Το φεμινιστικό σινεμά αναγεννήθηκε στην Μπολόνια

Κάθε καλοκαίρι, το σινεμά αναγεννάται στην Μπολόνια. Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Il Cinema Ritrovato, για χάρη του οποίου συγκεντρώνονται χιλιάδες σινεφίλ και μη από ολόκληρο τον κόσμο στην ιταλική αυτή πόλη, επαναφέρει στο προσκήνιο έργα που άδικα ξεχάστηκαν, έργα που παραμένουν επίκαιρα, έργα που λίγοι θέλουν να συζητάμε. Και φέτος, πλαισιωμένα από μία παρέλαση pride, ακτιβισμό για τα αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών και φοιτητικές κινητοποιήσεις υπέρ της Παλαιστίνης, προβλήθηκαν 380 ταινίες από 35 χώρες, με το σύνθημα «FREE ABORTION» να φωτίζει την κεντρική εκκλησία.

Το φετινό Il Cinema Ritrovato, με στην τόση ποικιλομορφία του, αποτέλεσε ωδή στον φεμινισμό. Παρακάτω, θα δούμε γιατί, μέσα από τα έργα που προβλήθηκαν.

Όσο κλισέ κι αν μοιάζει, το «φάντασμα» του ‘68 ήταν παρόν. Η νεοαποικιακή κυριαρχία, οι κοινωνικές ανισότητας, η κλιματική κρίση, ρίχνουν λάδι στη φλόγα των επαναστατικών κοινωνικών εξεγέρσεων και της συλλογικής πολιτικής οργάνωσης. Οι ημιτελείς, αθέατες και μη υλοποιημένες φεμινιστικές ταινίες των δεκαετιών του ‘60 και του ’70 μιλούσαν άμεσα στο σημερινό πνεύμα της εποχής. Το μήνυμά τους; «Αυτό που βλέπετε δεν είναι τεστ».

Η Έλεν Μπέρνστιν έχει πει πολύ σωστά πως «οι αλλαγές στον κινηματογράφο αντικατοπτρίζουν όσα θα συμβούν στον πλανήτη. Αλλιώς, δεν θα υπάρχει πλανήτης». Ακριβώς αυτό ήταν το τελικό νόημα του Sois Belle Et Tais-Toi! (Να είσαι όμορφη και σκάσε!), την παραγωγή του οποίου ανέλαβε η φεμινστική κολεκτίβα από τη Γαλλία, Les Insoumuses, χρησιμοποίησε τις κάμερες σαν «εργαλεία χειραφέτησης και μέσα πολιτικού ακτιβισμού». 

Στην ενότητα Cinemalibero (ελεύθερο σινεμά) του Φεστιβάλ, που αφορά σε αφρικανικές, μεσανατολικές, λατινοαμερικάνικες και ασιατικές παραγωγές, παρουσιάστηκαν τα έργα της Σάρα Μαλντορόρ για τα πρώτα χρόνια ανεξαρτησίας της Ανγκόλα, της Γουινέα-Μπισάου και του Πράσινου Ακρωτηρίου. Ήταν ένα είδος γιορτής για την «αντίσταση και την απελευθέρωση από την αποικιοκρατία», σύμφωνα με την επιμελήτρια του Φεστιβάλ, Σετσίλια Τσεντσιαρέλι. Καρναβαλικές, γεμάτες μάσκες και καρικατούρες από παπιέ μασέ, οι ταινίες συνδυάζουν τη ζωντανή αισθητική της Μαλντορόρ με την παναφρικανική πολιτική του σινεμά.

Προβλήθηκαν, επίσης, τα αριστουργήματα Group Marriage (1972) και Working Girl (1974), που παρουσιάζουν τη σεξεργασία, τον ομόφυλο γάμο, την ανάγκη για ισότητα αναφορικά με το γυμνό σώμα, με μοναδική χρήση της κωμωδίας.

Το Il Cinema Ritrovato, φέτος περισσότερο από ποτέ, ανέδειξε τη σύνδεση μεταξύ μερικών από τις σημαντικότερες κρίσεις του 20ου αιώνα και του δυστοπικού σήμερα. Η άνοδος της ακροδεξιάς, η εκμετάλλευση, ο σεξισμός, ο ρατσισμός, η περιβαλλοντική καταστροφή -όλα τους, παρουσιάστηκαν από φεμινιστική σκοπιά.

Στην Μπολόνια του 2024, το φεμινιστικό σινεμά αναγεννήθηκε.