Της Βίκυς Κουρλιμπίνη
Η ξενοδοχειακή αγορά βρίσκεται σε… τροχιά μεγάλων επενδύσεων εδώ και τουλάχιστον μία δεκαετία, από όταν δηλαδή ο ελληνικός τουρισμός άφησε πίσω τις απώλειες της οικονομικής κρίσης και ξεκίνησε την ανοδική του πορεία. Όμως το νέο μεγάλο ρεκόρ που έφερε το 2023 σε τουριστικά έσοδα και αριθμό επισκεπτών από το εξωτερικό δίνει συνέχεια στα επενδυτικά πλάνα και οδηγεί σε δυναμική ανανέωση του ξενοδοχειακού δυναμικού, όπως δείχνουν οι αριθμοί του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου της Αθήνας, αλλά και της Ένωσης Ξενοδόχων Αττικής.
Είναι χαρακτηριστικό πως μόνο στην πρωτεύουσα βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης περισσότερα από 2.000 νέα δωμάτια σε ξενοδοχεία, χωρίς σε αυτά να υπολογίζονται η επένδυση στο Ελληνικό, τα serviced appartments και τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας ο αριθμός των ξενοδοχείων και των δωματίων ξενοδοχείων στην Αττική αυξήθηκε κατά 5% και 9% αντίστοιχα, ενώ, με βάση τα στοιχεία της ΞΕΕ/ΙΤΕΠ, έως τον Οκτώβριο 2023, σημαντική ανάπτυξη σημείωσε ο Κεντρικός Τομέας Αθηνών, με 26% και 21% αντίστοιχα. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφηκαν στις κατηγορίες 4 και 5 αστέρων, ενώ το ξενοδοχειακό δυναμικό των 3 αστέρων αυξήθηκε σε μονάδες, αλλά παρέμεινε σχετικά σταθερό σε αριθμό δωματίων. Αντίστοιχα, το μερίδιο των ξενοδοχείων κατηγορίας 1 και 2 αστέρων μειώθηκε.
Το 2023 ο αριθμός των ξενοδοχείων στην Αττική ανήλθε σε 697 μονάδες, από 675 μονάδες το 2019 και 664 μονάδες το 2015. Αντίστοιχα, ο αριθμός δωματίων ήταν 34.686 το 2023, 33.127 το 2019 και 31.927 το 2015. Όπως, εντούτοις, επισημαίνουν επιχειρηματίες της ξενοδοχειακής αγοράς της Αθήνας, το 2012 λόγω της κρίσης έκλεισαν 80 ξενοδοχεία, αριθμός που ακόμη δεν έχει αποκατασταθεί.
Αξίζει να τονιστεί, ακόμα, πως η αγορά βραχυχρόνιας μίσθωσης έχει αυξηθεί την τελευταία δεκαετία σε 14.000 ενεργές μονάδες το 2023 –μόνο στο κέντρο–, σε σύγκριση με τα 18.000 δωμάτια ξενοδοχείων στην ίδια περιοχή.
Ο τζίρος που πάει σε αναβαθμίσεις
Σύμφωνα, επίσης, με την ετήσια έρευνα για τον ξενοδοχειακό κλάδο από το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων για λογαριασμό του ΞΕΕ, οι ετήσιες επενδύσεις για επισκευές, ανακαίνιση, συντήρηση την περσινή χρονιά έφτασαν τα 761 εκατ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε 7% επί του τζίρου τους. Το 2022 το ποσό αυτό άγγιξε τα 621 εκατ. ευρώ (ποσοστό ξανά 7% επί του τζίρου), ενώ το 2019 –τη χρονιά πριν από την πανδημία– οι επενδύσεις για ανακαινίσεις και συντηρήσεις ήταν 986 εκατ. ευρώ (12% επί του τζίρου).
Σημειώνεται πως ο τζίρος των ξενοδοχείων το 2023 αυξήθηκε κατά 23% σε σχέση με το 2022 και έφτασε τα 10,5 δισ. ευρώ. Η αύξηση αυτή διαφοροποιείται αισθητά ανάμεσα στα ξενοδοχεία συνεχούς (+ 9,4%) και εποχικής (+27,4%) λειτουργίας.
Οι εκτιμήσεις για τη σεζόν
Αν και ακόμη οι επιχειρηματίες της τουριστικής αγοράς είναι φειδωλοί όσον αφορά τις προβλέψεις τους, θεωρούν πως τα μηνύματα που έρχονται από τις βασικές αγορές του εξωτερικού συνηγορούν σε ακόμα μία καλή χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό, εκτός απροόπτου. Μέχρι τα μέσα Μαρτίου θα έχει ολοκληρωθεί ένα σημαντικό κομμάτι των προκρατήσεων για την καλοκαιρινή περίοδο, που θα επιτρέψει πιο ασφαλή συμπεράσματα για την πορεία της σεζόν. Αυτή την περίοδο η άνοδος στις προκρατήσεις μέσω των tour operators, σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρσι, κυμαίνεται γύρω στο 8%-10%.
Παράλληλα, υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες από την αμερικανική αγορά (τονίζεται πως, σύμφωνα με στοιχεία του ΔΑΑ, οι αφίξεις επισκεπτών από τις ΗΠΑ το 2023 ανήλθαν στο 1 εκατομμύριο), όπως επίσης από τις αγορές της Αυστραλίας και της Κίνας.
Όσον αφορά τις τιμές των συμβολαίων για φέτος, σύμφωνα με την έρευνα του ΙΤΕΠ, το 47% του συνόλου των ξενοδοχείων έχει υπογράψει συμβόλαια για το 2024, ποσοστό που κυμαίνεται στα ίδια επίπεδα με το 2023. Από αυτά, το 71,4% έχει υπογράψει συμβόλαια με τιμές αυξημένες 7,9% κατά μέσο όρο. Αντίστοιχα, το 2022 το 41% των ξενοδοχείων που είχαν υπογράψει συμβόλαια είχαν αυξημένες τιμές κατά μέσο όρο 11,4%. Το 55% των ξενοδοχείων εποχικής λειτουργίας έχει υπογράψει συμβόλαια για το 2024. Το αντίστοιχο ποσοστό για τα συνεχούς λειτουργίας ξενοδοχεία είναι 27,7%.
Πώς γέμισε το ταμείο του τουρισμού
Η άνοδος στα έσοδα τη χρονιά που πέρασε, σε σχέση με το 2022, άγγιξε το 15,7%. Συνολικά οι ταξιδιωτικές εισπράξεις, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, έφτασαν τα 20,45 δισ. ευρώ, πολύ πάνω από τα 18,2 δισ. ευρώ που έφερε ο τουρισμός το 2019, τη χρονιά πριν από την πανδημία (το να ξεπεράσει το τουριστικό καλάθι τα επίπεδα του 2019 ήταν ο βασικός στόχος της τουριστικής αγοράς). Ειδικότερα, οι εισπράξεις από τη Γερμανία αυξήθηκαν κατά 9,5% και διαμορφώθηκαν στα 3,563 δισ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τη Γαλλία αυξήθηκαν κατά 11,6% και διαμορφώθηκαν στα 1,425 δισ. ευρώ. Άνοδο κατά 5,8% σημείωσαν οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, φτάνοντας στα 3,307 δισ. ευρώ, καθώς και οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 14,0%, στα 1,367 δισ.
Αντίστοιχα, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση αυξήθηκε κατά 17,6% και διαμορφώθηκε σε 32,735 εκατ. ταξιδιώτες, έναντι 27,835 εκατ. ταξιδιωτών το 2022. Η κίνηση από τη Γερμανία παρουσίασε αύξηση κατά 9,5% και διαμορφώθηκε σε 4,764 εκατ. ταξιδιώτες και από τη Γαλλία κατά 4,2% σε 1,831 εκατ. ταξιδιώτες. Η ταξιδιωτική κίνηση από το Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκε κατά 2,4% και διαμορφώθηκε σε 4,591 εκατ. ταξιδιώτες, καθώς και αυτή από τις ΗΠΑ, που αυξήθηκε κατά 29,2% σε 1,406 εκατ. ταξιδιώτες.