Του Γιώργου Λαμπίρη
Συνολικό ποσό ύψους 1 δισεκατομμυρίου ευρώ έχει εισρεύσει στα κρατικά ταμεία από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης στον καφέ, από το 2017 όταν και ξεκίνησε η εφαρμογή του έως και το 2023, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Καφέ.
Όπως ανέφερε σχετικά ο Τάσος Γιάγκογλου, πρόεδρος του θεσμικού εκπροσώπου των επιχειρήσεων εισαγωγής, επεξεργασίας και εμπορίας καφέ στη χώρα μας, ο αρχικός προϋπολογισμός από πλευράς της κυβέρνησης όταν ξεκίνησε η επιβολή του Ειδικού Φόρου ήταν 70 εκατομμύρια ευρώ. “Κατά το πρώτο έτος εφαρμογής του μέτρου εισπράχθηκαν 90 αντί για 70 εκατ. ευρώ που ήταν ο αρχικός προϋπολογισμός και από τότε βαίνει ανοδικά ο συγκεκριμένος αριθμός έως και το 2023 όταν έφτασε τα 140 εκατ. ευρώ”.
Οι επιχειρήσεις εμπορίας καφέ υποστηρίζουν ότι η κατάργηση του Ειδικού Φόρου θα είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της τιμής στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης ανέρχεται στα 2 ευρώ ανά κιλό στον πράσινο (ωμό) καφέ, στα 3 ευρώ στον έτοιμο εισαγόμενο καφέ και στα 4 ευρώ στον στιγμιαίο. Σε περίπτωση που η κυβέρνηση αποφάσιζε την κατάργηση του φόρου, το γεγονός αυτό θα σηματοδοτούσε την ίδια στιγμή τη μείωση της τιμής στο ράφι κατά τουλάχιστον 10%, όπως επισήμανε ο κύριος Γιάγκογλου.
Το τοπίο της κατανάλωσης
Να σημειωθεί ότι η κατανάλωση καφέ στη χώρα μας σε όγκο πωλήσεων έχει αυξηθεί περίπου 4% με 5% μετά την πανδημία στα σούπερ μάρκετ. Σε ό,τι αφορά το πρώτο τετράμηνο του 2024 η κατανάλωση είναι 1,6% αυξημένη σε όγκο στα σούπερ μάρκετ σε σύγκριση με το αντίστοιχο τετράμηνο του 2023. Υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα καταναλώνονται 40.000 τόνοι καφέ σε ετήσια βάση σε εστίαση και σούπερ μάρκετ.
Πλήγμα για την αγορά αποτελούν οι ποσότητες που διακινούνται παράνομα, οι οποίες υπολογίζονται μεταξύ 10% έως και 15% από τις ποσότητες που πωλούνται συνολικά στη χώρα. Η πρόταση από πλευράς της Ελληνικής Ένωσης Καφέ είναι, μέρος των ετήσιων εσόδων που εισπράττονται από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, να διατίθενται για την καταπολέμηση της παράνομης κατανάλωσης καφέ. Σημειώνεται ότι οι μεγαλύτερες ποσότητες λαθραίου καφέ εισάγονται από τα βόρεια σύνορα της χώρας, από γειτονικές αγορές όπως η Βουλγαρία.
Ανατιμήσεις στο ράφι εάν συνεχιστούν οι ανατιμήσεις στις τιμές διαπραγμάτευσης του καφέ στο Χρηματιστήριο
Την ίδια ώρα συνεχίζεται η ανατιμητική τάση του καφέ στην τιμή διαπραγμάτευσης του προϊόντος στο Χρηματιστήριο με άνοδο τιμών κυρίως στις ποικιλίες Robusta που αποτελεί το 38% της παγκόσμιας παραγωγής, γεγονός που επηρέασε και τις τιμές της ποικιλίας Arabica η οποία αποτελεί το 62% της παγκόσμιας παραγωγής. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Καφέ οι ποικιλίες Robusta έχουν φτάσει να διαπραγματεύονται έως και 60% ακριβότερα στη μέγιστη τιμή τους και στο +30% οι ποικιλίες Arabica στη μέγιστη τιμή που έχει καταγράψει η συγκεκριμένη ποικιλία.
Όπως ανέφεραν μεταξύ άλλων τα στελέχη της Ένωσης, οι εταιρείες έχουν αφομοιώσει το μεγαλύτερο μέρος των ανατιμήσεων, ωστόσο εάν συνεχιστεί η συγκεκριμένη συνθήκη, οι εταιρείες εμπορίας καφέ θα προβούν σε ανατιμήσεις ανάλογα ανάλογα με το επίπεδο τιμών που θα αναγκαστεί να αγοράσει μία επιχείρηση από τώρα και στο εξής. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα οι ανατιμήσεις να κινηθούν από 5% έως και 15% στο ράφι των σούπερ μάρκετ.
Ας σημειωθεί ότι λόγω του ευρύτερου πληθωριστικού περιβάλλοντος αλλά και της πανδημίας που προηγήθηκε, ήδη τον Φεβρουάριο του 2023 καταγράφηκε μετατόπιση της κατανάλωσης του καφέ από την εκτός σπιτιού κατανάλωση στην εντός σπιτιού κατανάλωση με το 81% των πωλήλσεων να πραγματοποιούνται εντός σπιτιού και το υπόλοιπο 19% εκτός σπιτιού. Αυτή τη στιγμή η αναλογία κατανάλωσης υπολογίζεται ότι πραγματοποιείται κατά 60% εντός σπιτιού και κατά 40% εκτός σπιτιού.
Στα 60 εκατομμύρια ευρώ ο ετήσιος τζίρος της κάψουλας στα σούπερ μάρκετ
Σε ό,τι αφορά τον επιμερισμό της κατανάλωσης στο οργανωμένο λιανεμπόριο σε όγκο την πρώτη θέση διατηρεί ο ελληνικός με ποσοστό 50%, ενώ σε αξία καταλαμβάνει μερίδιο 30%. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται ο στιγμιαίος με ποσοστό 18% σε όγκο και σε αξία 30% και ακολουθεί o εσπρέσο με 15% σε όγκο και 25% σε αξία. Ο καφέ φίλτρου διατηρεί μερίδιο 17% σε όγκο και 13% σε αξία. Η κάψουλα από τη συνολική κατανάλωση του εσπρέσο καταλαμβάνει μερίδιο πωλήσεων 50% σε όγκο και 71% σε αξία.
Ως προς τις πωλήσεις καφέ στα σούπερ μάρκετ ανέρχονται σε ποσό 340.000.000 ευρώ για τους δώδεκα μήνες έως και το πρώτο τετράμηνο του 2024 με αύξηση 3,2% σε αξία σε σύγκριση με το πρώτο τετράμηνο του 2023. Ο όγκος κατανάλωσης αυξήθηκε στην ίδια περίοδο κατά 1,6%. Σημαντικό μερίδιο της κατηγορίας καφέ στα σούπερ μάρκετ αντιστοιχεί στις κάψουλες καφέ, των οποίων η αξία πωλήσεων σε ετήσια βάση υπολογίζεται σε περίπου 60 εκατομμύρια ευρώ.