείτε από το πόσο δύσκολο είναι να γυρίσεις μια σκηνή σε σκάλες!

Αν τολμούσα μια σύγκριση μεταξύ των δύο ταινιών, θα έλεγα πως στους “Παρείσακτους” υπάρχει μεγαλύτερο περιθώριο για ελπίδα.
Φυσικά, επειδή θέλαμε να θίξουμε όσο πιο έντονα γίνεται την καταπίεση που βιώνουν οι χαρακτήρες μας σε συνδυασμό με την πίστη τους στον πολιτικό αγώνα και στις προσωπικές αξίες τους. Για παράδειγμα, η Αμπί αντιστέκεται σθεναρά στη χρήση της βίας, παρά το γεγονός ότι τη βιώνει σε καθημερινή βάση. Αντιλαμβάνεται πως έτσι δεν λύνονται τα προβλήματα, γι’ αυτό επιμένει να δίνει ιδεολογικές/πολιτικές μάχες οι οποίες εντέλει αποδίδουν. Καθώς γράφαμε το σενάριο είχαμε πολύ καλά υπόψη ότι ο κόσμος, ιδιαίτερα η νέα γενιά, έχει χάσει την πίστη του στην πολιτική εν γένει. Γι’ αυτό επιχειρήσαμε να δείξουμε ότι, ενδεχομένως, είναι εφικτό να την αναστοχαστούμε από την αρχή, να οργανωθούμε από τα κάτω διαφορετικά κ.ο.κ.

Παίρνω πάσα από το τελευταίο που λέτε, γιατί γνωρίζετε πολύ καλά το κομμάτι της λαϊκής εξεγερσιακής βίας, καθώς έχετε συνυπογράψει το “Athena” (Ρομέν Γαβράς, 2022). Αναρωτιέμαι, λοιπόν, αν το σινεμά μπορεί όντως να προτείνει εναλλακτικές πολιτικές λύσεις ή απλώς να κάνει υποθέσεις εργασίας, πάντα υπό περιορισμούς και προϋποθέσεις.
Για εμένα, βασική προτεραιότητα είναι να δώσω φωνή στους ανθρώπους που ζουν στα προάστια, να δείξω τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν και τις αντίξοες συνθήκες υπό τις οποίες διαβιώνουν. Διότι δεν μιλάω για κάτι ξένο, είναι μέρη στα οποία έχω μεγαλώσει, νιώθω σαν να είναι το χωριό μου αν θέλετε. Οπότε θεωρώ χρέος μου σχεδόν να αναδείξω τα προβλήματα που βασανίζουν τους κατοίκους τους. Δεν μπορώ να ξεχάσω, ας πούμε, πως είμαι τυχερός που τα πράγματα που γυρίζαμε με τη συλλογικότητά μας [σ.σ.: την κινηματογραφική κολεκτίβα Kourtrajmé] μου έδωσαν την ευκαιρία να ζω σήμερα από τον κινηματογράφο. Από εκεί και πέρα, επειδή αμφιβάλλω πως ο κινηματογράφος μπορεί να αλλάξει τα πράγματα, θεωρώ πολυτιμότερο το μήνυμα που προσπαθεί να μεταδώσει μια ταινία στο ευρύ κοινό. Αυτή, κατά βάση, είναι η αποστολή της.

Έπειτα, έχει πολύ ενδιαφέρον το πώς η ταινία μάς θυμίζει ότι η πολιτική γίνεται και στους δρόμους, όχι μόνο στα έδρανα. Δεν είναι τυχαίο, μεταξύ άλλων, ότι εκεί κάνει πρώτα αισθητή την παρουσία της η ακροδεξιά, προτού διεκδικήσει τη νομιμοποίησή της μέσω πολιτικών διαδικασιών.
Γνωρίζω πολύ καλά για τι μιλάτε και συμφωνώ απόλυτα. Βιώνουμε έντονα αυτό το πρόβλημα εξαιτίας των Γάλλων ακροδεξιών, οι οποίοι βρίσκονται μια ανάσα από την εξουσία [σ.σ.: η συνέντευξη έγινε τον Ιανουάριο του 2024]. Είναι φορές που νιώθεις πως έχουν λευκή επιταγή να κάνουν ό,τι τους καπνίσει στον κόσμο. Εν τω μεταξύ, στη θεωρία, οι πολιτικές αξίες της χώρας δεν έχουν καμία σχέση μαζί τους. Δεν θα έλεγε κανείς πως ταιριάζουν στο τρίπτυχο “ελευθερία – ισότητα – αλληλεγγύη”.

Αλήθεια, ποια είναι η κατάσταση στα προάστια σήμερα;
Τα ίδια και χειρότερα. Μέρα με τη μέρα ευτελίζεται όλο και πιο πολύ η ποιότητα ζωής, ενώ σε ορισμένες γειτονιές επικρατεί μια καταστροφή. Μακάρι να υπερέβαλλα, όμως είναι η αλήθεια.