Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έδωσε στη δημοσιότητα ένα κείμενο με 13 ερωτήσεις και απαντήσεις για το φορολογικό νομοσχέδιο. Ειδικότερα:
1. Ποιες είναι οι σημαντικότερες παρεμβάσεις του νέου φορολογικού νομοσχεδίου;
Το νέο φορολογικό νομοσχέδιο φέρνει νέες μειώσεις φόρων, ενίσχυση του εισοδήματος των πολιτών, κίνητρα για τις επιχειρήσεις και σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην φορολογική νομοθεσία. Καταρχάς, περιλαμβάνει 12 μειώσεις φόρων και μέτρα ενίσχυσης του εισοδήματος των πολιτών, σε συνέχεια των ανακοινώσεων του Πρωθυπουργού στην ΔΕΘ. Θεσπίζεται, επίσης, νέο πλαίσιο υποβολής των φορολογικών δηλώσεων, με εκπτώσεις για τους συνεπείς και κυρώσεις για κρατικούς λειτουργούς και εταιρίες που θα καθυστερήσουν να διαβιβάσουν τα αναγκαία στοιχεία στην ΑΑΔΕ.
Επιπλέον, εντάσσονται διατάξεις για:
– την παροχή κινήτρων για συγχωνεύσεις και εξαγορές επιχειρήσεων, ενίσχυση της καινοτομίας και ενδυνάμωση των νεοφυών επιχειρήσεων,
– την επέκταση των φορολογικών κινήτρων για την επιστημονική και τεχνολογική έρευνα και τη θέσπιση νέων ορίων δαπανών που εκπίπτουν για την ανάπτυξη και την καινοτομία των επιχειρήσεων και των επενδυτών,
– τον εκσυγχρονισμό του διοικητικού μοντέλου που διέπει την ΑΑΔΕ με στόχο να καταστεί ακόμα πιο αποτελεσματικό,
– τη θέσπιση αφορολόγητου για ποσά έως 300 ευρώ τον μήνα για τα φιλοδωρήματα και απαλλαγή –στο σύνολο τους- από ασφαλιστικές εισφορές,
– την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της ελληνικής οικονομίας απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Τέλος, κατατίθεται και 2ος συμπληρωματικός Προϋπολογισμός για το 2024 με στόχο την χρηματοδότηση σημαντικών υποδομών και έργων που βρίσκονται σε εξέλιξη κατά συνολικά 400 εκατ. ευρώ. Έτσι, μετά την πρόσφατη προσθήκη 900 εκατ. ευρώ και με τη νέα αύξηση 400 εκατ. ευρώ, το εθνικό ΠΔΕ αυξάνεται για το 2024 κατά 1,3 δισ. ευρώ. Πρόκειται για αύξηση 15% των πόρων του ΠΔΕ που διαμορφώνονται πλέον σε 9,85 δισ. ευρώ (7,1 δισ. ευρώ το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος και 2,75 δισ. ευρώ το εθνικό) από την αρχική πρόβλεψη των 8,55 δισ. ευρώ (6,5 δισ. ευρώ το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος και 2,05 δισ. ευρώ το εθνικό).
2. Ποιες είναι οι 12 μειώσεις φόρων;
Στο φορολογικό νομοσχέδιο περιλαμβάνονται 12 μειώσεις φόρων που ενισχύουν με τρόπο μόνιμο και κοινωνικά δίκαιο το εισόδημα των πολιτών. Συγκεκριμένα προβλέπεται:
1) Μείωση κατά μια 1 επιπλέον μονάδα των ασφαλιστικών εισφορών. Ήδη οι ασφαλιστικές εισφορές έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια από την παρούσα Κυβέρνηση κατά 4,4 ποσοστιαίες μονάδες. Από την επιπλέον μείωση αυτή θα ωφεληθούν τόσο οι εργοδότες (μέσω της περαιτέρω μείωσης του μη μισθολογικού κόστους) όσο και οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού και δημοσίου τομέα μέσω της αύξησης των καθαρών αποδοχών τους.
2) Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για όλα τα φυσικά πρόσωπα (ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι καθώς και εργαζόμενοι που αμείβονται με “μπλοκάκι”).
3) Απαλλαγή φόρου εισοδήματος για 3 έτη για ακίνητα έως 120 τμ που θα ενοικιαστούν μεταξύ της 8ης Σεπτεμβρίου 2024 και της 31ης Δεκεμβρίου 2025 με συμβόλαια τουλάχιστον τριετούς μίσθωσης και τα οποία δηλώνονταν προηγουμένως ως κενά ή είχαν διατεθεί για βραχυχρόνια μίσθωση.
4) Απαλλαγή από τον φόρο ασφαλίστρων (15%) των συμβολαίων υγείας για παιδιά έως 18 ετών. Σε περίπτωση οικογενειακού ή ομαδικού συμβολαίου ο φόρος μειώνεται αναλογικά με τον αριθμό των ανήλικων μελών που καλύπτει.
5) Διπλάσια μείωση ΕΝΦΙΑ από το 2025 (από 10% σε 20%) για κατοικίες φυσικών προσώπων, φορολογητέας αξίας έως 500.000 ευρώ, που είναι ασφαλισμένες για φυσικές καταστροφές (πυρκαγιά, σεισμό, πλημμύρα).
6) Κατάργηση τέλους σταθερής τηλεφωνίας (5%) για συνδέσεις με οπτική ίνα (≥100 Μbps).
7) Φοροαπαλλαγή οικειοθελών παροχών επιχειρήσεων για νέους γονείς (για επίδομα έως 5.000 ευρώ για κάθε τέκνο προσαυξανόμενο κατά 5.000 ευρώ για κάθε επιπλέον τέκνο και για παροχή έως 5.000 ευρώ ετησίως για την κάλυψη δαπάνης βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών).
8) Φορολόγηση αμοιβής για εφημερίες ιατρών με συντελεστή 22%. Το μηναίο καθαρό όφελος μεσοσταθμικά για τους ιατρούς υπολογίζεται σε 150 ευρώ και σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνάει τα 200 ευρώ.
9) Παροχή κινήτρων για συγχωνεύσεις και εξαγορές επιχειρήσεων που αφορούν στην “μικρή” επιχειρηματικότητα, συνολικού κόστους 40 εκατ. ευρώ.
10) Για το 2025 προβλέπονται, επίσης, με νόμο που έχει ήδη ψηφιστεί, μειώσεις φόρων χαρτοσήμου σε μια σειρά από συναλλαγές συνολικού δημοσιονομικού κόστους 30 εκατ. ευρώ.
11) Με νόμο που ψηφίστηκε από την Βουλή πρόσφατα, μονιμοποιήθηκε η επιστροφή του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο, μέτρο συνολικού δημοσιονομικού κόστους 100 εκατ. ευρώ κατ’ έτος.
12) Σε επόμενο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, δρομολογείται η κατάθεση προς ψήφιση της απαλλαγής από ΦΠΑ των νέων οικοδομών και για το 2025.
Επιπλέον, με το νομοσχέδιο προβλέπεται παράταση έως την 31η Δεκεμβρίου 2026 της αναστολής επιβολής φόρου υπεραξίας από μεταβίβαση ακινήτων και ορίζεται, μεταξύ άλλων, μείωση ύψους 50% του ελάχιστου ποσού καθαρού εισοδήματος από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας για ελεύθερους επαγγελματίες που ασκούν τη δραστηριότητά τους και έχουν την κυρία κατοικία τους σε δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό μικρότερο των 1.500 κατοίκων.
3. Υπάρχουν προβλέψεις ειδικά για τις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη στήριξης;
Σε συνέχεια των ανακοινώσεων του Πρωθυπουργού στην ΔΕΘ, η Κυβέρνηση προχωρά τον Δεκέμβριο, με την ψήφιση του νομοσχεδίου, στην έκτακτη οικονομική ενίσχυση 1,9 εκατ. ευάλωτους οικονομικά πολίτες με το συνολικό ποσό των 243 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό θα καταβληθεί με την μορφή έκτακτου επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης και αφορά τα εξής:
1) Έκτακτη οικονομική ενίσχυση σε συνταξιούχους με προσωπική διαφορά άνω των 10 ευρώ. Χορηγείται μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2024 ως εξής:
– 200 ευρώ για σύνταξη έως και 700 ευρώ.
– 150 ευρώ για σύνταξη από 700,01 ευρώ έως και 1.100 ευρώ.
– 100 ευρώ για σύνταξη από 1.100,01 ευρώ έως και 1.600 ευρώ.
Τονίζεται επίσης πως όσοι συνταξιούχοι ΔΕΝ έχουν προσωπική διαφορά θα δουν τις συντάξεις τους να αυξάνονται σε ένα ποσοστό της τάξεως του 2,4% από τις αρχές του 2025 (με τις συντάξεις Ιανουαρίου που προκαταβάλλονται στα τέλη Δεκεμβρίου).
2) Έκτακτη οικονομική ενίσχυση ύψους 200 ευρώ έως την 31η Δεκεμβρίου σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και συγκεκριμένα:
– στους δικαιούχους επιδομάτων αναπηρίας του e-ΕΦΚΑ,
– στους δικαιούχους του επιδόματος απολύτου αναπηρίας για συνταξιούχους του πρώην ΟΓΑ που λαμβάνουν μόνον τη βασική σύνταξη αν έχουν εφ’ όρου ζωής ποσοστό αναπηρίας 100%,
– στους δικαιούχους του επιδόματος νόσου και ανικανότητας των συνταξιούχων του Δημοσίου,
– στους δικαιούχους του εξωιδρυματικού επιδόματος τα οποία χορηγούνται από τον e-Ε.Φ.Κ.Α.,
– στους δικαιούχους επιδόματος ΑΜΕΑ του ΟΠΕΚΑ,
– στους ανασφάλιστους υπερήλικες,
– ειδικά οι δικαιούχοι του επιδόματος παιδιού του ΟΠΕΚΑ θα λάβουν μία επιπλέον δόση,
– παροχή επιπλέον 50% του μηνιαίου επιδόματος στους δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.
4. Οι αυξήσεις και οι μειώσεις φόρων υπερκαλύπτουν τις αυξήσεις του πληθωρισμού;
Από το 2019 καταργήθηκαν ή μειώθηκαν πάνω από 60 φόροι. Μειώθηκε πχ ο εισαγωγικός φορολογικός συντελεστής για τους φτωχότερους από το 22% στο 9%, μειώθηκε ο ΕΝΦΙΑ κατά 35%, αυξήθηκε το αφορολόγητο για τα παιδιά, καταργήθηκε η φορολογική εισφορά αλληλεγγύης και μειώθηκαν οι ασφαλιστικές εισφορές, οι οποίες από 1-1-2025 περιορίζονται περαιτέρω κατά 1%. Η Ελλάδα επίσης, σύμφωνα με την Eurostat, είχε τη μεγαλύτερη μείωση φόρων ως προς το ΑΕΠ μεταξύ των χωρών της ΕΕ, από 42,8% το 2022 σε 40,7% το 2023.
Σε επίπεδο ονομαστικών αποδοχών, ο κατώτατος μισθός από 650 ευρώ το 2019 αυξήθηκε στα 830 ευρώ τον Απρίλιο του 2024 και θα αυξηθεί περαιτέρω το 2025, με τη διαδικασία διαβούλευσης που ισχύει. Ο μέσος μισθός σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΡΓΑΝΗ από 1.046 ευρώ το 2019, τώρα υπολογίζεται σε πάνω από 1.300 ευρώ.
Η ανάλυση των στοιχείων δείχνει ότι:
Η αύξηση των καθαρών αποδοχών από το 2019 για μισθωτό που λαμβάνει τον κατώτατο μισθό (αναλόγως του αριθμού των τέκνων και συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών από 1-1-2025) ανέρχεται σε περίπου 30%, ενώ για μισθωτό που λαμβάνει τον μέσο μισθό η αύξηση είναι περίπου 25%.
Αντίστοιχα στο διάστημα 2019 – Σεπτέμβριο 2024 η σωρευτική αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή είναι 17,5%.
Δηλαδή οι πραγματικές αποδοχές αυξήθηκαν περισσότερο από τον πληθωρισμό. Σε καμία περίπτωση δεν υποτιμούμε το πρόβλημα της ακρίβειας. Η αλήθεια, ωστόσο, είναι ότι οι μισθολογικές ενισχύσεις είναι αρκετά σημαντικές με βάση τις δυνατότητες της οικονομίας και απαντούν σε σημαντικό βαθμό στην ανάγκη στήριξης των εισοδημάτων των πολιτών. Και επιπλέον, όσο η φοροδιαφυγή αντιμετωπίζεται τόσο περαιτέρω μειώσεις φόρων θα επιτυγχάνονται, κάτι που εμμέσως ενισχύει περαιτέρω το εισόδημα των πολιτών.
5. Τα νέα αυτά μέτρα – ειδικά εκείνα που αφορούν στις μειώσεις φόρων και στις αυξήσεις των εισοδημάτων των πολιτών – είναι συμβατά με τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες;
Η απάντηση είναι θετική καθώς η βάση για όλες τις πολιτικές που εφαρμόζει η Κυβέρνηση είναι η δημοσιονομική σοβαρότητα. Εξαντλούνται μεν τα περιθώρια του προϋπολογισμού και των δημοσιονομικών κανόνων αλλά δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να επιτραπεί δημοσιονομική αποσταθεροποίηση. Με δεδομένη την κρίση της περασμένης δεκαετίας, κάτι τέτοιο θα ήταν εξαιρετικά επικίνδυνο για την πατρίδα μας. Η αύξηση των αποδοχών και οι μειώσεις των φόρων για το 2025 ύψους περίπου 1,5 δισ. ευρώ στηρίζονται στην ισχυρότερη οικονομική ανάπτυξη και στις επιτυχίες στο μέτωπο περιορισμού της φοροδιαφυγής. Αξίζει να σημειωθεί, εξάλλου, ότι στοιχεία των εισπράξεων του 1ου εξαμήνου του 2024 δείχνουν ότι, χωρίς αύξηση φόρων, εισπράχθηκαν 10,3% παραπάνω φορολογικά έσοδα σε σχέση με το 1ο εξάμηνο του 2023, με πληθωρισμό περίπου 3%. Τα επιπλέον έσοδα προέρχονται τόσο από την ανάπτυξη της οικονομίας όσο και από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής με την προώθηση π.χ. της διασύνδεσης των POS με τις ταμειακές. Έως το 2027, με την περαιτέρω εφαρμογή των μέτρων για την πάταξη της φοροδιαφυγής εκτιμάται μία αύξηση, σταδιακά, των κρατικών εσόδων, της τάξεως των 2,5 δισ. ευρώ.
6. Τι απαντάτε σε όσους υποστηρίζουν πως με την παρέμβαση που αφορά στον τρόπο φορολόγησης των φιλοδωρημάτων η Κυβέρνηση ρίχνει ένα νέο φορολογικό βάρος στους εργαζομένους;
Με το φορολογικό νομοσχέδιο δεν ερχόμαστε να επιβάλλουμε φόρο στα φιλοδωρήματα αλλά να τον μειώσουμε! Η φορολόγηση των φιλοδωρημάτων ισχύει εδώ και τουλάχιστον 30 χρόνια με βάση τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος αλλά και με βάση σχετική νομολογία που έχει παραχθεί με διαδοχικές αποφάσεις του Αρείου Πάγου. Αυτή προβλέπει ότι τα φιλοδωρήματα έπρεπε να δηλώνονται ως αποδοχές, να συνυπολογίζονται με το φορολογητέο εισόδημα και να φορολογούνται όπως φορολογείται ο μισθός του εργαζόμενου. Η νομική αυτή πρόβλεψη στο παρελθόν ήταν πρακτικά ανεφάρμοστη. Απέκτησε, ωστόσο, άλλη διάσταση πρόσφατα λόγω της εξάπλωσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών, της διασύνδεσης POS-ταμειακών μηχανών και της εντατικοποίησης των ελέγχων της ΑΑΔΕ.
Το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προχωρά στη θέσπιση μιας δίκαιης και ισορροπημένης διάταξης που προβλέπει για πρώτη φορά αφορολόγητο έως 300 ευρώ τον μήνα για φιλοδωρήματα που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι (ενδεικτικά σε επιχειρήσεις εστίασης, παροχής υπηρεσιών ατομικής φροντίδας κλπ) με εφαρμογή από 1η Νοεμβρίου 2024. Παράλληλα, για το σύνολο του ποσού από φιλοδωρήματα, εργαζόμενοι και εργοδότες απαλλάσσονται από ασφαλιστικές εισφορές (εκτός αν προβλέπεται κάτι διαφορετικό από ατομικές ή συλλογικές συμβάσεις). Το ύψος των 300 ευρώ αφορολόγητο επελέγη ως το πλέον δίκαιο καθότι ελήφθη υπόψη ότι εργαζόμενοι σε άλλες επιχειρήσεις δεν λαμβάνουν φιλοδωρήματα ή φορολογούνται κανονικά πχ για bonus που λαμβάνουν.
Επιπρόσθετα, εισάγεται μια αντικαταχρηστική διάταξη για τυχόν εργοδότες που θα σκεφτούν να μειώσουν τεχνητά τους μισθούς δηλώνοντας μέρος αυτών ως φιλοδωρήματα: Σε περίπτωση μείωσης των τακτικών αποδοχών, με ταυτόχρονη ισόποση αύξηση των αποδοχών από φιλοδωρήματα, ο εργοδότης θα κληθεί να πληρώσει εισφορά 22% επί της μείωσης των τακτικών αποδοχών. Σημειώνεται ότι για να πάψει να πληρώνει το πρόστιμο ο εργοδότης, θα πρέπει να επαναφέρει τον μισθό του εργαζόμενου στο αρχικό προς της μείωσης ύψος.
7. Υπάρχουν προβλέψεις στο νομοσχέδιο για την υποστήριξη των ιδιοκτητών ακινήτων;
Ναι, και μάλιστα σημαντικές. Οι ιδιοκτήτες ακινήτων και εκείνοι που θέλουν να αποκτήσουν ακίνητα ευνοούνται με 6 συγκεκριμένες παρεμβάσεις:
– Με τον διπλασιασμό της έκπτωσης του ΕΝΦΙΑ από το 2025, από 10% σε 20%, για κατοικίες φυσικών προσώπων, φορολογητέας αξίας έως 500.000 ευρώ, που είναι ασφαλισμένες για φυσικές καταστροφές (πυρκαγιά, σεισμό, πλημμύρα). Σημειώνεται, πως για τις ασφαλισμένες για φυσικές καταστροφές κατοικίες άνω των 500.000 ευρώ εξακολουθεί να ισχύει η απαλλαγή κατά 10% από τον ΕΝΦΙΑ.
– Με την απαλλαγή φόρου εισοδήματος για 3 έτη για ακίνητα που θα ενοικιαστούν τα οποία δηλώνονταν προηγουμένως ως κενά ή είχαν διατεθεί για βραχυχρόνια μίσθωση.
– Με την προώθηση διαδικασιών για τη χορήγηση χρηματοδοτήσεων υπό τη μορφή δανείου για την κάλυψη στεγαστικών αναγκών πρώτης κατοικίας και ενεργειακής αναβάθμισης ιδιοκτησιών μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης (πρόγραμμα “ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ ΙΙ”).
– Με την αύξηση της επιδότησης επισκευής κατοικιών του προγράμματος “Ανακαινίζω – Νοικιάζω” καθώς και την αναδρομική εφαρμογή της. Πιο αναλυτικά, προβλέπεται η αύξηση της επιδότησης πραγματοποίησης δαπανών επισκευής και ανακαίνισης επί του ακινήτου ενταγμένου στο πρόγραμμα ύψους μέχρι 13.500 ευρώ από 10.000 ευρώ σήμερα που περιλαμβάνουν τα απαιτούμενα υλικά και τις εργασίες. Η επιδότηση ανέρχεται πλέον στο 60% των πραγματοποιθεισών δαπανών από το 40% σήμερα.
– Με την παράταση έως την 31η Δεκεμβρίου 2026 της αναστολής επιβολής φόρου υπεραξίας από μεταβίβαση ακινήτων.
– Επίσης, σε επόμενο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, δρομολογείται η κατάθεση προς ψήφιση της απαλλαγής από ΦΠΑ των νέων οικοδομών και για το 2025.
8. Υπάρχουν σκέψεις το μέτρο της αναστολής διάθεσης νέων κατοικιών για βραχυχρόνια μίσθωση για ένα έτος σε περιοχές του Δήμου Αθηναίων να επεκταθεί και σε άλλες περιοχές εντός και εκτός Αττικής; Θεωρείτε ότι το μέτρο αυτό καθώς και η φοροαπαλλαγή για τα κενά ακίνητα που θα ενοικιαστούν αρκούν για να αντιμετωπιστεί το στεγαστικό πρόβλημα;
Στις γειτονιές της Αθήνας που αναστέλλεται η διάθεση νέων κατοικιών για βραχυχρόνια μίσθωση για ένα έτος, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις καταλαμβάνουν ένα σημαντικό ποσοστό επί του συνόλου των κατοικιών, λαμβάνοντας υπόψη και τις ανάγκες των πολιτών για στέγη στις περιοχές αυτές. Αυτός είναι και ο λόγος που επιλέχθηκε να εφαρμοστεί εκεί το μέτρο, τα αποτελέσματα του οποίου θα κριθούν στο τέλος του 2025 προκειμένου να ληφθούν αποφάσεις για το εάν θα υπάρξει παράτασή του ή επέκταση σε άλλες περιοχές που στο μεταξύ μπορεί να καταγράφουν, επίσης, υψηλά ποσοστά βραχυχρόνιων μισθώσεων κλπ.
Δεν είναι όμως μόνο αυτή η παρέμβαση. Η Κυβέρνηση προωθεί μία συνεκτική στεγαστική πολιτική με προγράμματα συνολικού ύψους 2,25 δισ. ευρώ και με πιο εμβληματικό το πρόγραμμα “ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ” για χαμηλότοκα ή άτοκα στεγαστικά δάνεια για νέους που ωφέλησε ήδη περισσότερα από 20.000 άτομα. Περιλαμβάνεται δέσμη πρωτοβουλιών όπως πχ το πρόγραμμα ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ ΙΙ, οι διαδικασίες για την εκκίνηση του οποίου προβλέπονται και στο φορολογικό νομοσχέδιο, όπως και οι αυξημένες ενισχύσεις για την ανακαίνιση κτιρίων, η κοινωνική αντιπαροχή κα. Παράλληλα, η Κυβέρνηση έχει προχωρήσει και στη διεύρυνση των ανώτατων ορίων για την Golden Visa σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και στα τουριστικά νησιά στις 800.000 ευρώ και στις 400.000 στις υπόλοιπες περιοχές, με χαμηλότερο όριο (250.000) στα διατηρητέα, τα οποία έχουν ανάγκη από επενδυτικά κεφάλαια. Και φυσικά, η μη φορολόγηση των κλειστών ακινήτων για 3 χρόνια εφόσον επανέλθουν στην αγορά, καθώς και όσων μετατραπούν από ακίνητα βραχυχρόνιας σε ακίνητα μακροχρόνιας μίσθωσης, θα συμβάλει και αυτή με την σειρά της στην αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος.
9. Πώς θα διασφαλίσετε ότι η υποβολή των φορολογικών δηλώσεων θα γίνεται κάθε χρόνο εντός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος;
Για πρώτη φορά θεσπίζεται ένα σαφές και προκαθορισμένο χρονικό πλαίσιο υποβολής των φορολογικών δηλώσεων το οποίο ήταν πάγιο αίτημα τόσο των πολιτών όσο και του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος. Παράλληλα, το κράτος σταματά να ζητά μόνο από τους πολίτες και ζητά και από τον εαυτό του προκειμένου να είναι συνεπές στις προθεσμίες υποβολής των δηλώσεων μέσω της επιβολής σημαντικό χρηματικών κυρώσεων στα στελέχη των δημοσίων οργανισμών που καθυστερούν να διαβιβάζουν τα στοιχεία στην ΑΑΔΕ που είναι απαραίτητα για την προσυμπλήρωση των δηλώσεων. Με αυτόν τον τρόπο, αντιμετωπίζονται στην πράξη τα ζητήματα με τις εκκρεμότητες, τις εντάσεις και τις παρατάσεις των δηλώσεων, αξιοποιώντας πρωτίστως τις προτάσεις των κατεξοχήν ενδιαφερομένων, δηλαδή του φοροτεχνικού κόσμου. Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι η υποβολή των φορολογικών δηλώσεων θα γίνεται από 15 Μαρτίου έως και 15 Ιουλίου κάθε έτους, τόσο για τα φυσικά όσο και για τα νομικά πρόσωπα.
Προβλέπονται, επίσης, κίνητρα για τους πολίτες προκειμένου να συμβάλουν στην προσπάθεια αυτή. Ειδικότερα, εισάγεται έκπτωση για όσους καταβάλουν ολόκληρο το ποσό του φόρου εισοδήματος μέχρι την 31ηΙουλίου και εφόσον υποβάλουν τη φορολογική τους δήλωση, ως εξής:
– 4% έκπτωση για όποιον υποβάλλει δήλωση από 15 Μαρτίου έως 30 Απριλίου.
– 3% έκπτωση από 1 Μαΐου έως 15 Ιουνίου.
– 2% έκπτωση από 16 Ιουνίου έως 15 Ιουλίου.
Παράλληλα, θεσπίζονται κυρώσεις στους διοικητές Οργανισμών, στους υπηρεσιακούς γραμματείς του Δημοσίου και τους γενικούς γραμματείς των Δήμων καθώς και στους υπευθύνους μισθοδοσίας για τυχόν καθυστερήσεις στην αποστολή δεδομένων στην ΑΑΔΕ που είναι απαραίτητα για την έγκαιρη συμπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων. Σε περίπτωση μη έγκαιρης, ανακριβούς διαβίβασης των παραπάνω δεδομένων στην ΑΑΔΕ ή μη εγγραφής στο Μητρώο, προβλέπεται πρόστιμο 2.500 ευρώ στα ευθυνόμενα πρόσωπα. Ως τέτοια θεωρούνται οι επικεφαλής των νομικών προσώπων του Δημοσίου (πχ ΕΦΚΑ, ΕΟΠΥΥ κλπ), για το Δημόσιο οι υπηρεσιακοί γραμματείς, για τους Δήμους οι γενικοί γραμματείς και οριζόντια οι προϊστάμενοι για την εκκαθάριση της μισθοδοσίας. Σε περίπτωση εκπρόθεσμης διαβίβασης, το πρόστιμο προσαυξάνεται κατά 50 ευρώ για κάθε ημέρα καθυστέρησης.
Τέλος, προβλέπεται η επιβολή προστίμων και σε πρόσωπα εκτός των φορέων του δημοσίου τομέα (π.χ τράπεζες, εισηγμένες, servicers, εκπαιδευτήρια κ.ά.) που είναι υπόχρεα σε διαβίβαση ή υποβολή σε ετήσια βάση στην ΑΑΔΕ στοιχείων για την προσυμπλήρωση των δηλώσεων. Τα πρόστιμα ξεκινούν από 20.000 ευρώ για την παράβαση της εκπρόθεσμης αρχικής διαβίβασης/αποστολής στοιχείων και για την παράβαση της εκπρόθεσμης αποστολής συμπληρωματικών ή/και διορθωτικών στοιχείων και μπορεί να ανέβουν έως τις 50.000 ευρώ σε περίπτωση που τα ακαθάριστα έσοδα των υπόχρεων, υπερβαίνουν το ποσό του ενός 1 εκατ. ευρώ.
10. Στο νομοσχέδιο υπάρχουν διατάξεις για την αλλαγή στην δομή της ΑΑΔΕ. Οι παρεμβάσεις αυτές έρχονται ως αποτέλεσμα δυσλειτουργιών των υπηρεσιών της ΑΑΔΕ που έχουν καταγραφεί ή αναποτελεσματικότητας της Αρχής;
Αντιθέτως! Οι σημαντικές αλλαγές που δρομολογούνται στο διοικητικό μοντέλο της ΑΑΔΕ έχουν ως στόχο την παροχή των εργαλείων προκειμένου ο Οργανισμός να γίνει ακόμα πιο αποτελεσματικός και να λειτουργεί με μεγαλύτερη ταχύτητα και αποτελεσματικότητα στην κατεύθυνση της βελτίωσης της εξυπηρέτησης του πολίτη, της ψηφιοποίησης των υπηρεσιών του και της ενίσχυσης του ελεγκτικού και φοροεισπρακτικού του ρόλου. Προς αυτή την κατεύθυνση, προβλέπεται η θέσπιση 3 θέσεων Υποδιοικητών, ο καθένας με διακριτό ρόλο και αντικείμενο, η δυνατότητα πρόσληψης διευθυντών και από τον ιδιωτικό τομέα για συγκεκριμένους τομείς (πχ ψηφιακές λειτουργίες της ΑΑΔΕ, επικοινωνία κλπ) καθώς και ζητήματα λειτουργίας του Συμβουλίου Διοίκησης το οποίο αποκτά ένα πιο θεσμικό ρόλο.
11. Εκτιμάτε ότι τα μέτρα που αφορούν τις εξαγορές και συγχωνεύσεις εταιρειών και οι παρεμβάσεις για την ενίσχυση των νεοφυών επιχειρήσεων απαντούν στις ανάγκες της αγοράς;
Όσα μέτρα προβλέπονται στο νομοσχέδιο είναι το αποτέλεσμα διαβούλευσης με εκπροσώπους της αγοράς απαντώντας σε αιτήματά τους με στόχο την βελτίωση των όρων λειτουργίας της αγοράς και την ισχυροποίησής της. Οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις αποτελούν βασικό εργαλείο για τη μετεξέλιξη της οικονομίας καθώς οδηγούν στη δημιουργία μεγαλύτερων και πιο δυναμικών επιχειρήσεων που μπορούν να είναι ανταγωνιστικές σε διεθνές επίπεδο και να προσφέρουν περισσότερες και πιο ποιοτικές θέσεις εργασίας. Επιπλέον, συνδέονται με την προσέλκυση επενδύσεων που συνεπάγεται εισροή κεφαλαίων στη χώρα, αλλά και συχνά εισροή τεχνογνωσίας από το εξωτερικό. Ειδικά σε ό,τι αφορά τον μετασχηματισμό των επιχειρήσεων, σήμερα υπάρχει ένα διάσπαρτο και αποσπασματικό πλαίσιο που ξεκινάει από το 1972 και απλώνεται σε νόμους διαφορετικών δεκαετιών. Και αυτό, όπως είναι λογικό, δεν συμβάλει σε ένα περιβάλλον φιλικό προς τις επενδύσεις.
Στόχος των παρεμβάσεων που έχουν συμπεριληφθεί στο νομοσχέδιο είναι να διαμορφωθεί ένα ξεκάθαρο ρυθμιστικό πλαίσιο, το οποίο θα αποτελεί το κεντρικό σημείο αναφοράς για επιχειρήσεις και επενδυτές που θέλουν να προχωρήσουν σε συγχωνεύσεις.
Πέραν των κινήτρων για τις συγχωνεύσεις και εξαγορές επιχειρήσεων τα μέτρα του σχεδίου νόμου στοχεύουν και στην ενίσχυση της καινοτομίας και ενδυνάμωση των νεοφυών επιχειρήσεων, στην επέκταση των φορολογικών κινήτρων για την επιστημονική και τεχνολογική έρευνα, στη θέσπιση νέων ορίων δαπανών που εκπίπτουν για την ανάπτυξη και στην καινοτομία των επιχειρήσεων και των επενδυτών.
Με όλα τα παραπάνω, προωθείται ίσως ένα από τα πιο ανταγωνιστικά πλαίσια φορολογικών κινήτρων στην ΕΕ για δαπάνες έρευνας προκειμένου να ενθαρρυνθεί η ανάληψη ρίσκου από τις επιχειρήσεις για επενδύσεις στην έρευνα, να ενισχυθεί η διασύνδεση των επιχειρήσεων με τα πανεπιστήμια και να κατευθυνθούν περισσότερες επενδύσεις σε παραγωγικές δραστηριότητες.
Τέλος, πέρα από τα παραπάνω μέτρα για τις εξαγορές – συγχωνεύσεις και την καινοτομία δημιουργούνται και πρόσθετα χρηματοδοτικά κίνητρα. Συγκεκριμένα, η δράση του ΕΣΠΑ περίπου 350 εκατ. για τη χρηματοδότηση του 50% του κόστους επενδύσεων των ΜμΕ, που πρόκειται να ανακοινωθεί σύντομα, θα προβλέπει περαιτέρω επιχορήγηση (+10%) για επενδύσεις από́ επιχειρήσεις που αποτελούν προϊόν συγχώνευσης. Επιπλέον, δημιουργείται μέχρι το τέλος του έτους Patent Fund από́ την Ελληνική́ Αναπτυξιακή́ Τράπεζα μέσω του οποίου θα χρηματοδοτείται η απόκτηση διεθνούς πατέντας, καθώς και η ανάπτυξη ενός βιώσιμου προϊόντος (Minimum Viable Product) με βάση την πατέντα αυτή́.
12. Γιατί προχωράει η Κυβέρνηση σε κατάθεση πρόσθετου προϋπολογισμού για το 2024 για δεύτερη φορά; Πού θα κατευθυνθούν οι πόροι αυτοί;
Πράγματι πρόκειται για τον 2ο συμπληρωματικό προϋπολογισμό που κατατίθεται με στόχο την ενίσχυση του Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για το 2024. Πιο αναλυτικά, αυξάνεται κατά 400 εκατ. ευρώ η χρηματοδότηση σημαντικών υποδομών και έργων που βρίσκονται σε εξέλιξη ως εξής: κατά 100 εκατ. ευρώ αυξάνεται ο προϋπολογισμός δημοσίων επενδύσεων 2024 ως προς το εθνικό σκέλος με στόχο την κάλυψη των δαπανών που προέκυψαν λόγω του γρήγορου ρυθμού υλοποίησης των έργων του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ), ιδίως σε περιφερειακό επίπεδο και κατά 300 εκατ. ευρώ ως προς το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος για την αποπληρωμή των έργων της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου ΕΣΠΑ 2014 – 2020.
Έτσι, μετά την πρόσφατη προσθήκη 900 εκατ. ευρώ και με τη νέα αύξηση 400 εκατ. ευρώ, το εθνικό ΠΔΕ αυξάνεται για το 2024 κατά 1,3 δισ. ευρώ. Πρόκειται για αύξηση 15% των πόρων του ΠΔΕ που διαμορφώνονται πλέον σε 9,85 δισ. ευρώ (7,1 δισ. ευρώ το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος και 2,75 δισ. ευρώ το εθνικό) από την αρχική πρόβλεψη των 8,55 δισ. ευρώ (6,5 δισ. ευρώ το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος και 2,05 δισ. ευρώ το εθνικό). Συνολικά, το ποσό που διατίθεται μαζί με τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ανεβαίνει στα 13,5 δισ. ευρώ χωρίς να συνυπολογιστούν οι εκταμιεύσεις των τραπεζών, που προβλέπονται στα 1,7 δισ. ευρώ στο δανειακό σκέλος του ΤΑΑ.
13. Ποιος είναι ο στόχος της επιβολής του τέλους ανθεκτικότητας σε υπηρεσίες του τουρισμού; Έχει υπολογιστεί εάν θα αποτελέσει “βαρίδι” για την τουριστική κίνηση;
Στην πραγματικότητα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο! Η συγκεκριμένη παρέμβαση, πέραν του γενικότερου στόχου ενίσχυσης της ανθεκτικότητας της ελληνικής οικονομίας απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, στοχεύει τελικά ακριβώς στην αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος και την ενίσχυση της τουριστικής κίνησης της χώρας. Ειδικότερα, τόσο τα έσοδα από το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση σε τουριστικά καταλύματα όσο και σε επιβάτες κρουαζιέρας θα κατευθυνθούν στην κάλυψη δαπανών πρόληψης και αποκατάστασης φυσικών καταστροφών, σε έργα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και σε δαπάνες βελτίωσης των υποδομών για τη στήριξη του τουριστικού προϊόντος της χώρας.