Της -
Η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας ενισχύει τις προοπτικές της Ελλάδας, ωστόσο οι προκλήσεις με τις οποίες είναι αντιμέτωπη η ελληνική οικονομία παραμένουν, όπως σημειώθηκε σε σχετικό webinar της Capital Link, μέσα από το οποίο ο οίκος αξιολόγησης S&P έστειλε και ένα μήνυμα στην ελληνική κυβέρνηση να πάρει το παράδειγμα της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας και της Κύπρου σε ότι αφορά το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης, ώστε να σταλεί ένα ισχυρό σήμα στις αγορές.
Πιο αναλυτικά, όπως σημείωσε ο Γιώργος Παπαδημητρίου, διευθύνων σύμβουλος της ΕΥ Ελλάδος, ο οποίος και συντόνισε το πάνελ “Greek Economy: Prospects & Outlook Post Investment Upgrade”, η επενδυτική βαθμίδα είναι εάν σημαντικό ορόσημο αλλά δεν αποτελεί και το τέλος του δρόμου για τη χώρα καθώς υπάρχουν πολλές και σημαντικές μεταρρυθμίσεις που έχουν καθυστερήσει.
Στο πάνελ συμμετείχαν ο Μιχάλης Αργυρού, πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ) στο υπουργείο Οικονομικών, ο Τάσος Αναστασάτος, επικεφαλής οικονομολόγος της Eurobank, ο Ηλίας Λεκκός, επικεφαλής οικονομολόγος της Τράπεζας Πειραιώς και ο Frank Gill, επικεφαλής ευρωπαϊκών κρατικών αξιολογήσεων της S&P
Ο κ. Αργυρού προχώρησε σε μία σύντομη παρουσίαση της ελληνικής οικονομίας επισημαίνοντας πως η Ελλάδα αναμένεται να συνεχίσει να καταγράφει ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης οι οποίοι θα είναι σημαντικά υψηλότεροι από την ευρωζώνη, με το 2024 να αναμένεται να κλείσει με την ανάπτυξη στο 2,2% έναντι 0,8% για την ευρωζώνη. Επίσης, η ανεργία συνεχίζει να μειώνεται ενώ ο πληθωρισμός είναι σημαντικά χαμηλότερος σε σχέση με το 2023 – αν και το τελευταίο μίλι στη μείωση του είναι και το δυσκολότερο, όπως τόνισε.
Παράλληλα ανέφερε πως αν και ο δείκτης χρέους της Ελλάδας είναι ο υψηλότερος στην Ε.Ε, στο 162% του ΑΕΠ το 2023, η πρόοδος που έχει σημειωθεί από το 2020 και το 206% του ΑΕΠ που ήταν τότε, είναι σημαντική, με τη χώρα μας να έχει καταγράψει τη μεγαλύτερη μείωση διεθνώς, της τάξης του 45%, ενώ και το κόστος δανεισμού έχει αποκλιμακωθεί σημαντικά παρά το περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού διεθνώς, υψηλών επιτοκίων και αβεβαιότητας. Αυτό έγινε δυνατό λόγω της ισχυρής ανάπτυξης αλλά και χάρη στην ταχεία επιστροφή σε πρωτογενή πλεονάσματα, όπως είπε ο κ. Αργυρού.
Επιπλέον σημείωσε πως αν και το επενδυτικό χάσμα που προκάλεσε η κρίση παραμένει, ωστόσο είναι σημαντικό ότι ο όγκος των πραγματικών επενδύσεων στην Ελλάδα έχει αυξηθεί κατά 41% από το 2019.
Ο κ. Αργυρού υπογράμμισε πέντε λόγους για να επενδύσει κανείς στην Ελλάδα: 1) ο μοναδικός συνδυασμός υψηλός αναμενομένης κερδοφορίας και χαμηλού οικονομικού κινδύνου, 2) το πολύ χαμηλό πολιτικό ρίσκο με μία φιλική προς την ανάπτυξη, την αγορά και τις μεταρρυθμίσεις κυβέρνηση, 3) τις πολύ μεγάλες εισροές κεφαλαίων από την Ε.Ε που αναμένονται έως το τέλος της δεκαετίας, 4) το ισχυρό μομέντουμ της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς και το 5) το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι δεσμευμένη στη γεωπολιτική συμμαχία της Ε.Ε / Δύσης.
Πάντως ο κ. Αργυρού αναφέρθηκε και στις προκλήσεις της ελληνικής οικονομίας όπως το χαμηλό επίπεδο παραγωγικότητας το οποίο για να ανακάμψει χρειάζεται επενδύσεις , καθώς και το δημογραφικό, ενώ τόνισε πως απομένουν σημαντικές μεταρρυθμίσεις όπως του δικαστικού συστήματος, το κτηματολόγιο, της εκπαίδευσης, του συστήματος υγείας, της επέκτασης της συμμέτοχης στο εργατικό δυναμικό κ.α
Από την πλευρά του ο κ. Λεκκός τόνισε την ανάγκη η Ελλάδα να επιτύχει υψηλότερη ανάπτυξη. Μπορεί η ελληνική οικονομία να αναπτύσσεται με υψηλοτέρους ρυθμούς σε σχέση με την ευρωζώνη και μπορεί να έχει πολλούς θετικούς καταλύτες όπως οι πόροι της Ε.Ε και η σημαντική βελτίωση των τραπεζών, ωστόσο δεν φαίνεται να μπορεί να κινηθεί σε τροχιά υψηλότερων ρυθμών ανάπτυξης και στην περιοχή του 3% από το 2% το τρέχον διάστημα. Αυτό κατά τον κ. Λεκκό οφείλεται στη συνεχιζόμενη αποστροφή κινδύνου που παρατηρείται από τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά λόγω της έλλειψης πιστωτικής ανάπτυξης.
Ο κ. Αναστασάτος μίλησε για το κλίμα που επικρατεί στο περιβάλλον των αναλυτών και των επενδυτών απέναντι στην Ελλάδα, τονίζοντας πως υπάρχει αισιοδοξία και αυτό δικαιολογείται από τη σημαντική πρόοδο που έχει καταγράψει η ελληνική οικονομία, έχοντας αφήσει πίσω την κληρονομιά της κρίσης και ακολουθώντας ένα δρόμο δημοσιονομικής σύνεσης, με πολιτική σταθερότητα και ανάπτυξη.
Ο κ. Αναστασάτος τόνισε ωστόσο πως η Ελλάδα πρέπει να αδράξει την ευκαιρία που έχει και τα επόμενα 3-5 χρόνια να αλλάξει το οικονομικό της μοντέλο. Και “κλειδί” σε αυτό είναι η προσέλκυση επενδύσεων με ώθηση από την εφαρμογή των απαραίτητων διαθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Απαντώντας σε ερώτημα για τις προκλήσεις των ελληνικών τραπεζών, ο οικονομολόγος επισήμανε πως παρά τη μεγάλη βελτίωση που έχει σημειωθεί στον κλάδο, το ζήτημα του υψηλού επιπέδου της αναβαλλόμενης φορολογίας στο κεφάλαιό του (DTCs) του δεν έχει ακόμα επιλυθεί ενώ πρόκληση αποτελεί και το να μπορέσει ο κλάδος να σημειώσει υγιή κερδοφορία τώρα που η κορύφωση των καθαρών εσόδων από τόκους είναι πίσω μας.
Το μήνυμα της S&P
Ο Frank Gill της S&P ερωτήθηκε για την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους και τόνισε πως για τα επόμενα τρία χρόνια η δυναμική του ελληνικού χρέους είναι εξαιρετικά ευνοϊκή χάρη στο πολύ χαμηλό κόστος εξυπηρέτησης του και την πολύ μακρά περίοδο ωρίμανσης. Σε ότι αφορά το μακροπρόθεσμο διάστημα, τόνισε πως η S&P εκτιμά πως το 2032-2033 ο δείκτης του ελληνικού χρέους θα έχει υποχωρήσει κατά περαιτέρω 50 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, εάν και εφόσον η Ελλάδα καταφέρει να διατηρεί πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 2%.
Ο κ. Gill πάντως προέτρεψε την ελληνική κυβέρνηση να το…κάνει όπως η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Κύπρος και να προσπαθήσει να καταγράψει πλεονάσματα του προϋπολογισμού.
Όπως είπε χαρακτηριστικά, αν και η Ελλάδα εκτιμάται από τον οίκο ότι θα καταγράφει πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 2% τα επόμενα χρόνια, η S&P προβλέπει παράλληλα πως θα καταγράφονται και μικρά ονομαστικά ελλείματα της γενικής κυβέρνησης.
“Ίσως, και ως σημα για τις αγορές, ο τρόπος με τον οποίο η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Κύπρος έχουν καταφέρει να σημειώνουν τώρα πλεονάσματα στον προϋπολογισμό τους, είναι κάτι που που θα πρέπει να κάνει και η ελληνική κυβέρνηση, και να μειώσει και το ονομαστικό της χρέος, στο μεσοπρόθεσμο διάστημα”, είπε ο αναλυτής.