20 χρόνια για μία «μάχη»: Ο Πολ Τόμας Άντερσον μιλά στο ΣΙΝΕΜΑ

Ένας από τους σπουδαιότερους σύγχρονους σκηνοθέτες, δημιουργός που έχει παραδώσει το «ένα αριστούργημα μετά το άλλο», επιστρέφει στις αίθουσες με Λεονάρντο Ντι Κάπριο σε «Μία Μάχη μετά την Άλλη» και (προδιαγεγραμμένα) καταθέτει μία από τις ταινίες της χρονιάς.

Από τον Πάνο Γκένα

Υπάρχει arthouse μπλοκμπάστερ; Αν μπορεί κάποιος να το πετύχει ή έστω να τρολάρει με την ιδέα, τότε αυτός είναι ο Πολ Τόμας Άντερσον, δημιουργός που δεν μας έχει απογοητεύσει ποτέ.  Δέκα χρόνια μετά το αξέχαστο «Έμφυτο Ελάττωμα», ο μετρ του σύγχρονου αμερικανικού σινεμά εμπνέεται ξανά από το έργο του συγγραφέα Τόμας Πίντσον και δηλώνει έτοιμος για «Μία Μάχη μετά την Άλλη». Ο τίτλος θα μπορούσε να σχολιάζει καυστικά και τον σύγχρονο αγώνα για καλό αμερικανικό σινεμά.

Γυρισμένη σε 35άρι φιλμ με την ευκρίνεια του VistαVision και δαφνοστεφανωμένη με διθυραμβικές κριτικές (95% στο metacritic), η ταινία κυκλοφορεί στις ελληνικές αίθουσες από την Πέμπτη 25 Σεπτεμβρίου οπλισμένη με Λεονάρντο Ντι Κάπριο, Ρετζίνα Χολ, Μπενίσιο ντελ Τόρο κι έναν Σον Πεν έτοιμο για Όσκαρ.

Τι οδήγησε, όμως, τον PTA στη «μάχη»;

Η ιδέα πίσω από την ταινία προέκυψε πριν 20 χρόνια. «Ξεκίνησα με στόχο να γράψω μια ταινία δράσης με καταδιώξεις αυτοκινήτων», θυμάται ο σκηνοθέτης. «Κάθε δύο – τρία χρόνια επέστρεφα στο υλικό, αλλά στο μεταξύ, με απασχολούσε και το “Vineland” του Τόμας Πίντσον. Ήθελα να το διασκευάσω, αλλά αποδείχθηκε πολύ δύσκολο. Τελικά – και με την ευχή του Πιντσον – κράτησα όσα στοιχεία με συγκίνησαν και τα ένωσα με άλλα αφηγηματικά νήματα που δεν με εγκατέλειψαν ποτέ, όπως την ιδέα μιας ηρωίδας – επαναστάτριας».

Η ταινία διαδραματίζεται στο χαοτικό σήμερα, κάτι που όπως δηλώνει ο Άντερσον του έδωσε μία ανέλπιστη ελευθερία: «Ήταν απελευθερωτικό να γυρίζουμε χωρίς περιορισμούς, χωρίς να περιμένουμε π.χ. σκηνικά αντικείμενα εποχής. Από το Ελ Πάσο στο Τέξας μέχρι την Γιουρίκα στην Καλιφόρνια, οι κοινότητες που επισκεφθήκαμε συμπλήρωσαν εμφατικά την ενέργεια της ιστορίας. Ακόμα και ο σχολικός χορός που βλέπετε στην ταινία είναι αληθινός: πρόκειται για τα παιδιά του σχολείου, με τα δικά τους ρούχα και μουσικές».

Κι αν οι φωτογραφίες ή το τρέιλερ της ταινίας σας προϊδεάζουν για θορυβώδεις συγκρούσεις γεμάτες ένταση, ο Άντερσον επανεστιάζει το κέντρο βάρους της ιστορίας. «Αυτό που θέλω πάντα ως θεατής είναι κάτι που να με συγκινεί, μία ιστορία που μιλάει για οικογένεια, για αγάπη, για μίσος. Ο κόσμος γύρω μας αλλάζει γρήγορα, αλλά κάποια πράγματα παραμένουν σταθερά. Στην ταινία δύο είναι τα ερωτήματα: “μπορεί ένας πατέρας να βρει την κόρη του;” και “τι σημαίνει τελικά οικογένεια;”».

Ο ήρωας της ταινίας, που υποδύεται ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο, ξεκινά ως νεαρός ιδεαλιστής. «Στην αρχή θέλει να αλλάξει τον κόσμο. Είναι ερωτευμένος με την Περφίντια, αλλά εκείνη του ραγίζει την καρδιά. Κολλάει για 16 χρόνια, μεγαλώνει, γίνεται κυνικός. Προσπαθεί να είναι καλός πατέρας για την κόρη του, Γουίλα, αλλά η νέα γενιά δεν είναι σαν τη δική του. Εκείνος απλώς πίνει, καπνίζει και βλέπει επαναστατικές ταινίες του ’60. Το βάρος της καθημερινότητας, όμως, είναι εκεί».

Η συνεργασία με τον Λεονάρντο Ντι Κάπριο ήταν για τον Άντερσον μία εμπειρία – σταθμός: «Από την πρώτη κιόλας μέρα, στην πρώτη σκηνή, κατάλαβα ότι θα ακολουθούσαν 100 συναρπαστικές μέρες. Ο Λίο δεν είναι μόνο σταρ, είναι και συνεργάτης που ξέρει να ρωτάει τα σωστά πράγματα». Αντίστοιχα, η νεαρή Τσέις Ινφίνιτι τον εντυπωσίασε από την πρώτη σκηνή: «Περίμενα να είναι αγχωμένη δίπλα στον Λίο. Αν ήταν, δεν το έδειξε ποτέ. Ήταν αμέσως επαγγελματίας και μας έδωσε κάτι μαγικό».

Στην ταινία, η «επανάσταση» που είχε στο μυαλό του ο Άντερσον ενσαρκώνεται ιδανικά από την Τεγιάνα Τέιλορ στο ρόλο της Περφίντια. «Με τον Λίο τη σκεφτόμασταν καιρό. Στο γύρισμα κατάλαβα γρήγορα ότι είναι καλύτερη όταν της δίνεις χώρο να αφεθεί», λέει ο σκηνοθέτης. Για τον Σον Πεν, που επιστρέφει μετά την «Πίτσα Γλυκόριζα» στο σύμπαν του, τα λόγια του παραμένουν γεμάτα θαυμασμό: «Όταν ξεκινούσα, ήταν ήρωας. Ηθοποιός με όλη τη σημασία. Στον ρόλο του Λόκτζο έδωσε βάθος που δεν περίμενα».

Μία από τις πιο χαρακτηριστικές ατάκες του σεναρίου ήρθε αργότερα, μέσα από μια φράση της Νίνα Σιμόν: Θα σου πω τι είναι ελευθερία. Να μην έχεις φόβο. Αυτό είναι». Ο Άντερσον παραδέχεται: «Δεν ήταν γραμμένο εξαρχής, αλλά όσο προχωρούσαν τα γυρίσματα αντηχούσε στο μυαλό μου. Μην φοβάσαι, συνέχισε. Έπρεπε να το πει ο χαρακτήρας του Μπενίτσιο Ντελ Τόρο. Είναι και δική μου φιλοσοφία».

Όσο για το χιούμορ, ακόμα και σε ένα δράμα… δράσης, για εκείνον είναι ζήτημα αλήθειας. «Δεν γράφω αστεία. Αν ο ηθοποιός προσπαθήσει να είναι αστείος, δεν θα είναι. Το χιούμορ βγαίνει από την εμμονή, την αδεξιότητα, την παράλογη φύση μας. Κι αν έρθει η στιγμή για ένα “φτηνό” γέλιο, γιατί όχι;».

Πίσω από τις κάμερες, ο Άντερσον βασίζεται στη σταθερή του ομάδα. «Είμαι τυχερός που δουλεύω με τους ίδιους ανθρώπους εδώ και χρόνια. Ο κινηματογράφος είναι ομαδικό άθλημα. Η εμπιστοσύνη, η στήριξη, η συντροφικότητα… Είναι οικογένεια. Κι αυτό είναι το θεμέλιο των πάντων».

INFO
Η ταινία «Μία Μάχη μετά την Άλλη» κυκλοφορεί την Πέμπτη 25 Σεπτεμβρίου στις αίθουσες από την Tanweer.