-|-
Μείωση της περιττής γραφειοκρατίας για τις δωρεές οι οποίες θα έχουν και πρόσθετα φορολογικά κίνητρα ξεκαθάρισμα στις σχολάζουσες κληρονομιές και μετατροπή των ιδρυμάτων σε νομικά πρόσωπα Ιδιωτικού δικαίου του Ζαππείου μη εξαιρουμένου προβλέπει νομοσχέδιο που παρουσίασε σήμερα ο υπουργός εθνικής οικονομίας.
Ξεκινώντας την παρουσίαση ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης τόνισε ότι “Το κράτος οφείλει να ενθαρρύνει και όχι να βάζει εμπόδια στους πολίτες που συνδράμουν με την περιουσία τους την εκπλήρωση κοινωφελών στόχων. Οφείλει επίσης να διαχειρίζεται αποτελεσματικά την περιουσία που περιέρχεται στην κατοχή του, προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Και να υποστηρίζει την εκπλήρωση των στόχων των ιδρυμάτων όπως ορίστηκαν από τους διαθέτες” Το νέο νομοσχέδιο αφορά αλλαγές για τις δωρεές τα φορολογικά και τα κίνητρα που δίνονται στους δωρητές αλλαγές για τα ιδρύματα ξεκαθάρισμα στις σχολάζουσες κληρονομιές και μια ειδική ρύθμιση για το Ζάππειο Μέγαρο. Ειδικότερα:
Δωρεές
Σε ό,τι αφορά τις δωρεές:
1. Συστήνεται το Εθνικό Μητρώο Ευεργετών και Δωρητών το οποίο θα προχωρήσει στη σύσταση ηλεκτρονικής πλατφόρμας για τις δωρεές. Ο φορέας θα συνδράμει τους δωρητές στη διεκπεραίωση των διαδικασιών, θα τους παρέχει πληροφορίες για την πρόοδο στην υλοποίηση της δωρεάς τους και θα μεριμνά για την προβολή τους. Επιπλέον, θα συλλέγει τις ανάγκες για δωρεές και θα ενημερώνει σχετικά τους ενδιαφερόμενους δωρητές.
2. Η πρόταση και η αποδοχή της δωρεάς θα γίνεται υποχρεωτικά μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας.
3. Καταρτίζονται πρότυπες συμβάσεις δωρεάς για αγαθά, υπηρεσίες και έργα οι οποίες θα είναι διαθέσιμες στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του Μητρώου για τη διευκόλυνση των δωρητών.
4. Η αποδοχή της δωρεάς θα γίνεται αποκλειστικά από τον δωρεοδόχο φορέα. Καταργείται η έγκριση από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
5. Εξαιρούνται από την ηλεκτρονική πλατφόρμα οι δωρεές στις περιπτώσεις που υπάρχει ανάγκη για τήρηση απορρήτου (π.χ. δωρεές προς το υπουργείο Εθνικής Άμυνας).
6. Ρυθμίζεται η διαδικασία για την δωρεά χρηματικού ποσού, καθώς και η εξαίρεση από την νομοθεσία των δημοσίων συμβάσεων όταν η δωρεά καλύπτει το σύνολο ή το 75% τουλάχιστον της αξίας της προμήθειας. Προβλέπεται ότι ο δωρητής μπορεί να καθορίσει πώς θα επιλεγεί ο ανάδοχος.
7. Επιτρέπεται η προβολή του δωρητή (αλλά όχι η διαφήμιση των προϊόντων του), ενώ στο τέλος κάθε έτους θα εκδίδεται ανακοίνωση με τα ονόματα και τις δωρεές των ευεργετών και των δωρητών.
8. Η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες θα έχει πλήρη και διαρκή πρόσβαση στα στοιχεία των δωρεών και στη σχετική πλατφόρμα, ενώ θα ενημερώνεται αυτόματα για δωρεές άνω των 500.000 ευρώ.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του σχεδίου νόμου τα φορολογικά κίνητρα για τους δωρητές ενισχύονται ως εξής:
1. Καταργείται ο φόρος εισοδήματος (22%) για ιδρύματα και κληροδοτήματα για τα έτη, κατά τα οποία καταγράφονται ως ενεργά στο μητρώο κληροδοτημάτων (σε δύο φάσεις, δηλαδή μείωση 50% το 2026 και πλήρης κατάργηση το 2027).
2. Καταργείται ο φόρος δωρεάς (0,5%) για τις δωρεές προς κοινωφελή ιδρύματα.
3. Επεκτείνεται η έκπτωση της δωρεάς από το φορολογητέο εισόδημα των νομικών προσώπων – δωρητών, η οποία ισχύει ήδη για τις δωρεές προς το Δημόσιο, ώστε να καλύπτει και τις δωρεές προς τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου – ιδρύματα.
4. Προβλέπεται ότι μόνη η κατάρτιση της σύμβασης δωρεάς έχει ως αποτέλεσμα την απαλλαγή από τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας, χωρίς να απαιτείται ειδική έγκριση από τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
Σχολάζουσες κληρονομιές
Έτσι χαρακτηρίζονται οι κληρονομίες μέχρι να οριστικοποιηθεί το κληρονομικό δικαίωμα του Δημοσίου, επειδή είτε ο αποθανών δεν είχε συγγενείς είτε αυτοί αποποιήθηκαν την κληρονομιά. Σήμερα υπάρχουν 6.500 εκκρεμείς κληρονομίες (4.500 σχολάζουσες και 2.000 υπό εκκαθάριση). Οι αλλαγές που έρχονται αφορούν:
1. Διασύνδεση με το Εθνικό Μητρώο Πολιτών και με τα πληροφοριακά συστήματα του Υπουργείου Δικαιοσύνης προκειμένου το Δημόσιο να πληροφορείται την ύπαρξη κληρονομικού δικαιώματος με διαθήκη ή εξ αδιαθέτου.
2. Λειτουργία Μητρώου κηδεμόνων σχολαζουσών κληρονομιών, εκκαθαριστών και ελεγκτών κληρονομιών του Δημοσίου, στο οποίο θα μπορούν να εγγραφούν δικηγόροι, λογιστές και ελεγκτικές εταιρίες.
3. Επιτάχυνση της διαδικασίας εκκαθάρισης με γνώμονα την αξία της κληρονομιάς. Έως 20.000 ευρώ ορίζεται ως εποπτεύουσα αρχή, η αποκεντρωμένη διοίκηση του τόπου θανάτου του κληρονομουμένου. Από 20.000 έως 1 εκατ. ορίζεται εκκαθαριστής από το μητρώο. Από 1 εκατ. ευρώ και πάνω ο εκκαθαριστής θα είναι υποχρεωτικά ελεγκτική εταιρεία.
4. Αν τρίτος αμφισβητεί το κληρονομικό δικαίωμα του Δημοσίου, πρέπει να προσφύγει στο Μονομελές Πρωτοδικείο. Δεν προβάλλεται εις βάρος του Δημοσίου κληρονομικό δικαίωμα που θεμελιώνεται σε ιδιόγραφη διαθήκη.
5. Ακίνητο το οποίο περιέρχεται στο Δημόσιο αφού περαιωθεί η εκκαθάριση κληρονομίας, αξιοποιείται για σκοπούς της κρατικής στεγαστικής πολιτικής, εφόσον κριθεί ότι είναι κατάλληλο για τις αντίστοιχες χρήσεις.
Ιδρύματα
Σημειώνεται ότι σήμερα είναι καταγεγραμμένα περίπου 700 ιδρύματα (και μεγαλύτερος αριθμός δεν επικαιροποιεί τα στοιχεία του) με καταγεγραμμένη αντικειμενική αξία ακινήτων ύψους 235 εκατ. ευρώ.
Οι ρυθμίσεις που εισάγονται προβλέπουν τα εξής:
1. Καταργούνται η έγκριση της κατάρτισης/ αναμόρφωσης προϋπολογισμού, η διαδικασία που προσομοιάζει με ανάθεση δημοσίων συμβάσεων και η έγκριση για πωλήσεις ή οι μακροχρόνιες μισθώσεις.
2. Αντ’ αυτών τίθενται κανόνες διαφάνειας όπως:
– όλα τα ιδρύματα, ανεξαρτήτως του ύψους της περιουσίας τους ή των εισοδημάτων τους, πρέπει να δημοσιεύουν ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις ετησίως.
– οι πωλήσεις ακινήτων και οι μισθώσεις γίνονται μετά από δημόσια προκήρυξη και οι προσφορές κατατίθενται σε δημόσια πλατφόρμα.
– τα ιδρύματα αξιοποιούν το Εθνικό Μητρώο Ευεργετών και Δωρητών για τις συναλλαγές τους, με αποτέλεσμα την καταγραφή και διατήρηση των συναλλαγών για οποιονδήποτε έλεγχο απαιτείται.
3. Παρέχεται στην εποπτεύουσα αρχή η δυνατότητα να αντικαθιστά διοίκηση ιδρύματος που δεν αξιοποιεί τα περιουσιακά του στοιχεία ή ενεργεί αντίθετα με τη βούληση του διαθέτη.
4. Γίνεται διάκριση ανάμεσα σε ενεργά και αδρανή ιδρύματα. Ενεργά είναι όσα δημοσιεύουν καταστάσεις και τηρούν τις προϋποθέσεις του νόμου, ενώ αδρανή όσα δεν δημοσιεύουν οικονομικές καταστάσεις για τρία έτη. Τα φορολογικά κίνητρα θα ισχύουν μόνο για τα ενεργά ιδρύματα.
5. Θεσπίζεται πλαίσιο εξυγίανσης για ιδρύματα που έχουν πρόβλημα οικονομικής βιωσιμότητας. Επιτρέπεται η ρύθμιση φορολογικών – ασφαλιστικών οφειλών καθώς και χρεών προς Οργανισμούς Κοινής Ωφέλειας ενώ μετά από άδεια του Δικαστηρίου επιτρέπονται επίσης η εκχώρηση, προς τους πιστωτές, εσόδων από την εκμετάλλευση της περιουσίας του ιδρύματος, η λήψη δανείου με υποθήκη ή προσημείωση ακίνητης περιουσίας, η εκποίηση περιουσιακών στοιχείων του ιδρύματος.
6. Προβλέπεται η σύμπραξη του Δημοσίου και φορέων του Δημοσίου με ιδρύματα, ένα ή περισσότερα, για την προώθηση κοινωφελών σκοπών που συνάδουν με το δημόσιο συμφέρον.
Ζάππειο Μέγαρο
Με τις νέες ρυθμίσεις, το Ζάππειο μετατρέπεται σε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με αποκλειστικό σκοπό τη διαχείριση του κληροδοτήματος που κατέλιπε ο Ευαγγέλης Ζάππας. Το ΝΠΙΔ με την επωνυμία “Επιτροπή Ζαππείου Κληροδοτήματος” εξαιρείται από τον Δημόσιο τομέα σε σχέση με τις διαδικασίες προσλήψεων (εφαρμόζεται το καθεστώς της ΕΕΣΥΠ) και τις ειδικές ρυθμίσεις για τις προμήθειες, τηρουμένων πάντοτε των κανόνων του ενωσιακού δικαίου ενώ, ενόψει της Ελληνικής προεδρίας της ΕΕ θα ληφθεί μέριμνα για πρόσληψη ενός βασικού πυρήνα στελεχών.