Η μεγάλη νίκη του κόμματος της αντιπολίτευσης της Τουρκίας επί του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις δημοτικές εκλογές θα μπορούσε να είναι ένδειξη για το “δεν πάει άλλο” των ψηφοφόρων απέναντι στα οικονομικά προβλήματα στη χώρα, αλλά είναι απίθανο να οδηγήσει σε οποιαδήποτε άμεση σημαντική αλλαγή πολιτικής.
Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), το οποίο ανέκτησε εκ νέου τον έλεγχο της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας, επέρριψε κατηγορίες στον πληθωρισμό που φτάνει (σύμφωνα πάντα με τα επίσημα στοιχεία της TÜİK) στο 70%, στην υποτονική ανάπτυξη και την έντονη νομισματική πολιτική σύσφιξης που αύξησε τα επιτόκια δανεισμού ως παράγοντες που έβλαψαν την απόδοση του AKP.
Παρά το γεγονός ότι ο Ερντογάν και το κόμμα του βρίσκονται αντιμέτωποι με τη μεγαλύτερη ήττα τους από το 2002 και το CHP σημείωσε τη μεγαλύτερη επιτυχία του από το 1977, ο Ερντογάν φυσικά αρνήθηκε το ενδεχόμενο να πάει σε πρόωρες εκλογές και παράλληλα είπε ότι θα τηρήσουν το τρέχον πρόγραμμα οικονομικής ανάκαμψης. Σε ομιλία του στο μπαλκόνι του παλατιού στο Μπεστεπέ της Άγκυρας, ο Ερντογάν είπε ότι η κυβέρνηση θα δώσει μεγαλύτερη προσοχή σε πιεστικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της ανάκαμψης των περιοχών που επλήγησαν από τους σεισμούς του περασμένου έτους και τις οικονομικές προκλήσεις.
Μετά τις δηλώσεις του, η τουρκική λίρα, η οποία έφτασε σε χαμηλό ρεκόρ έναντι του δολαρίου ΗΠΑ, ανέτρεψε τις απώλειές της και διαπραγματευόταν στο 32,11 έναντι του δολαρίου. Η κύρια χρηματιστηριακή αγορά της Τουρκίας, ο δείκτης μετοχών BIST 100 του Borsa İstanbul, έκλεισε με κέρδη 0,17% τη Δευτέρα.
Τη Δευτέρα, ο Τούρκος υπουργός Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ είπε επίσης ότι η χώρα του θα συνεχίσει να εφαρμόζει το μεσοπρόθεσμο οικονομικό της πρόγραμμα, το οποίο ανακοινώθηκε τον Σεπτέμβριο με στόχο τη μείωση του πληθωρισμού. Η κυβέρνηση “θα δώσει προτεραιότητα στην αποταμίευση ελέγχοντας τις δημόσιες δαπάνες”, εκτός από την εφαρμογή αυστηρής νομισματικής πολιτικής και επιλεκτικής πιστωτικής και εισοδηματικής πολιτικής, για να μειώσει μόνιμα τον πληθωρισμό σε μονοψήφιο νούμερο, είπε σε ανάρτησή του στο X.
“Αν η οικονομική δυσπραγία του υψηλού πληθωρισμού ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για αυτήν την ήττα και ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπιστεί αυτό είναι να παραμείνει η πορεία της ορθόδοξης πολιτικής, τότε ο Ερντογάν είναι πιθανό να συνεχίσει να στηρίζει την τεχνοκρατική ομάδα οικονομικής πολιτικής του”, δήλωσε ο Χασναΐν Μαλίκ, επικεφαλής σύμβουλος στρατηγικής αναδυόμενων αγορών στην Tellimer, μια εταιρεία επενδυτικής έρευνας με έδρα το Ντουμπάι. “Βραχυπρόθεσμα, αυτό είναι καθησυχαστικό για όλες τις τουρκικές τιμές περιουσιακών στοιχείων. Αλλά αυτή η ήττα θα κάνει το δάχτυλο του [κ.] Ερντογάν στη λαϊκιστική πολιτική να προκαλέσει μεγαλύτερη φαγούρα μόλις υποχωρήσει ο πληθωρισμός. Μεσοπρόθεσμα, αυτό αυξάνει τον κίνδυνο”.
Μετά την επανεκλογή του τον Μάιο του περασμένου έτους, ο Ερντογάν συγκρότησε μια νέα, πιο ορθολογική οικονομική ομάδα, με επικεφαλής τη διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Τουρκίας (TCMB) Χαφιζέ Γκαγέ Ερκάν και τον υπουργό Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ. Μετά το διορισμό της, η Ερκάν ακολούθησε μια πιο συμβατική νομισματική πολιτική για να συγκρατήσει τον πληθωρισμό, αυξάνοντας σταδιακά τα επιτόκια αναφοράς. Τον Φεβρουάριο, μετά την παραίτησή της, η Τουρκία όρισε ως επικεφαλής τον υποδιοικητή της κεντρικής τράπεζας Φατίχ Καραχάν, σηματοδοτώντας τη συνέχιση της μετάβασης σε πιο φιλικές προς τους επενδυτές, ορθόδοξες οικονομικές πολιτικές που είχε εφαρμόσει. Τον Μάρτιο, η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας αύξησε το επιτόκιο αναφοράς της στο 50%, από 45%, στο πλαίσιο των προσπαθειών για τον περιορισμό του ραγδαίως αυξανόμενου πληθωρισμού. Ο Καραχάν έχει δεσμευτεί να αυξήσει περαιτέρω τα επιτόκια εάν ο πληθωρισμός συνεχίσει να αυξάνεται.
“Αν και οι ειδήσεις [από τις δημοτικές εκλογές] υπονοούν μια πιθανή αλλαγή – προς το καλύτερο – στο μέλλον, δεν θα δούμε ουσιαστική αλλαγή αμέσως μετά τις δημοτικές εκλογές”, δήλωσε η Ιπέκ Οζκαρντέσκαγια, ανώτερη αναλυτής στη Swissquote Bank. “Η νομισματική πολιτική θα παραμείνει αμετάβλητη και η ισοτιμία δολαρίου/λίρας, η οποία διαπραγματεύεται υψηλότερα στον απόηχο των τελευταίων εκλογών, θα πρέπει να συνεχίσει να κινείται υψηλότερα με δυνητικά υψηλότερη ταχύτητα, καθώς η TCMB μπορεί να καταβάλει λιγότερες προσπάθειες για να αντιμετωπίσει την υποτίμηση της λίρας τώρα που οι εκλογές πέρασαν”, είπε.
Τον Οκτώβριο, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επαίνεσε τις τουρκικές αρχές για την αύξηση του επιτοκίου πολιτικής από 8,5% σε 30% τον Σεπτέμβριο, το οποίο με τη σειρά του ενίσχυσε την εμπιστοσύνη, μείωσε τις πιέσεις στη λίρα και άρχισε να μειώνει την εγχώρια ζήτηση και να αμβλύνει τις στρεβλώσεις που δημιουργούνται από αρνητικά πραγματικά επιτόκια”. Καθώς η νομισματική πολιτική συσσφίγγεται και η γενική πολιτική καθίσταται λιγότερο διευκολυντική, ο πληθωρισμός προβλέπεται να μειωθεί στο 46% στο τέλος του 2024 από 69% στο τέλος του 2023 καθώς οι συναλλαγματικές πιέσεις θα αμβλυνθούν, ανέφερε το ΔΝΤ. Ωστόσο, ανέφερε ότι απαιτούνται περαιτέρω αυξήσεις επιτοκίων για τη μείωση του πληθωρισμού, συνοδευόμενες από μικρότερη εξάρτηση από ποσοτικά μέτρα.
“Μετά τα αιφνιδιαστικά αποτελέσματα των εκλογών, η εποικοδομητική αντίδραση του προέδρου της Τουρκίας θα μπορούσε να καθησυχάσει τους επενδυτές καθώς η κυβέρνηση θα μπορούσε να συνεχίσει να καταβάλλει προσπάθειες για την ενίσχυση της οικονομίας”, είπε ο Ντάνιελ Τακιέντιν, διευθύνων σύμβουλος, για την περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, στη χρηματιστηριακή εταιρεία BDSwiss. “Το χρηματιστήριο θα μπορούσε να δει κάποια αστάθεια καθώς οι επενδυτές αφομοιώνουν τις ειδήσεις και ο αντίκτυπος των εκλογών γίνεται σαφέστερος. Ο τομέας των ακινήτων και άλλοι θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν ορισμένες προκλήσεις, αλλά οι μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης παραμένουν θετικές”.
Η Κωνσταντινούπολη εξακολουθεί να είναι η οικονομική δύναμη της Τουρκίας, με την πόλη να αντιπροσωπεύει περίπου το 31% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της χώρας, ή περίπου 276 δισεκατομμύρια δολάρια, είπε ο Τακιεντίν. Η μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας και η πιο ακριβή αγορά κατοικιών, φιλοξενεί περίπου το 20% του βιομηχανικού εργατικού δυναμικού της χώρας. Η Κωνσταντινούπολη παράγει επίσης περίπου το 43% των συνολικών εξαγωγών της χώρας και προσελκύει σημαντικό μέρος των άμεσων ξένων επενδύσεων, είπε. “Η ποικιλόμορφη οικονομία της Κωνσταντινούπολης εκτείνεται σε τομείς όπως η χρηματοδότηση, ο τουρισμός, οι υπηρεσίες και η μεταποίηση. Με τη στρατηγική της θέση και την οικονομική της ζωτικότητα, η Κωνσταντινούπολη παραμένει κρίσιμος μοχλός για την οικονομική ανάπτυξη και ανάπτυξη της Τουρκίας”, δήλωσε.
Με το CHP να αποκτά τον έλεγχο για δεύτερη φορά της Κωνσταντινούπολης, ο έλεγχος της μεγαλύτερης πόλης της Τουρκίας, με την ταυτόχονη αύξηση του ποσοστού επιρροής των κεμαλιστών στην πόλη και τις οικονομικές διαδικασίες της, θα τους δώσει μεγαλύτερη ώθηση σε εθνικό επίπεδο και θα δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα στον πρόεδρο της Τουρκίας.
Π.Κ.