Του Κώστα Κατίκου
Το χρονοδιάγραμμα για την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων στη βάση της συμφωνίας που υπέγραψαν οι κοινωνικοί εταίροι θα καθορίζει η απόφαση που αναμένεται να υπογραφτεί μέσα στις επόμενες μέρες από την υπουργό Εργασίας Νίκη Κεραμέως.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr, η απόφαση θα εξειδικεύει τα σημεία της συμφωνίας και θα περιγράφει τον οδικό χάρτη με τα στάδια που θα προηγούνται πριν ξεκινήσουν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις ανάμεσα στους κοινωνικούς εταίρους.
Αναμένεται επίσης ότι θα υπάρχει πρόβλεψη για το περιεχόμενο των διαπραγματεύσεων, για το χρονικό όριο εντός του οποίου οι δυο πλευρές θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει τις συζητήσεις αλλά και για τη διαδικασία που θα διέπει την επέκταση των συμφωνιών στο σύνολο των εργαζομένων ενός κλάδου.
Το ξεπάγωμα των συλλογικών συμβάσεων σηματοδοτεί πρώτον την επαναφορά των κοινωνικών εταίρων ως βασικών διαπραγματευτών στην αγορά εργασίας για τα μισθολογικά και θεσμικά ζητήματα των εργαζομένων και δεύτερον την επανεκκίνηση του διαλόγου για την υπογραφή κλαδικών συμβάσεων με ουσιαστικές αυξήσεις μισθών που θα είναι πολύ πιο πάνω από τον εκάστοτε κατώτατο μισθό.
Οι αυξήσεις που θα φέρουν οι συλλογικές συμβάσεις θα είναι πάνω από 10% στις βασικές αποδοχές και μαζί με τα επιδόματα μπορεί να φτάνουν ως και 20%, πάνω από τον εκάστοτε κατώτατο μισθό.
Το όφελος δε, από την επαναφορά των συμβάσεων πέραν των αυξήσεων θα είναι και ότι πολλοί εργαζόμενοι που σήμερα αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, θα μετακινηθούν σε υψηλότερους “κλαδικούς” μισθούς.
Η συμφωνία για την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων προβλέπει:
*Την μείωση του ποσοστού συμμετοχής των εργοδοτών σε μια συμφωνία από 50% σε 40% προκειμένου η σύμβαση να ισχύσει σε όλους τους εργαζόμενους ενός κλάδου.
*Τη δυνατότητα των τριτοβάθμιων συνδικαλιστικών και εργοδοτικών οργανώσεων να συνυπογράφουν μια κλαδική σύμβαση για να μπορεί να επεκταθεί στο σύνολο των εργαζομένων του κλάδου.
*Την επαναφορά της πλήρους μετενέργειας που σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι που μένουν χωρίς σύμβαση επειδή έληξε, θα συνεχίζουν να διατηρούν όσα προέβλεπε η παλιά τους σύμβαση, χωρίς να κινδυνεύουν να χάσουν τα οφέλη σε μισθούς και επιδόματα και μπόνους, ακόμη και αν συνάψουν ατομική σύμβαση.
*Τη δυνατότητα των εργαζομένων να προσφεύγουν μόνοι τους στη διαιτησία κατόπιν αξιολόγησης του αιτήματος τους από ενδιάμεση επιτροπή, επιδιώκοντας την υπογραφή σύμβασης μέσω του ΟΜΕΔ αν δεν τα βρίσκουν με τους εργοδότες τους. Σήμερα η προσφυγή προϋποθέτει και τη σύμφωνη γνώμη των εργοδοτών.
*Την υποχρεωτική εγγραφή των εργοδοτικών αλλά και συνδικαλιστικών οργανώσεων στα δυο μητρώα του υπουργείου Εργασίας (ΓΕΜΗΟΕ και ΓΕΜΗΣΟΕ) ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή τους στις συλλογικές διαπραγματεύσεις.
Η υπογραφή περισσότερων συλλογικών και δη κλαδικών συμβάσεων θα κριθεί σε τρία σημεία της συμφωνίας των κοινωνικών εταίρων:
*Το ένα είναι αν θα μπορεί να επεκτείνεται αυτόματα μια Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΣΣΕ) με τη συνυπογραφή της από μια συνδικαλιστική και μια εργοδοτική οργάνωση αν οι εργοδότες που συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 40% των εργαζομένων ενός κλάδου ή επαγγέλματος.
*Το δεύτερο είναι η πλήρης προστασία μετά τη λήξη μιας ΣΣΕ, με την μετενέργεια που σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι μετά τη λήξη μιας συλλογικής σύμβασης θα διατηρούν όλα τα δικαιώματα και τις αποδοχές που προέβλεπε η σύμβασή τους έως ότου υπογράψουν νέα συλλογική σύμβαση ή να υπογράψουν μια ατομική σύμβαση. Με το σημερινό καθεστώς η μετενέργεια είναι περιορισμένης ισχύος και καλύπτει τον βασικό μισθό και 4 επιδόματα (γάμου, προϋπηρεσίας, ανθυγιεινό και σπουδών).Το γεγονός όμως ότι δεν έχουν υπογραφτεί παρά ελάχιστες κλαδικές συμβάσεις είχε ως αποτέλεσμα και το πάγωμα της μετενέργειας, έστω και με τους περιορισμένους όρους.
*Το τρίτο σημείο έχει να κάνει με αυτό καθεαυτό τα μισθολογικά ζητήματα και με το κατά πόσον θα υπάρξουν συμφωνίες με ικανοποιητικές αυξήσεις μισθών, ή αν οι διαπραγματεύσεις θα καταλήγουν σε αδιέξοδο.
Μετά την απόφαση και μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2026 θα ακολουθήσει η σύνταξη κι η κατάθεση προς ψήφιση στη Βουλή του νέου εργασιακού νομοσχεδίου στο οποίο θα περιλαμβάνονται οι νομοθετικές ρυθμίσεις για το νέο πλαίσιο για τις αυξήσεις μισθών μέσω συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
