Μέχρι τα τέλη Σεπτέμβρη θα επιχειρούν και φέτος στα πύρινα μέτωπα της Ελλάδας Ρουμάνοι Πυροσβέστες και το protothema.gr βρέθηκε στο «στρατηγείο» του αρμόδιου Υφυπουργού, Ραέντ Αραφάτ, ο οποίος θεωρείται ως ένας από τους πλέον καταρτισμένους Ευρωπαίους πολιτικούς και πρωτεργάτης στο πεδίο της Πολιτικής Προστασίας.
Αναφερόμενος στην συνεργασία των δύο χωρών για τη δασοπυρόσβεση, «πρέπει να σκεφτούμε νέα μέσα και πρέπει να αυξήσουμε τα μέσα σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στο πρόγραμμα διάσωσης, το οποίο τελικά δημιουργήθηκε από τον πρώην Επίτροπο Στυλιανίδη και αποδείχθηκε ένα από τα πολύ χρήσιμα έργα» τονίζει ο κ. Αραφάτ, ο οποίος αντιπροτείνει νέους πόρους και περισσότερη ευρωπαϊκή αλληλεγγύη ως αντίβαρο στην καλπάζουσα κλιματική κρίση.
Ο ίδιος επισημαίνει την σημασία της εκκένωσης με βάση τα προβλεπόμενα πρωτόκολλα, εστιάζει στην καλή προετοιμασία μέσω συστηματικής εκπαίδευσης και υπογραμμίζει εμφατικά την ανάγκη για ενισχυμένη ετοιμότητα σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για την αντιμετώπιση μελλοντικών κλιματικών καταστροφών.
Αναλυτικά, η συνέντευξη του Ραέντ Αραφάτ στο protothema.gr
ΕΡ: Βρισκόμαστε στον Αύγουστο. Οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές ακόμα και εδώ στο Βουκουρέστι, και όλοι αναρωτιούνται πώς θα είναι το μέλλον το καλοκαίρι.
Αραφάτ: Το πρόβλημα είναι ότι αντιμετωπίζουμε τη νέα κανονικότητα. Η κλιματική αλλαγή έχει φέρει πολλές προκλήσεις σε πολλούς τομείς, όχι μόνο στην Πολιτική Προστασία. Αλλά αυτό που βλέπουμε τώρα είναι ότι κάθε χρόνο έχουμε περισσότερες και πιο σύνθετες προκλήσεις από την προηγούμενη χρονιά. Μπορώ να σας πω ότι στη Ρουμανία είχαμε μεγάλο αριθμό πυρκαγιών, και μία από αυτές, που διήρκεσε περίπου 12-15 ημέρες για να σβηστεί, ήταν στην περιοχή του Δέλτα, μια προστατευόμενη περιοχή όπου χρησιμοποιήσαμε όλα τα μέσα που είχαμε στη διάθεσή μας για να την περιορίσουμε. Αλλά αντιμετωπίζουμε περισσότερες δασικές πυρκαγιές από πριν. Είναι διαφορετικές από αυτές στη Μεσόγειο, αλλά παρόλα αυτά απαιτούν πόρους. Χρειάζονται εναέρια μέσα, χερσαία μέσα. Και στην περιοχή του Δέλτα, χρησιμοποιήσαμε επίσης ναυτικούς πόρους για την κατάσβεση της πυρκαγιάς, χρησιμοποιώντας ένα από τα πυροσβεστικά μας πλοία από τον Δούναβη, στην περιοχή που ήταν κοντά στον Δούναβη, και είχε επηρεαστεί από τη φωτιά. Οπότε, αυτό γίνεται όλο και πιο περίπλοκο.
ΕΡ: Υπάρχουν πλοία που σας βοηθούν με τις πυρκαγιές, σωστά;
Αραφάτ: Ναι, έχουμε τα δικά μας πλοία, από την Πολιτική Προστασία, αλλά η χρήση τους εξαρτάται πολύ από την κατάσταση. Για παράδειγμα, εκεί η φωτιά ήταν πολύ κοντά στον Δούναβη, οπότε τα υδροβόλα του πλοίου μπορούσαν να φτάσουν στη φωτιά και να περιορίσουν την εξάπλωσή της, κάτι που ήταν πολύ καλό για εμάς.
ΕΡ: Σας ρώτησα επειδή η εμπειρία σας είναι τεράστια. Όλοι το γνωρίζουν αυτό. Και βλέπουμε ότι έχουμε μεγάλες πυρκαγιές στη Μεσόγειο. Πιστεύετε ότι χρειαζόμαστε νέα μέσα, ναι, όπως πλοία επίσης;
Αραφάτ: Εδώ, μπορούμε να δούμε τι συνέβη φέτος, για παράδειγμα, από την πλευρά μας, πέρα από τις πυρκαγιές που είχαμε στη Ρουμανία, είδαμε τι συνέβη στην Ελλάδα, στην Ισπανία, σε άλλες χώρες. Είχαμε ομάδες στη Γαλλία τον Ιούλιο. Τώρα έχουμε μια ομάδα στην Ελλάδα μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου, όπως κάνουμε κάθε χρόνο, αλλά για πρώτη φορά στείλαμε μια ομάδα 51 πυροσβεστών αεροπορικώς στην Ισπανία χωρίς οχήματα. Ζήτησαν ομάδες και χωρίς οχήματα. Οπότε αυτή τη στιγμή έχουμε 51 πυροσβέστες στην Ισπανία. Και για πρώτη φορά, στείλαμε ένα ελικόπτερο στη Βουλγαρία για πυρόσβεση. Αυτό που βλέπουμε είναι ότι οι απαιτήσεις αυξάνονται, ενώ οι πόροι είναι περιορισμένοι. Η απάντησή μου λοιπόν είναι ναι, πρέπει να σκεφτούμε νέες μεθόδους. Πρέπει να σκεφτούμε νέα μέσα και πρέπει να αυξήσουμε τα μέσα σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στο πρόγραμμα διάσωσης, το οποίο τελικά δημιουργήθηκε από τον πρώην Επίτροπο Στυλιανίδη και αποδείχθηκε ένα από τα πολύ χρήσιμα έργα. Και τώρα ξέρουμε ότι έχουν παραγγελθεί μερικά Canadairs μέσω του προγράμματος διάσωσης, αλλά θα παραδοθούν κοντά στο τέλος αυτής της δεκαετίας, μεταξύ 2028-2030 και ούτω καθεξής. Επίσης, έχουν αγοραστεί κάποια ελικόπτερα. Η Ρουμανία περιμένει τώρα το ελικόπτερο διάσωσης που θα είναι υπό τον μηχανισμό της ΕΕ, και ελπίζουμε ότι θα παραδοθεί μέχρι το τέλος του έτους, το οποίο θα είναι το όγδοο ελικόπτερο της Πολιτικής Προστασίας. Όγδοο, ναι, αλλά αυτό θα είναι αφιερωμένο για την ανταπόκριση της ΕΕ, για την απόκριση διάσωσης.
ΕΡ: Στο παρελθόν δεν είχαμε εκπαίδευση για την Πολιτική Προστασία, και εσείς έχετε εργαστεί πολλά χρόνια εκπαιδεύοντας τους πολίτες, τα σχολεία, όλους τους εμπλεκόμενους. Τώρα πιστεύετε ότι η εκπαίδευση είναι το κλειδί για την Πολιτική Προστασία;
Αραφάτ: Λοιπόν, είναι ένας από τους πυλώνες. Η Πολιτική Προστασία δεν είναι κάτι μοναχικό, είναι ομαδική εργασία. Και φυσικά, η βάση για την Πολιτική Προστασία είναι συνήθως οι πυροσβεστικές και διασωστικές υπηρεσίες. Αλλά δεν είναι μόνο αυτές. Πρέπει να φέρεις το ιατρικό σύστημα, τους γιατρούς, την ανταπόκριση έκτακτης ανάγκης, υπό το τμήμα μας. Έχουμε όλα αυτά υπό ένα τμήμα. Έχουμε την πυροσβεστική υπηρεσία, έχουμε τις ιατρικές επείγουσες καταστάσεις, έχουμε την Αεροδιακομιδή. Έχουμε, αυτή τη στιγμή, επίσης μια συνιστώσα διάσωσης στο νερό, όπως και τη διάσωση στο βουνό. Όλα αυτά βρίσκονται τώρα κάτω από μία ομπρέλα. Ο πληθυσμός είναι η βάση της ετοιμότητας και της ανταπόκρισης, και το λέμε συνεχώς στον πληθυσμό μας, ότι αυτοί είναι η βάση, γιατί αν έχεις μια καταστροφή, αν έχεις μια μεγάλη έκτακτη ανάγκη, ο πληθυσμός πρέπει να είναι ο πρώτος που θα ανταποκριθεί. Δεν μπορείς να περιμένεις ότι η κυβέρνηση ή το κράτος θα μπορέσει να ανταποκριθεί αμέσως για τα πάντα που θα προκύψουν μετά από έναν σεισμό ή μετά από μια μεγάλη καταστροφή. Χρειάζεσαι τον πληθυσμό να είναι εκπαιδευμένος, να ξέρει τι να κάνει, να ξέρει πώς να αποφύγει την έκθεση, να ξέρει πώς να ανταποκριθεί και να βοηθήσει τους γείτονες μέχρι να φτάσουν οι αρχές. Ένα από τα πράγματα που χρησιμοποιούμε πολύ, πέρα από το να πηγαίνουμε στα σχολεία και ούτω καθεξής, είναι η διαδικτυακή μας πύλη.
Μπορείτε να τη βρείτε στα Ρουμανικά. Ονομάζεται figatite.ro, αλλά έχει και πλήρη αγγλική έκδοση, που ονομάζεται be prepared.ro, οπότε αν γράψετε be prepared με την ίδια λέξη .ro, μπορείτε να μπείτε στην πύλη στα Αγγλικά. Αν βρεθείτε στον ρουμανικό ιστότοπο, μπορείτε να επιλέξετε τα Αγγλικά, και θα δείτε εκεί τις συστάσεις και τις οδηγίες για τον πληθυσμό. Θα δείτε ότι οι μεγάλες καταστάσεις που μπορεί να αντιμετωπίσουμε, όπως, για παράδειγμα ισχυρές καταιγίδες, πώς να συμπεριφερθείτε πριν, πώς να προετοιμαστείτε, τι να κάνετε κατά τη διάρκεια της καταιγίδας, τι να κάνετε μετά, όλα αυτά τα πράγματα θα τα βρείτε σε αυτή την πύλη. Τι συνέβη με τον σεισμό, τις πυρκαγιές και ούτω καθεξής. Πρόσφατα, αρχίσαμε να προσθέτουμε μερικές σύντομες ταινίες για τα παιδιά, σύντομες ταινίες για τα παιδιά, ναι, και τις δημιουργούμε με τη UNICEF των Ηνωμένων Εθνών, οπότε οι πρώτες έξι θα δημοσιευθούν φέτος. Η πρώτη είναι ήδη εδώ και ίσως έχουμε μία ακόμα που δημοσιεύθηκε. Αλλά αυτές οι σύντομες ταινίες δείχνουν στα παιδιά από τεσσάρων έως επτά και από επτά έως δεκατεσσάρων ετών, ας πούμε, πώς να συμπεριφερθούν και πώς να προετοιμαστούν για καταστροφές.
Οπότε η κουλτούρα της ετοιμότητας πρέπει να χτιστεί. Και αυτό πρέπει να χτιστεί από τη στιγμή που είσαι παιδί, όχι μόνο όταν είσαι ενήλικας. Και πρέπει να χτιστεί και μέσα στα σχολεία. Και πριν από τα σχολεία, ξέρουμε σήμερα, όλα τα παιδιά είναι με συσκευές όπως τάμπλετ, κινητά τηλέφωνα και ούτω καθεξής. Οπότε τουλάχιστον εδώ, προσπαθούμε να φτάσουμε σε αυτά και να τους δείξουμε πώς να είναι προετοιμασμένα και να τα κάνουμε να καταλάβουν ότι είναι οι πρώτοι ανταποκριτές, και είναι το πρώτο επίπεδο που αποτελεί μέρος της Πολιτικής Προστασίας. Αν είναι προετοιμασμένα, η δουλειά μας γίνεται λιγότερο δύσκολη ή λιγότερο βαριά για τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, γιατί ο προετοιμασμένος πληθυσμός σημαίνει ότι όταν λαμβάνεις μια προειδοποίηση, κάνεις αυτό που λέει η προειδοποίηση. Αν σου πούμε να εκκενώσεις, εκκενώνεις. Αν σου πούμε να μην εκτεθείς, ξέρεις πού να μην εκτεθείς. Αυτό διευκολύνει πολύ τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, γιατί θα έχεις λιγότερα επείγοντα περιστατικά ανά φάση. Αν ο πληθυσμός ξέρει πώς να είναι…
ΕΡ: Όταν ήρθα εδώ πριν από μερικές ημέρες, το κινητό μου έλαβε μια προειδοποίηση από το 112 λόγω των ισχυρών ανέμων. Και υπάρχει μεγάλη συζήτηση αυτές τις μέρες στην Ελλάδα, αν πρέπει να εκκενώσουμε όταν λαμβάνουμε μια προειδοποίηση στο κινητό μας λόγω των πυρκαγιών. Και θα ήθελα να μοιραστείτε μαζί μας τη γνώμη σας για αυτό, γιατί κάποιοι λένε, εντάξει, θα μείνω πίσω και θα σώσω το σπίτι μου, το αυτοκίνητό μου, την περιουσία μου.
Αραφάτ: Το πιο σημαντικό πράγμα είναι να σώσεις τη ζωή σου, τη ζωή της οικογένειάς σου και τη ζωή των ζώων σου, αν έχεις κατοικίδια, ζώα και ούτω καθεξής. Αυτό είναι το πιο σημαντικό. Αν μείνεις πίσω και η φωτιά γίνει ανεξέλεγκτη, θα γίνεις βάρος για τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, και οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης θα πρέπει να προσπαθήσουν να σε σώσουν, αλλά η προσπάθεια να σε σώσουν μπορεί να σημαίνει ακόμα και τραυματισμό πυροσβεστών ή απώλεια πυροσβεστών σε επιχειρήσεις διάσωσης. Οπότε, όταν λαμβάνεται η απόφαση για εκκένωση, το καλύτερο είναι να εκκενώσεις, και αυτό σημαίνει ότι υπάρχει λόγος για αυτό, γιατί αυτοί που αποφάσισαν την εκκένωση γνωρίζουν πολύ καλά ότι αν δεν το κάνεις, μπορεί να βρεθείς σε πολύ, πολύ δύσκολη κατάσταση, και ίσως η ζωή σου να κινδυνεύσει. Έχουμε δει μεγάλες πυρκαγιές. Το έχετε ζήσει αυτό στο παρελθόν. Στην Πορτογαλία το είχαν στο παρελθόν, το είχαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, στη Χαβάη, όπου είχαμε πολλούς θανάτους λόγω πυρκαγιών, και αυτό συμβαίνει γιατί μερικές φορές οι άνθρωποι δεν θέλουν να εκκενώσουν, η φωτιά αλλάζει κατεύθυνση, και πιστεύεις ότι είσαι ασφαλής, και μετά βρίσκεσαι στη μέση της φωτιάς. Το είδαμε αυτό στο Ισραήλ, στο όρος Κάρμελ πριν από μερικά χρόνια, επίσης όπου έχασαν, απ’ όσο ξέρω, και κάποιους πυροσβέστες. Οπότε η εκκένωση, όταν αποφασίζεται από τις αρχές, από την Πολιτική Προστασία, συνήθως είναι μια απόφαση που λαμβάνεται με βάση τις πληροφορίες που έχουν, και βασίζεται επίσης στην ιδέα ότι θέλουμε να αποφύγουμε τραγωδίες. Οι τραγωδίες συνήθως σημαίνουν ότι χάθηκαν ζωές. Αν χάσεις σπίτια, μπορείς να τα ξαναχτίσεις. Αν χάσεις περιουσίες, μπορείς να βρεις τρόπο, ειδικά αν είσαι ασφαλισμένος, να τις ανακτήσεις. Αλλά η απώλεια ζωών δεν ανακτάται ποτέ. Οπότε ναι, η εκκένωση, κατά τη γνώμη μου, όταν αποφασίζεται από τις αρχές, ελπίζουμε και ευχόμαστε ο πληθυσμός να μας ακούσει αμέσως, και να αρχίσουν να μετακινούνται και να εκκενώνουν σύμφωνα με τις συστάσεις. Μπορώ να σας πω ότι φέτος εκκενώσαμε για πλημμύρες. Είναι αλήθεια, όχι για πυρκαγιές. Εκκενώσαμε κάποιες περιοχές, μερικές εκατοντάδες ανθρώπους και ούτω καθεξής στη μέση της νύχτας. Ευτυχώς, δεν ήταν τόσο σοβαρό σε εκείνη την περιοχή, αλλά η εκκένωση απέτρεψε το να βρεθούν οι άνθρωποι στη μέση των νερών, αλλά σε μια άλλη περιοχή όπου δώσαμε ένα μήνυμα, επειδή ήταν μια άμεση προειδοποίηση. Τρεις ηλικιωμένοι δεν μπόρεσαν να εκκενώσουν. Δεν ήξεραν πώς να αποφύγουν την κατάσταση, και έχασαν τη ζωή τους. Οπότε από αυτή την άποψη, η εκκένωση είναι μια πολύ σημαντική απόφαση, και είναι μια πολύ σοφή απόφαση αν ληφθεί έγκαιρα, και αν εφαρμοστεί, και αν ο πληθυσμός ακούσει τις αρχές.
ΕΡ: Και κάτι τελευταίο, μιλάμε για μεγάλες πυρκαγιές. Η Ρουμανία μας βοηθά κάθε καλοκαίρι, και αισθανόμαστε πολύ ευγνώμονες για αυτό. Αλλά θα ήθελα να σας ρωτήσω τι προβλέπετε ότι έχουμε αυτές τις πυρκαγιές, και ποιο είναι το μέλλον; Γιατί η κλιματική αλλαγή είναι πολύ σοβαρή.
Αραφάτ: Το μέλλον είναι ότι βλέπουμε όλο και περισσότερο ότι υπάρχουν κάποιες καταστάσεις που μια χώρα από μόνη της δεν μπορεί να τις αντιμετωπίσει, και χρειάζεται βοήθεια. Δεν μπορώ να σας πω ότι στο μέλλον δεν θα ζητήσουμε βοήθεια. Μερικές φορές φέτος δεν χρειάστηκε. Μπορέσαμε να τα καταφέρουμε μόνοι μας, αλλά δεν ξέρεις τι θα συμβεί. Κανείς δεν μπορεί να πει είμαι 100% ανθεκτικός. Είμαι 100% έτοιμος. Δεν το ξέρω αυτό σε έναν σεισμό, είμαι σίγουρος ότι η Ρουμανία, αν έχουμε έναν σεισμό στο Βουκουρέστι, θα ζητήσουμε βοήθεια. Και αυτό είναι σίγουρο, όπως συνέβη στην Τουρκία, όπως συνέβη σε πολλές άλλες περιοχές. Οπότε το μέλλον, πρέπει να προετοιμαστούμε καλύτερα γι’ αυτό. Και η ετοιμότητα πρέπει να είναι σε δύο επίπεδα, το εθνικό επίπεδο, που περιλαμβάνει το τοπικό, το περιφερειακό, το εθνικό, αλλά το εθνικό επίπεδο σημαίνει ότι κάθε χώρα πρέπει να προετοιμάζεται όλο και περισσότερο. Και φυσικά, το ευρωπαϊκό επίπεδο, η αλληλεγγύη πρέπει να γίνει ισχυρότερη, και πρέπει να καταλάβουμε ότι όταν κάποιος χρειάζεται βοήθεια, είμαστε εκεί για να βοηθήσουμε, και ξέρουμε ότι όταν χρειαζόμαστε βοήθεια, υπάρχουν άλλοι που θα έρθουν να βοηθήσουν. Είναι θέμα αλληλεγγύης, και έτσι χτίζουμε ολόκληρο το σύστημα πολιτικής προστασίας στην ΕΕ. Βασίζεται στην αλληλεγγύη, και έχει αποδειχθεί ότι λειτουργεί πολύ καλά. Κοιτάξτε τώρα, οι Ρουμάνοι πυροσβέστες στην Ελλάδα δουλεύουν μαζί με τους Γάλλους πυροσβέστες, αλλά οι Ρουμάνοι πυροσβέστες ήταν στη Γαλλία πριν, τον Ιούλιο, και δούλεψαν με τους Γάλλους πυροσβέστες εκεί μαζί με άλλες χώρες που είναι τώρα στην Ισπανία. Οι Ρουμάνοι πυροσβέστες δουλεύουν μαζί με τους Φινλανδούς πυροσβέστες σε εκείνη την περιοχή, και σε μια άλλη περιοχή, υπάρχουν Γάλλοι, Γερμανοί και ούτω καθεξής, που υποστηρίζουν την Ισπανία. Γίνεται κάτι που πρέπει να εξετάσουμε, πρέπει να ενισχύσουμε. Είναι ένας πολύ θετικός τρόπος συνεργασίας. Μαθαίνουμε ο ένας από τον άλλο. Αυτό πρέπει να καταλάβουμε, ότι υπάρχει και μια εμπειρία μάθησης. Υπάρχει η υποστήριξη που δίνεις στη χώρα που πηγαίνεις, αλλά υπάρχουν και πολλά να μάθεις από αυτή τη χώρα. Οπότε γίνεσαι καλύτερος στη δική σου χώρα. Όταν πηγαίνεις σε δασικές πυρκαγιές και ούτω καθεξής.
Κατά τη γνώμη μου, το μέλλον σημαίνει καλύτερα προετοιμασμένους ανθρώπους, καλύτερα προετοιμασμένο προσωπικό, πυροσβέστες και ούτω καθεξής, καλύτερα προετοιμασμένο πληθυσμό και περισσότερες δυνατότητες και περισσότερα μέσα για παρέμβαση για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουμε στο μέλλον. Πρέπει να καταλάβουμε ότι το μέλλον δεν θα είναι καλύτερο από σήμερα. Λυπάμαι πολύ που το λέω αυτό, αλλά δεν είμαστε τόσο αισιόδοξοι για το μέλλον. Πιστεύουμε ότι με αυτή την κλιματική αλλαγή, που δεν μπορείς να την αντιστρέψεις από τη μια μέρα στην άλλη, χρειάζεται πολύς χρόνος για να αντιστραφεί. Θα χρειαστείς καλύτερη ετοιμότητα. Θα χρειαστείς περισσότερα μέσα. Θα χρειαστείς περισσότερες δυνάμεις για να μπορέσεις να αντιμετωπίσεις τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουμε στο μέλλον.
