Σχόλιο του Κώστα Αργυρού.
“Είναι η στιγμή που πρέπει να δείξουμε ότι κρατάμε αυτή την Ευρώπη ενωμένη” έλεγε πριν από δύο εβδομάδες ο καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς στο πλαίσιο του 27ου Europaforum, που απλώνει παραδοσιακά την ατζέντα σε όλα τα θέματα που αφορούν την Ευρώπη: Ασφάλεια, Οικονομία, Εξωτερική Πολιτική.
Την περασμένη εβδομάδα σε δύο γειτονικές χώρες της Γερμανίας οι πολιτικές εξελίξεις επιβεβαίωναν ότι αυτή η ζητούμενη συνοχή για την ΕΕ, ως προϋπόθεση επιβίωσης σε ταραγμένους καιρούς, αποτελεί “απειλούμενο είδος” σχεδόν σε όλες τις ευρωπαϊκές κοινωνίες.
Γείτονες σε αναταραχή
Στην Πολωνία ένας εθνολαϊκιστής νεοσυντηρητικός με ιδιόμορφη σχέση με την Ιστορία, ο Κάρολ Ναβρότσκι εκλεγόταν οριακά πρόεδρος της Δημοκρατίας, υπογραμμίζοντας το βαθύ διχασμό ανάμεσα στις δυνάμεις της συντήρησης και εκείνες που ελπίζουν σε μια ανοιχτή, ανεκτική κοινωνία. Σε μια συγκυρία, όπου ο Μερτς και ο πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ μιλούν για μια “νέα αρχή” στις ιστορικά βεβαρημένες σχέσεις των δύο χωρών και για κοινές πρωτοβουλίες, κάποιοι θέλουν να τραβήξουν χειρόφρενο.
Σε μια άλλη γείτονα, στην Ολλανδία η κυβέρνηση κατέρρεε εξαιτίας της εμμονής του ηγέτη του ισχυρότερου κόμματός της, του ακροδεξιού Χερτ Βίλντερς για πιο σκληρή πολιτική ασύλου. Η χώρα παραδοσιακό μέλος στον “σκληρό πυρήνα” του ΝΑΤΟ και πατρίδα του σημερινού ΓΓ της Συμμαχίας, Μαρκ Ρούτε έχει μπροστά της μήνες οξυμένης πολιτικής αντιπαράθεσης, με το “Κόμμα της Ελευθερίας” να φιλοδοξεί σε ακόμα καλύτερα ποσοστά, από το 23% του Νοεμβρίου του 2023.
Η κρίση δεν είναι άσχετη με όσα συμβαίνουν τις τελευταίες εβδομάδες στη Γερμανία, αφού ο Βίλντερς ουσιαστικά απαιτεί “πολιτική κλειστών συνόρων” παρόμοια με εκείνη του Μερτς.
Οι αντιευρωπαίοι στα πάνω τους
Τι γίνεται με τις “αντιευρωπαϊκές δυνάμεις” στους υπόλοιπους γείτονες; Στην Αυστρία, που επίσης γκρινιάζει για τις πολιτικές ασύλου του Βερολίνου, το ακροδεξιό κόμμα των Ελευθέρων, πρώτο κόμμα στις εκλογές, μπορεί να αποκλείστηκε από μια “κυβέρνηση ανάγκης”, αλλά περιμένει πάλι τη στιγμή του. Στην γειτονική Ουγγαρία ο Βίκτορ Όρμπαν συνεχίζει να βάζει εμπόδια σε κοινές πολιτικές της ΕΕ και απολαμβάνει το γεγονός ότι ο Τραμπ μοιάζει να υιοθετεί δικές του μεθόδους και όχι το ανάποδο.
Οσον αφορά την φιλότιμη προσπάθεια επίδειξης ενός αρραγούς μετώπου Μακρόν-Μερτς, όλοι γνωρίζουν ότι στη Γαλλία ο πρόεδρος με τις πολιτικές του, κάθε άλλο παρά ενθουσιασμό προκαλεί στους συμπατριώτες του.
Λίγο μακρύτερα η εικόνα είναι εξίσου ανησυχητική. Στη Ρουμανία αποφεύχθηκε την ύστατη στιγμή ένας ακροδεξιός πρόεδρος, αλλά και εκεί ο διχασμός είναι βαθύς και ίσως και πιο πολωτικός από ό,τι στην Πολωνία. Μιλάμε για μια χώρα που παίζει κομβικό ρόλο στις συμμαχικές δραστηριότητες απέναντι στη Ρωσία.
Στη “μοναχική” Πορτογαλία το 23% για το ακροδεξιό Chega είναι σοκ, αν θυμηθεί κανείς ότι η χώρα επιβίωσε την περίοδο τρόικας και μνημονίων με μηδενικά ποσοστά για τέτοιες δυνάμεις. Ασαφές τι κυβέρνηση θα προκύψει τώρα. Στην Ισπανία η κυβέρνηση μειοψηφίας του Πέδρο Σάντσεθ έχει απέναντί της μια επιθετική δεξιά/8 ακροδεξιά αντιπολίτευση γεμάτη και δεν συγχρονίζεται με τα νατοϊκά σχέδια εκτίναξης των αμυντικών δαπανών. Στην Ιταλία η Τζόρτζια Μελόνι καμαρώνει επειδή είναι από τις λιγοστές πολιτικές φιγούρες που εκτιμά ο Τραμπ.
Μοιάζει λοιπόν η Ευρώπη “ενωμένη και αποφασισμένη”, όπως την προβάλουν Μερτς και Μακρόν; Μπορούν να πείσουν για κάτι τέτοιο Τραμπ και Πούτιν; Όσο η πόλωση και η αστάθεια υποχρεώνει τους πολιτικούς να κοιτάζουν πρώτα τα του οίκου τους, συχνά υιοθετώντας πολιτικές που προκαλούν “ζημιά” σε γειτονικές χώρες, φαντάζει δύσκολο να προκύψει αυτή η περιζήτητη ευρωπαϊκή συνοχή. Το καλοκαίρι της Ευρώπης προβλέπεται θερμό και ανήσυχο.
Πηγή: Deutsche Welle