Του Δημήτρη Κατσαγάνη
Αλλαγές στο καθεστώς του καθορισμού του κατώτατου μισθού, μαζί και των επιδομάτων προϋπηρεσίας, εξετάζει η κυβέρνηση, την επαύριον της ψήφισης του ξεπαγώματος των τριετιών από την 1η Ιανουαρίου 2024.
Ο ίδιος ο υπουργός Εργασίας, κ. Άδωνις Γεωργιάδης, έχει δηλώσει, σε σχέση με το ενδεχόμενο επαναφοράς των συλλογικών διαπραγματεύσεων σε εθνικό επίπεδο, πως “κατά τη διάρκεια της θητείας μου είναι ένα θέμα που με ενδιαφέρει”, επισημαίνοντας παράλληλα πως “όλα πρέπει να γίνονται όμως στον κατάλληλο χρόνο και μέσα στα πλαίσια που δεν βλάπτουν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας”.
Κάτι τέτοιο θα σήμαινε την επιστροφή της δικαιοδοσίας του καθορισμού του κατώτατου μισθού από τους κοινωνικούς εταίρους (ΓΣΕΕ, ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ κ.λπ.), όπως δηλαδή ίσχυε προ του 2012-2013.
Πληροφορίες του “Κ”, όμως, από υψηλόβαθμη πηγή του στο υπ. Εργασίας αναφέρουν πως σε μια τέτοια περίπτωση θα περνούσε στους κοινωνικούς εταίρους και η δικαιοδοσία του καθορισμού των επιδομάτων προϋπηρεσίας.
Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με την ίδια πηγή, πως θα μπορούσαν οι κοινωνικοί εταίροι να αλλάξουν το υφιστάμενο “μείγμα” των επιδομάτων αυτών, δηλαδή τόσο τη χρονική κλίμακα όσο και το ποσοστό αύξησης το οποίο θα δίδεται ανά κλίμακα.
Υπενθυμίζεται πως, με βάση το νομοσχέδιο Γεωργιάδη, το οποίο ψήφισε την προπερασμένη εβδομάδα η Βουλή, όποιος από την 1η Ιανουαρίου 2024 συμπληρώσει 3ετή προϋπηρεσία θα λάβει αύξηση 10%, όποιος συμπληρώσει 6ετή προϋπηρεσία θα λάβει 20% και όποιος συμπληρώσει 9ετή θα λάβει 30% αύξηση.
Η κλίμακα αυτή χρόνου προϋπηρεσίας-αύξησης μισθού ήταν εκείνη που ίσχυε πριν από το πάγωμα των τριετιών τον Φεβρουάριο του 2012 –με Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου– και ήταν μέρος της μέχρι τότε ισχύουσας Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας.
Με τον νόμο Γεωργιάδη η διαδικασία αυξήσεων στον κατώτατο μισθό μέσω των τριετιών θα ξεπαγώσει από το 2024, χωρίς να αλλάξει, όμως, η αρχιτεκτονική του (σ. σ. αύξηση 10% στην 3ετία, 20% στην 6ετία κ.λπ.).
Σε περίπτωση που περάσει η δικαιοδοσία καθορισμού του κατώτατου μισθού, μαζί και των τριετιών, στους κοινωνικούς εταίρους, θα μπορούσε το ποσοστό της αύξησης ανά τριετία να μην είναι 10% – 20% -30% (για 3, 6, 9 έτη προϋπηρεσίας αντίστοιχα), αλλά χαμηλότερο ή υψηλότερο, ανάλογα με τη συμφωνία η οποία θα επιτυγχανόταν μεταξύ των εκπροσώπων των εργαζομένων (ΓΣΕΕ) από τη μια μεριά και των εκπροσώπων των εργοδοτών από την άλλη (ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ, ΣΕΤΕ κ.λπ.).
Επίσης, θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία για μια άλλη χρονική κλίμακα για την καταβολή αυξήσεων λόγω προϋπηρεσίας, δηλαδή να μην καταβάλλονται ανά 3ετία, 6ετία, κλπ. αλλά –για παράδειγμα– ανά 2ετία, 4ετία κ.λπ., όπως συμβαίνει με πολλές κλαδικές και επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις.
Το νέο πλαίσιο
Κατά τα άλλα, σε σχέση με το πλαίσιο το οποίο ισχύει πλέον με τον νόμο Γεωργιάδη, σύμφωνα με πληροφορίες του “Κ” από αρμόδια υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου Εργασίας, διευκρινίζεται πως –πέρα από τη μη αναδρομική ισχύ του ξεπαγώματος των τριετιών για την περίοδο 2012-2023– από την 1η Ιανουαρίου 2024:
– Τα επιδόματα προϋπηρεσίας θα υπολογίζονται ως ποσοστό (10%, 20%, ανάλογα με την προϋπηρεσία) επί του εκάστοτε κατώτατου μισθού χωρίς προϋπηρεσία και όχι με βάση τον κατώτατο μισθό του καθενός με βάση την προϋπηρεσία του.
– Ο κατώτατος μισθός με ενσωματωμένο επίδομα προϋπηρεσίας θα αυξάνεται κάθε χρόνο (σ.σ. στη βάση του κατώτατου χωρίς προϋπηρεσία).
– Σε περίπτωση που οι αυξήσεις στον κατώτατο μισθό την περίοδο 2019-2023 δόθηκαν στη βάση του μισθού με προϋπηρεσία (σύμφωνα με την εγκύκλιο Αχτσιόγλου) και όχι στη βάση του μισθού χωρίς προϋπηρεσία, τότε οι αυξήσεις μέσω των επιδομάτων προϋπηρεσίας (μετά το 2024) μπορούν να συμψηφιστούν με τις αυξήσεις του 2019-2023.
Για παράδειγμα, έστω εργαζόμενος με 3ετή κατοχυρωμένη προϋπηρεσία τον Φεβρουάριο του 2012. Τον Φεβρουάριο του 2027 θα συμπληρώσει 6ετή προϋπηρεσία και θα δικαιούται αύξηση 20%.
Η αύξηση αυτή θα υπολογιστεί με βάση τον κατώτατο μισθό εργαζομένου χωρίς προϋπηρεσία (βάσει νόμου 2013), ο οποίος θα ισχύει κατά τον Φεβρουάριο του 2027, και όχι τον κατώτατο μισθό του εργαζομένου κατά την περίοδο 2024-2027 με συμπληρωμένη από το 2012 προϋπηρεσία (βάσει εγκυκλίου Αχτσιόγλου).
Έστω –βάσει και των προγραμματικών δεσμεύσεων της κυβέρνησης– ότι δοθεί αύξηση 5% ετησίως για τα έτη 2024, 2025 και 2026 (σ.σ. κατά τον μήνα Απρίλιο).
– Σε περίπτωση που οι αυξήσεις στον κατώτατο μισθό του εργαζομένου του παραδείγματός μας το 2019-2023 υπολογίστηκαν με βάση τον νόμο του 2013 (και όχι την εγκύκλιο Αχτσιόγλου), δηλαδή επί του μισθού χωρίς προϋπηρεσία (586 ευρώ), τότε οι αποδοχές του 2024 θα ανέρχονται στα 780 ευρώ (και όχι 837 ευρώ) και θα μπορούν να φτάσουν τα 1.076 ευρώ το 2027, προσθέτοντας 296 ευρώ στον μισθό του (μέσω αυξήσεων 15% στον κατώτατο των 780 ευρώ συν 20% λόγω 6ετούς προϋπηρεσίας).
– Σε περίπτωση που οι αυξήσεις στον κατώτατο μισθό του εργαζομένου του παραδείγματός μας την περίοδο 2019-2023 (σωρευτικά 30%) υπολογίστηκαν με βάση την εγκύκλιο Αχτσιόγλου (2019), δηλαδή επί του μισθού με 3ετή προϋπηρεσία το 2012 (644 ευρώ), ο εργαζόμενος αυτός θα πρέπει να λαμβάνει το 2024 το ποσό των 837 ευρώ. Ο υπολογισμός, όμως, των αυξήσεων τόσο του κατώτατου μισθού όσο και του επιδόματος προϋπηρεσίας των 6 ετών το 2027 θα υπολογιστεί με βάση τον κατώτατο μισθό το 2027 χωρίς προϋπηρεσία, δηλαδή επί των 897 ευρώ (σε περίπτωση αύξησης 5% ανά έτος). Μαζί με την αύξηση 20% λόγω 6ετούς προϋπηρεσίας, θα φτάσουν τα 1.076 ευρώ. Δηλαδή θα αυξηθούν κατά 197 ευρώ (αντί για αύξηση 296 ευρώ που θα λάμβανε σε περίπτωση που οι αυξήσεις που θα λάμβανε υπολογίζονταν με βάση τον κατώτατο χωρίς προϋπηρεσία).
Και αυτό γιατί οι αυξήσεις που έλαβε το 2019-2023 θα μπορούν (εφόσον κάτι τέτοιο αποφασίσει ο εργοδότης και όχι υποχρεωτικά) να συμψηφιστούν (στην προκειμένη περίπτωση εν μέρει) με τις αυξήσεις τις οποίες θα λάβει έως και το 2027.