Του Κώστα Κατίκου
Έξι κατηγορίες συνταξιούχων θα έχουν αυξήσεις 3% στις συντάξεις τους, από 1/1/2024, σύμφωνα με την εφαρμοστική εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας.
Οι αυξήσεις θα φανούν στα ΑΤΜ στις 20 και 22 Δεκεμβρίου που οι συνταξιούχοι θα πληρωθούν τη σύνταξη Ιανουαρίου. Από τα 2,5 εκατ. συνταξιούχων, αύξηση στην τσέπη θα δουν περίπου 1,8 εκατ. συνταξιούχοι από τους οποίους 1,5 εκατ. δεν έχουν προσωπική διαφορά και θα πάρουν όλο το 3%, ενώ άλλοι 300.000 θα πάρουν μικρότερο ποσό και μικρότερο ποσοστό αύξησης γιατί ένα μέρος της θα συμψηφιστεί με την προσωπική διαφορά.
Τα νέα ποσά
Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΦΚΑ:
* Η μέση σύνταξη γήρατος του ΙΚΑ από τα 800 ευρώ με την αύξηση του 2024 θα διαμορφωθεί στα 824 ευρώ. Η μέση αύξηση θα είναι 24 ευρώ τον μήνα, ή 288 ευρώ ετησίως.
* Η μέση σύνταξη αναπηρίας του ΙΚΑ για τους παλαιούς συνταξιούχους από τα 560 ευρώ θα διαμορφωθεί στα 577 ευρώ. Η μέση αύξηση για το 2024 θα είναι 17 ευρώ τον μήνα, ή 204 ευρώ ετησίως.
* Η μέση σύνταξη γήρατος του Δημοσίου για τους παλαιούς συνταξιούχους από τα 1.024 ευρώ θα διαμορφωθεί στα 1.055 ευρώ. Η μέση αύξηση για το 2024 θα είναι 31 ευρώ τον μήνα, ή 372 ευρώ ετησίως.
* Η μέση σύνταξη γήρατος νέων –μετά τις 13/5/2016- συνταξιούχων από ταμεία ΔΕΚΟ και Τραπεζών από τα 2.353 ευρώ θα διαμορφωθεί στα 2.424 ευρώ. Η μέση αύξηση για το 2024 θα είναι 71 ευρώ τον μήνα, ή 852 ευρώ ετησίως.
Σύμφωνα με την εφαρμοστική εγκύκλιο του υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Πάνου Τσακλόγλου αυξήσεις κατά 3% θα έχουν:
1.Οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις την 31/12/2023 που έχουν απονεμηθεί πριν την έναρξη ισχύος του ν.4387/2016 και έχουν επανυπολογιστεί.
2.Οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις την 31/12/2023 που έχουν απονεμηθεί πριν την έναρξη ισχύος του ν.4387/2016 και δεν έχει ολοκληρωθεί ο επανυπολογισμός τους.
3.Οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις την 31/12/2023 που έχουν απονεμηθεί πριν την έναρξη ισχύος του ν.4387/2016 και δεν υπόκεινται σε επανυπολογισμό δηλαδή οι συντάξεις του π. ΟΓΑ και όσων χορηγούνται από το πρώην Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (Ν.Α.Τ.) που υπολογίζονται με ειδικές διατάξεις.
4.Οι καταβαλλόμενες από 13/5/2016 και έπειτα συντάξεις, με έναρξη καταβολής έως και 31/12/2023.
5.Οι συντάξεις που θα απονεμηθούν από 1/1/2024, αλλά η ημερομηνία έναρξης καταβολής τους, ανατρέχει με βάση τη νομοθεσία, μέχρι και 31/12/2023.
Προσοχή: Για την κατηγορία αυτή ο νόμος προβλέπει ότι στις μεν συντάξεις λόγω γήρατος, η έναρξη πληρωμής ξεκινά από τον επόμενο μήνα μετά την αίτηση. Άρα, από τις αυξήσεις καταλαμβάνονται αιτήσεις συνταξιοδότησης, με ημερομηνία υποβολής μέχρι και 31/12/2023. Ως προς τις συντάξεις λόγω θανάτου συνταξιούχου, εάν ο θάνατος επήλθε εντός του Νοεμβρίου 2023, η έναρξη καταβολής της σύνταξης λόγω θανάτου είναι η 1η Δεκεμβρίου, επομένως θα αυξηθεί κατά 3%. Αν ο θάνατος επέλθει εντός του Δεκεμβρίου 2023, η έναρξη καταβολής της σύνταξης λόγω θανάτου είναι η 1η Ιανουαρίου, επομένως η σύνταξη του θανόντος θα αυξηθεί κατά 3% ως ήδη καταβαλλόμενη την 31/12/2023 και στη συνέχεια θα γίνει η μεταβίβαση, χωρίς περαιτέρω αύξηση.
6.Η βασική σύνταξη του ΟΓΑ η οποία από 387,90 ευρώ αυξάνεται στα 399,54 ευρώ. Σημειώνεται ότι από το σύνολο των συνταξιούχων ΟΓΑ οι 35.000 λαμβάνουν ακέραιο το ποσό της βασικής, καθώς από τις συνταξιοδοτήσεις του 2003 και μετά μειώνεται κατά 4% ετησίως και το 2027 θα μηδενιστεί για τους νέους δικαιούχους επειδή θα ωριμάζουν οι συντάξεις του νέου συστήματος (εθνική – ανταποδοτική).
Η νέα εθνική, τα κατώτατα όρια και το πλαφόν
Η Εθνική Σύνταξη από 413,76 ευρώ σήμερα, αυξάνεται από 01.01.2024 σε 426,17 ευρώ. Η ανταποδοτική σύνταξη για τις νέες απονομές δηλαδή για συνταξιούχους που θα αποχωρήσουν από 1/1/2024 δεν θα αυξηθεί κατά 3% αλλά θα υπολογιστεί με αυξημένες συντάξιμες αποδοχές κατά τη μεταβολή του πληθωρισμού.
Το νέο ανώτατο πλαφόν κύριας σύνταξης ή περισσότερων της μιας συντάξεων λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου που χορηγούνται από τον ΕΦΚΑ αυξάνεται στα 5.114,04 ευρώ τον μήνα από 4.965,12 ευρώ που είναι τώρα. Το πλαφόν συντάξεων είναι ίσο με 12 εθνικές συντάξεις.
Αντίστοιχα το ανώτατο όριο για τις επικουρικές συντάξεις, (που ισοδυναμεί στα 6/20 του πλαφόν για τις κύριες) αυξάνεται από 01.01.2024 αυτόματα σε 1.534,21 ευρώ, από 1.489,54 ευρώ που είναι τώρα.
Το νέο κατώτατο όριο για τις συντάξεις θανάτου μετά την αύξηση 3% διαμορφώνεται από 1/1/2024 στ 399,54 ευρώ, από 387,9 ευρώ τώρα. Το νέο κατώτατο όριο σύνταξης λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής νόσου,
αυξάνεται στα 852,34 ευρώ από 827,52 ευρώ που είναι τώρα.
Οι συντάξεις αγάμων θυγατέρων αυξάνονται μεν κατά 3% χωρίς όμως να ξεπεράσουν το ανώτατο όριο που παραμένει στα 720 ευρώ.
Πώς θα δούνε οι συνταξιούχοι τις αυξήσεις
Οι συνταξιούχοι χωρίς προσωπική διαφορά θα πάρουν όλη την αύξηση. Στην κατηγορία αυτή ανήκει το 80% όσων αποχώρησαν μετά τις 13/5/2016, παίρνοντας όμως μικρότερη σύνταξη έναντι των παλαιότερων που διατηρούν τις παλιές συντάξεις λαμβάνοντας την προσωπική διαφορά.
Οι συνταξιούχοι με προσωπική διαφορά θα έχουν αύξηση εφόσον το ποσό της αύξησης είναι μεγαλύτερο από την προσωπική διαφορά.
Ιδού τρία χαρακτηριστικά παραδείγματα
1.Συνταξιούχος χωρίς προσωπική διαφορά που λαμβάνει τώρα 413,76 ευρώ εθνική σύνταξη και 950 ευρώ ανταποδοτική από 1/1/2024 θα έχει αύξηση 3% και στα δυο ποσά και η μεν εθνική θα διαμορφωθεί στα 426,17 ευρώ, η δε ανταποδοτική στα 978,5 ευρώ. Το νέο σύνολο σύνταξης (εθνικής και ανταποδοτικής) θα είναι 1.404,67 ευρώ, από 1.363,76 ευρώ που λαμβάνει σήμερα. Η αύξηση που θα έχει με το 3% είναι 40,9 ευρώ τον μήνα, ή 491 ευρώ ετησίως.
2.Παλαιός συνταξιούχος που λαμβάνει 413,76 ευρώ εθνική σύνταξη 1.150 ευρώ ανταποδοτική (σύνολο 1.563,76 ευρώ) και έχει προσωπική διαφορά 50 ευρώ, θα έχει αύξηση 3% σε εθνική και ανταποδοτική σύνταξη, και θα έχει κέρδος αν η αύξηση είναι μεγαλύτερη από την προσωπική διαφορά. Η αύξηση θα υπολογιστεί στα 1.563,76 ευρώ και θα είναι 46,91 ευρώ. Η αύξηση είναι μικρότερη από την προσωπική διαφορά των 50 ευρώ, και δεν προκύπτει κέρδος, ωστόσο, επειδή η αύξηση θα συμψηφιστεί, η προσωπική διαφορά θα μειωθεί κατά 46,91 ευρώ και θα μείνει υπόλοιπο διαφοράς 3 ευρώ το οποίο θα μηδενιστεί με την αύξηση του
2025. Προσοχή: Ο εν λόγω συνταξιούχος θα πάρει 100 ευρώ έκτακτο επίδομα τον Δεκέμβριο επειδή η προσωπική διαφορά πριν την αύξηση είναι πάνω από 10 ευρώ και η σύνταξή του μαζί με την προσωπική διαφορά πριν το φόρο είναι κάτω από 1.600 ευρώ.
3.Παλαιός συνταξιούχος που λαμβάνει 413,76 ευρώ εθνική σύνταξη 1.350 ευρώ ανταποδοτική (σύνολο 1.763 ευρώ) και έχει προσωπική διαφορά 50 ευρώ, θα έχει αύξηση σύνταξης κατά 52,89 ευρώ. Η αύξηση είναι μεγαλύτερη από την προσωπική διαφορά των 50 ευρώ, και το κέρδος που θα έχει ο συνταξιούχος είναι ότι μηδενίζει τα 50 ευρώ της προσωπικής διαφοράς με του μένουν 2,89 ευρώ καθαρής αύξησης στην τσέπη.
Κατώτατα όρια εθνικής σύνταξης λόγω θανάτου
