Της Αγγελικής Βελεσιώτη
Σημαντική άνοδο παρουσίασε το πρώτο μισό του 2024 η καταναλωτική πίστη, με τη ζήτηση από πλευράς των δανειοληπτών – ειδικά για δάνεια αγοράς αυτοκινήτου – να αποδεικνύεται ισχυρή και τις τράπεζες να διατηρούν ανοιχτή την… κάνουλα της χρηματοδότησης, αισιοδοξώντας πως η τάση θα συνεχιστεί και για το υπόλοιπο του τρέχοντος έτους.
Σύμφωνα με στοιχεία από τις τράπεζες, οι νέες εκταμιεύσεις καταναλωτικών δανείων “άγγιξαν” το α’ εξάμηνο του 2024 τα 680 εκατ. ευρώ έναντι 533 εκατ. ευρώ το ίδιο διάστημα του 2023. Σε ετήσια βάση, δηλαδή, το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο κατέγραψε αύξηση πέριξ του 30% και μάλιστα, χωρίς να ευνοείται από κάποιου είδους προγράμματος, όπως συνέβη, για παράδειγμα, στην περίπτωση των στεγαστικών δανείων και του “Σπίτι Μου”.
Όπως εξηγούν στο Capital.gr αρμόδιες πηγές, δεδομένου ότι τα καταναλωτικά δάνεια φέρουν παραδοσιακά υψηλότερα επιτόκια, γεγονός που μεταφράζεται με μεγαλύτερο κόστος κτήσης, η άνοδος αντικατοπτρίζει εν μέρει την αισιοδοξία των νοικοκυριών για τα μελλοντικά τους εισοδήματα. Υπενθυμίζεται πως, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), το μέσο επιτόκιο των νέων καταναλωτικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια (κατηγορία που περιλαμβάνει τα δάνεια μέσω πιστωτικών καρτών, τα ανοικτά δάνεια και υπεραναλήψεις από τρεχούμενους λογαριασμούς) μειώθηκε τον περασμένο Ιούνιο κατά επτά μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 14,92%, ενώ το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων με συγκεκριμένη διάρκεια και κυμαινόμενο επιτόκιο αυξήθηκε κατά 12 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 12,23%.
Όπως, σημείωνε η Alpha Bank, άλλωστε, σε πρόσφατο report της, “η καταναλωτική ζήτηση για διαρκή αγαθά, όπως είναι οι πωλήσεις ΙΧ επιβατικών αυτοκινήτων, παρουσιάζει μεγαλύτερη ευαισθησία στις διαταραχές του οικονομικού κύκλου σε σύγκριση με τα μη διαρκή αγαθά και τις υπηρεσίες.
Τούτο συμβαίνει διότι καθώς η άντληση χρησιμότητας από την κατανάλωσή τους διαχέεται στο χρόνο, τα νοικοκυριά σε περιόδους συρρίκνωσης των εισοδημάτων τους είναι πιθανό να αναστείλουν την απόκτηση διαρκών αγαθών χωρίς να μειωθεί σημαντικά η χρησιμότητα που αντλούν σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Κατά συνέπεια, η μεγάλη άνοδος των πωλήσεων ΙΧ επιβατικών αυτοκινήτων την τελευταία τριετία (2021: 22,2%, 2022: 6,7%, 2023: 16,5%) αλλά και τους πρώτους μήνες του 2024 πιθανόν αντανακλά, μέχρι κάποιο βαθμό, μία μεγαλύτερη – σε σύγκριση με το παρελθόν – αισιοδοξία των νοικοκυριών για τα μελλοντικά τους εισοδήματα, γεγονός που επιδρά θετικά στην καταναλωτική δαπάνη”. Σημειώνεται πως τα στοιχεία 7μήνου του 2024 για τις πωλήσεις αυτοκινήτων δείχνουν, επίσης, αύξηση, έχοντας κυκλοφορήσει για πρώτη φορά 157.319 αυτοκίνητα (καινούργια ή μεταχειρισμένα) έναντι 147.735 την αντίστοιχη περίοδο του 2023, παρουσιάζοντας αύξηση 6,5%.
Ποιοι παράγοντες συντηρούν την αισιοδοξία
Όσον αφορά στο β’ μισό του 2024, ενισχυτικά στη ζήτηση καταναλωτικών δανείων εκτιμάται ότι θα επιδράσουν οι εξής παράγοντες:
H άνοδος της απασχόλησης: Το ποσοστό της ανεργίας διαμορφώθηκε σε 11% κατά μέσο όρο τους πρώτους πέντε μήνες του 2024 από 11,2% την ίδια περίοδο του 2023. Η αύξηση της απασχόλησης επιταχύνθηκε την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου 2024 σε σύγκριση με το πρώτο πεντάμηνο του 2023 (1,9% έναντι 1,5%), ενώ οι άνεργοι μειώθηκαν με πιο ήπιο ρυθμό (-0,4% έναντι -13,3%).
Η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού: Ήδη οι πληθωριστικές πιέσεις σταδιακά υποχωρούν. Το α’ εξάμηνο του 2024 ο πληθωρισμός βάσει του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) διαμορφώθηκε σε 3% κατά μέσο όρο έναντι 5,1% την ίδια περίοδο του 2023, ως αποτέλεσμα της ηπιότερης αύξησης στις τιμές των τροφίμων, των βιομηχανικών προϊόντων, αλλά και των υπηρεσιών. Παράλληλα, την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2024 οι τιμές της ενέργειας μειώθηκαν κατά 2,7% κατά μέσο όρο σε ετήσια βάση έναντι πτώσης 13,5% το πρώτο εξάμηνο του 2023.
Οι μειώσεις των επιτοκίων: Μπορεί η αποκλιμάκωση των επιτοκίων να είναι πιο αργή από όσο ενδεχομένως επιθυμούν οι δανειολήπτες, εντούτοις το “κουμπί” έχει ήδη πατηθεί. Όλες οι ενδείξεις, άλλωστε, συνηγορούν πως στη νέα συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) στα μέσα του προσεχούς Σεπτεμβρίου θα ανακοινωθεί ακόμη μία μείωση, γεγονός που θα λειτουργήσει ενισχυτικά στην ψυχολογία των καταναλωτών.