της Βίκης Κουρλιμπίνη
Κάθε χρόνο, εκτός από τις προκρατήσεις πακέτων από τους tour operators του εξωτερικού, που δίνουν μια πρώτη καλή “αίσθηση” για την πορεία της ζήτησης για κάθε προορισμό, ο προγραμματισμός των θέσεων σε εισερχόμενες διεθνείς πτήσεις από τις αεροπορικές εταιρείες καθορίζει σε σημαντικό βαθμό την πορεία της σεζόν.
Στην περίπτωση του ελληνικού τουρισμού, μάλιστα, φέτος, τα ποσοστά ανόδου συμπίπτουν. Στο 10% κυμάνθηκε κατά μέσο όρο η αύξηση στις κρατήσεις ταξιδιωτικών πακέτων για την καλοκαιρινή περίοδο, ενώ αυτό είναι και το ποσοστό διαφοράς στις φετινές προγραμματισμένες θέσεις, όπως φαίνεται από το Airdata Tracker του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων.
Συγκεκριμένα, το σύνολο των αεροπορικών θέσεων σε εισερχόμενες διεθνείς πτήσεις για τη θερινή περίοδο του 2024 φτάνει τα 26,973 εκατομμύρια, καταγράφοντας μεταβολή 9,9% σε σχέση με το 2023. Το 54% των αεροπορικών θέσεων αφορά, μάλιστα, την καρδιά της τουριστικής περιόδου, το τρίτο τρίμηνο.
Την ίδια ώρα, σχεδόν 2 εκατομμύρια θέσεις είναι διαθέσιμες τον Απρίλιο, 3,3 εκατομμύρια αεροπορικές θέσεις τον Μάιο, 4,3 εκατομμύρια τον Ιούνιο, από 5 εκατομμύρια τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, 4,3 εκατομμύρια αεροπορικές θέσεις είναι προγραμματισμένες για τον Σεπτέμβριο και 2,8 εκατομμύρια θέσεις για τον Οκτώβριο, που σηματοδοτεί το τέλος της θερινής περιόδου.
Από πού περιμένουμε φέτος τουρίστες
Ηνωμένο Βασίλειο και Γερμανία εξακολουθούν να κρατούν τα “σκήπτρα” των δύο μεγαλύτερων “πηγών” ξένων επισκεπτών για τον ελληνικό τουρισμό. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ, φέτος τη θερινή περίοδο έχουμε 5,5 εκατομμύρια προγραμματισμένες θέσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, 4,6 εκατομμύρια θέσεις από τη Γερμανία, 4,4 εκατομμύρια θέσεις από την Ιταλία, 1,8 εκατομμύρια θέσεις από τη Γαλλία, 1,2 εκατομμύρια από την Ολλανδία, 884.000 από το Ισραήλ, 880.000 από την Ελβετία, ενώ το top-10 των ξένων αγορών συμπληρώνουν η Κύπρος με 795.000 θέσεις, η Αυστρία με 783.000 και η Πολωνία με 726.000 προγραμματισμένες θέσεις.
Σημειώνεται πως στη 13η θέση βρίσκεται η πολύ σημαντική αγορά για τον ελληνικό τουρισμό των ΗΠΑ (λόγω της υψηλής μέσης διάρκειας παραμονής στη χώρα μας και των υψηλών ταξιδιωτικών δαπανών), με 613.000 προγραμματισμένες θέσεις.
Είναι επίσης σημαντικό πως η συντριπτική πλειονότητα των ξένων αγορών καταγράφει θετικό πρόσημο σε σχέση με το 2023. Συγκεκριμένα, 6,3% είναι η αύξηση στον προγραμματισμό θέσεων από τον Ηνωμένο Βασίλειο, 11,8% από τη Γερμανία, 10,4% από την Ιταλία, 9,2% από τη Γαλλία, 6,8% από την Ολλανδία, το Ισραήλ καταγράφει πτώση 4,2%, 22% είναι η άνοδος στις θέσεις από την Τσεχία, ενώ από τις ΗΠΑ το ποσοστό ανόδου φτάνει το 28%.
Διάχυτη η αισιοδοξία των επιχειρηματιών του τουρισμού για τη φετινή σεζόν
Αν και τα τελευταία λίγα χρόνια οι επιχειρηματίες του τουρισμού δεν βάζουν κάποιον ποσοτικό στόχο για τη σεζόν, ούτε αναφορικά με τον αριθμό των επισκεπτών που αναμένουμε ούτε για τα έσοδα, αλλά επιμένουν περισσότερο στους ποιοτικούς στόχους, είναι έκδηλη η αισιοδοξία πως η φετινή σεζόν θα πάει ακόμα καλύτερα από την περσινή, κατά την οποία είχαμε ρεκόρ και στα δύο αυτά κρίσιμα τουριστικά μεγέθη.
Η έναρξη της σεζόν νωρίτερα φέτος με πτήσεις τσάρτερ, η άνοδος των τιμών των ξενοδόχων στα συμβόλαια με τους tour operators και τα θετικά μηνύματα από τις μακρινές αγορές των ΗΠΑ και της Κίνας, από τις οποίες είχαμε μεγάλες απώλειες την περίοδο της πανδημίας με τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς που επιβλήθηκαν, ενισχύουν τις θετικές προσδοκίες.
Στην Ελλάδα το 2023 η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση αυξήθηκε κατά +17,6% σε σχέση με το 2022 και διαμορφώθηκε σε 32,735 εκατομμύρια ταξιδιώτες, έναντι 27,836 εκατομμυρίων ταξιδιωτών το 2022, και οι ταξιδιωτικές εισπράξεις παρουσίασαν αύξηση κατά +15,7% σε σύγκριση με το 2022 και διαμορφώθηκαν στα 20,460 δισ. ευρώ. Η μέση κατά κεφαλήν δαπάνη διαμορφώθηκε σε 603 ευρώ, μειωμένη κατά -2,7% σε σχέση με τα 620 ευρώ το 2022.
Τα απολογιστικά Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου
Ειδικότερα, την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2023, σύμφωνα με το απολογιστικό στατιστικό δελτίο του ΙΝΣΕΤΕ, καταγράφηκαν:
– 24,1 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις, παρουσιάζοντας αύξηση κατά +2,5 εκατ./+11,8% έναντι του 2022. Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι αυξήσεις στα αεροδρόμια της Αθήνας (+27,4% για το έτος) και της Θεσσαλονίκης (+19,4%), που αντιπροσωπεύουν το 75% της συνολικής αύξησης των αφίξεων το 2023 σε σχέση με το 2022. Τα δύο αυτά αεροδρόμια έχουν δωδεκάμηνη λειτουργία και παρουσίασαν ιδιαίτερα μεγάλη αύξηση το πρώτο τρίμηνο του έτους έναντι του αντίστοιχου του 2022, οπότε και ίσχυαν ακόμη περιοριστικοί όροι αντιμετώπισης της πανδημίας του κορονοϊού. Αντίθετα, τα υπόλοιπα αεροδρόμια έχουν εποχική λειτουργία και η άρση των περιοριστικών μέτρων ξεκίνησε το δεύτερο τρίμηνο του 2022 και, άρα, δεν υπήρξε αντίστοιχο base effect για τα αεροδρόμια αυτά.
– 10,4 εκατ. διεθνείς οδικές αφίξεις, έναντι 8,0 εκατ. της περιόδου Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2022, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2,4 εκατ./+30,4%.
– Σε 49 λιμάνια οι συνολικές αφίξεις κρουαζιερόπλοιων ανήλθαν σε 5.230 και ο αριθμός επιβατών σε 7,0 εκατ., παρουσιάζοντας αύξηση +450/+9% στις αφίξεις πλοίων και +2,4 εκατ./+51% στους επιβάτες έναντι του 2022.
Στον εσωτερικό τουρισμό καταγράφηκαν 9 εκατ. αεροπορικές αφίξεις, έναντι 7,6 εκατ. της περιόδου Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2022, παρουσιάζοντας αύξηση κατά +1,4 εκατ./+18,5%, ενώ η εκτίμηση για τον αριθμό των επιβατών της κίνησης της ακτοπλοΐας ανέρχεται σε 18,7 εκατ., έναντι 17,5 εκατ. το 2022.
Τα ξενοδοχεία είχαν κύκλο εργασιών 10,6 δισ. ευρώ, έναντι 8,6 δισ. ευρώ το 2022 (+22,5%). Η αύξηση ήταν μεγαλύτερη στα εποχικά (+27%) και στις κατηγορίες 4* και 5* (+24%) και μικρότερη στα διαρκούς λειτουργίας (+9%) και στις κατηγορίες 1*και 3* (+19%). Επένδυσαν, όπως και το 2022, το 7% του κύκλου εργασιών τους, δηλαδή 761 εκατ. ευρώ, έναντι 621 εκατ. ευρώ το 2022.
Στη βραχυχρόνια μίσθωση ο μέγιστος αριθμός προσφερόμενων καταλυμάτων ήταν 212.000, με 939.000 κλίνες, τον Ιούλιο και ο μικρότερος 171.000 καταλύματα, με 780.000 κλίνες, τον Ιανουάριο. Τα αντίστοιχα μεγέθη το 2022 ήταν 195.000 καταλύματα και 875.000 κλίνες τον Ιούλιο και 151.000 καταλύματα και 681.000 κλίνες τον Ιανουάριο.
– Στην αιχμή της τουριστικής σεζόν (Q3) του 2023 η απασχόληση στα καταλύματα και στην εστίαση (445.000) παρέμεινε στα επίπεδα του 2022.
– Τέλος, τα έσοδα από τις ενοικιάσεις αυτοκίνητων το 2023 ανήλθαν σε 252 εκατ. ευρώ και αυξήθηκαν κατά +13% σε σύγκριση με το 2022.
Οι προσδοκίες από τις μακρινές αγορές
Φέτος οι επιχειρηματίες του τουρισμού αναμένουν ακόμα μεγαλύτερη άνοδο από την αμερικανική αγορά, με την Ελλάδα να συνδέεται αεροπορικώς με τις ΗΠΑ με 56 εβδομαδιαίες απευθείας πτήσεις. Ειδικότερα, απευθείας πτήσεις προς το αεροδρόμιο “Ελευθέριος Βενιζέλος” θα εκτελούνται από τη Νέα Υόρκη (Delta Air Lines, American Airlines και τη νεοεισερχόμενη Norse Atlantic Airways), το Νιου Τζέρσεϊ, την Ουάσινγκτον, τη Βοστώνη, τη Φιλαδέλφεια, το Σικάγο και την Ατλάντα.
Επιπλέον, έχει ξεκινήσει η απευθείας αεροπορική σύνδεση της Σανγκάης με την Αθήνα μέσω της ιδιωτικής κινεζικής αεροπορικής εταιρείας Juneyao Air. Το δρομολόγιο θα πραγματοποιείται τρεις φορές την εβδομάδα και η Juneyao Air είναι η μοναδική και η πρώτη κινεζική αεροπορική εταιρεία που θα πραγματοποιεί την απευθείας σύνδεση μεταξύ Σανγκάης και Αθήνας. Την ίδια ώρα, η Air China και ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών επεκτείνουν τα προγραμματισμένα δρομολόγια στη γραμμή Αθήνα-Πεκίνο με δύο επιπλέον πτήσεις την εβδομάδα και τη χρήση ακόμα μεγαλύτερων αεροσκαφών στο δρομολόγιο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, ο αριθμός των Κινέζων τουριστών στη χώρα μας μπορεί να φτάσει τις 200.000.
Η πρώτη εικόνα των αεροδρομίων
Αυξημένη κατά 20,1%, στους 2 εκατ. ανθρώπους, διαμορφώθηκε η επιβατική κίνηση του αεροδρομίου της Αθήνας κατά τη διάρκεια του Μαρτίου 2024, σε σύγκριση τα επίπεδα του Μαρτίου 2023. Τόσο η εγχώρια όσο και η διεθνής επιβατική κίνηση ξεπέρασαν τα επίπεδα του 2023 κατά 12,6% και 23,5% αντίστοιχα.
Όπως δείχνουν τα τελευταία στοιχεία από το αεροδρόμιο “Ελευθέριος Βενιζέλος”, κατά τους πρώτους τρεις μήνες του έτους η κίνηση του αεροδρομίου έφτασε τους 5,2 εκατ. επιβάτες, σημειώνοντας άνοδο της τάξης του 16,5%. Η επιβατική κίνηση τόσο του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού παρουσίασαν αύξηση της τάξης του 10,3% και 19,4% αντίστοιχα.
Στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια που διαχειρίζεται η Fraport Greece (Άκτιο, Χανιά, Κέρκυρα, Καβάλα, Κεφαλονιά, Θεσσαλονίκη, Ζάκυνθος, Κως, Μυτιλήνη, Μύκονος, Ρόδος, Σάμος, Σαντορίνη, Σκιάθος) η συνολική επιβατική κίνηση σημείωσε τον δεύτερο μήνα του έτους αύξηση κατά 13,9% σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2023, με βάση τα επίσημα στοιχεία. Ειδικότερα, η κίνηση εσωτερικού αυξήθηκε σε ποσοστό 15% συγκριτικά με πέρυσι, με τη διεθνή κίνηση να καταγράφει επίσης ανοδική τροχιά στο συν 12,1% σε σχέση με το 2023.
Σημειώνεται πως ο συνολικός αριθμός των αεροπορικών αφίξεων το 2023 έφτασε τα 26,8 εκατ., παρουσιάζοντας αύξηση +13,2%/+3,1 εκατ. σε σχέση με το 2022, οπότε είχαν καταγραφεί 23,7 εκατ. επιβάτες.
Τον Απρίλιο η αύξηση διαμορφώθηκε σε +260.000/+20,0% και τον Μάιο σε +403.000/+16,4%, ενώ σημειώθηκαν 1,6 εκατ. και 2,9 εκατ. αφίξεις αντίστοιχα. Τον Ιούνιο καταγράφηκαν 3,9 εκατ. αφίξεις, +353.000/+10,1%, ενώ τον Ιούλιο η αύξηση διαμορφώθηκε σε +248.000/+5,6%, καθώς καταγράφηκαν 4,7 εκατ. αφίξεις. Τον Αύγουστο καταγράφηκαν 4,5 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις, παρουσιάζοντας αύξηση +272.000/+6,5%. Τον Σεπτέμβριο καταγράφηκαν 3,7 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις, παρουσιάζοντας αύξηση +313.000/+9,4%.
Η Αθήνα παρέμεινε στην πρώτη θέση με 9,7 εκατ. επιβάτες, παρουσιάζοντας αύξηση +2,1 εκατ./+27,9% σε σύγκριση με το 2022. Ακολούθησε το Ηράκλειο με 3,6 εκατ. επιβάτες, καταγράφοντας αύξηση +193.000/+5,7%, ενώ στην τρίτη θέση βρέθηκε η Ρόδος με 2,6 εκατ. επιβάτες, καταγράφοντας αύξηση +75.000/+2,9%.
Στην τέταρτη θέση ακολούθησε η Θεσσαλονίκη με 2,4 εκατ. επιβάτες, με αύξηση +383.000/+19,3%. Η πεντάδα συμπληρώνεται με την Κέρκυρα με 1,8 εκατ. επιβάτες, που σημείωσε αύξηση +145.000/+8,5%.
Στην έκτη θέση το 2023 παρέμεινε το αεροδρόμιο των Χανίων με 1,4 εκατ. επιβάτες (+104.000/+7,9%) και στην έβδομη θέση το αεροδρόμιο της Κω με 1,3 εκατ., καταγράφοντας αύξηση κατά +61.000/+4,9%. Στην όγδοη θέση διατηρήθηκε το αεροδρόμιο της Ζακύνθου με 992.000 (+88.000/+9,7%). Στην ένατη θέση, παρουσιάζοντας μείωση -77.000./-9,3%, παρέμεινε το αεροδρόμιο της Σαντορίνης με 752.000 επιβάτες και στη δέκατη θέση το αεροδρόμιο της Μυκόνου με 563.000, παρουσιάζοντας επίσης μείωση (-34.000/-5,6%). Οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις στην πρώτη δεκάδα των αεροδρομίων αντιστοιχούν στο 94% των συνολικών διεθνών αεροπορικών αφίξεων το 2023.