Του Τάσου Δασόπουλου
Η βραδύτερη του αναμενομένου πορεία υλοποίηση του ΠΔΕ του 2025 διαμόρφωσε την ανάπτυξη στο 3ο, θεωρητικά καλύτερο τρίμηνο του χρόνου στο 2%, φορτώνοντας την “ευθύνη” στο τέταρτο τρίμηνο του χρόνου, για πετύχει ετήσια ανάπτυξη κοντά στο 3 % για να επιτευχθεί ο ετήσιος στόχος για ανάπτυξη το 2,2%.
Η συνεχής αύξηση του προϋπολογισμού των δημοσίων επενδύσεων στα 13,5 δις το 2024, στα 14,6 δις ευρώ το 2025 και στα 16,6 δις ευρώ το 2026, αυξάνουν την βαρύτητά του ως συντελεστή, του Ακαθάριστου Εγχώριου προϊόντος. Αυτό είναι θετικό καθώς δείχνει την βούληση να αλλάξει το παραγωγικό μοντέλο της χώρας, αλλά και αρνητικό, αφού κάθε καθυστέρηση ή αστοχία μειώνει αυτόματα και το ετήσιο ΑΕΠ.
Ειδικά για φέτος και ακόμη ειδικότερα το 3ο τρίμηνο, το μέγεθος των επενδύσεων, ήταν αρκετά σημαντικό για την αύξηση του ΑΕΠ όλου του χρόνου.
Τούτο με δεδομένο ότι το συγκεκριμένο τρίμηνο συμπίπτει και με το αποκορύφωμα της τουριστικής κίνησης, ειδικά τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο. Μάλιστα το ΑΕΠ επιταχύνθηκε μόνο κατά 2% παρά το γεγονός ότι η ιδιωτική κατανάλωση ξεπέρασε το ετήσιο στόχο του 1,9% και έφτασε το 2,1%. Το πόσο σημαντικό μέγεθος είναι η ιδιωτική κατανάλωση φαίνεται αφού τους βασικούς συντελεστές Αρκεί να αναφέρουμε ότι παρά την σταδιακή αλλαγή των συντεταγμένων η ιδιωτική κατανάλωση συνεχίζει να παράγει από το 69% έως και το 74% του ΑΕΠ κάθε χρονιάς.
Ο νέος ρόλος των δημοσίων επενδύσεων
Η σημασία των δημόσιων επενδύσεων θα είναι κομβική και για το 2026 αλλά και για τα χρόνια από το 2027 έως και το 2030 δηλαδή την περίοδο κατά την οποία η χώρα θα πρέπει να καλύψει το κενό των επενδύσεων που θα αφήσει πίσω η ολοκλήρωση του Ταμείου Ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.
Ο πολυετής δημοσιονομικός προγραμματισμός (ΠΔΠ) 2026 -2029 δίνει μια εικόνα των πραγμάτων που θα έρθουν, αν δεν αναληφθούν οι κατάλληλες πρωτοβουλίες.
Προβλέπει ανάπτυξη 2,4% για το 2026, 1,8% για το 2027, 1,6% για το 2028 και 1.3 % για το 2029. Το ύψος του ΠΔΕ θα ακολουθήσει παράλληλη καθοδική πορεία από τα 16,6 δις ευρώ το 2026. Το 2027 το ΠΔΕ θα μειωθεί στα 9,95 δις ευρώ. Τα έργα που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ, θα φτάσουν τα 6,35 δις ευρώ (από 6,2 δις του 2026) ενώ το εθνικό σκέλος θα φτάσει τα 3,6 δις ευρώ, από 3,3 δις ευρώ το 2026. Το 2028 θα το ΠΔΕ θα αυξηθεί στα 10,75 δις ευρώ Το 2028, το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος θα αυξηθεί περαιτέρω στα 6,85 δις ευρώ και το εθνικό σκέλος θα φτάσει τα 3,9 δις ευρώ.
Το 2029 το ΠΔΕ θα αυξηθεί στα 11,75 δις ευρώ. Το 2029 το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος θα φτάσει τα 7,75 δις ευρώ ενώ το εθνικό σκέλος θα φτάσει τα 4 δις ευρώ.
Αν οι προβλέψεις αυτές επιβεβαιωθούν, τότε υπάρχει ο φόβος ότι σε λίγα χρόνια τα εισοδήματα τα οποία είναι ούτως ή άλλως από τα χαμηλότερα της Ευρώπης θα αρχίσουν να αποκλίνουν από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Επίσης θα έχουμε και μια σημαντική επιβράδυνση και στο ρυθμό μείωσης του δημοσίου χρέους.
