Φόβους για κλιμάκωση σε γενικευμένο πόλεμο της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή μεταξύ του Ισραήλ και του πολυπλόκαμου “άξονα” των ισλαμιστικών δυνάμεων που κινούνται στην τροχιά του καθεστώτος του Ιράν προκαλεί η δολοφονία του ηγέτη της παλαιστινιακής ισλαμιστικής οργάνωσης Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, ο οποίος έχασε τη ζωή του τα ξημερώματα στην Τεχεράνη, πιθανότατα από πυραυλικό χτύπημα που αποδίδεται στις ισραηλινές δυνάμεις.
Η δολοφονία Χανίγια έρχεται μόλις λίγες ώρες αφότου ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι αεροσκάφη της αεροπορίας του “εξάλειψαν” κορυφαίο στέλεχος του στρατιωτικού βραχίονα της σιιτικής ισλαμιστικής οργάνωσης Χεζμπολάχ του Λιβάνου, τον Φουάντ Σουκρ, στην περιοχή της Βηρυτού.
Σύμφωνα με τη δημοσιογράφο των New York Times Farnaz Fassihi, το αίσθημα που επικρατεί μεταξύ των Ιρανών αξιωματούχων για τη δολοφονία Χανίγια μέσα στην πρωτεύουσα της χώρας τους είναι “σοκ”, καθώς αποτελεί σημαντικό πλήγμα στην εικόνα του καθεστώτος της Τεχεράνης και στην προσπάθειά του να προβάλλει ισχύ στην ευρύτερη περιοχή.
Iranian officials are in utter shock over assassination of Haniyah, sources say, because it also delivers a huge blow to Iran’s security reputation at a time it wants to project power in the region. State tv blamed Israel.
— Farnaz Fassihi (@farnazfassihi) July 31, 2024
Καθηγητής Μεσανατολικών Σπουδών στο Georgetown: Αυξάνονται οι πιθανότητες γενικής κλιμάκωσης
Η δολοφονία του Χανίγια, στην Τεχεράνη, φέρνει την περιοχή πιο κοντά σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο από κάθε άλλη φορά, δήλωσε στο BBC ο Nader Hashemi, καθηγητής σπουδών Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο Georgetown.
“Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη”, ανέφερε. “Πιστεύω ότι επηρεάζει επίσης τα γεγονότα στον Λίβανο επειδή μόλις λίγες ώρες νωρίτερα το Ισραήλ προσπάθησε να δολοφονήσει έναν υψηλόβαθμο ηγέτη της Χεζμπολάχ στη νότια Βηρυτό και η υπόθεση εργασίας ήταν ότι το Ιράν και η Χεζμπολάχ δεν ενδιαφέρονται για κλιμάκωση”.
Όμως, η δολοφονία της Χανίγια έχει ανατρέψει αυτούς τους υπολογισμούς, προσέθεσε. “Πλέον το Ιράν έχει κάθε κίνητρο να προσπαθήσει να κλιμακώσει τη σύγκρουση”.
Απειλές
Η ηγεσία του Ισραήλ έχει ορκιστεί να αφανίσει τη Χαμάς μετά την άνευ προηγουμένου έφοδο του στρατιωτικού βραχίονα του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος σε νότιους τομείς της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου, με αποτέλεσμα τον θάνατο 1.200 Ισραηλινών πολιτών, στην πλειονότητά τους αμάχων και έχει εξαπολύσει έκτοτε συντριπτικές στρατιωτικές επιχειρήσεις ευρείας κλίμακας στη Λωρίδα της Γάζας.
Ο επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, 62 ετών, είχε ως βάση του τη Ντόχα του Κατάρ. Παραβρέθηκε την Τρίτη στην Τεχεράνη στην τελετή ορκωμοσίας του νέου προέδρου του Ιράν, του μεταρρυθμιστή Μασούντ Πεζεσκιάν.
Σύμφωνα με ιρανικά ΜΜΕ, δολοφονήθηκε περί τις 02:00 τα ξημερώματα της Τετάρτης, ενώ βρισκόταν σε “ειδική κατοικία για βετεράνους πολέμου” στο βόρειο τμήμα της ιρανικής πρωτεύουσας.
Το σιιτικό ισλαμιστικό καθεστώς του Ιράν, ορισμένος εχθρός του Ισραήλ, είναι σύμμαχος της σουνιτικής ισλαμιστικής Χαμάς και της λιβανικής σιιτικής ισλαμιστικής Χεζμπολάχ.
“Ο αδελφός, ο ηγέτης, ο μουτζάχιντ (σ.σ. ‘ιερός πολεμιστής’) Ισμαήλ Χανίγια, ο επικεφαλής του κινήματος, σκοτώθηκε σε σιωνιστική επιδρομή εναντίον της οικίας του στην Τεχεράνη αφού παραβρέθηκε στην ορκωμοσία του νέου προέδρου” της Ισλαμικής Δημοκρατίας Πεζεσκιάν, ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Χαμάς.
Οι Φρουροί της Επανάστασης, επίλεκτο σώμα των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων, ανακοίνωσαν ότι “η κατοικία του Ισμαήλ Χανίγια, επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, επλήγη στην Τεχεράνη και (…) ο ίδιος κι ένας από τους σωματοφύλακές του έπεσαν μάρτυρες”, με ανακοίνωσή τους στον ενημερωτικό ιστότοπό τους Sepah.
Δεν διευκρίνισαν τις περιστάσεις, περιοριζόμενοι να προσθέσουν πως διενεργείται έρευνα.
Ο ισραηλινός στρατός ανέφερε από την πλευρά του ότι δεν προτίθεται να σχολιάσει σε αυτό το στάδιο.
Ο πρόεδρος του Κράτους της Παλαιστίνης (Παλαιστινιακής Αρχής) και ηγέτης του – αντίπαλου της Χαμάς – κόμματος Φάταχ, Μαχμούντ Αμπάς, καταδίκασε με ανακοίνωσή του την “άνανδρη δολοφονία” του ηγέτη της Χαμάς.
Ο Μούσα Αμπού Μαρζούκ, μέλος του ΠΓ της Χαμάς, διεμήνυσε σε δική του ανακοίνωση πως η δολοφονία “δεν θα μείνει αναπάντητη”.
Ο Ισμαήλ Χανίγια, ενταγμένος στη Χαμάς από την ίδρυσή της το 1987, προσέλκυσε πάνω του τους προβολείς της δημοσιότητας σε διεθνές επίπεδο το 2006, όταν έγινε πρωθυπουργός της Παλαιστινιακής Αρχής, μετά την απρόσμενη νίκη του κινήματός του στις εκλογές. Εξελέγη επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς το 2017, διαδεχόμενος τον Χάλεντ Μεσάαλ.
Κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων που διεξάγει στη Λωρίδα της Γάζας, ο ισραηλινός στρατός σκότωσε πολλά μέλη της οικογένειας του Ισμαήλ Χανίγια — συμπεριλαμβανομένων τριών γιων και τεσσάρων εγγονιών του.
Στις αρχές Ιουλίου, οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις ανέφεραν πως έχουν “ολοένα περισσότερες ενδείξεις” ότι ο ηγέτης του στρατιωτικού βραχίονα της Χαμάς, Μοχάμεντ Ντέιφ, έχει σκοτωθεί σε βομβαρδισμό που εξαπέλυσαν στη Λωρίδα της Γάζας. Πάντως δεν έχει υπάρξει επιβεβαίωση.
Την 7η Οκτωβρίου, ο στρατιωτικός βραχίονας της Χαμάς εξαπέλυσε άνευ προηγουμένου έφοδο στο νότιο Ισραήλ, κατά την οποία έχασαν τη ζωή τους 1.197 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους άμαχοι, σύμφωνα με καταμέτρηση του Γαλλικού Πρακτορείου βασισμένη σε επίσημα ισραηλινά δεδομένα. Από τους 251 ανθρώπους που απήχθησαν εκείνη την ημέρα, 111 εξακολουθούν να κρατούνται όμηροι στη Λωρίδα της Γάζας, πλην όμως 39 από αυτούς πιστεύεται ότι είναι νεκροί, κατά τον ισραηλινό στρατό.
Σε αντίποινα, το Ισραήλ διεξάγει επιχειρήσεις ευρείας κλίμακας οι οποίες έχουν στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 39.400 ανθρώπους στη Λωρίδα της Γάζας, ενόπλους και αμάχους, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Υπουργείου Υγείας της κυβέρνησης της Χαμάς.
Στην εξουσία στη Λωρίδα της Γάζας από το 2007, η Χαμάς χαρακτηρίζεται τρομοκρατική οργάνωση από το Ισραήλ, τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
“Εξάλειψη” υψηλόβαθμου στελέχους της Χεζμπολάχ
Το βράδυ της Τρίτης, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι αεροσκάφη της αεροπορίας του “εξάλειψαν” κορυφαίο στέλεχος του στρατιωτικού βραχίονα “της τρομοκρατικής οργάνωσης Χεζμπολάχ”, τον Φουάντ Σουκρ, “στην περιοχή της Βηρυτού”.
Ο εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού αντιναύαρχος Ντανιέλ Χαγκαρί είπε ότι ο Φουάντ Σουκρ ήταν “υπεύθυνος” για την επίθεση στο κατεχόμενο και προσαρτημένο στο Ισραήλ τμήμα του υψιπέδου του Γκολάν το Σάββατο, όταν έχασαν τη ζωή τους 12 παιδιά σε πόλη Δρούζων.
Τρεις άμαχοι = μια γυναίκα και δυο παιδιά – σκοτώθηκαν και άλλοι 74 τραυματίστηκαν στον ισραηλινό βομβαρδισμό σε νότιο προάστιο της πρωτεύουσας του Λιβάνου, κατά τον ακόμη προκαταρκτικό απολογισμό που δημοσιοποίησε το λιβανικό υπουργείο Υγείας.
Η Χεζμπολάχ, η οποία υποστηρίζεται οικονομικά και στρατιωτικά από το Ιράν, δεν έχει επιβεβαιώσει ως αυτό το στάδιο τον θάνατο του Φουάντ Σουκρ.
Το Ιράν δεν αναγνωρίζει το Κράτος του Ισραήλ και έχει μετατρέψει την υποστήριξη της παλαιστινιακής υπόθεσης σε κεντρικό στοιχείο της εξωτερικής πολιτικής του μετά την ισλαμική επανάσταση του 1979.
Στην ομιλία του μετά την ορκωμοσία του την Τρίτη, ο νέος πρόεδρος του Ιράν, Πεζεσκιάν, κατήγγειλε τα “εγκλήματα” του Ισραήλ στα παλαιστινιακά εδάφη.
“Αυτοί που προμηθεύουν τα όπλα τα οποία σκοτώνουν παιδιά στη Λωρίδα της Γάζας δεν μπορούν να παραδίδουν μαθήματα ανθρωπιάς και ανεκτικότητας σε άλλους”, είπε, αναφερόμενος προφανώς στις ΗΠΑ, τον κυριότερο σύμμαχο και προμηθευτή στρατιωτικού υλικού του Ισραήλ σε διεθνές επίπεδο.
Καταδικάζουν σε έντονους τόνους Ρωσία, Τουρκία, Κατάρ και Κίνα
Έντονες καταδίκες της δολοφονίας Χανίγια εξέδωσαν τα υπουργεία Εξωτερικών Ρωσίας και Τουρκίας.
Οι δύο χώρες διατηρούν επαφές και δεσμούς με τη Χαμάς, με τον κυρίαρχο στην Τουρκία πολιτικό ρεύμα του ισλαμοσυντηρητικού προέδρου Ταγίπ Ερντογάν να μοιράζεται με την παλαιστινιακή οργάνωση κοινές ιδεολογικές ρίζες από το κίνημα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
Κατάρ και Κίνα καταδίκασαν επίσης τη δολοφονία Χανίγια.
Η Ντόχα έκανε λόγο για “επικίνδυνη κλιμάκωση”, ενώ το Πεκίνο σχολίασε, διά μέσου του Υπουργείου Εξωτερικών του, ότι το περιστατικό θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω περιφερειακή αποσταθεροποίηση στη Μέση Ανατολή.