Φεστιβάλ Βερολίνου 2025: Είδαμε την ταινία που θέλουμε να πάρει τη Χρυσή Άρκτο

Το «If I Had Legs I’d Kick You» είναι μια υπερηχητική κραυγή βοήθειας και ένα πολύτιμο αφήγημα για τη ματαιότητα της σύγχρονης μητρότητας.

Κάποια στιγμή στο κατάμεστο αμφιθέατρο Μίριαμ Μακέμπα, αίθουσα του Κέντρου Πολιτισμού του Κόσμου που βρίσκεται στην καρδιά ενός καταπράσινου πάρκου, την ώρα που στη μεγάλη οθόνη ο χαρακτήρας της Ρόουζ Μπερν προχωρούσε σε μια επικίνδυνη και σχεδόν βίαιη απόφαση εις βάρος της κόρης της, αρκετοί θεατές άρχισαν να αποχωρούν. Να ήταν η στα όρια του gore εικονογραφία της σκηνής ή πως αποτέλεσε μία ακόμα βαθμίδα φρενίτιδας που ξεπέρασε η ταινία μετά από 100’ καταιγισμού; Φυσικά, την απάντηση δε θα τη μάθουμε. Το εξίσου βέβαιο, όμως, είναι πως το “If I Had Legs I’d Kick You”, η δεύτερη δουλειά της Μέρι Μπρόνστιν, διαθέτει μια σοκαριστική επίδραση που υφαρπάζει και επίσης, έχει κάθε λόγο να ελπίζει πως στο τέλος της εβδομάδας θα “σηκώσει” τη Χρυσή Άρκτο στο 75ο Φεστιβάλ Βερολίνου (13-23/2).

Αυτό, τουλάχιστον, επιθυμούμε εμείς, διότι το φιλμ εκτός από ωμή κινηματογραφική δύναμη ανατρέπει μια σειρά από καλά ριζωμένα στερεότυπα, σε μια συγκυρία δυσοίωνη για τα σώματα όσων έχουν μήτρα. Η προαναφερθείσα Μπερν, στην καλύτερη ερμηνεία της καριέρας της, υποδύεται μια εργαζόμενη μητέρα, την Λίντα, που αναθρέφει τη σοβαρά άρρωστη κόρη της, όταν εντελώς ανεξήγητα καταρρέει ένα μέρος του ταβανιού στο σπίτι τους. Οι ραγδαίες συνέπειες που ακολουθούν μετατρέπουν τη ρουτίνα της ηρωίδας σε εφιαλτικό δαίδαλο αδιάκοπης εργασίας και φροντίδας που την οδηγούν σε ένα σοβαρό συναισθηματικό τέλμα.

Ως εδώ, από μόνη της πλοκή δε μοιάζει απαραίτητα πρωτότυπη. Εξάλλου, τα τελευταία χρόνια έχει εκδηλωθεί μια μικρή κινηματογραφική τάση με απεικονίσεις μητέρων που βρίσκονται μακριά από την αγιοποίηση, προσφέροντας μια ουσιαστικότερη και πιο ρεαλιστική καταγραφή της μητρότητας, όπως το γαλλικό “Full Time” (Ερίκ Γκραβέλ, 2021), το σπαρακτικό “Riceboy Sleeps” (Άντονι Σιν, 2022) και το πρόσφατο “Nightbitch” (Μάριελ Χέλερ, 2024). Η καινοτομία της Μπρόνστιν εντοπίζεται στο πώς εμβαθύνει στο συναίσθημα της ματαίωσης και αποτυχίας που νιώθει ο χαρακτήρας της, μιας μαμάς που δεν κατακτά ακλόνητη τα εμπόδια που έρχονται συνεχώς μπροστά της, αλλά ηττάται ξανά και ξανά, μπαίνοντας ολοένα και περισσότερο σε ένα βαθύ βούρκο απαξίας του εαυτού της. Απέναντι στην παγιωμένη ιδέα των μητέρων ως άγιες, στιβαρές οντότητες που έχουν ως βασική, αν όχι αποκλειστική, αποστολή την εξυπηρέτηση των άλλων, η Λίντα βλέπει την ιδιοσυγκρασία της να εξαϋλώνεται σε ένα φαύλο κύκλο διεκπεραίωσης υποχρεώσεων.

Μία ακόμα κομβική πτυχή του “If I Had Legs…” αφορά την αναπαράσταση της γονεϊκής υπερκόπωσης. Η ταινία αποκρυσταλλώνει άψογα το πώς η πραγματικότητα διαστέλλεται μέσα από την έλλειψη ύπνου και τη μετατροπή των πάντων σε διαδικασίες που ζητούν από εσένα γρήγορες, λογικές και πλήρεις απαντήσεις, σε σημείο που το μυαλό πονάει. Υφολογικά η σκηνοθέτρια το καταφέρνει υιοθετώντας ένα ιλιγγιώδες τέμπο, απηχώντας το ελεγχόμενο χάος του “Uncut Gems”, διόλου τυχαία το όνομα Σάφντι υπάρχει στα credits, τη χειροπιαστή φθορά στο παίξιμο της Μπερν και τη μεγέθυνση του αισθήματος μοναξιάς που νιώθει. Στο φινάλε, αυτό που μένει από το φιλμ δεν είναι μια απομυθοποίηση της μητρότητας, αλλά μια τύποις αναγνώριση της αυτοθυσίας που προϋποθέτει ο ρόλος, αλλά οφείλει να μη συμβαίνει με όρους απόλυτης και δεδομένης ανιδιοτέλειας. Κάθε μαμά είναι διαφορετική, κάθε μαμά πρέπει να μπορεί να ομολογεί πως, ίσως, δεν είναι φτιαγμένη για αυτό, κάθε μαμά είναι τέλεια με το δικό της τρόπο. Η απελευθερωτική κατακλείδα της Μπρόνστιν το κατακτά αυτό πανηγυρικά και αμετάκλητα.

Ευχαριστούμε την Aegean Airlines για τη συνδρομή της στην πραγματοποίηση του ταξιδιού.

Διαβάστε όλα τα νεότερα για το 75ο Φεστιβάλ Βερολίνου εδώ.