Της Βάσως Αγγελέτου
“Ακτινογραφία” των οφειλών κάθε ιδιώτη ή επιχείρησης, σε πραγματικό χρόνο, παρέχει η Τειρεσίας στα πιστωτικά ιδρύματα, τους servicers, τις εταιρείες παροχής πιστώσεων και μικροπιστώσεων με στόχο την ασφαλή πιστοληπτική αξιολόγηση ιδιωτών και επιχειρήσεων που αποτελεί προϋπόθεση για ασφαλείς δανειοδοτήσεις.
Το όφελος από τη συγκέντρωση όλων των δεδομένων ενός υφιστάμενου ή εν δυνάμει δανειολήπτη, είτε πρόκειται για ιδιώτη είτε για επιχείρηση, σε μια κοινή βάση δεδομένων που τηρεί το Γραφείο Πίστης (CreditBureau) είναι διττή.
Για τους πιστωτές, διασφαλίζει την αποτελεσματικότερη διαχείριση του πιστωτικού κινδύνου τους και την υποστήριξη της πιστωτικής επέκτασης που αποτελεί “κλειδί” της υγιούς οικονομικής ανάπτυξης. Για τους υποψήφιους δανειολήπτες, συμβάλλει στην ακριβέστερη γνώση και χρηστή διαχείριση του ιδιωτικού χρέους, μέσω του Credit Report.
Αυτό συμβαίνει επειδή ιδιώτες και επιχειρήσεις μπορούν, ανά πάσα στιγμή, να έχουν πλήρη εικόνα της πιστοληπτικής ικανότητας και των υποχρεώσεών τους ώστε να αξιολογούν τις δυνατότητές τους βάσει των εισοδημάτων τους, αποφεύγοντας τον υπερδανεισμό. Σημαντικά είναι, όμως, τα οφέλη και σε εποπτικό επίπεδο καθώς, με την πρόσβαση που έχει στα αρχεία της Τειρεσίας, η Τράπεζα της Ελλάδος παρακολουθεί αποτελεσματικά την αγορά και το ιδιωτικό χρέος στο πλαίσιο της άσκησης του εποπτικού της ρόλου.
Credit Report
Ανά πάσα στιγμή, ιδιώτες και επιχειρήσεις μπορούν να ζητήσουν από την Τειρεσίας -και να λάβουν δωρεάν- το Credit Report- την “ακτινογραφία” δηλαδή της πιστωτικής τους εικόνας σε πραγματικό χρόνο.
Αυτό περιλαμβάνει όλες τις άμεσες οφειλές που σχετίζονται με δάνεια, πιστωτικές κάρτες, τρεχούμενους λογαριασμού με όριο, εγγυητικές επιστολές κ.λπ. καθώς και τυχόν πτωχεύσεις ή ακάλυπτες επιταγές. Πρόκειται για μία αναλυτική έκθεση, η οποία παρουσιάζει τη συνολική οικονομική συμπεριφορά των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Περιλαμβάνονται, επίσης, και οι έμμεσες υποχρεώσεις -όσες, δηλαδή, έχει αναλάβει κανείς ως εγγυητής.
Η κύρια χρήση του Credit Report, ωστόσο, γίνεται από τους ίδιους τους πιστωτές όταν ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο αιτείται χρηματοδότηση. Με βάση τα δεδομένα που περιλαμβάνει -συνολικό ύψος δανεισμού και πληροφορίες σχετικά με τυχόν καθυστερήσεις ή επισφάλειες στη συμπεριφορά του δανειολήπτη- λαμβάνεται σε μεγάλο βαθμό η απόφαση από την τράπεζα για χορήγηση ενός δανείου ή έκδοση μιας πιστωτικής κάρτας.
Πιστωτικό σκορ
Το πιστωτικό σκορ (Credit Score) είναι ένας τριψήφιος αριθμός που βαθμολογεί την πιστοληπτική ικανότητα κάθε ενδιαφερόμενου να λάβει δάνεια σε μια κλίμακα από το 1 έως το 600. Οι δανειστές χρησιμοποιούν το πιστωτικό σκορ των αιτούμενων για να εκτιμήσουν εάν έχει ή όχι τη δυνατότητα να εξυπηρετήσει μια υποχρέωση όπως στεγαστικά δάνεια, προσωπικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες, ώστε κατ’ αρχήν να αποτραπεί η πιθανότητα υπερχρέωσης, αλλά και μέσω της μείωσης των επισφαλειών, να μειώνονται τα επιτόκια και το κόστος δανεισμού.
Το credit score υπολογίζεται με βάση το σύνολο των δεδομένων όπως εμφανίζονται στα αρχεία δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς της Τειρεσίας με βάση χρηματοοικονομικά στατιστικά μοντέλα που το υπολογίζουν βάσει αποτίμησης της προηγούμενης πρόσφατης συναλλακτικής συμπεριφοράς. Αξίζει να αναφερθεί ότι είναι δυναμικό και αλλάζει κάθε φορά που αλλάζουν τα δεδομένα ενός οφειλέτη.
Ενδεικτικοί παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν το σκορ είναι οι καθυστερήσεις στην αποπληρωμή οφειλών από χορηγήσεις, η αδυναμία αποπληρωμής οικονομικών υποχρεώσεων, η ύπαρξη δεδομένων αθέτησης οικονομικών υποχρεώσεων, η συνέπεια στην πληρωμή οφειλών από χορηγήσεις και η αύξηση των υπολοίπων χορηγήσεων.
Σημειώνεται, πάντως, ότι η απόφαση χορήγησης ή μη ενός δανείου από ένα πιστωτικό ίδρυμα δεν στηρίζεται αποκλειστικά στο πιστωτικό σκορ. Εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την πολιτική χορηγήσεων που εφαρμόζει και τυχόν άλλους συγκυριακούς ή μη παράγοντες. Κάθε ιδιώτης ή επιχείρηση μπορεί να αιτηθεί στην Τειρεσίας να ενημερωθεί σχετικά με το σκορ ή τα υπόλοιπα δεδομένα του, υποβάλλοντας αίτηση μέσα από τον ιστότοπο της εταιρείας.