Του Κώστα Ράπτη
Σε τι ακριβώς συνίσταται η πολιτική της Ε.Ε. στο Μεσανατολικό; Σύμφωνα με το Eurointelligence, στο να υποστηρίζει τη λύση των δύο κρατών και να μην κάνει τίποτε για αυτό. Οι “27” είναι αδύνατον να συμπέσουν σε μία πιο ουσιαστική και δραστήρια πολιτική επί του θέματος. Όμως αν σε ένα τέτοιο μέτωπο, που αφορά τη γειτονιά της Ευρώπης, οι “27” αποδεικνύονται, κατά τη διεθνή ορολογία, irrelevant, πώς μπορούν να είναι αξιόπιστοι σε θέματα στα οποία οι ίδιοι αποδίδουν μεγαλύτερη προτεραιότητα; Και πώς μπορούν να υπερασπισθούν διπλωματικά τους ίδιους τους εαυτούς τους;
Το τελευταία ερώτημα προβάλλει επιτακτικά στο φόντο της απόφασης του εβραϊκού κράτους να κλείσει την πρεσβεία του στο Δουβλίνο, μετά την ανακοίνωση της Ιρλανδίας την περασμένη εβδομάδα ότι υποστηρίζει τη νομική προσφυγή της Νότιας Αφρικής κατά του Ισραήλ στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ICJ) με την κατηγορία της γενοκτονίας.
Η διακοπή των διπλωματικών σχέσεων ενός τρίτου μέρους με ένα κράτος-μέλος αποτελεί ζήτημα το οποίο αφορά όλη την Ένωση. Πρόκειται άλλωστε για πρωτοφανή κίνηση, αν λάβουμε υπόψη το ότι η μη αναγνώριση λ.χ. της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία προηγείται της ένταξης του νησιού στην Ε.Ε. και αποτελεί κληροδότημα του ανεπίλυτου κυπριακού ζητήματος, όχι διπλωματική επίθεση προς ένα ευρωπαϊκό κράτος με το οποίο προϋπήρχαν διπλωματικές σχέσεις, σε απάντηση προς τις τρέχουσες πολιτικές του επιλογές.
Πόσω μάλλον που η ιρλανδική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι οι κινήσεις της υπαγορεύονται ακριβώς από την αφοσίωσή της στη λύση δύο κρατών, η οποία διακηρυκτικά αποτελεί την κοινή ευρωπαϊκή θέση.
Υπενθυμίζεται ότι η Ιρλανδία και η Ισπανία προέβησαν στην αναγνώριση κράτους της Παλαιστίνης, σε αντίδραση προς ό,τι καταγγέλλεται (λ.χ. από το Διεθνές Δικαστήριο ή τη Διεθνή Αμνηστία) ως επαπειλούμενη γενοκτονία στη Λωρίδα της Γάζας. Η στάση τους υπογραμμίζει τη διευρυνόμενη απόκλιση εντός της Ε.Ε. με χώρες που υποστηρίζουν αταλάντευτα το Ισραήλ, όπως η Γερμανία και οι περισσότερες ανατολικοευρωπαϊκές.
Ο απελθών Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε. Ζοζέπ Μπορέλ, υιοθετώντας μια σταδιακά αυστηρότερη τοποθέτηση, είχε επιχειρήσει επανειλημμένα να θέσει στα συμβούλια των “27” το ζήτημα των εμπορικών σχέσεων της Ένωσης με το Ισραήλ. Δεν είναι μάλλον άσχετο αυτό με την ισπανική καταγωγή του, αλλά και με τη φιλοδοξία του για μία συνεπέστερη ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική (αν και ο ίδιος έχει χαρακτηριστικά ορίσει τη διπλωματία ως την τέχνη της διαχείρισης των δύο μέτρων και σταθμών).
Η αντικαταστάτριά του Κάγια Κάλας από την Εσθονία έχει περιορισθεί μέχρι τώρα σε άτολμες κοινοτοπίες για το Μεσανατολικό. Μπορεί να δικαιολογηθεί για αυτό από την έλλειψη συναίνεσης μεταξύ των “27”. Όμως στο ουκρανικό ζήτημα, η βαλτική καταγωγή της και η ατλαντική της αφοσίωση της παραχωρεί το δικαίωμα να κάνει δηλώσεις πολύ πιο προωθημένες από το σημείο συμφωνίας των “27”.
Σημειωτέον ότι η αντίφαση δεν σημαδεύει μόνο όσους διακατέχονται από αντιρωσικά αντανακλαστικά. Λ.χ. ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος ανέλαβε, με την ανταπόκριση της Μόσχας και προς δυσφορία του Κιέβου, την πρωτοβουλία να προωθήσει μια χριστουγεννιάτικη εκεχειρία στο ουκρανικό μέτωπο, αποτελεί τον πιο φανατικό υποστηρικτή της πολεμικής προσπάθειας του Ισραήλ. Όμως οι φιλειρηνικές ευαισθησίες δεν έχουν νόημα α λα καρτ.