Της Αγγελικής Βελεσιώτη
Στα τέλη Σεπτεμβρίου – αρχές Οκτωβρίου αναμένεται να σταλεί στις Βρυξέλλες το επίσημο αίτημα του υπουργείου Οικονομικών για αύξηση – κατά ένα δισ. ευρώ – του ορίου των εγγυήσεων στο πρόγραμμα “Ηρακλής 3” και κατ’ επέκταση τη χρονική του επέκταση για ακόμη έξι μήνες (έως τον Ιούνιο του 2025), προκειμένου να καλύψει τις τιτλοποιήσεις όλων των τραπεζών – συστημικών και μη.
Όπως τονίζουν στο Capital.gr πηγές του οικονομικού επιτελείου, στις επαφές που πραγματοποιήθηκαν μέσω τηλεδιάσκεψης με τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG Comp) έγινε μία πρώτη συζήτηση επί του θέματος, με την ελληνική πλευρά να αναφέρεται συνοπτικά στα βασικά της αιτήματα που αφορούν αφενός, στην αύξηση του ανώτατου ορίου χορήγησης εγγυήσεων από δύο δισ. ευρώ σήμερα σε τρία δισ. ευρώ και αφετέρου, στην επέκταση της χρονικής διάρκειας του μηχανισμού σε 18 μήνες από 12 μήνες σήμερα (σ.σ. η αρχική συμφωνία με την Ε.Ε. για την τρίτη φάση του προγράμματος προέβλεπε πως θα έχει διάρκεια έως τις 31 Δεκεμβρίου του 2024).
“Το πρώτο βήμα είναι η κατάθεση προσχεδίου του φακέλου, προκειμένου οι ευρωπαϊκές αρχές να το μελετήσουν και να επανέλθουν με τυχόν παρατηρήσεις. Ο οριστικός φάκελος αναμένεται να υποβληθεί περί τα τέλη Σεπτεμβρίου με αρχές Οκτωβρίου”, τονίζουν χαρακτηριστικά, επιβεβαιώνοντας το πολύ καλό κλίμα μεταξύ των δύο πλευρών.
Οι επαφές αυτές έρχονται σε συνέχεια της σχετικής τοποθέτησης του υπουργού Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη, στην ετήσια τακτική γενική συνέλευση της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών (ΕΕΤ), όπου και αποκάλυψε την πρόθεση της κυβέρνησης να… ενισχύσει τον “Ηρακλή 3”, ώστε να καλύψει, όχι μόνο τις μη συστημικές Attica Bank και Παγκρήτια Τράπεζα, αλλά και τις συστημικές τράπεζες. “Στόχος μας είναι στο προσεχές διάστημα οι ελληνικές τράπεζες, συστημικές και μη, να περιορίσουν σε πολύ χαμηλά, θα έλεγα ευρωπαϊκά επίπεδα, το ποσοστό των ‘κόκκινων’ δανείων τους. Δηλώνω δε, ότι εάν το σχετικό κονδύλι που έχει εγκριθεί από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν αρκεί, σκοπεύουμε να υποβάλουμε σχετικό πρόσθετο αίτημα”, είχε αναφέρει χαρακτηριστικά.
Πράγματι, το κονδύλι των δύο δισ. ευρώ αποδεικνύεται μικρό, αφού στην… ουρά του “Ηρακλή 3” βρίσκονται τιτλοποιήσεις, ύψους περίπου οκτώ δισ. ευρώ.
Πιο αναλυτικά, Attica Bank και Παγκρήτια Τράπεζα που οδεύουν πρόσω ολοταχώς για τη λειτουργική τους ενοποίηση στις αρχές του 2025 έχουν ήδη υποβάλλει αίτημα για χαρτοφυλάκια, ύψους περίπου 3,7 δισ. ευρώ. Ειδικότερα, η μεν, Attica Bank θα τιτλοποιήσει χαρτοφυλάκιο, συνολικής λογιστικής αξίας 2,3 δισ. ευρώ, με τις εγγυήσεις για τις ομολογίες υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας να υπολογίζονται σε 750 εκατ. ευρώ και η δε, Παγκρήτια Τράπεζα το χαρτοφυλάκιο “Rhodium”, μικτής λογιστικής αξίας 1,38 δισ. ευρώ. “Η μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων μέσω του ‘Ηρακλή 3’ στο 3% αναπόφευκτα επιφέρει ζημία της τάξης των 800 εκατ. ευρώ και οδηγεί τα εποπτικά κεφάλαια σε αρνητικά επίπεδα. Σε περίπτωση απευθείας πώλησης των ‘κόκκινων’ χαρτοφυλακίων των δύο τραπεζών η ζημία θα υπερέβαινε τα 400 εκατ. ευρώ, εάν δεν είχε αποφασιστεί η στρατηγική συγχώνευση”, ανέφερε σε πρόσφατη ομιλία της η CEO της Attica Bank, Ελένη Βρεττού. Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, πάντως, το “πράσινο φως” από το ΥΠΟΙΚ για τη χορήγηση εγγυήσεων για τα ομόλογα υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης αναμένεται να δοθεί το προσεχές διάστημα και εκτός απροόπτου πριν από την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, η οποία έχει προσδιοριστεί για τον Οκτώβριο.
Η σχετική έγκριση, βέβαια, έχει ήδη δοθεί για τα χαρτοφυλάκια Frontier II της Εθνικής Τράπεζας και Sunrise III της Τράπεζας Πειραιώς και μάλιστα, πριν καν τεθεί σε λειτουργία η τρίτη φάση του μηχανισμού. Το πρώτο αφορά σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ύψους ενός δισ. ευρώ και το δεύτερο σε “κόκκινα” δάνεια, ύψους 508 εκατ. ευρώ, για τα οποία οι κρατικές εγγυήσεις διαμορφώνονται συνολικά σε περίπου 500 εκατ. ευρώ (360 εκατ. ευρώ και 143 εκατ. ευρώ αντίστοιχα).
Στην… ουρά βρίσκονται, τόσο το project Solar, το διατραπεζικό project με εξασφαλισμένα δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ύψους 1,2 δισ. ευρώ, όσο και το Frontier III, ύψους 620 εκατ. ευρώ, ενώ την οδό της τιτλοποίησης αναμένεται να ακολουθήσουν και τα projects Gaia της Alpha Bank με “κόκκινα” στεγαστικά δάνεια, ύψους 500 εκατ. ευρώ και Leon της Eurobank με “κόκκινα” στεγαστικά, επιχειρηματικά, μικρών επιχειρήσεων και καταναλωτικά δάνεια, ύψους περίπου 600 εκατ. ευρώ).
Η σπουδαιότητα του “Ηρακλή”
Στο σημαντικό ρόλο που έπαιξε ο “Ηρακλής” στη μείωση των “κόκκινων” δανείων και κατ’ επέκταση στη σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος εστιάζει η DBRS σε πρόσφατο report της.
Σύμφωνα με την ίδια, στο μηχανισμό έχουν ενταχθεί “κόκκινα” δάνεια, ύψους 42,8 δισ. ευρώ, μέσω 17 συναλλαγών – τιτλοποιήσεων, οι οποίες έλαβαν εγγυήσεις, ύψους 19,2 δισ. ευρώ. Από αυτές τα 17 δισ. ευρώ αφορούσαν το α’ εξάμηνο του 2024 σε ανεξόφλητο υπόλοιπο, με την DBRS να σημειώνει πως η μείωση των 2,2 δισ. ευρώ ή 11,5% δείχνει ότι η πλειοψηφία των business plans παρουσιάζει υστέρηση. Αναφορικά με τα έσοδα του ελληνικού Δημοσίου από τις προμήθειες του “Ηρακλή”, αυτά διαμορφώθηκαν σε περίπου 75 εκατ. ευρώ το ίδιο διάστημα.